Marian Dzięglewski
Reportaże Ryszarda Kapuścińskiego
Źródło poznania społeczeństw i kultur
s.25
Zarys rozwoju form reportażowych pozwala uchwycić istotną cechę tej twórczości, jaką jest jej „pograniczność”. Reportaż rozwinął się z literatury podróżniczej, z drugiej jednak strony nie sposób rozpatrywać go w oderwaniu od kierunku rozwoju prasy. Przynależy zatem zarówno do dziedziny literatury jak i dziennikarstwa.
Pomimo bogatej tradycji prozy dokumentarnej w literaturze słowo „reportaż” pojawiło się dopiero w latach siedemdziesiątych XIX w.
29
Już w pierwszy dyskusjach wokół reportażu zarysowują się główne linie polemiki dotyczące literackiego/dokumentarnego charakteru gatunku, dubiektywizmu/obiektywizmu w przedstawianiu faktow.
39
Paradoksalnie jednak szybkie i „błyskotliwe” media audiowizualne wzmacniają pozycję reportażu literackiego, czego przykładem jest duża popularność twórczości Ryszarda Kapuścińskiego. W pogłębionym reportażu literackim współczesny czytelnik szuka odpowiedzi na dręczące go pytania. Potrzebę poznania i zrozumienia współczesnego świata tylko w nikłym stopniu zaspokajają szybkie przekazy audiowizualne.
40
Bauer polemizuje z Wolnym, który w swej analizie cech strukturalnych reportażu posługuje się kategoriami literackimi. Według Bauera, reportaż jest techniką funkcjonowania, zespołem zabiegów zmierzających do osiągnięcia określonych rezultatów, czyli do wytworzenia u odbiorcy wrażenia „reportażowości” odbiorcu tekstu w określonym kodzie. Myśl Zbigniewa Bauera przyświeca tezom niniejszej pracy, w której reportaż traktowany jest jako komunikat przekazywany czytelnikowi przez reportera.