Dokumenty paszportowe

Ustawa z 2006r. określa rodzaje dokumentów paszportowych, mówi o wydawaniu i odmowie wydania paszportu, o unieważnieniach paszportu i ewidencji zbiorowej związanej z gromadzeniem danych w paszportach. Dane biometryczne to wizerunek twarzy i odciski palców w rozumieniu tej ustawy.

Dokument paszportowy - wśród nich wyróżniamy:

• Paszport

• Paszport tymczasowy

• Paszport dyplomatyczny

• Paszport służbowy ministerstwa spraw zagranicznych

Każdy obywatel ma prawo do paszportu. Prawo to może być ograniczone. Właścicielem paszportu jest Rzeczpospolita Polska.

Dokumenty paszportowe wydaje się przede wszystkim osobom pełnoletnim na ich żądania po pobraniu danych biometrycznych, złożeniu odpowiednich dokumentów oraz po uiszczeniu opłat. Paszporty służbowe i dyplomatyczne wydawane są bez opłat. Przy wyrabianiu paszportów przysługują ulgi (np. ulga w opłacie paszportowej dla emerytów i rencistów, osobom przebywającym w domach pomocy społecznej czy osobom małoletnim, uczniom i studentom). Nie pobiera się opłaty od osób które ukończyły 70 lat oraz osobom, które przebywają w domach pomocy społecznej, a muszą wyjechać na operacje czy konieczne leczenie. Zwolnieni z opłaty są również żołnierze pełniący służbę poza granicami państwa. Nie dotyczy to żołnierzy zawodowych. Opłatę za wydanie można także obniżyć przed upływem ważności paszportu dotychczas posiadanego, wtedy kiedy np. zmieniają się dane podlegające wpisowi, czy kiedy nastąpiła zmiana wyglądu albo kiedy w paszporcie brak jest miejsca na kolejne stemple czy wizy. Opłaty mogą być też podwyższane - np. w sytuacji zgubienia czy zniszczenia paszportu - musi on zapłacić 200% w stosunku do normalnej opłaty.

Wniosek składa się osobiście. Wymagana jest obecność osoby małoletniej, która ukończyła 5 lat. W uzasadnionych przypadkach, gdy w danym państwie nie ma polskiego urzędu konsularnego, gdy warunki tam panujące znacznie utrudniają złożenie wniosku osobiście (chodzi przede wszystkim o paszport tymczasowy) konsul może ustąpić od osobistego złożenia wniosku i osobistego odbioru. Na wydanie paszportu osobie małoletniej wymagana jest pisemna zgoda obojga rodziców, których własnoręczność podpisów poświadcza organ paszportowy lub notariusz, chyba że na podstawie orzeczenia sądu jeden z rodziców został pozbawiony władzy rodzicielskiej, lub władza ta została ograniczona. W przypadku braku zgodności stanowisk rodziców lub niemożliwości uzyskania zgody jednego z nich, zgodę na wydanie dokumentu paszportowego zastępuje orzeczenie sądu rodzinnego.

Odbiór dokumentu paszportowego

Odbiór dokumentów paszportowych następuje osobiście, za wyjątkiem osoby małoletniej i całkowicie ubezwłasnowolnionej, na których odbiór dokumentu paszportowego może dokonać jeden z rodziców lub ustanowiony przez sąd opiekun. W uzasadnionych przypadkach - zwłaszcza szczególnie utrudnionego dojazdu do urzędu konsularnego, na wniosek osoby zainteresowanej można odstąpić od wymogu osobistego odbioru. Osoba odbierająca musi sprawdzić za pomocą czytnika elektronicznego czy dane biometryczne i osobowe są zgodne ze stanem faktycznym.

Odmowa wydania paszportu

Następuje na wniosek sądu prowadzącego przeciwko osobie mającej odebrać paszport, postępowanie w sprawie karnej lub postępowanie w sprawie o przestępstwo skarbowe lub postępowanie w sprawie nieletniego albo sądu prowadzącego postępowanie cywilne.

Następuje też na wniosek organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze, na wniosek organu prowadzącego postępowanie wykonawcze w sprawie karnej, w tym o przestępstwo skarbowe przeciwko osobie ubiegającej się o wydanie paszportu.

W dokumencie paszportowym zamieszcza się dane, które ustawodawca określa:

• Nazwisko, imię imiona (oraz rodowe).

• Data i miejsce urodzenia.

• Płeć.

• Obywatelstwo.

• Dane biometryczne.

• Podpis posiadacza.

• Data wydania i termin upływu ważności.

• Nazwa organu wydającego.

• Numer PESEL.

Nie zamieszcza się podpisu:

• Osób poniżej 13 roku życia.

• Osób które z powodu niepełnosprawności nie mogą złożyć podpisu.

• Nie pobiera się odcisków palców od osób bez palców.

Dokument paszportowy ma formę książeczki. Niektórym osobom można wydać drugi dokument paszportowy.

Paszport i paszport tymczasowy

Może być wydany także małoletniemu, który ukończył 5 lat oraz małoletniemu który nie ukończył 5 lat (na żądanie rodziców) - jeśli chce podróżować z kimś innym niż rodzice.

