ORGANIZACJE MIĘDZYNARODOWE, WYKŁAD 3; 20.03.07r.

HISTORIA INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ

Nurt integracyjny - występuje od czasów średniowiecznych (uniwersalizm chrześcijański)

Pierwszym odniesieniem jest doświadczenie niemieckie- w latach 1970-1971, zjednoczenie państw niemieckich- II Rzesza.

Niemiecka idea- gospodarki wielkiego obszaru (Grossraumwirtschaft), w praktyce politycznej- związku celnego i w praktyce kulturowej, akademickiej- związków studentów w bursach akademickich.

Takie właśnie doświadczenie integracji kulturowej i ekonomicznej- zjednoczenie państw jako zjednoczenie odrębnych organizmów gospodarczych poprzez wykorzystanie procesu integracji ekonomicznej

Ruchy paneuropejskie w okresie między wojennym- jeden z pomysłów unikania wojny po doświadczeniach z I w. św. Twórca ruchu paneuropejskiego- Richard Coudenhove-Kalergi, autor książki „Paneuropa”; działacz pozarządowy; !!!pochodził z rodziny grecko-holendersko- żydowsko- japońskiej i austriackiej!!!!

Próba odpowiedzi na pytanie, dlaczego owe funkcjonujące od wieków idee znalazły praktyczne zastosowanie po 45 r. w Europie:

I. Czynniki zewnętrzne sprzyjające integracji po 1945r.:

1. Zagrożenie sowieckie- wywołuje procesy integracyjne podmiotów zagrożonych; silnie uświadamiane w Europie pod koniec lat 40-stych:

● Moment przełomowy to rok 1948, kiedy doszło do praskiego zamachu stanu i przejęcia władzy przez komunistów w Czechosłowacji (od 1918 do 1938 była modelową demokracją; miała silne tradycje rządów prawa i rządów konstytucyjnych; funkcjonowania partii parlamentarnych). Tymczasem mimo że Czechosłowacja była postrzegana jako jedyną modelową demokracją w Europie Wsch. doszło do zamachu stanu, nie było tam wojsk sowieckich.

● W roku 1947 silne partie komunistyczne wchodziły w skład koalicji rządowych we Francji i we Włoszech. A zatem skoro przejęcie władzy, poprzez zamach stanu w tak stabilnej demokracji jak czechosłowacka, okazało się wykonalne, to może być możliwa także we Francji i we Włoszech.

● 1948 czerwiec, kryzys berliński- blokada zachodnich stref okupacyjnych wprowadzona przez ZSRR na terytorium ich strefy (późniejsze NRD). Oficjalna konfrontacja wschodu i zachodu; wobec czego mocarstwa zachodnie (USA i Wielka Brytania) rozpoczęły tworzenie słynnego mostu powietrznego- demonstracja siły Zachodu; wahadłowy ruch samolotów zaopatrujący Berlin Zach. w produkty np. węgiel

2. Stany Zjednoczone, prointegracyjny nacisk amrykański- nie wycofały się za ocean (izolacjonizm) jak po I w. św., lecz podjęły zakrojony na szeroką skalę program pomocy w odbudowie zniszczonej wojną Europy- plan Marshalla (od nazwiska generała Georga Marshalla, który go firmował):

● w roku 1948 ten plan został przedstawiony Europejczykom i obwarowany niezwykle istotnym żądaniem aby państwa europejskie korzystające z pomocy amerykańskiej stworzyły ogólnoeuropejską organizację dystrybuującą tą pomoc. Zatem warunkiem otrzymania wsparcia amerykańskiego była integracja europejska- jedność europejska. Warunek ten dotyczył wolnego świata, a więc wykluczone z niego były państwa satelickie Zw. Sowieckiego

● w 1948- została powołana ogólnoeuropejska (rozumieć mamy jako zachodnioeuropejska do 89r.) organizacja integrująca kraje tej części kontynentu, mianowicie Organizacja Europejskiej Współpracy Gospodarczej (OEEC- Organization for European Economic Co-operation), której zadanie była dystrybucja pomocy amerykańskiej przekazanej w ramach planu Marshalla.

