Hanna Olechnowicz, Wyzwalanie aktywności uczniów głębiej upośledzonych umysłowo.

ROZDZIAŁ 17., Różnicowanie się ról społecznych w pięcioosobowych grupach młodzieży. (program Bogumiły Pierzyk)

CEL PROGRAMU: Stwierdzenie, jaki mają wpływ (i czy w ogóle mają) na aktywizowanie uczniów zabawy samorzutnie przez nich inicjowane.

PRZEBIEG PROGRAMU:

1. W programie udział wzięły dwie pięcioosobowe grupy chłopców w wieku 14 - 18 lat, z niepełnosprawnością intelektualną od stopnia lekkiego po znaczny.

2. Zajęcia odbywały się co tydzień przez okres 6 miesięcy, w sali klubowej bogato wyposażonej w materiały do majsterkowania, glinę, piasek, plastelinę, materiały piśmienne, klocki, książki, gry świetlicowe, instrumenty muzyczne.

3. Pierwsze sesje były dla uczestników bardzo frustrujące - nie potrafili się odnaleźć w nowej sytuacji, jednak z biegiem czasu ich aktywność stała się coraz bardziej zróżnicowana i uporządkowana.

4. Po pewnym czasie obie grupy nabrały charakteru hierarchicznego. Każdy członek zajmował w grupie określone miejsce i odgrywał określoną rolę. Wyłonili się przywódcy o charakterystycznych cechach:

• Lekki stopień niepełnosprawności intelektualnej (jedyni członkowie grup z tym stopniem),

• Wysoki poziom uspołecznienia i przystosowania,

• Zdolności organizacyjne,

• Reprezentowali zespół wartości imponujących pozostałym członkom grupy (najsilniejsi i najbardziej sprawni fizycznie, najbardziej zaradni)

• Członkowie grupy liczą się z ich zdaniem, szukają z nimi kontaktu, starają się ich naśladować, z chęcią podejmują proponowane przez nich aktywności.

5. Członkowie grup, szczególnie zaś przywódcy, aktywizowali uczestników z tendencjami do separowania się, przez co żaden z nich nie miał poczucia bezużyteczności.

KORZYŚCI:

1. Dla wychowawcy : poznanie możliwości i zainteresowań uczniów oraz sposobu ich zachowania w grupie.

2. Dla uczniów:

• bogate doświadczenie społeczne (uczestnictwo w grupie, własne w niej miejsce)

• nauka bezkonfliktowego współdziałania, i współdecydowania

• nauka społecznie akceptowanych zachowań.

ROLA NAUCZYCIELA - nie uczestniczył aktywnie w zajęciach, obserwował wszystko z boku, robił notatki, dając tym samym znak uczniom, iż to co robią jest potrzebne i wartościowe.