Paszport tymczasowy można wydać osobie, która nie ukończyła 5 lat. Może być też wydany osobom za granicą na czas do wydania paszportu w Polsce. Może być wydany osobom przebywającym w Polsce czy za granicą na czas powrotu do miejsca stałego. Może być wydany w udokumentowanych nagłych przypadkach.

W szczególnie uzasadnionych przypadkach dopuszcza się wydawanie przez konsula tymczasowego bez umieszczania w paszporcie numeru PESEL (małoletniemu urodzonemu za granicą, obywatela polskiego zamieszkałego poza okręgiem konsularnym, obywatela polskiego stale zamieszkanego w okręgu konsularnym, któremu nie został jeszcze nadany numer PESEL).

Paszport dyplomatyczny

Dodatkowo umieszcza się w nim stopień dyplomatyczny, funkcję, stanowisko lub tytuł posiadacza paszportu.

Paszport dyplomatyczny otrzymuje Prezydent RP, Marszałek i wicemarszałek Sejmu, marszałek i wicemarszałkowie Senatu, Prezes RM i wiceprezesi, ministrowie, sekretarze i podsekretarze stanu oraz ich małżonkom tylko wtedy, gdy towarzyszą im w podróży służbowej poza granicami kraju. Do paszportu dyplomatycznego uprawnieni są także posłowie i posłowie do PE, prezes, wiceprezes i sędziowie TK i ich małżonkowie, Pierwszy Prezes i wiceprezes Sądu Najwyższego i ich małżonkowie, prezes i wiceprezes NSA i ich małżonkowie. Uprawnione są też osoby zajmujące stanowiska i pełniące funkcje w służbie zagranicznej, które posiadają stopień dyplomatyczny lub gdy pełnią funkcje związane z przywilejami dyplomatycznymi i wynika to z umów międzynarodowych oraz Ci, którzy zostali skierowani do pracy w organizacjach międzynarodowych oraz byli prezydenci RP, prezesi RM i byli ministrowie SZ (ale tylko ci pełniący funkcję od 24 sierpnia 1989).

Paszporty służbowe przysługują członkom służby zagranicznej, którzy nie mają stopnia dyplomatycznego, osobom skierowanym do wykonywania obowiązków w służbie zagranicznej oraz członkom ich rodzin, ale tylko tym, którzy są we wspólnocie domowej. Można się nim posługiwać tylko w czasie podróży służbowej (podobnie jak paszportem dyplomatycznym).

Organy właściwe jeśli chodzi o paszporty to: minister SZ, minister spraw wewnętrznych, wojewoda i konsul. Zwierzchnictwo i nadzór sprawuje minister spraw wewnętrznych (paszporty zwykłe), dla paszportów dyplomatycznych i służbowych właściwy jest minister spraw zagranicznych. Paszporty tymczasowe - właściwy jest konsul i wojewoda. Wojewoda jest także organem właściwym, jeśli chodzi o paszporty tymczasowe w sprawach o wydanie paszportu, odmowę czy unieważnienie - wojewoda właściwy ze względu na miejsce stałego pobytu lub ostatnie miejsce pobytu stałego w kraju takiej osoby. Za granicą właściwy będzie konsul.

W szczególnie uzasadnionych przypadkach (interes państwa) paszport może wydać Minister SW.

• Paszporty wydaje się na 10 lat.

• Paszporty tymczasowe wydaje się na okres do 12 miesięcy.

• Jeśli paszport utracił ważność, to nie pozbawia to jednak prawa powrotu do kraju.

Obowiązki właściciela dokumentu paszportowego

Osoba, która utraciła dokument paszportowy lub jej dokument uległ zniszczeniu, musi zawiadomić o tym organ paszportowy - najlepiej organ, który wydał dokument lub organ właściwy ze względu na miejsce pobytu tej osoby. Odnaleziony dokument nie podlega osobie, której został wydany. Osoba trzecia, znalazca - musi przekazać dokument najbliższemu organowi paszportowemu, policji, czy też organowi administracji. Jeśli ktoś zgłosił, że utracił dokument paszportowy, to jest zmuszony po odnalezieniu oddać paszport.

Utrata ważności:

• Z dniem śmierci posiadacza dokumentu.

• Z dniem podjęcia przez prezydenta zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego.

• Z dniem zawiadomienia o utracie paszportu, zniszczeniu dokumentu paszportowego, czy w przypadku zawiadomienia, że znaleziono dokument paszportowy.

Następuje również po upływie 60 dni od dnia doręczenia ostatecznej decyzji administracyjnej lub prawomocnego orzeczenia sądu wzywającego do zmiany danych albo stwierdzenia zmiany nazwiska, a w przypadku małżeństwa zawartego przed konsulem, od dnia doręczenia odpisu aktu małżeństwa.

Unieważnienie

Może nastąpić na wniosek np.:

• Sądu prowadzącego przeciwko osobie mającej odebrać paszport, postępowanie w sprawie karnej lub postępowanie w sprawie o przestępstwo skarbowe lub postępowanie w sprawie nieletniego albo sądu prowadzącego postępowanie cywilne.

• Organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze, na wniosek organu prowadzącego postępowanie wykonawcze w sprawie karnej, w tym o przestępstwo skarbowe przeciwko osobie ubiegającej się o wydanie paszportu.

• Jeśli została wydany sprzecznie z procedurami ( przepisami).