3. Europeizacja metropolii (imperiów) kolonialnych, dekolonizacja- europeizacja głównych państw europejskich:

● pamiętać należy, że na początku procesu, o którym mówimy Wielka Brytania, Francja, Belgia, Holandia, Portugalia posiadały imperia kolonialne, a zatem integracja europejska miała oznaczać nie tylko integrację Francji i Belgi, lecz także większości Afryki, która należała do Brytyjczyków, Francuzów, Belgów i Portugalczyków, włączenie do tej konstrukcji Holandii dodawało, by obszary dzisiejszej Indonezji czyli Holenderskich Indii Wschodnich

● a zatem proces dekolonizacji (nie jest jednorazowy, jest długotrwały)- do roku 1960/1961 większość państw Zachodniej Europy posiadała liczące się kolonie.

Tracono je od 1945 r.:

- 1947 r. niepodległość uzyskały Indie, redukując imperium brytyjskie

- 1954 r. Francuzi stracili Indochiny a w 63 r. Algierię

● zatem dekolonizacja imperiów europejskich była 3 czynnikiem zewn. Ułatwiającym proces integracji

II. Czynniki wewnętrzne sprzyjające integracji:

1. Czynnik psychologiczny- doświadczenia II wojny światowej

Kompromitacja idei państwa narodowego jako niedostatecznie silnego aby skutecznie bronić interesów swoich obywateli (Francja, Beneluks), lub przerostu ambicji, co doprowadziło do katastrofy

● doświadczenie niemieckie:

• na zachodzie europy były odmienne niż w Polsce. W Polsce jesteśmy przyzwyczajeni do prostego obrazu konfliktu na zasadzie „swój obcy” moralnie jednoznacznego- Polska była najechana przez zewnętrznych agresorów. W przypadku Francji, Włoch i Niemiec moralnie odbierana jest w inny sposób. Trzeba pamiętać, że Niemcy wynieśli z niej gorzkie doświadczenie katastrofy, jaką prowokuje potęga niemiecka. Państwo niemieckie zjednoczone w 1870-1871 r. okazało się tak potężnym organizmem gospodarczo- demokratycznie- militarnie, że wśród niemieckiej klasy politycznej wywoływało nieodpartą pokusę wykorzystania tej potęgi dla dominacji nad sąsiadami. Jednocześnie było niedostatecznie potężne aby tę pokusę zaspokoić. Co prowadziło do katastrofy w I i II wojnie św.

Ów przekonujący charakter klęski Niemiec w II wojnie św. był istotnym elementem, fundamentem integracji europ. * Mamy sobie wyobrazić, że jesteśmy Niemcami i czytamy o operacjach wojsk niemieckich 10 listopada nad Dźwiną i Donnem oraz w głębi Belgii i Francji a 11 listopada czytamy, że skapitulowaliśmy - top jest oczywista zdrada. W 45 r. nikt takich wątpliwości nie miał, fakt klęski był oczywisty *

Wehrmacht się nie załamał, nie było demoralizacji armii, walczyli do końca. Nie można więc było stworzyć legendy niezwyciężonej armii i zdrady polityków cywilnych.

• Klęska Niemiec miała wymiar materialny i moralny. Niemcy zostały przekonane nie tylko, że przegrali, ale również, że walczyli w swojej sprawie. Anglosasi zmuszali ludność niemiecką w miastach sąsiadujących z obozami koncentracyjnymi do uporządkowania tych obozów, pogrzebania pomordowanych. Jeśli zatem Niemcy spotykali się przy pracy grzebania trupów to nie mogli udawać, że o niczym nie wiedzieli i jest to tylko wymysł propagandy anglosaskiej. Wszyscy widzieli to na własne oczy do czego doprowadziła III Rzesza. Klęska moralna- Niemcy mieli świadomość popełnionych zbrodni- wina narodu niemieckiego.

• Wniosek dla integracji europejskiej - należy znaleźć inny pomysł na politykę państwową niż podnoszenie do rangi absolutu idei narodowej i interesu narodu niemieckiego (to wyrażenie zniknęło ze słownika polityków niemieckich na kilkadziesiąt lat, po ustąpieniu Kohla wróciło). Zrozumiano, że przerost ambicji narodowych prowadzi do katastrofy

● doświadczenie francuskie:

• okazało się, że państwo francuskie jest równie nieskuteczne jak niemieckie w zapewnieniu bezpieczeństwa swoim obywatelom tylko z innym powodów: niemieckie jest zbyt potężne na przerost ambicji, a francuskie jest zbyt słabe, aby samotnie przetrwać starcie z wyzwaniem zewn.- Niemcami.

