Żadna część jak i całość materiału zawarta w dokumencie nie może być powielana i rozpowszechniania lub dalej rozpowszechniana w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób (w tym także elektroniczny lub mechaniczny) włącznie z kopiowaniem, szeroko pojętą digitalizacją, fotokopiowaniem lub kopiowaniem, w tym także zamieszczaniem w Internecie - bez pisemnej zgody autora opracowania.
Jakiekolwiek użycie lub wykorzystanie utworów w całości lub w części bez zgody autora z naruszeniem prawa jest zabronione pod groźbą kary i może być ścigane prawnie.
USTAWA z dnia 27 lipca 2002 r. Prawo dewizowe
Opracowano na podstawie: Dz.U. z 2002 r. Nr 141, poz. 1178, z 2003 r. Nr 228, poz. 2260, z 2004 r. Nr 91, poz. 870, Nr 173, poz.1808, z 2006 r. Nr 157, poz. 1119, z 2007 r. Nr 61, poz. 410, z 2008 r. Nr 228, poz.1506, z 2009 r. Nr 18, poz. 97, Nr 69, poz. 589.
Ustawa Prawo dewizowe określa obrót dewizowy z zagranicą oraz obrót wartościami dewizowymi w kraju, a także działalność gospodarczą w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych oraz pośrednictwa w ich kupnie i sprzedaży.
1. DEFINICJE
Rezydent
- osoba fizyczna mające miejsce zamieszkania w kraju oraz osoba prawna mająca siedzibę w kraju, a także inne podmioty mające siedzibę w kraju, posiadająca zdolność zaciągania zobowiązań i nabywania praw we własnym imieniu;
- znajdujący się w kraju oddział, przedstawicielstwo i przedsiębiorstwo utworzone przez nierezydentów,
- polskie przedstawicielstwo dyplomatyczne, urząd konsularny i inne polskie przedstawicielstwo oraz misja specjalna, korzystające z immunitetów i przywilejów dyplomatycznych lub konsularnych.
Nierezydent
- osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania za granicą oraz osoba prawna mająca siedzibę za granicą, a także inny podmiot mający siedzibę za granicą, posiadająca zdolność zaciągania zobowiązań i nabywania praw we własnym imieniu,
- znajdujący się za granicą oddział, przedstawicielstwo i przedsiębiorstwo utworzone przez rezydentów,
- obce przedstawicielstwo dyplomatyczne, urząd konsularny i inne obce przedstawicielstwo oraz misja specjalna i organizacja międzynarodowa, korzystające z immunitetów i przywilejów dyplomatycznych lub konsularnych.
Prawo dewizowe rezydenta będącego osobą fizyczną, wykonującego za granicą działalność gospodarczą, traktuje w zakresie czynności związanych z tą działalnością jak nierezydenta. Natomiast nierezydenta będącego osobą fizyczną, wykonującego w kraju działalność gospodarczą, traktuje się w zakresie czynności związanych z tą działalnością jak rezydenta.
Krajowe środki płatnicze:
- waluta polska,
- papiery wartościowe
- i inne dokumenty, pełniące funkcję środka płatniczego, wystawione w walucie polskiej.
Walutą polską są znaki pieniężne (banknoty i monety) będące w kraju prawnym środkiem płatniczym, a także wycofane z obiegu, lecz podlegające wymianie,
Wartości dewizowe, to zagraniczne środki płatnicze oraz złoto dewizowe i platyna dewizowa.
Zagraniczne środki płatnicze to waluty obce i dewizy.
Walutami obcymi są znaki pieniężne (banknoty i monety) będące poza krajem prawnym środkiem płatniczym, a także wycofane z obiegu, lecz podlegające wymianie.
Walutami wymienialnymi są waluty obce państw spełniających wymagania art. VIII statutu Międzynarodowego Funduszu Walutowego. (członkowie umowy o utworzeniu Międzynarodowego Funduszu Walutowego zobowiązani są między innymi do unikania dyskryminacyjnych praktyk walutowych, udziału w dyskryminacyjnych porozumieniach walutowych lub w stosowaniu niejednolitych kursów, z wyjątkiem przypadków dozwolonych przez Umowę niniejszą albo zatwierdzonych przez Fundusz).