• Na czas postępowania przed sądem rodzicielskim, do momentu wydania orzeczenia sądu o przyznaniu władzy rodzicielskiej.

Zarówno odmowa jak i unieważnienie następuje w drodze decyzji administracyjnej. Każda osoba, jest wtedy zobowiązana do oddania dokumentu, jeśli nie wykona obowiązku to mają zastosowanie przepisy regulujące postępowanie egzekucyjne.

Utworzono Ewidencje Paszportowe (prowadzone przez wojewodów i konsuli) i Centralną Ewidencję Paszportową paszportów wydanych i unieważnionych (prowadzi ją Minister Spraw Wewnętrznych).

Dane są przetwarzane w CEP i dostęp do niej mają tylko określone podmioty (policja, ABW, BOR, służba więzienna, prokuratorzy itp.).

Partie polityczne

Konstytucja RP art. 11

Art. 11.

1. Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania partii politycznych. Partie polityczne zrzeszają na zasadach dobrowolności i równości obywateli polskich w celu wpływania metodami demokratycznymi na kształtowanie polityki państwa.

2. Finansowanie partii politycznych jest jawne.

Stanowi to jednocześnie definicję partii politycznej. Konstytucja proklamuje także zasadę jawności finansowania partii politycznych. Odnoszą się także konstytucyjne zakazy tworzenia i funkcjonowania określonych zrzeszeń i organizacji. Konkretyzowanie podstaw funkcjonowania partii politycznych następuje w ustawie z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych.

Ustawa definiuje partie polityczną jako dobrowolną organizację występującą pod określoną nazwą, stawiającą sobie za cel udział w życiu publicznym poprzez wywieranie metodami demokratycznymi wpływu na politykę państwa lub sprawowanie władzy publicznej. Członkowstwo w partii politycznej jest nieprzymusowe - można dobrowolnie wstąpić i dobrowolnie z niej wystąpić.

Prawo do tworzenia i członkostwa w partii politycznej przysługuje obywatelom RP, którzy ukończyli 18 lat. Prawa tego nie mają cudzoziemcy (nawet jeśli mają miejsce stałego zamieszkania w Polsce). Odrębne ustawy przewidują zakaz udziału w partiach politycznych w związku z zajmowaniem określonego stanowiska czy wykonywaniem zawodu.

Działalność partii politycznej opiera się przede wszystkim na pracy społecznej członków, ale partia może też zatrudniać pracowników do prowadzenia określonych spraw. Partie nie mogą wykonywać zadań zastrzeżonych w przepisach prawa dla organów władzy publicznej. Partii nie wolno tworzyć czy zakładać w zakładach pracy.

Partie powinny postępować zgodnie z zasadami demokracji - jawność struktur, powoływanie organów partii w drodze wyborów, podejmowanie uchwał większością głosów. Strukturę partii, jej zasady działania, cele partii, określa statut partii. Statut jest ważnym argumentem dla organizacji i funkcjonowania partii politycznej, stąd ustawodawca wskazuje jego niezbędną treść ( art. 9 ustawy). Ustalenie statutu jest powierzone zgromadzeniu partii albo zgromadzeniu demokratycznie wybranych przedstawicieli (duże partie).

Tryb powoływani partii

W postaci zgłoszenia do ewidencji partii politycznych (prowadzi ją Sąd Okręgowy w Warszawie).

Zgłoszenie powinno zawierać:

• Nazwę, skrót nazwy partii.

• Siedzibę

• Imiona, nazwiska osób wchodzących w skład organów wymienionych w statucie do reprezentowania partii na zewnątrz oraz reprezentowania w stosunkach majątkowych.

• Trzy osoby spośród nich dokonują zgłoszenia. Należy do niego dołożyć statut partii oraz wykaz zawierający nazwiska, imiona, adresy zamieszkania, numery PESEL co najmniej tysiąca obywateli polskich, którzy ukończyli 18 lat i mają pełną zdolność do czynności prawnych.