• klęska Francji w 1940r. była klęską w złym stylu, nie po heroicznej obronie, a jej rezultatem było powstanie państwa Vichy, które powstało w drodze legalnej, władzę powierzono marszałkowi Philippe Petain na mocy decyzji Zgromadzenie Narodowego, które wybrane było przed 1948r. a zatem nie w warunkach okupacji lecz wolnych wyborów. Stworzono dyktaturę, która działała pod hasłami nacjonalistycznymi. A zatem idea wyższości francuskich interesów narodowych uległa kompromitacji. Wystąpił konflikt wewnątrz-francuski pomiędzy różnymi odłamami społeczeństwa: nacjonalistyczną prawicą skupioną wokół Vichy, a niepodległościową grupą skupiona wokół de Gaulle'a, a komunistami- lewicowi.

• Wniosek- Francja jest zbyt słaba i musi poszukiwać innej konstrukcji stosunków międzynarodowych

● doświadczenia włoskie:

• jedni zginęli za ojczyznę a drudzy za wolność ( w warunkach polskich jest nie do odróżnienia)- żołnierze polegli w armii Mussoliniego, czyli na ojczyznę i partyzantów antyfaszystowskich poległych w walce z Mussolinim po za wolność - po 1943- występowały elementy wojny domowej

• narodowy interes włoski skompromitowany przez reżim Mussoliniego, który snuł marzenia o odbudowie Imperium Rzymskiego, i doprowadził do katastrofy państwa włoskiego

● doświadczenia Beneluksu (Belgii, Holandii, Luksemburga):

• wyzbyły się złudzeń, że można zapewnić sobie bezpieczeństwo przy użyciu traktatów. Nie są w stanie żyć w pokoju jeśli ich sąsiedzi-Francja i Niemcy nieustannie będą toczyć ze sobą wojny

• mimo deklaracji neutralności zostały wciągnięte do wojny

● Wnioski dla tych 6 narodów:

Należy zmienić system gry międzynarodowej w Europie, bo dotychczasowa swobodna gra podmiotów w postaci państw narodowych prowadzi do starcia i do wyniszczających wojen

● doświadczenie brytyjskie:

• odmienne, gdyż Zjednoczone Królestwo było jedynym państwem zaatakowanym przez III Rzeszę i które nie wpuściło Wehrmachtu na swoje terytorium. Okazało się zatem skuteczne jako instrument ochrony bezpieczeństwa swoich obywateli. Państwo bryt. działa dobrze.

• eurosceptycyzm- są chłodno nastawieni do integracji europ.

2. Czynnik ludzki:

● 1915- w Katanii na Sycylii ksiądz don Luigi Sturzo, założył Włoską Partię Ludową (Partito Popolare Italiano, PPI), która rozpoczęła głoszenie idei Merkatto Komune? ………nie wiem co powiedział, i zyskała wpływy ogólno włoskie do 1918 r.

● młodym współpracownikiem Sturzo był Alcide De Gasperi, który po zakończeniu I wojny św. znalazł się w szeregach partii Turzo, z tego powodu, że urodził się w górnej Adydze, czyli jak chcą Austriacy w górnym Tyrolu, który dopiero na mocy traktatu Saint-Germain-en-Laye z 1919r. wszedł w skład Włoch. Urodził się zatem jako poddany habsburski; po nadaniu mu obywatelstwa włoskiego, stał się włoskim działaczem partyjnym, przewodził partii PPI; Gasperi spotkał na swojej drodze, Jeana Monneta, Roberta Schumana, Konrada Adenauera, późniejsi ojcowie założyciele wspólnot europejskich w poł. lat 20-stych.

● Konrad Adenauer- polityk niemiecki, chadecki chrześcijańskiej demokracji; ur. w Nadrenii, a zatem na pograniczu franc.-niem.; był ofiarą represji i reżimu nazistowskiego

● Robert Schuman- ur. się w Alzacji jako poddany cesarza Wilhelma i był oficerem w armii niemieckiej. W I wojnie św., chociaż był Francuzem; dopiero po traktacie paryskim stał się obywatelem francuskim. i rozpoczął działania jako polityk francuski.