Dewizami są papiery wartościowe i inne dokumenty pełniące funkcję środka płatniczego, wystawione w walutach obcych,
Złotem dewizowym i platyną dewizową jest złoto i platyna w stanie nieprzerobionym oraz w postaci sztab, monet bitych po 1850 r., a także półfabrykatów, z wyjątkiem stosowanych w technice dentystycznej; złotem dewizowym i platyną dewizową są również przedmioty ze złota i platyny zazwyczaj niewytwarzane z tych kruszców,
Obrotem dewizowym jest obrót dewizowy z zagranicą oraz obrót wartościami dewizowymi w kraju.
Działalnością kantorową jest regulowana działalność gospodarcza polegająca na kupnie i sprzedaży wartości dewizowych oraz pośrednictwie w ich kupnie i sprzedaży.
Działalnością gospodarczą, w przypadku wykonywania jej:
a) w kraju - jest działalność gospodarcza w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807, z późn. zm.),
b) za granicą - jest działalność gospodarcza w rozumieniu przepisów państwa, w którym jest ona wykonywana,
Uprawnionym bankiem jest:
a) bank mający siedzibę w kraju, który zgodnie z określonym w statucie przedmiotem działalności, jest uprawniony do wykonywania czynności bankowej, o której mowa w art. 5 ust. 2 pkt 10 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz.U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665, Nr 126, poz. 1070 i Nr 141, poz. 1178), to jest do pośrednictwa w dokonywaniu przekazów pieniężnych oraz rozliczeń w obrocie dewizowym.
b) utworzony w kraju oddział banku zagranicznego, który zgodnie z określonym w zezwoleniu na jego utworzenie przedmiotem działalności, jest uprawniony do pośrednictwa w dokonywaniu przekazów pieniężnych oraz rozliczeń w obrocie dewizowym.
c) utworzony w kraju oddział instytucji kredytowej, która jest uprawniona do wykonywania w państwie macierzystym czynności pośrednictwa w dokonywaniu przekazów pieniężnych oraz rozliczeń w obrocie dewizowym.
Ilekroć w ustawie jest mowa o równowartości danej kwoty wyrażonej w euro, należy przez to rozumieć jej równowartość wyrażoną w walucie polskiej, ustaloną przy zastosowaniu średniego kursu euro, lub jej równowartość wyrażoną w innej walucie, ustaloną przy zastosowaniu średniego kursu euro oraz średniego kursu tej waluty ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski w dniu poprzedzającym dokonanie czynności.
2. OGRANICZENIA OBROTU DEWIZOWEGO
Ustawa określa dopuszcza obrót dewizowy wprowadzając jednocześnie ograniczenia, które mogą być zniesione na podstawie udzielonych zezwoleń ogólnych lub indywidualnych.
Ustawa:
- znosi ograniczenia obrotu dewizowego między RP a państwami Unii Europejskiej (UE),
- wprowadza swobodę tego obrotu z krajami należącymi do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) i do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) (wykaz krajów UE, EOG i OECD w załączniku nr 2).
Kraje należące do EOG lub OECD traktowane są w prawie dewizowym na równi z krajami członkowskimi UE.
Ograniczenia w dokonywaniu obrotu dewizowego z zagranicą oraz obrotu wartościami dewizowymi w kraju dotyczą np.:
- wywozu, wysyłania oraz przekazywania przez rezydentów do krajów trzecich krajowych lub zagranicznych środków płatniczych, z przeznaczeniem na podjęcie lub rozszerzenie w tych krajach działalności gospodarczej, w tym na nabycie nieruchomości na potrzeby tej działalności, z wyjątkiem przekazywania do krajów trzecich krajowych lub zagranicznych środków płatniczych na pokrycie kosztów działalności polegającej na bezpośrednim świadczeniu usług w wykonaniu zawartej umowy lub promocji i reklamie działalności gospodarczej prowadzonej przez rezydenta w kraju,
- otwierania przez rezydentów, zarówno bezpośrednio, jak i za pośrednictwem innych podmiotów, rachunków w bankach i oddziałach banków, mających siedzibę w krajach trzecich, z wyjątkiem ich otwierania np. w czasie pobytu w tych krajach, z zastrzeżeniem nieutrzymywania takich rachunków dłużej niż 2 miesiące od zakończenia pobytu lub działalności.