W ten sposób ustawa nie wymaga do tworzenia partii politycznej w sensie działań organizatorskich, inicjatywy - zaangażowania określonej liczby osób, ustala natomiast wymóg poparcia dla utworzenia partii co najmniej 1000 osób. Poparcie ma charakter kreatywny, ponieważ brak wykazu 1000 osób uniemożliwi skuteczny prawnie wpis do ewidencji. Jeśli wymóg zostanie spełniony i zgłoszenie jest zgodne z przepisami, wtedy sąd dokona wpisu partii politycznej do ewidencji, jeśli zaś zgłoszenie dokonane zostało z naruszeniem określonych ustawowo reguł, wówczas sąd może wezwać zgłaszających do usunięcia stwierdzonych wad i to w wyznaczonym przez siebie terminie. W przypadku nieusunięcia wad w określonym terminie i w sposób wskazany przez sąd, sąd może wydać postanowienie o odmowie wpisu partii do ewidencji. W przypadku powstania wątpliwości co do zgodności z Konstytucją celów lub zasad działania partii politycznej określonych w statucie lub programie partii, powoduje, że sąd może zawiesić postępowanie w sprawie wpisu do ewidencji partii politycznych i wystąpić z wnioskiem do TK o zbadania zgodności celów partii politycznej z Konstytucją RP. Na takie postanowienie sądu nie przysługuje zażalenie. Jeżeli TK wyda orzeczeni o sprzeczności celów partii politycznej z Konstytucją RP, wówczas sąd odmawia wpisu do ewidencji, a ustanowienie w tym przedmiocie nie podlega zaskarżeniu. Sąd postanawia o wpisaniu partii politycznej do wpisania do ewidencji partii polityczne, jeśli nie ma już przeciwwskazań. Z chwilą wpisania do ewidencji partia nabywa osobowość prawną. Z ochrony prawnej przewidzianej dla ochrony dóbr osobistych korzysta nazwa, skrót i symbol graficzny partii. Ewidencja partii politycznej wraz z tekstem statutu jest jawna i każdemu przysługuje prawo do otrzymania odpłatnie uwierzytelnionych odpisów i wyciągów ewidencji i statutów partii politycznych. Ustawa przewiduje także możliwość likwidacji partii politycznych na skutek rozwiązania partii politycznej mocą uchwały uprawnionego statutowego organu albo postanowienia sądu o wykreśleniu wpisu partii z ewidencji np. wtedy gdy nie zgłoszono do ewidencji, że nastąpiły zmiany w statucie, a są one niezgodne z konstytucją, albo nastąpiła inna zmiana danych np. miejsce siedziby partii politycznych, a nie zgłoszono tego (termin wynosi 14 dni - termin zgłoszenia). W przypadku samorozwiązania sie partii politycznej właściwy organ przesyła sądowi uchwałę o samorozwiązaniu partii oraz o wyznaczeniu jej likwidatora - robi to sąd - po zakończeniu likwidacji sąd wydaje postanowienie o wykreśleniu wpisu partii z ewidencji. Postanowienie to nie podlega zaskarżeniu. W drugim przypadku zastosowane są restrykcje nadzorcze.

Nadzór państwa nad partiami organicznymi musi być znacznie ograniczony - ma to gwarantować swobodę działalności partii politycznych aż do granicy sprzeczności z zasadniczymi interesami państwa. Nadzór ten jest ograniczony i dotyczy zgodność z konstytucją celów partii politycznych. Organem orzekającym w tej materii jest TK, działający m.in. na wniosek sądu. Do sądu należy także podejmowanie w przypadkach określonych w ustawie, wszelkich działań kontrolnych wobec partii, oraz mających na celu skorygowanie dokonanych przez nią naruszeń prawa. Sankcją jest tutaj postanowienie o wykreśleniu z ewidencji partii politycznych. W przypadku, gdy partia polityczna nie zawiadamia sądu o zmianie statut, zmianie siedziby, sąd wzywa do złożenia wyjaśnień lub uzupełnienia danych w wyznaczonym terminie. Sąd może także badać czy dochowany został tryb wyboru organu partii. W razie bezskutecznego upływu terminu, sad wydaje postanowienie o wykreśleniu wpisu partii z ewidencji. Termin wyznaczony przez sąd jest nie krótszy niż 3 miesiące. Również w przypadku braku informacji o źródłach finansowania w roku poprzednim, sąd wzywa organ partii do złożenia informacji w terminie 3 miesięcy, a po bezskutecznym upływie terminu wydaje postanowienie o wykreśleniu wpisu partii z ewidencji. Uprawomocnione postanowienie o wykreśleniu wpisu z ewidencji, jest podstawą do zarządzenia likwidacji partii i wyznaczenia likwidatora.

Finanse partii i finansowanie partii politycznych

Tekst jednolity ustawy z 2001r. - nastąpiły poważne zmiany. Od tego czasu partie nie mogą prowadzić działalności gospodarczej. Utrzymują się ze składek członkowskich, darowizn i zapisów, dotacji subwencji, spadków i dochodów z majątku. Źródła finansowania partii są jawne. Majątek partii może być wykorzystany na cele statutowe i charytatywne. Partia może wzbogacać się z obrotu obligacjami Skarbu Państwa, ze zbycia składników majątkowych, ze sprzedawcy programów partii, przedmiotów symbolizujących partię, koszulek kubków itp. oraz z wydawnictw popularyzujących partię polityczną. Można wykorzystać majątek z wykonywania odpłatnie drobnych usług na rzecz osób trzecich z wykorzystaniem sprzętu biurowego.

Partie nie mogą przyjmować środków pochodzących z zagranicy (za wyjątkiem Polaków zamieszkałych z zagranicą), oraz od cudzoziemców zamieszkałych na terenie Polski.

Łączna suma wpłat od osób fizycznych z wyłączeniem składek członkowskich nie może przekraczać w jednym roku piętnastokrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę. Jednorazowa wpłata przekraczająca minimalne wynagrodzenie za pracę, może być wykonywana na rzecz partii politycznej jedynie czekiem, przelewem lub kartą płatniczą. Partie polityczne mają prawo do otrzymywania subwencji i dotacji.

26.05.10

Pozwolenie wodno - prawne

Związane jest z prawem wodnym z 2001 roku. Gospodarka wodno - ściekowa wiąże się przede wszystkim z korzystaniem z wód. Prawo wodne wyróżnia 3 rodzaje korzystania z wód, tj.:

Powszechne (zwykłe) -służą zaspokojeniu potrzeb osobistych gospodarstwa domowego, bez zastosowania specjalnych urządzeń technicznych. Korzysta tutaj przede wszystkim właściciel wody, jest to woda, która jest najczęściej na jego terenie służy także do wypoczynku, uprawiania turystyki czy sportów wodnych.

