KRÓL- DUCH
Ostatnie dzieło(niedokończone)
Druk: Paryż 1847
11zgłoskowiec, rymy krzyżowe, oktawy
Pomysł, by z legendarnych dziejów pl zrobić cykl tragedii pojawił się w roku 1839(Balladyna, Lila Weneda, fragment Kraka), potem przerodził się w przekrojowy opis od Popiela do władców polskich
Rapsod I - o dojściu do władzy Popiela ( kolejne zachowane w autografach - dzieje Piasta i Rzepichy, Mieczysława I i Bolesława Śmiałego
PIEŚŃ I
Her Armeńczyk w złotej zbroi zapowiada(wg legendy z opowieści Platona umarł na wojnie, a po paru dniach ożyl i opowiedział, co widział w zaświatach)
El. Ludyczne: wierzenie, że duch po śmierci przez jakiś czas pozostaje w ciele
Wędrówka ku rzecze Zapomnienia(Styks), akcent pl: „albo w Niemnie”, przykłady z mitologii, że dusza ni wybiera nigdy tych samych żywotów, które porzuciła( Atlanta, Orfeusz, Ulisses)
Podmiot pozostał na zawsze w „formie duchowej”(nie chcąc odmiany)
Ukazanie się umiłowanej - córki Słowa [duch niewieści bliski objawiającemu się Bogu religii chrześcijańskiej - Logos] (w Rapsodzie I jest to Wanda)
Her zostaje powalony piorunem - budzi się do życia ->1sze wcielenie ducha - Popiel jako syn popiołów, nad nim stoi matka - Roza Weneda, która chce by pomścił na Lechitach zagładę ich rodu
anameza) - wspomnienie, które uobecnia przeszłość, tajemnicę
opis pierwotnego ludu Lechitów:
żył w chatach, w zgodzie i z płodów ziemi
mieli Polskie Słowo(pierwowzór idei narodu, ujrzany w czystym bycie, realizowane w życiu ziemskim)
pochwala ich mądrości
Popiel wędruje po obcej krainie widzi pogrzeb kupca i paloną na stosie kochankę
Mowa o zgubnych skutkach zemsty
Opowiada jak w trakcie powrotu z wyprawy z rycerzami znalazł gniazdo orła(nawiązanie do legendy o Lechu), rycerze przypinają sobie skrzydła do pancerzy(ale husaria powstała dopiero w XVI w.)
Popiel zaczyna im przewodzić(wcześniej był wojewodą) i pognali do zamku, tam został uwięziony
Ukazuje mu się Wanda i go uwalnia(opowiada mu swój sen, że on staje na czele wojsk)
PIEŚŃ II
Popiel żegna się z ukochana, obraca się w stronę Wschodu(ku Germanom nad M. Czarnym), gna przez puszcze i spotyka dzikich Germanów, jeden z nich rozbił posąg(greckiego rzeźbiarza), za co Król- duch go zabija, a Germanie obwołują go Kejzarem(Cezarem)
Podbijają Lechitów, Popiel chce aby Wanda była niesiona na tarczy jako jego Królowa; jedzie do zamku, przyjmuje go Swityn, okazuje się jednak, że Wanda się zabiła(bo Niemca nie chciała :P), Popiel łamie miecz na znak zaprzestania walk, potem następuje jego długi lament
Potem wpada na pomysł, aby wojewodę i dwór skazać na śmierć
Zaczyna się zmieniać, brzydnie (zarówno na duchu jak i wewnętrznie), zabija matkę, wygląda prawie jak trup( zielenieje)
Zaczyna śpiewać Pieśń Mocarza, która „zatruwa” lud
Popiela kochają za silę, strach i męczarnie
Opis trupiego wyglądu Popiela
Apostrofa do Boga(w wyobrażeniu Światowida)
Swityn walczy dla króla i zdobywa dla niego ziemie
O północy, spojrzawszy na konstelację Łabędzia(tworzącej krzyż), Popiel decyduje o zabiciu Swityna(posyła po niego katy), kolejnych wysyla by zabić dwór, żonę i dzieci
Otrzymuje wiadomość od Swityna - przekazaną przez żebraka
PIEŚŃ III
Śpiewak(rapsod), o imieniu Zorian( duchowy przeciwnik Króla - Ducha, którego utożsamia się z Mickiewiczem) przekazuje list Popielowi, w którym okazuje się, że Swityna w nocy(przekonanie mistyków o możliwości wedrówki ducha w czasie snu) przestrzegł jego duch o własnym niecnym zamiarze(nie z dobroci, ale jest już takim potworem, że czuć, kiedy zamierza kogoś zabić
Popiel każe spalić Zoriana, ten cały czas zachowuje spokój i milczenie i do końca głaszcze swoją lirę
Król wyrusza wraz z oddziałem siepaczy(źli odpowiednich Archaniołów) do zamku wiślanego; jego duch dotarł tam przed nim i już zaczął zabijać
Ucztują ze sługami(Popielowi się wydaje, że są to upiory), wtedy pada giermek, oświadcza, że widać znak(Król się go przestraszył i go zabił), wychodzi na zewnątrz i walczy z Kometą(która jest Zorianem)
Na końcu twierdzi, że zwyciężył świat, bo zmusił naturę do ukazania tajemnicy niebios
„kupiłem naród krwią” - wyrobił Lechitów jako naród odporny i silny
Zaczyna się rozpadać - duch skupia się w jedno ziarno
Popiel mimo zbrodni wstąpił na drogę Bożą, jego postać była najniższym z wcieleń królów
Inna ewolucja pojęcia, to mówienie o Lechitach najpierw lud, potem naród i w końcu Polska