Szczególne ograniczenia w zakresie obrotu dewizowego z zagranicą mogą być wprowadzane o ile są one niezbędne w celu :
1) wykonania decyzji organów organizacji międzynarodowych, których członkiem jest Rzeczpospolita Polska,
2) zapewnienia porządku publicznego lub bezpieczeństwa publicznego,
3) zapewnienia równowagi bilansu płatniczego, w razie ogólnej jego nierównowagi
lub nagłego załamania albo powstałego w tym zakresie zagrożenia,
4) zapewnienia stabilności waluty polskiej, w razie nagłych wahań jej kursu albo powstałego w tym zakresie zagrożenia.
3. ZEZWOLENIA DEWIZOWE
Zezwolenia ogólne wydawane są przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych w drodze rozporządzenia (rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20 kwietnia 2009 r. w sprawie ogólnych zezwoleń dewizowych - Dz.U. Nr 69, poz. 597).
Rozporządzenie to zezwala np.: rezydentom i nierezydentom przekraczającym granicę państwową z innymi państwami obszaru Schengen na odstępowanie od obowiązku zgłaszania organom celnym lub organom Straży Granicznej przywozu do kraju oraz wywozu za granicę złota dewizowego lub platyny dewizowej bez względu na ilość oraz krajowych lub zagranicznych środków płatniczych o wartości przekraczającej łącznie równowartość 10 000 euro, na dokonywanie w kraju rozliczeń związanych z obrotem dewizowym bez pośrednictwa uprawnionego banku, o ile rozliczenia takie dokonywane są między osobami fizycznymi w zakresie niezwiązanym z działalnością gospodarczą.
Indywidualne zezwolenia dewizowe są rozstrzygane przez Prezesa Narodowego Banku Polskiego i mają formę decyzji administracyjnej wydanej w trybie przepisów ustawy dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2000 r., Nr 98, poz. 1071, z późn.zm.).
4. DZIAŁALNOŚĆ KANTOROWA
Działalność kantorowa jest działalnością regulowaną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 173, poz. 1807) i wymaga wpisu do rejestru działalności kantorowej prowadzonego przez Prezesa NBP.
Przepisów o działalności kantorowej nie stosuje się do banków, oddziałów banków zagranicznych oraz do instytucji kredytowych i oddziałów instytucji kredytowych.
Działalność kantorową może wykonywać osoba fizyczna, która nie została prawomocnie skazana za przestępstwo skarbowe albo za przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej, a także osoba prawna oraz spółka niemająca osobowości prawnej, której żaden odpowiednio członek władz (w przypadku spółek akcyjnych i spółek z ograniczoną odpowiedzialnością: członek zarządu, członek rady nadzorczej bądź komisji rewizyjnej) lub wspólnik nie został skazany za takie przestępstwo.
Czynności bezpośrednio związane z wykonywaniem działalności kantorowej mogą być wykonywane tylko przez osoby, które nie zostały skazane prawomocnie za ww. przestępstwa i posiadają fachowe przygotowanie do wykonywania tych czynności tj. ukończenie kursu obejmującego zagadnienia dotyczące działalności kantorowej lub pracę w banku, co najmniej l rok na stanowisku w zakresie obsługi transakcji walutowych.
Wpis do rejestru dokonywany jest na pisemny wniosek przedsiębiorcy, zgodnie ze wzorem określonym w rozporządzeniu Ministra Finansów z 18 sierpnia 2004 r. (Dz.U. Nr 187, poz. 1934).