Korzystanie z wód przez zakłady czy przedsiębiorstwa - ma status korzystania szczególnego i wymaga uzyskania pozwolenia wodno-prawnego. Jest to kolejny dokument wydawany przez władze samorządowe, zezwalający na korzystanie z określonych zasobów wodnych i precyzyjnie określający zasady tego korzystania. Zawarte w nim ograniczenia mają prowadzić przede wszystkim do ochrony zasobów środowiska, interesów ludności i do prowadzenia gospodarki wodnej.

Zgodnie z art. 122 prawa wodnego pozwolenie wodno-prawne wymagane jest na szczególne korzystanie z wód, np. pozwalające na pobór oraz prowadzenie wód powierzchniowych i podziemnych - pobór wody ze studni, jeziora, rzeki, wprowadzenie ścieków do wód lub do ziemi, a także takie korzystanie jak regulacja wód, wykonanie urządzeń wodnych, długotrwałe obniżanie poziomu zwierciadła wody podziemnej, odwadnianie obiektów lub wykopów budowlanych oraz zakładów budowniczych, wprowadzanie do urządzeń kanalizacyjnych będących własnością innych podmiotów ścieków przemysłowych zawierających substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska, które są wymienione w rozporządzeniu ministra środowiska z 2005 roku.

Wydawanie pozwoleń

Organem właściwym do wydania pozwolenia jest starosta, marszałek województwa lub też dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej. To jaki organ jest kompetentny w poszczególnych sprawach zależy od tego, czy mamy do czynienia z korzystaniem z wód, czy też wykonywaniem urządzeń wodnych w powiązaniu z przedsięwzięciem lub zdarzeniem na terenie zakładu, gdzie jest eksploatowana instalacja, która jest jednocześnie kwalifikowana jako przedsięwzięcie mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko. Sporządzenie raportu dotyczących oddziaływania na środowisko jest obowiązkowe. Oddziaływanie może dotyczyć także tzw. terenów zamkniętych czy też innych terenów (SPRAWDZIĆ).

W chwili oddania instalacji do użytkowania zakład musi posiadać wymagane prawem pozwolenie wodno-prawne. Brak takiego pozwolenia może spowodować wstrzymanie użytkowania instalacji.

Pozwolenie

O pozwolenie trzeba wystąpić z wnioskiem do organu właściwego w zależności od tego czego dotyczy. Dołączyć trzeba tzw. operat wodno-prawny, a w przypadku wykonywania urządzeń wodnych również trzeba dołączyć również decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów jest ona wymagana. Ponadto w przypadku wydania pozwolenia wodno-prawnego na wprowadzanie do urządzeń kanalizacyjnych ścieków zawierających substancje szkodliwe dla środowiska wodnego, wówczas oprócz dokumentów dołączyć trzeba również zgodę właściciela tych urządzeń.

Operat wodno-prawny stanowi dokumentację techniczną i składa się z części opisowej i części graficznej, a dokładnie określa to wszystko art. 132 prawa wodnego. Aby przygotować operat wodno-prawny konieczne jest posiadanie obszernej wiedzy, stąd najczęściej zakłady zlecają wykonanie takiego operatu specjalnym firmom. Zakład w związku z wydaniem pozwolenia wodno-prawnego uiszcza opłatę skarbową. Jeżeli zakład korzysta z wód wspólnie np. odprowadza ścieki do wód lub do ziemi wespół z innym zakładem wspólnym wylotem, to zakłady te mogą się ubiegać o jedno pozwolenie wodno-prawne. Zakłady takie występują wtedy z wnioskiem o wydanie pozwolenia wodno-prawnego, wskazując jednocześnie który z nich jest zakładem głównym. Pozwolenie wodno-prawne jest wydawane na czas określony i to w zależności od rodzaju korzystania. W przypadku odprowadzania do wód lub do urządzeń kanalizacyjnych ścieków zawierających substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego pozwolenie wodno-prawne wydawane jest na 4 lata. W innych przypadkach wprowadzanie ścieków do wód i do ziemi pozwolenie wodno-prawne wydawane jest na okres 10 lat, natomiast w innym przypadku szczególnego korzystania z wód zazwyczaj pozwolenie wodno-prawne wydawane jest do lat 20.

Wygaśnięcie lub cofnięcie

Pozwolenie wodno-prawne jest wiążące w stosunku do podmiotu, któremu zostało wydane do czasu wygaśnięcia lub cofnięcia.

Pozwolenie wodno-prawne wygasa:

• Kiedy upłynął okres, na jaki zostało wydane

• Gdy zakład zrzekł się uprawnień ustalonych w tym pozwoleniu

• Gdy zakład nie wykorzystał pozwolenia wodno-prawnego i nie rozpoczął wykonania urządzeń wodnych w terminie 2 lat od dnia w którym pozwolenie wodno-prawne stało się ostateczne

Cofnięcie następuje:

• Kiedy zakład zmienił cel i zakres korzystania z wód lub warunki wykonywania uprawnień ustalonych pozwoleniem

• Gdy urządzenia wodne zostały wykonane niezgodnie z warunkami ustalonymi w pozwoleniu wodno-prawnym, także wtedy, gdy zasoby wód podziemnych uległy zmniejszeniu w sposób naturalny

• Gdy nastąpiła zmiana przepisów obowiązujących

Stwierdzenie wygaśnięcia, cofnięcia lub ograniczenie pozwolenia wodno-prawnego następuje z urzędu lub na wniosek strony w drodze decyzji. W przypadku nowych inwestycji trzeba pamiętać, że nowo budowane lub przebudowane obiekty budowlane, a także zespoły obiektów lub instalacje nie mogą być oddane do użytkowania jeżeli nie spełniają wymagań ochrony środowiska w tym także, gdy nie posiadają wymaganych prawem decyzji określających zakres i warunki korzystania ze środowiska.