● Jean Monnet- francuski działacz

● byli to ludzie pogranicza- mieli świadomość skali skomplikowania kultur sąsiadujących ze sobą narodów; wszyscy byli reprezentantami nurtów chrześcijańskiej demokracji, czyli prawicy

Wnioski wynikające z tych 4 czynników:

1. Zjednoczyć się przed zagrożeniem sowieckim

2. Oprzeć się na amerykanach, którzy popychali Europejczyków w kierunku integracji

3. Stworzyć inny system w Europie Zach., taki który by wygasił dotychczasową rywalizację, zmienił metody rozstrzygania sprzeczności z militarnych na dyplomatyczne

Powstanie Rady Europy:

►1947r.- Wzrost dążeń integracyjnych w Europie

►funkcjonował International Community for the Movements for the Unity, na podstawie jego zaleceń zwołanego w 1948 r. Kongresu w Hadze doszło do stworzenia Rady Europy

► organizacja jednoczyła początkowo 10 państw Europy Zach.

► miała być oparta na dążeniach federalistycznych czyli na wyższości struktur ponadnarodowych nad suwerennymi państwami członkowskimi; spotkało się to ze sprzeciwem Brytyjczyków

► ostatecznie powstała jako organizacja międzyrządowa z Radą Ministerialną i Zgromadzeniem Parlamentarnym, w ramach którego delegowani byli przedstawiciele parlamentów narodowych wybierani przez te parlamenty a nie w wyborach powszechnych

► taka struktura jest do dziś, w skład Rady wchodzi obecnie 46 państw z Rosja, Ukraina (Białoruś nie)

► symbole- te same co UE: niebieska flaga z 12 gwiazdami i hymn Ody do radości

► obecnie Rada zajmuje się dbaniem o standardy w zakresie przestrzegania praw człowieka, na którym to polu zaznała porażki moralnej i załamaniem prestiżu w związku z wojną w Czeczenii, gdyż nie potrafiła na Rosji wymusić przestrzegania stosownych standardów

Proces integracji w oparciu o założenia militarne:

► pamiętać, że taki proces się odbywał równolegle, na początku lat 50-54.

► próba zrealizowanie jedności europejskiej w wymiarze wojskowym oparciu o koncepcję federalistyczną; zakończył się porażką

► EWO, Traktaty z Dunkierki i z Brukseli

► będzie to omówione w późniejszych wykładach ;-))

Proces integracji w oparciu o zasady funkcjonalistyczne:

► przejawem tego procesu było powołanie Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali na mocy Traktatu Paryskiego z 18 kwietnia 1951 r.

► integracja europejska była pomysłem motywowanym względami stricte politycznymi a jedynie instrumentami użyte do osiągnięcia owych celów politycznych tło gospodarcze ??

► nie jednoczono gałęzi przemysłu, węgla i stali z zamiarem maksymalizacji zysków, chociaż było to pożądane, tylko by uniknąć wojny pomiędzy integrującymi się państwami. Jak działał ten mechanizm:

- w poł. lat 50-tych XX w. o potencjale wojennym decydowała produkcja stali, a do produkcji stali niezbędny jest węgiel koksujący. To ze stali wytwarzano podstawowe elementy wyposażenia wojskowego. W momencie gdy istniały odrębne struktury przemysłowe: franc. i niem., można było na ich bazie budować 2 armie, które się zwalczały.

- przemysł ten był usytuowany na pograniczu tych krajów: Alzacji i Lotaryngii- na płn kraju i Zagłębiu Ruhry i Stali w Niemczech (w Nadrenii)

►integracja oby gałęzi tych przemysłu i stworzenie z niej jednego potencjału europ. wykluczała fizycznie zdolność do zbudowania 2 wykluczających się armii. Trudno było ze zintegrowanego niem.-franc.-belg.-holend.-luksemb. Tworzyć nawzajem zwalczające się armie skoro byłaby jedna organizacja, jednolicie zarządzana

► społeczeństwa nie protestowały gdyż można było przedstawić jako operację ściśle gospodarczą

► stworzony przez J. Moneta a firmowany przez R. Schumana plan integracyjny został wprowadzony w życie i w 1951 r. podpisano Traktat Paryski powołujący EWWiS z jej dwiema instytucjami centralnymi:

- Wysoką Władzą

- Zgromadzeniem Parlamentarnym wybieranym przez parlamenty państw członkowskich a nie w wyborach bezpośrednich

- skład, 6 państw- Francja, Niemcy, Włochy, Belgia, Holandia, Luksemburg

►przypadek brytyjski- mieli zupełnie inny stosunek do integracji niż narody kontynentu. Mieli zasadna świadomość tego, że prestiż WB był bardzo wysoki.