5. OBOWIĄZKI PRZEDSIĘBIORCY PROWADZĄCEGO DZIAŁALNOŚĆ KANTOROWĄ
Przedsiębiorca prowadzący działalność kantorową jest obowiązany:
1) prowadzić na bieżąco, w sposób trwały i ciągły oraz zgodny z przepisami, ewidencję wszystkich operacji powodujących zmianę stanu wartości dewizowych i waluty polskiej,
2) prowadzić, w godzinach działalności kantoru, ciągłe kupno i sprzedaż wartości dewizowych, będących przedmiotem obrotu,
3) wydawać, w sposób zgodny z przepisami, dowody kupna i sprzedaży, imienne lub na okaziciela, przy każdej umowie kupna lub sprzedaży wartości dewizowych, będących przedmiotem obrotu,
4) posiadać lokal i jego wyposażenie spełniające warunki techniczne i organizacyjne niezbędne do bezpiecznego i prawidłowego wykonywania czynności bezpośrednio związanych z działalnością kantorową.
Przedsiębiorca jest obowiązany zawiadomić pisemnie organ prowadzący rejestr o podjęciu działalności kantorowej, a w razie zaprzestania jej wykonywania, złożyć wniosek o wykreślenie z rejestru, w terminie 7 dni, licząc odpowiednio od dnia podjęcia działalności kantorowej lub zaprzestania jej wykonywania.
Przedsiębiorca może zawiesić, na okres nie dłuższy niż 2 lata, wykonywanie działalności kantorowej. W przypadku zawieszenia wykonywania działalności kantorowej na okres krótszy niż 2 lata, przedsiębiorca może przedłużyć ten okres łącznie do 2 lat.
O zawieszeniu wykonywania działalności kantorowej, przedłużeniu zawieszenia oraz o wznowieniu jej wykonywania przedsiębiorca jest obowiązany zawiadomić pisemnie organ prowadzący rejestr w terminie 7 dni, licząc od dnia zawieszenia, przedłużenia zawieszenia lub wznowienia wykonywania działalności kantorowej.
6. LOKAL KANTOROWY
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 września 2004 r.w sprawie wyposażenia lokalu przeznaczonego do wykonywania działalności kantorowej oraz sposobu prowadzenia ewidencji i wydawania dowodów kupna i sprzedaży wartości dewizowych ( Dz. U.219, poz.2220) określa:
1) niezbędne wyposażenie lokalu przeznaczonego do wykonywania działalności kantorowej;
2) sposób prowadzenia ewidencji i wydawania dowodów kupna i sprzedaży wartości dewizowych.
Lokal, w którym ma być prowadzona działalność kantorowa, zwany dalej "kantorem", powinien spełniać warunki techniczne i organizacyjne niezbędne do bezpiecznego i prawidłowego wykonywania czynności kupna i sprzedaży wartości dewizowych.
Musi być wyposażony w:
1) umieszczoną na zewnątrz, w widocznym miejscu, nazwę "kantor", ze wskazaniem adresu oraz dni i godzin prowadzenia działalności kantorowej;
2) tablicę informacyjną przedstawiającą:
a) wykaz skupowanych i sprzedawanych wartości dewizowych oraz aktualne ceny (kursy) ich kupna i sprzedaży,
b) informację o wydawaniu dowodów kupna i sprzedaży wartości dewizowych, na okaziciela lub imiennych,
c) informację, że wartość kupna lub sprzedaży zagranicznych środków płatniczych nie może przekroczyć w ramach jednej umowy równowartości 20.000 euro;
3) rejestry kupowanych i sprzedawanych wartości dewizowych;
4) formularze druków wystawianych na dowód kupna i sprzedaży wartości dewizowych, , lub odpowiedni program komputerowy umożliwiający ich wydruk;
5) pieczątkę z nazwą i adresem kantoru oraz pieczątki imienne kasjerów;
6) oryginalny, wydawany przez Narodowy Bank Polski, zaktualizowany album zagranicznych znaków pieniężnych, jeżeli przedmiotem działalności kantorowej jest kupno i sprzedaż walut obcych lub pośrednictwo w ich kupnie i sprzedaży.