Stany nadzwyczajne

Tę kwestię regulują trzy ustawy z 2002 r: o stanie klęski żywiołowej z dnia 18 kwietnia, o stanie wyjątkowym z dnia 28 czerwca, o stanie wojennym oraz kompetencjach naczelnego dowódcy sił zbrojnych i zasadach jego podległości konstytucyjnym organom RP z dnia 29 sierpnia.

Konieczność wydania tych ustaw wprowadziła konstytucja. Art. 228 ust 1 konstytucji stanowi, że jeżeli istnieje sytuacja szczególnych zagrożeń, a zwykłe środki konstytucyjne są niewystarczające - wtedy może być wprowadzony odpowiedni stan nadzwyczajny. Zgodnie z konstytucją stan nadzwyczajny może być wprowadzony tylko na podstawie ustawy w drodze rozporządzenia, dodatkowo podlega ono publicznemu podaniu do wiadomości. Zasady działania organów władzy publicznej określa ustawa wtedy, gdy następuje ograniczenie praw i wolności człowieka i obywatela. Ustawa może określić także podstawy, zakres i tryb wyrównania strat majątkowych w związku ze stanem nadzwyczajnym. Działania podjęte w wyniku wprowadzenia stanu nadzwyczajnego muszą odpowiadać stopniowi zagrożenia i powinny zmierzać do jak najszybszego przywrócenia normalnego funkcjonowania państwa.

Tryb wprowadzenia i ogłoszenia stanów nadzwyczajnych

Stan wojenny

Może go wprowadzić Prezydent RP na części lub na całym terytorium, w razie zewnętrznego zagrożenia państwa, także zamachami terrorystycznym, również w razie zbrojnej napaści lub jeśli z umów narodowych wynika wspólne zobowiązanie do obrony przeciwko agresji. Na wniosek RM Prezydent RP niezwłocznie rozpatruje taki wniosek, a następnie może postanowić o odmowie albo wydaje rozporządzenia o wprowadzaniu stanu wojennego. W rozporządzeniu określa się obszar na którym będzie wprowadzony stan wojenny, przyczyny wprowadzenia oraz w zakresie określonym ustawą rodzaje ograniczeń praw, wolności człowieka i obywatela. Następnie prezydent przedstawia to rozporządzenie Sejmowi w ciągu 48h od jego podpisania.

Stan wojenny obowiązuje od dnia ogłoszenia rozporządzenia prezydenta w Dzienniku Ustaw RP, a w przypadku uchylenia rozporządzenia prezydenta przez Sejm, uchwałę Sejmu w tej sprawie także niezwłocznie ogłasza się w Dzienniku Ustaw. Poza tym, minister właściwy do spraw zewnętrznych notyfikuje sekretarzowi generalnemu ONZ i sekretarzowi generalnemu Rady Europy wprowadzenie i przyczyny wprowadzenia stanu wojennego, a także o jego zniesieniu. Prezydent RP na wniosek RM w drodze rozporządzenia znosi stan wojenny, jeżeli ustaną przyczyny dla których stan wojenny został wprowadzony. Tym samym zostanie przywrócone normalne funkcjonowanie państwa. W tej ustawie potraktowano działania terrorystyczne jako jedną z przesłanek istnienia zagrożenia państwa. Widoczne jest także w tej sprawie wzmocnienie roli Prezydenta RP jako organu jednoosobowego stojącego na straży suwerenności i niepodległości państwa, któremu to w razie zewnętrznego zagrożenia przyznaje się nadzwyczajne środki ochrony dóbr, a także przyznaje się w razie potrzeby kierowanie obroną państwa i zwierzchnictwo nad powołanym na czas wojny naczelnym dowódcą sił zbrojnych.

