ELEMENTY KONSTRUKCJI PODATKU

PODMIOT PODATKU

PAŃSTWOWE SAMORZĄDOWE

WÓJT BURMISTRZ

NACZELNIK URZĘDU PREZYDENT; STAROSTA

SKARBOWEGO I CELNEGO MARSZAŁEK

INNE ELEMENTY KONSTRUKCJI PODATKU

Skale podatkowe

A-liniowa B- progresywna C- regresywna D- degresywna

C

K

W

O

T A

A

P B

O

D

A D

T

K

U

PODSTAWA OPODATKOWANIA

Rodzaje progresji

ciągła globalna jawna przyspieszona

skokowa szczeblowa ukryta opóźniona

liniowa

(tempo przyrostu stawki)

Przykład 1

globalna, skokowa, jawna, liniowa

podstawa opodatkowania	stawka podatkowa
do 1000 zł	5% podstawy
od 1001 zł do 2000 zł	10% podstawy
od 2001 wzwyż	15% podstawy*

* podstawę stanowi cały dochód podatnika (albo też przychód, majątek, wydatek)

Podatek w ramach przedziałów przyrasta proporcjonalnie. Dopiero na skutek przechodzenia do wyższego przedziału następuje zdecydowany ponad proporcjonalny przyrost podatku.

Przykład 2

szczeblowa, ciągła, jawna, przyspieszona

podstawa opodatkowania	stawka podatkowa
do 1000 zł	5% podstawy
od 1000 zł do 2000 zł	50 zł +20% podstawy od nadwyżki dochodu ponad 1000 zł
od 2000 wzwyż	250 zł +50% podstawy od nadwyżki ponad 2000 zł

*poszczególne stawki dotyczą jedynie części podstawy opodatkowania zawartej w danym przedziale skali podatkowej

Przykład 3

progresja ukryta

stawka podatku 10%

kwota wolna od podatku 1000 zł

podatek od kwoty wolnej od podatku 100 zł (10% x 1000 zł) dalej pokop

Jedna stawka sugeruje opodatkowanie liniowe, jeśli jednak podatek przyrasta szybciej niż podstawa mamy do czynienia z progresją ukrytą.

1. Dochód 10.000 zł

2. podatek 10.000 x 10%=1000 zł -100 zł (pokop)=900 zł

3. stawka (stopa) efektywna = podatek/podstawa opodatkowaniax100= 900 zł/10.000 zł=9%

dochód wzrasta o 100% podatek w większym stopniu

1. Dochód 20.000 zł

2. podatek 20.000x10%=2000 zł - 100 zł (pokop)=1.900 zł

stawka efektywna = podatek/podstawa opodatkowania x 100= 1.900 zł/20.000 zł = 9,5%

Elementy konstrukcji podatku to:

• podmiot podatku

• przedmiot podatku

• podstawa opodatkowania

• stawki i skale podatkowe

• zwolnienia i wyłączenia podatkowe

• żniżki i zwyżki

• ulgi podatkowe

Formalnoprawne cechy podatku

CZYNNY

podmiot uprawniony do nakładania podatków

władztwo podatkowe

PAŃSTWO

JST

ZW.WYZNANIOWE

ORG.MIĘDZYNARODOWE

BIERNY

podmiot zobowiązany

do opłacenia podatku i innych czynności

PODATNIK

PŁATNIK

INKASENT

NASTĘPCY PRAWNI

OSOBY TRZECIE

MAŁŻONEK

ORGANY PODATKOWE

Minister Finansów

DYREKTOR IZBY SKARBOWEJ I CELNEJ

SAMORZĄDOWE KOLEGIUM ODWOŁAWCZE

PODATNIK-podmiot (osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej) na którym ciąży obowiązek podatkowy -def.prawna.

Podmiot który ponosi ciężar podatku - def. ekonomiczna

PŁATNIK- podmiot zobowiązany do: obliczenia, poboru i wpłaty podatku na rachunek właściwego organu podatkowego w terminie.

INKASENT- podmiot zobowiązany do poboru i wpłaty podatku na rachunek właściwego organu podatkowego w terminie.

PRZEDMIOT OPODATKOWANIA -zjawisko, zdarzenia, stan faktyczny lub prawny, z którego zaistnieniem prawo łączy obowiązek zapłaty podatku

STAWKA PODATKOWA - stosunek kwoty podatku do podstawy opodatkowania

SKALA PODATKOWA - zbiór uporządkowanych stawek podatkowych powiązanych z podstawą opodatkowania

ZWOLNIENIE-nie pobiera się podatku od określonego podmiotu albo przedmiotu opodatkowania

WYŁĄCZENIA- określony podmiot albo przedmiot w ogóle nie podlega danemu podatkowi zwykle dlatego, że opodatkowany jest innym

ULGA PODATKOWA - możliwość odliczenia określonych wartości od podstawy opodatkowania albo od podatku.

---