7. FORMULARZE POTWIERDZAJĄCE ZAKUP KUPNA DEWIZ W KANTORACH - WYMOGI
Formularze stanowiące dowód kupna i sprzedaży dewiz powinny zawierać:
1) kolejny numer dowodu;
2) imię i nazwisko osoby fizycznej lub nazwę (firmę) przedsiębiorcy lub innego podmiotu dokonującego transakcji;
3) miejsce zamieszkania i adres osoby fizycznej lub siedzibę i adres przedsiębiorcy lub innego podmiotu dokonującego transakcji;
4) cechy dokumentu tożsamości osoby dokonującej transakcji;
5) nazwę lub symbol oraz kwotę sprzedanych lub skupionych walut obcych;
6) kurs waluty i równowartość transakcji w walucie polskiej;
7) pieczątkę z oznaczeniem kantoru;
8) datę zawarcia transakcji i wystawienia dowodu;
9) pieczątkę imienną i podpis kasjera.
Obrót złotem dewizowym lub platyną dewizową potwierdza dowód kupna i sprzedaży zawierający:
1) kolejny numer dowodu;
2) imię i nazwisko osoby fizycznej lub nazwę (firmę) przedsiębiorcy lub innego podmiotu dokonującego transakcji;
3) miejsce zamieszkania i adres osoby fizycznej lub siedzibę i adres przedsiębiorcy lub innego podmiotu dokonującego transakcji;
4) cechy dokumentu tożsamości osoby dokonującej transakcji;
5) oznaczenie postaci i ilości złota dewizowego lub platyny dewizowej,
6)jednostkową cenę i wartość transakcji w walucie polskiej
7) pieczątkę z oznaczeniem kantoru;
8) datę zawarcia transakcji i wystawienia dowodu;
9) pieczątkę imienną i podpis kasjera.
Dowód kupna lub sprzedaży może być wystawiony na okaziciela.
Nie wystawia się dowodów, o których mowa wyżej, jeżeli transakcje i kupna i sprzedaży wartości dewizowych są udokumentowane pisemnymi umowami potwierdzającymi ich zawarcie lub są sporządzane inne dokumenty stanowiące zgodnie z przepisami o rachunkowości lub przepisami podatkowymi dowody ich zawarcia.
8. EWIDENCJA PROWADZONA PRZEZ KANTOR
Ewidencja prowadzona przez kantor obejmuje wszelkie transakcje i operacje powodujące zmianę stanu wartości dewizowych i waluty polskiej, w tym:
1) transakcje rozliczane w kantorze;
2) transakcje rozliczane za pośrednictwem rachunków bankowych;
3) transakcje rozliczane w części w kantorze i w części za pośrednictwem rachunków bankowych;
4) operacje przemieszczania wartości dewizowych lub waluty polskiej między kasą a rachunkami bankowymi.
Wpis do ewidencji powinien być dokonany niezwłocznie po zawarciu transakcji lub przeprowadzeniu operacji, a jeżeli transakcja jest realizowana w innym terminie niż termin jej zawarcia, wpis uzupełnia się o datę realizacji transakcji niezwłocznie po jej zrealizowaniu.
Jeżeli jedna transakcja jest rozliczana w więcej niż jeden sposób, każde rozliczenie należy potraktować i ująć w ewidencji jako oddzielną transakcję.
W ewidencji ujmuje się:
1) kolejny numer transakcji lub operacji;
2) datę zawarcia i datę realizacji transakcji lub datę przeprowadzenia operacji;
3) określenie rodzaju transakcji lub operacji: kupno, sprzedaż, zasilenie kasy z rachunku bankowego, odprowadzenie z kasy na rachunek bankowy;
4) sposób rozliczenia transakcji: wpłata do kasy, wypłata z kasy, wpłata na rachunek bankowy, wypłata z rachunku bankowego, rozliczenie za pośrednictwem rachunków bankowych;
5) nazwę i ilość wartości dewizowych lub waluty polskiej będących przedmiotem transakcji lub operacji;
6) kurs waluty i równowartość transakcji w walucie polskiej;
7) cenę jednostkową oraz wartość w walucie polskiej w przypadku transakcji kupna i sprzedaży złota dewizowego lub platyny dewizowej.
