Teoretyczne podstawy kształcenia

1. Przedmiot i zadania dydaktyki

A/ Geneza, znaczenie, definicje dydaktyki, podstawowe pojęcia dydaktyczne

W. Okoń, wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, Żak, 1996, s. 54-64;

K. Kruszewski, Zmiana i wiadomość. Perspektywa dydaktyki ogólnej, PWN, Warszawa 1987.

B/ Tradycyjne, konstruktywistyczne i kognitywistyczne (neurodydaktyka) podstawy kształcenia

B. Siemieniecki, red., Pedagogika medialna, PWN, Warszawa 2007, t. 1, s. 303-308,

C/ Dydaktyka ogólna i dydaktyki szczegółowe

D/ Przedmiot i zadania dydaktyki

K. Sośnicki, Dydaktyka ogólna, Wrocław 1959, s. 12-21;

W. P. Zaczyński, w: Pedagogika, Podręcznik akademicki, Warszawa 1980, s. 503-506.

S. Hessen, Struktura i treść szkoły współczesnej. Zarys dydaktyki ogólnej, Wrocław 1959, s. 238-246.

E/ Podstawowe pojęcia dydaktyczne

W. Okoń, Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, PWN, Warszawa 1987.

2. Przedstawiciele i twórcy polskiej dydaktyki XX wieku

3. Systemy dydaktyczne

• System dydaktyki tradycyjnej

• System dydaktyki progresywistycznej

• Współczesne systemy dydaktyczne

4. Cele kształcenia

• Wartości i ich rola w życiu człowieka i społeczeństwa

• Cele kształcenia (ogólnego i zawodowego)

• Cele zadaniowe (operacyjne)

• Taksonomia celów operacyjnych

• Związek celów kształcenia z celami wychowania

5. Treści kształcenia

• Wymagania społeczne, naukowe i dydaktyczne

• Program kształcenia - założenia, zasady, problematyka

• Miejsce treści w przedmiocie dydaktyka

• Znaczenie terminu, sposoby posługiwania się terminem

• Kryteria doboru treści kształcenia

• Zasady doboru treści kształcenia

• Podręczniki szkolne

6. Proces kształcenia i samokształcenia

• Teoria poznania a proces kształcenia

• Proces kształcenia jako związek nauczania i uczenia się

• Ogniwa procesu kształcenia

• Kształcenie wielostronne

• Proces samokształcenia

7. Zasady kształcenia

• Pojecie i geneza zasad kształcenia

• Zasady kształcenia

8. Metody, style, strategie kształcenia

• Pojecie i rozwój metod kształcenia

• Klasyfikacja metod kształcenia

• Metody kształcenia wielostronnego

• Metoda a treść, metoda a cel

• Metoda w systemie dydaktycznym

• Metoda jako schemat: style, strategie, modele

• Kryteria doboru metod kształcenia

9. Współczesne środki dydaktyczne

• Pojęcie, funkcje i zadania pedagogiki medialnej

• Cele, zadania, taksonomia zastosowań technologii informacyjnej w edukacji

• Internet w edukacji

• Kształcenie na odległość

• TI w edukacji dorosłych, pedagogice szkolnej i pedagogice specjalnej

10. Formy organizacyjne kształcenia

• Pojecie i kryteria podziału form organizacyjnych kształcenia

• System klasowo - lekcyjny

• Lekcja, jej struktury i typy

• Struktura lekcji a nauczanie programowane

• Lekcja w klasach łączonych

• Formy organizacyjne pracy uczniów

• Praca domowa ucznia

• Dydaktyczne zajęcia pozalekcyjne

• Dydaktyczne zajęcia pozaszkolne

• Wycieczki

11. Zbieranie i wykorzystanie informacji o uczniu i klasie

• Cel poznania

• Podstawowe sposoby poznawania uczniów

• Poznanie zespołu

• Poznawanie pojedynczych uczniów

• Stosunek do nauki szkolnej

• Uczeń w środowisku pozaszkolnym

• Informacje o własnej pracy nauczyciela

12. Praca z uczniem zdolnym

• Co to znaczy uczeń zdolny

• Rozwój zdolności

• Metody diagnozowania zdolności i rozpoznawanie uczniów zdolnych

• Szkolne formy pracy z uczniami uzdolnionymi

• Wychowanie uczniów zdolnych w rodzinie

• Indywidualizacja kształcenia

13. Niepowodzenia szkole

• Rodzaje niepowodzeń szkolnych

• Przyczyny niepowodzeń w nauce szkolnej

• Dydaktyczne środki w zwalczaniu niepowodzeń szkolnych

14. Planowanie pracy dydaktycznej

• Rodzaje planowania działalności dydaktycznej

• Rzeczowe i metodyczne przygotowanie lekcji

• Kontrola i wykonanie planu

Literatura podstawowa:

Kruszewski K., Konarzewski K., Sztuka nauczania, PWN, Warszawa 1991

Kruszewski K. Zmiana i wiadomość. Perspektywa dydaktyki ogólnej. PWN, Warszawa 1987

Siemieniecki B. Pedagogika medialna, PWN, Warszawa 2007.

Notatki z wykładów

Literatura uzupełniajaca

Davis R., Alexander L., Yelon S., Konstruowanie systemu kształcenia. PWN, Warszawa 1983.

Ebu J., Smutny J., Jak kształcić uzdolnienia dzieci i młodzieży. WSiP, Warszawa 1998.

Gagn'e R., Briggs L., Wager W., Zasady projektowania dydaktycznego. WSiP, Warszawa 1982.

Galloway Ch., Psychologia uczenia się i nauczania. PWN, Warszawa 1988.

Denek K., Aksjologiczne aspekty edukacji szkolnej. Wyd. A. Marszałek, Toruń 1999.

Denek K., Wartości i cele edukacji szkolnej. UAM, Poznań - Toruń 1994.

Jaques D., Uczenie się w grupach. Ośrodek Kształcenia i Doskonalenia Kadr Instytut Technologii Eksploatacji. MEN. 1997

Kruszewski K., 45 minut. Prawie cała historia lekcji. PWN, Warszawa 1993.

Kruszewski K., Nauczanie programowane w systemie dydaktycznym. Warszawa 1972.

Kupisiewicz Cz., Podstawy dydaktyki ogólnej. „BGW”, Warszawa 1994.

Leigh D., Praktyczne metody pracy zespołowej. Ośrodek Kształcenia i Doskonalenia Kadr Instytut Technologii Eksploatacji. MEN, 1997.

Lewowicki T., Przemiany Oświaty. Żak, Warszawa 1994.

Lewowicki T., Dydaktyka różnicowa, PWN, Warszawa 1977.

Niemierko B., Między oceną szkolną a dydaktyką. Bliżej dydaktyki. WSiP, Warszaw 1998

Ornstein A., Hunkins F., Program szkolny, założenia, zasady, problematyka. WSiP, Warszawa 1998.

Okoń W., Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. Wyd. Żak, Warszawa 1996.

Perrott E., Efektywne nauczanie. WSiP, Warszawa 1995.

Sośnicki K., Dydaktyka ogólna, Wydawnictwo Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1959.