Londyn był miejscem goszczenie rządów emigracyjnych wszystkich państw okupowanych przez III Rzeszę, to audycje BBC były odbierane w okupowanej Europie.

Churchill został odsunięty od władzy i zastąpiony przez Clementa Atlee- konserwatyści odsunięci a do władzy doszli laburzyści (socjaldemokraci) a projekt integracji ustanowiony był przez chrześcijańską demokracje-prawicę, także Brytyjczycy niechętnie byli nastawieni do integracji.

Churchill krytykował to, gdyż on jako pierwszy rzucił hasło integracji w 45 w Brukseli i w 46 w Zurychu- utworzenie Stanów Zjednoczonych Europy.

Natomiast laburzystą wydawało się, że współpraca niemiecko - francuska

Jest nieprawdopodobna (nie wierzyli tą współpracę). Zatem uważano(Londyn), że rola arbitra jest zapewniona.

► przesłanki o rozwijaniu współpracy francusko - niemieckiej:

- Niemcy poturbowały świadectwa moralności, bo przegrały wojnę moralnie. Odrodzona Republika Federalna Niemiec musiała mieć partnera na arenie międzynarodowej., który by poświadczał, że te Niemcy, które realnie istniały to nie spadkobierca III Rzeszy tylko normalne demokratyczne państwo, takie jak inne europy Zach. Takie świadectwo mogli wydać tylko Francuzi. Nie mogli wydać Włosi, bo byli w tym samym obozie; nie mogli Anglicy, bo w okresie międzywojennym prowadzili politykę równoważenia hegemonii francuskiej przez wspieranie słabszych Niemiec. Tylko odwieczny wróg Niemiec- Francuzi, jeśli zdobyto by ich zaufanie, to byliby przekonujący dla innych narodów.

- Francja miała lepszą pozycję moralną, ale była słabsza demograficznie i gospodarczo od Niemiec; potrzebowała Niemców, by odegrać role samodzielnego gracza USA a Zw. Sowieckim

- Ważnym czynnikiem integracyjnym było wzajemne zaufanie, a fundamentem zaufania było 300 tys. wojsk ameryk. stacjonujących w Niemczech….

► te wszystkie czynniki spowodowały rozpoczęcie a później kontynuacje procesu integracji

Drugi start procesu integracji europ. w wymiarze funkcjonalistycznym:

● czyli poprzez określenie praktycznych, konkretnych obszarów integracji gospodarczej i rozwijania współpracy na tych obszarach, w nadziei, że dojdzie do przełożenia tejże współpracy na skutki polityczne, którym podst.

● Celem miało być wykluczenie wojny z integrującymi się państwami

● Po klęsce EWO doszło do powołania Unii Zachodnioeuropejskiej, z przekształcenie Unii Zachodniej, stworzenia organizacji obronnej w Europie, co było inicjatywą brytyjską, ale też powrotem Brytyjczyków do gry na kontynencie

● Potwierdzenie fiaska koncepcji federalistycznej- ponadnarodowej

Integracja w zakresie energetyki atomowej, transportu, komunikacji:

► po sukcesie EWWiS czas na integrację energetyki atomowej, transportu, komunikacji

► zwołano kolejny Kongres, Konferencja w Mesynie w 1955r., której obrady doprowadziły do powołania Komitetu Spaaka (Paul Henri Spajak, polityk belgijski, premier) i pod jego kierownictwem został stworzony zespół zwany Komitetem Spaaka, który przygotował podstawy prawne powołania do życia Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej (EWG) i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (EURATOM), co zostało dopełnione na mocy decyzji przyjętych w ramach Traktatów Rzymskich 25 marca 1957r.

► w poł. lat 50-tych-otrzeźwienie bryt. klasy, która zdała sobie sprawę, że współpraca franc-niem. jest zjawiskiem trwałym.