Stan wyjątkowy

Wprowadzenie stanu wyjątkowego może nastąpić po skierowaniu wniosku przez RM do Prezydenta RP. RM może podjąć uchwałę w sytuacji szczególnego zagrożenia konstytucyjnego ustroju państwa, bezpieczeństwa obywateli lub porządku publicznego, w tym spowodowanego działaniami terrorystycznymi, które to niebezpieczeństwo nie może być usunięte przez użycie zwykłych środków konstytucyjnych. W swoim wniosku RM określa przyczyny wprowadzenia stanu wyjątkowego, a także niezbędny czas trwania stanu wyjątkowego oraz obszar na jakim ten stan wyjątkowy powinien być wprowadzony. Określa również odpowiednie do charakteru i stopnia zagrożenia ograniczenia praw i wolności człowieka i obywatela. Prezydent po niezwłocznym rozpatrzeniu wniosku wydaje rozporządzenie o wprowadzaniu stanu wyjątkowego na czas oznaczony, nie dłuższy niż 90 dni lub też postanawia odmówić wydania takiego rozporządzenia. Jeżeli wydaje takie rozporządzenie to przedstawia je Sejmowi w ciągu 48h od jego podpisania. W tym rozporządzeniu określa się przyczyny wprowadzenia, czas trwania, obszar i wspominane wcześniej rodzaje ograniczeń. Stan wyjątkowy obowiązuje od dnia ogłoszenia rozporządzenia prezydenta RP w Dzienniku Ustaw RP. W przypadku uchylenia tego rozporządzenia przez Sejm, uchwałę ogłasza się niezwłocznie w Dzienniku Ustaw. Prezydent może w drodze rozporządzenia przedłużyć czas trwania stanu wyjątkowego na okres nie dłuższy niż 60 dni. Prezydent może także na wniosek RM znieść stan wyjątkowy przed upływem czasu na jaki został wprowadzony, jeżeli zostanie przywrócone normalne funkcjonowanie państwa. Minister spraw zagranicznych notyfikuje sekretarzowi generalnemu ONZ i Rady Europy informację o wprowadzeniu lub zniesieniu stanu wyjątkowego. „Administratorem” stanu wyjątkowego ustanowiono PRM lub wojewodę w zależności od terytorium.

Stan klęski żywiołowej

Stan klęski żywiołowej może być wprowadzony dla zapobieżenia skutkom katastrof naturalnych lub awarii technicznych niosących znamiona klęski żywiołowej oraz celu ich usunięcia. Przez klęskę żywiołową rozumie się klęskę naturalną lub awarię techniczną, której skutki zagrażają życiu lub zdrowiu dużej liczby osób, mieniu w wielkich rozmiarach albo środowisku na znacznych obszarach, a pomoc i ochrona mogą być skutecznie podjęcie tylko przy zastosowaniu nadzwyczajnych środków we współdziałaniu różnych organów i instytucji oraz specjalistycznych służb informacji działających pod jednolitym kierownictwem.

Katastrofa naturalna - to zdarzenie związane z działaniem sił natury, w szczególności wyładowania atmosferyczne, wstrząsy sejsmiczne, silne wiatry, intensywne opady atmosferyczne, długotrwałe występowanie ekstremalnych temperatur, osuwiska ziemi, pożary, susze, powodzie, zjawiska lodowe na rzekach i morzu, na jeziorach, zbiornikach wodnych, masowe występowanie szkodników, chorób roślin lub zwierząt albo chorób zakaźnych ludzi lub też oddziaływanie innego żywiołu.

Awaria techniczna - to gwałtowne lub nieprzewidywane uszkodzenie obiektu budowlanego, urządzenia technicznego lub systemu urządzeń technicznych powodującą przerwę w działaniu lub utratę właściwości. Katastrofą naturalną lub awarią techniczną może być zdarzenie wywołanie działaniem terrorystycznym.

Stan klęski żywiołowej może być ogłoszony na obszarze, na którym wystąpiła klęska żywiołowa lub na obszarze, na którym mogą wystąpić skutki tej klęski. Stan ten wprowadza się na czas oznaczony, niezbędny dla zapobieżenia skutkom klęski żywiołowej lub jej usunięcia, z tym że nie dłuższy niż 30 dni. RM w drodze ogłoszonego w Dzienniku Ustaw rozporządzenia może wprowadzić stan klęski żywiołowej z własnej inicjatywy lub na wniosek właściwego wojewody. Rozporządzeniem tym określa się przyczynę, datę wprowadzenia, obszar, czas trwania klęski żywiołowej, w zakresie określonym ustawą - ograniczenie praw i wolności.

Stan klęski żywiołowej może być przedłużony na czas nieznaczony w drodze rozporządzenia RM, po wyrażeniu zgody przez Sejm. RM w drodze rozporządzenia znosi stan klęski żywiołowej na całym obszarze jego obowiązywania lub na części obszaru przed upływem czasu, na który został wprowadzony, jeżeli ustaną przyczyny wprowadzenia.

Zasady działania organów władzy publicznej w czasie stanów nadzwyczajnych

Istnieje aprobata dla jednoosobowego kierownictwa i podporządkowania hierarchicznego. Określony został katalog czynności, które pozwalają wyeliminować działanie organów kolegialnych i organów samorządu terytorialnego. W czasie stanów nadzwyczajnych organów powinny działać w dotychczasowych strukturach organizacyjnych państwa w ramach przysługujących im kompetencji, z zastrzeżeniem przepisów ustawy na podstawie której wprowadzono stan. Decyzje wydane przez organy władzy publicznej na podstawie tych ustaw lub przepisów wykonawczych podlegają natychmiastowemu wykonaniu, przy czym dodatkowo stosuje się odpowiednie przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (np. w czasie stanu wojennego, jeżeli wystąpi konieczność obrony państwa - tą obroną kieruje prezydent we współdziałaniu z RM).