Przedsiębiorca obowiązany jest zapewnić w każdym momencie możliwość ustalenia aktualnego stanu kasy w poszczególnych wartościach dewizowych i w walucie polskiej.
9. OBOWIĄZKI ZWIĄZANE Z WYWOZEM ZA GRANICĘ I PRZYWOZEM DO KRAJU WARTOŚCI DEWIZOWYCH LUB KRAJOWYCH ŚRODKÓW PŁATNICZYCH
Rezydenci i nierezydenci przekraczający granicę państwową są obowiązani zgłaszać, w formie pisemnej, organom celnym lub organom Straży Granicznej, przywóz do kraju oraz wywóz za granicę złota dewizowego lub platyny dewizowej, bez względu na ilość, a także krajowych lub zagranicznych środków płatniczych, jeżeli ich wartość przekracza łącznie równowartość 10 000 euro.
Nie stanowi wykonania obowiązku zgłoszenia podanie w zgłoszeniu nieprawdziwych danych.
Zobacz: zezwolenia ogólne
Rezydenci i nierezydenci są obowiązani przedstawiać organom celnym lub organom Straży Granicznej, na ich żądanie, przywożone do kraju lub wywożone zagranicę wartości dewizowe oraz krajowe środki płatnicze.
Organy celne oraz organy Straży Granicznej mogą, w celu sprawdzenia, czy przywóz do kraju wartości dewizowych lub krajowych środków płatniczych oraz ich wywóz za granicę odbywa się zgodnie z przepisami ustawy, podejmować czynności kontrolne na zasadach i w trybie określonych w przepisach o kontroli celnej lub kontroli granicznej.
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29 czerwca 2007 r. w sprawie sposobu dokonywania potwierdzenia przywozu do kraju oraz wywozu za granicę wartości dewizowych lub krajowych środków płatniczych oraz wzoru zgłoszenia przywozu do kraju i wywozu za granicę tych wartości lub środków (Dz.U. 126,poz.875) określa:
1) sposób dokonywania potwierdzenia przywozu do kraju oraz wywozu za granicę wartości dewizowych lub krajowych środków płatniczych;
2) wzór zgłoszenia przywozu do kraju oraz wywozu za granicę wartości dewizowych lub krajowych środków płatniczych.
Potwierdzenie przywozu do kraju oraz wywozu za granicę wartości dewizowych lub krajowych środków płatniczych następuje przez odciśnięcie pieczęci używanej przez organ celny lub organ Straży Granicznej na obydwu egzemplarzach pisemnego zgłoszenia przywozu do kraju oraz wywozu za granicę wartości dewizowych lub krajowych środków płatniczych oraz zamieszczeniu na nich podpisu funkcjonariusza celnego albo funkcjonariusza Straży Granicznej.
W/wym rozporządzenie stanowią implementację art. 3 Rozporządzenia (WE) nr 1889/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 października 2005 r. w sprawie kontroli środków pieniężnych wwożonych do Wspólnoty lub wywożonych ze Wspólnoty(Dz. Urz. UE L 309 z 25.11.2005, str. 9), który stanowi:
Każda osoba fizyczna wjeżdżająca do Wspólnoty lub wyjeżdżająca ze Wspólnoty i przewożąca środki pieniężne o wartości 10 000 EUR lub wyższej zobowiązana jest zgodnie z niniejszym rozporządzeniem do zgłoszenia tej kwoty właściwym organom Państwa Członkowskiego, przez które wjeżdża do Wspólnoty lub wyjeżdża ze Wspólnoty. Obowiązek złożenia deklaracji nie jest spełniony, jeżeli przekazane informacje
są nieprawdziwe lub niekompletne.