► był pewien problem gdyż istniały jeszcze wtedy imperia:

- Francja- czarna Afryka, Algieria, Tunezja, Maroko

- Wlk. Bryt.- Unia Płd-Afrykańska, Sudan, Kenia, Tanzania, dominia bryt., Hong Kong

► rząd bryt. wyszedł z propozycja powołania Free Trade Area, plan G- miała polegać na połączeniu w obszarze swobodnego handlu unii celnej europejskiej szóstki z państwami wchodzącymi w skład powołanej w 1948- Organizacji Europejskiej Współpracy Gospodarczej:

- istota tego pomysłu- połączenie państw w strukturę dwupoziomową, gdzie istniała struktura szersza w postaci obszaru wolnego handlu i struktura węższa, która byłaby członkiem owej szerszej, czyli unia celna europ. szóstki

- obszar wolnego handlu- wytworzony na mocy porozumienia pomiędzy umawiającymi się państwami, które zakłada zniesienie wszelkich barier celnych i ilościowych, czyli kontyngentów ilościowych na handel, wymianę towarową pomiędzy umawiającymi się str. Jednocześnie umawiające się państwa zachowują własne taryfy celne w stosunkach z państwami trzecimi spoza umowy; na granicach wew. mamy zróżnicowane stawki w zależności jaką granicę narodową przekraczamy

- unia celna- jest czymś więcej niż strefa wolnego handlu, albowiem obok zniesienia barier w relacjach wzajemnych umawiające się strony ustalają wspólną taryfę celną w stosunku do państw trzecich- na wszystkich granicach wewnętrznych unii celnej mamy te same stawki na określone towary

- połączenie tych dwóch konstrukcji likwidowało unię celną europ. szóstki z uwagi na zjawisko Trade Deflection- odchylenia handlowego, na czym zależało Bryt. albowiem mieli imperium i chcieli zachować swobodę handlu ze swoimi terytoriami zamorskimi i dominiami, które nie miały być częścią europ. strefy wolnego handlu, ale były częścią bryt. imperium. Zatem Wlk. Brytania wchodząc do strefy wolnego handlu w Europie mogłaby sprowadzać towary ze swojego imperium i przedsiębiorcy z państw poza europ. wprowadzali by na rynek strefy wolnego handlu swoje towary, w zależności od tego jakie byłyby to towary wybierali by to państwo, gdzie stawki celne na ten asortyment były najniższe. Po czym w ramach strefy wolnego handlu przekraczali by granice unii celnej, albowiem ta nie miała mieć żadnych ceł w stosunku do towarów importowanych z państw strefy wolnego handlu i pomimo istnienia unii celnej europ. szóstki likwidowali by jej znaczenie praktyczne, a wprowadzali Wlk. Bryt. do tej organizacji wraz z imperium

- europejska szóstka oczywiście dostrzegła groźbę Trade Deflection- odrzucono propozycje bryt…….

► Brytyjczycy się wkurzyli i powołali własną organizację, w 1960r, Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu (European Free Trade Association, EFTA):

- Wlk. Brytania., Irlandia, Norwegia, Islandia, Szwecja, Dania, Austria, Szwajcaria- organizacja była większa, jeśli chodzi o liczbę państw ale biorąc rozmiary i gospodarkę państw- mniejsza

- EFTA poniosła gospodarcza porażkę

- w 1961- Brytyjczycy poprosili o rozpoczęcie rozmów akcesyjnych do szóstki europejskiej

- 1973r Wlk Bryt. przystąpiła- tak późno bo Francja stawiała 2 razy weto, bo to łamało by równowagę sił między franc-niem.

Dalsza integracja, od roku 1965:

Integracja europ. od podpisania Traktatów Rzymskich rozbudowywana była w głąb obejmując nowe obszary nie tylko transport i komunikacje ale też nowe dziedziny włączane były do Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej i obejmowane regulacjami dorobku prawnego Wspólnot Europejskich (acquis communautaire- [czyt. Aki komuniter]

► 1965r.- podpisanie traktatu fuzyjnego, który wszedł w życie w 1967r. Traktat fuzyjny, czyli porozumienia o fuzji centralnych instytucji Wspólnot Europ. Do tej pory mieliśmy Wysoką Władzę w EWWiS, Komisję EWG i EURATOM i Zgromadzenie Parlamentarne, a teraz wszystkie Wspólnoty Europ. miały jednolitą władzę centralną: Parlament Europejski i Komisja Europejska

►1986/87 r.- podpisany i wszedł w życie Jednolity Akt Europejski (Single European Act), wprowadzał 4 fundamentalne swobody europejskie:

!!!! • swoboda przepływu osób

!!!! • swoboda przepływu dóbr

!!!! • swoboda przepływu kapitału

!!!! • swoboda przepływu usług

W ten sposób powstał jednolity rynek europejski, a zatem jeszcze głębsza forma integracji. Mieliśmy kilka stopni: od powszechnej międzynarodowej umowy handlowej przez obszar wolnego handlu, następnie unię celną a teraz jednolity rynek.