Na wniosek RM prezydent postanawia o przejściu organów władzy na określone stanowiska kierowania i także decyduje o stanie gotowości bojowej sił zbrojnych, a także określa ich zadania w czasie stanu wojennego. Na wniosek PRM może mianować naczelnego dowódcę sił zbrojnych. Naczelny dowódca podlega prezydentowi, dowodzi siłami zbrojnymi oraz innymi podporządkowanymi jednostkami organizacyjnymi w celu odparcia zbrojnej napaści na terytorium Polski, zapewnia współdziałanie podległych mu sił zbrojnych z sojusznikami i to zarówno w planowaniu, jak i prowadzeniu działań wojennych. Określa także potrzeby sił zbrojnych w zakresie ich wsparcia przez pozamilitarną część systemu obronnego państwa, oraz wyznacza organy wojskowe do realizacji zadań administracji rządowej i samorządowej w strefie bezpośrednich działań wojennych i w tym zakresie określa ich zadania i kompetencje.

Na wniosek naczelnego dowódcy prezydent zatwierdza plany użycia sił zbrojnych i uznaje określone obszary państwa za szczególnie zagrożone, wymagające działań wojskowych. RM w czasie stanu wojennego zarządza uruchomieniem systemu kierowania obroną państwa i zarządza także przejście na wojenne zasady działania organów władzy publicznej, w związku z tym może zawiesić funkcjonowanie organów władzy publicznej, przede wszystkim w strefie bezpośrednich działań wojennych i tym samym przekazuje określone kompetencje organom wojskowym. Jeżeli w czasie stanu wojennego RM nie może się zebrać, to wtedy jej konstytucyjne kompetencje wykonuje PRM.

Ministerstwo Obrony Narodowej

Minister obrony narodowej w czasie trwania stanu wojennego ocenia zagrożenia wojenne i możliwości obronne. Przedstawia właściwym organom propozycje dotyczące obrony państwa, koordynuje realizację wykonania zadań obronnych organów administracji rządowej i JST, przedstawia tym organom potrzeby w zakresie świadczeń na rzecz sił zbrojnych. Przedstawia te potrzeby także przedsiębiorcom i osobom fizycznym, organizuje tzw. mobilizacyjne rozwinięcie, uzupełnienie i wyposażenie sił zbrojnych, a także koordynuje realizację zadań państwa wynikające z umów międzynarodowych.

Wojewoda

w czasie stanu wojennego realizuje realizację zadań obronnych i obronę cywilną na terenie województwa, określa zagrożenia, wprowadzania niektóre ograniczenia praw i wolności człowieka, koordynuje działalność organów publicznych, koordynuje działalności przedsiębiorców i innych organów w województwie. Podporządkowane są mu jednostki organizacyjne administracji rządowej i samorządowej działające na obszarze województwa oraz siły i środki wydzielone do egzekucji dyspozycji, przeznaczone na zadania obrony państwa i województwa, a także związane z obroną cywilną.

Jeżeli organy gminy, powiatu lub samorządu województwa nie wykazują dostatecznej skuteczności przy wykonywaniu zadań publicznych lub w ramach realizacji zadań wynikając z przepisów o wprowadzaniu stanu wojennego - wówczas PRM na wniosek właściwego wojewody może zawiesić te organy, do czasu zniesienia stanu wojennego lub na czas określony ustanowić w ich miejsce zarząd komisaryczny sprawowany przez komisarza rządowego. Komisarz rządowy z dniem powołania wykonuje zadani i kompetencje zawieszonych organów. Ten stan ustaje z dniem określonym przez premiera oraz z mocy prawa w dniu zniesienia stanu wyjątkowego.

W czasie stanu wyjątkowego działania przywracające konstytucyjny ustrój państwa, bezpieczeństwo obywateli lub porządek publiczny, w szczególności koordynację, kontrolę funkcjonowania administracji rządowej lub samorządowej wykonuje PRM. W przypadku wprowadzenia stanu wyjątkowego na obszarze więcej niż jednego województwa, organem właściwym będzie wojewoda.

PRM jest zobowiązany do informowania na bieżąco prezydenta o skutkach wprowadzania stanu wojennego, o działaniach jakie zostały podjęte, o jego rezultatach w celu przywrócenia normalnego funkcji państwa.

Prezydent na wniosek PRM może postanowić o użyciu oddziałów lub pododdziałów sił zbrojnych do przywrócenia normalnego funkcjonowania państwa, jeżeli dotychczasowo zastosowane środki zostały wyczerpane. Te oddziały i pododdziały pozostają pod dowództwem swoich przełożonych służbowych, wykonują one zadania wyznaczone przez MON, uzgodnione z ministrem ds. wewnętrznych. Natomiast żołnierzom, którzy służą w tych oddziałach lub poddziałach przysługują w zakresie niezbędnym do wykonywania ich zadań uprawnienia policjantów.

Stan klęski żywiołowej

Działaniami kierują wójt, burmistrz, prezydent miasta, jeżeli stan klęski wprowadzono na obszarze jednej gminy. Starosta - jeżeli stan wprowadzono na obszarze więcej niż 1 gminy wchodzącej w skład powiatu, a wojewoda - więcej niż jednego na terenie jednego powiatu

Działaniami kieruje minister właściwy ds. wewnętrznych lub inny minister - do zakresu zadań, którego należy usuwanie i przeciwdziałanie skutkom. W przypadku wątpliwości co do właściwości lub gdy wyznaczonych jest kilku ministrów, właściwy jest minister wyznaczony przez PRM, jeżeli stan klęśli żywiołowej wprowadzono na obszarze więcej niż jednego województwa.

---