Deklaracja, o której mowa w ust. 1, zawiera dane dotyczące:
a) składającego deklarację, w tym imię i nazwisko, datę i miejsce urodzenia oraz obywatelstwo;
b) właściciela środków pieniężnych;
c) przewidzianego odbiorcy środków pieniężnych;
d) kwoty i rodzaju środków pieniężnych;
e) pochodzenia i zamierzonego celu przeznaczenia środków pieniężnych;
f) trasy przewozu;
g) środka transportu.
Informacje przekazywane są, stosownie do ustaleń Państwa Członkowskiego, na piśmie, ustnie lub drogą elektroniczną. Jednakże składający deklarację może, na własne żądanie, przekazać informacje na piśmie. Przy złożeniu deklaracji pisemnej składający deklarację otrzymuje, na żądanie, potwierdzoną kopię deklaracji.
10. OBOWIĄZEK ZWIĄZANY Z PRZEKAZAMI PIENIĘŻNYMI ZA GRANICĘ ORAZ ROZLICZENIAMI W KRAJU W OBROCIE DEWIZOWYM
Rezydenci i nierezydenci są obowiązani dokonywać przekazów pieniężnych za granicę oraz rozliczeń w kraju związanych z obrotem dewizowym za pośrednictwem uprawnionych banków, jeżeli kwota przekazu lub rozliczenia przekracza równowartość 15 000 euro.
Obowiązek dokonywania rozliczeń za pośrednictwem uprawnionych banków nie dotyczy przypadków, w których stroną rozliczenia jest uprawniony bank.
Rezydenci dokonujący obrotu dewizowego oraz przedsiębiorcy wykonujący działalność kantorową są obowiązani przekazywać Narodowemu Bankowi Polskiemu dane w zakresie niezbędnym do sporządzania bilansu płatniczego oraz międzynarodowej pozycji inwestycyjnej.
Dane są przekazywane w postaci elektronicznej z wykorzystaniem odpowiednich certyfikatów wydanych przez Narodowy Bank Polski lub innych form uwierzytelnienia stosowanych przez Narodowy Bank Polski, z zastrzeżeniem: rezydenci będący osobami fizycznymi mogą przekazywać dane również w formie dokumentu papierowego według ustalonego wzoru.
Rozporządzenie Ministra Finansow z dnia 23 października 2009 r. w sprawie przekazywania Narodowemu Bankowi Polskiemu danych niezbędnych do sporządzania bilansu płatniczego oraz międzynarodowej pozycji inwestycyjnej (Dz.U. z 2009 nr 184 poz.1437) określa:
1) sposób, zakres i terminy wykonywania przez rezydentów dokonujących obrotu dewizowego oraz przedsiębiorców wykonujących działalność kantorową obowiązku przekazywania Narodowemu Bankowi Polskiemu, zwanemu dalej „NBP”, danych niezbędnych do sporządzania bilansu płatniczego oraz międzynarodowej pozycji inwestycyjnej, zwanych dalej „danymi”;
2) wysokość kwot, których przekroczenie powoduje powstanie obowiązku sprawozdawczego.
11. KONSEKWENCJE PRAWNE NARUSZENIA PRAWA DEWIZOWEGO
Konsekwencje prawne naruszenia prawa dewizowego wynikające z ustawy z dnia 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy (Dz.U. Nr 83, poz. 930 ze zmianami), rozdział 8 Przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe przeciwko obrotowi dewizowemu, przykłady:
art. 97. § 1. Kto wyłudza indywidualne zezwolenie dewizowe przez podstępne wprowadzenie w błąd organu uprawnionego do udzielania takich zezwoleń, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności do roku, albo obu tym karom łącznie.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto używa dokumentu uzyskanego w sposób określony w § 1.
Art. 98. § 1. Rezydent, który bez wymaganego zezwolenia dewizowego albo wbrew jego warunkom ustala lub przyjmuje należność od nierezydenta w nnej walucie niż waluta wymienialna lub waluta polska, podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych.