► 9 grudnia 1991 r.- dzień po rozpadzie ZSRR, został parafowany Traktat z Maastricht, a w lutym 1992r. podpisany, a w 1993r. wszedł w życie.

► 1997r.- podpisanie Traktatu Amsterdamskiego- wszedł w życie 1 maja 1999r

► 2000r.- podpisany Traktat z Nicei, obowiązujący od 2004r.

► Jak dotąd są to fundamentalne traktatu europ. razem z traktatami założycielskimi Wspólnot Europ.

Rozszerzenie Wspólnot Europ. w sensie geograficznym, o tym na następnych wykładach:

1973r.- rozszerzenie północne o Wlk. Bryt., Irlandie, Danie, (nie udało się rozszerzenie norweskie)

1981r.- Grecja

1986r.- Hiszpania i Portugalia

1995r.- Austria, Finlandia, Szwecja (nieskutecznie Norwegia)

2004r.- o 10 państw: Polska, Litwa, Łotwa, Słowacja, Słowenia, Cypr, Czechy, Węgry, Estonia, Malta

2007r.- Rumunia, Bułgaria

To będzie na dalszych wykładach:

1974r.- rozpoczęła funkcjonowanie, bez podstaw prawnych, raczej na zasadzie obyczaju politycznego, Rada Europejska

1979r.- pierwsze wybory powszechne do Parlamentu europ. i od tego momentu jest to instytucja wybierana przez obywateli Unii a nie przez parlamenty państw członkowskich

1985/86r.- układ z Schengen, ostatecznie wszedł w 1995r.

Podsumowanie historii integracji Unii Europejskiej:

● był to wynik gry politycznej sił w Europie Zach., przede wszystkim Niemiec i Francji- te dwa kraje decydowały, Brytyjczycy się spóźnili

● przed niemiecką klasą polityczną stał dylemat czy integrować się z Zachodem, czy przywrócić jedność państwową Niemiec; to chadecja chrześcijańska opowiedziała się za integracją z Zach. K. Adenauer twierdził, że jedynie triumf Zach. nad Wsch. Jest drogą to przywrócenia jedności państwowej Niemiec. Wybory wrześniowe w 1953 r.- CDU, CSU odniosła miażdżące zwycięstwo- zdobyła konstytucyjną większość w Bundestagu (mogła zmienić konstytucję). Odcięto wyborców z sowieckiej strefy okupacyjnej, która była obszarem zdominowanym przez protestantów, co spowodowało wyrównanie chadeków protestanckich i katolickich w Niemczech. Dlatego CSU i CDU mogła przeforsować swój program integracji, bez względu na sprzeciw opozycji- socjaldemokratów i lewicy niem.

● punkty przełomowe integracji

● Traktaty: rzymskie, paryskie,

● konferencja w Hadze, Rada Europy, konferencja W Mesynie, EWG, Euratom, ojcowie założyciele UE,

● podstawowy cel integracji europ- zapewnienie pokoju pomiędzy integrującymi się państwami a dopiero później zyski gospodarcze

● EWWiS- błyskotliwy sukces gospodarcze, bo w czerwcu 1950 r. rozpoczęła się wojna w Korei i rozpoczęto szalone zbrojenia, i potrzebowano stali, a tym samym przemysł niem i franc. dały wspaniały efekt ekonomiczny

● w skutek strajku górników w Wlk. Bryt w. doszło do boomu eksportowego węgla pol. ;-)

● w 1951r. Bryt. nie byli w stanie zaakceptować zgody na wyrzeczenie się suwerenności nad węglem. Wlk. Bryt, Thatcher to jeden z głównych producentów węgla i poddanie się Wysokiej Władzy Wspólnot Europejskich było nie do zaakceptowania.

Właśnie to świętowaliśmy niedawno ;-))) i deklaracja berlińska to będzie sukces polskiej polityki..;-)

EWG zmieniono jej nazwę w 1992 przez Traktat w Maastricht na Wspólnotę Europejską

4

---