§ 2. Jeżeli wartość przedmiotu obrotu, o którym mowa w § 1, nie przekracza ustawowego progu, sprawca podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
Art. 99. § 1. Kto bez wymaganego zezwolenia dewizowego albo wbrew jego warunkom wywozi lub wysyła za granicę wartości dewizowe lub krajowe środki płatnicze, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności do lat 2, albo obu tym karom łącznie.
§ 2. Jeżeli wartość przedmiotu obrotu, o którym mowa w § 1, jest mała, sprawca podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
Art.100. § 1. Rezydent, który bez wymaganego zezwolenia dewizowego albo wbrew jego warunkom wywozi, wysyła lub przekazuje do krajów trzecich krajowe lub zagraniczne środki płatnicze, z przeznaczeniem na podjęcie lub rozszerzenie w tych krajach działalności gospodarczej, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
§ 2. Jeżeli wartość przedmiotu obrotu, o którym mowa w § 1, nie przekracza ustawowego progu, sprawca podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
Art.101. § 1. Nierezydent, który bez wymaganego zezwolenia dewizowego albo wbrew jego warunkom nabywa lub zbywa w kraju, zarówno bezpośrednio, jak i za pośrednictwem innych podmiotów, papiery wartościowe, jednostki uczestnictwa w funduszach zbiorowego inwestowania albo wierzytelności lub inne prawa, których wykonywanie wiąże się z dokonywaniem rozliczeń pieniężnych, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
§ 2. Jeżeli wartość przedmiotu obrotu, o którym mowa w § 1, nie przekracza ustawowego progu, sprawca podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
Art.102. § 1. Rezydent, który bez wymaganego zezwolenia dewizowego albo wbrew jego warunkom nabywa:
1) nieruchomości położone w krajach trzecich lub prawa na takich nieruchomościach,
2) udziały lub akcje w spółkach mających siedzibę w krajach trzecich albo obejmuje udziały lub akcje w takich spółkach,
3) jednostki uczestnictwa w funduszach zbiorowego inwestowania mających siedzibę w krajach trzecich,
4) dłużne papiery wartościowe wyemitowane bądź wystawione przez nierezydentów z krajów trzecich,
5) wartości dewizowe zbywane przez nierezydentów z krajów trzecich,
6) wierzytelności lub inne prawa, których wykonywanie wiąże się z dokonywaniem rozliczeń pieniężnych, zbywane przez nierezydentów z krajów trzecich,
podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
§ 2. Jeżeli wartość przedmiotu obrotu, o którym mowa w § 1, nie przekracza ustawowego progu, sprawca podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
Art. 106d. Kto bez zezwolenia albo wbrew jego warunkom prowadzi działalność kantorową, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności do roku, albo obu tym karom łącznie.
Art.106f. Kto wbrew obowiązkowi nie zgłasza organom celnym lub organom Straży Granicznej wykonującym kontrolę celną, przywozu do kraju wartości dewizowych lub krajowych środków płatniczych, podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
Art.106i. § 1. Kto wbrew obowiązkowi wysyła za granicę wartości dewizowe lub krajowe środki płatnicze bez pośrednictwa państwowego przedsiębiorstwa użyteczności publicznej „Poczta Polska” lub podmiotu uprawnionego do wykonywania w obrocie z zagranicą działalności gospodarczej w dziedzinie poczty, podlega karze grzywny do 480 stawek dziennych.
12. PREZES NBP A PRAWO DEWIZOWE
Prezes NBP rozstrzyga w sprawach związanych z:
• udzielaniem indywidualnych zezwoleń dewizowych,
• prowadzeniem rejestru działalności kantorowej,
• wykonywaniem kontroli obrotu dewizowego
Podmioty podlegajace kontroli wykonywanej przez Prezesa NBP:
- kantory,
- podmioty dokonujące obrotu dewizowego.
Zakres kontroli:
Kantory: realizacja obowiązków przeciwdziałających „praniu brudnych pieniędzy”, spełniane ustawowych warunków do prowadzenia działalności
Podmioty dokonujące obrotu dewizowego: realizacja obowiązku z zakresu sprawozdawczości, realizacja indywidualnych zezwoleń dewizowych
1