Rola układu hormonalnego w utrzymaniu wewnętrznej równowagi organizmu.
Każdego dnia ciało i umysł muszą radzić sobie z ogromną liczbą różnego rodzaju czynności, które mają zaspokajać nasze potrzeby, wprowadzać w czyn intencje, utrzymywać zdrowie i umożliwiać przetrwanie.
Ciało jest doskonałym instrumentem umysłu, odpowiadającym na każdy bodziec i polecenie wysyłane dzięki układowi przewodzącemu - obszernej sieci nerwów oraz hormonów krążących we krwi. Układ nerwowy podobny jest do złożonej sieci telefonicznej. Układ wydzielania wewnętrznego (hormonalny) jest jak kontrola klimatyczna ciała, jest także jego swoistym barometrem, informującym o zbliżających się burzach i okresach spokoju. Oba układy dostarczają informacji współpracując ze sobą. Regulują każdą funkcję ciała: stany pobudzenia lub spokoju, wydatkowanie energii, kluczową dla zdrowia stabilność otoczenia wewnętrznego (homeostaza organizmu).
Nasze emocje oddziałują na układ nerwowy, który z kolei ma wpływ na emocje. Jeśli boimy się, objawy lęku obejmują ciało i są widoczne: serce bije szybciej, pocimy się, rozszerzają się źrenice itp. Jeśli są objawy, zaczynamy odczuwać lęk.
Najważniejszą funkcją, jaką mają do spełnienia asany, jest wzmocnienie i oczyszczenie układu nerwowego, głównie rdzenia kręgowego i zwojów nerwowych. Odpowiadają one kanałom, którymi płynie prana w ciele astralnym. Asany rozciągają i tonizują nerwy obwodowe, wzmacniając je oraz stabilizują przekaz neurochemiczny. Tonizują również współczulny i przywspółczulny układ nerwowy, które to układy regulują reakcje nieświadome. Sygnały płynące z nerwów współczulnych pobudzają nas do działania na przykład w sytuacjach zagrożenia i w tym samym czasie powstrzymują funkcje kontrolowane przez układ przywspółczulny, takie jak przepływ śliny i soków żołądkowych, zrównoważenie tętna i oddechu.
Asany masują i stymulują gruczoły wydzielania wewnętrznego. Jeżeli układ nerwowy i układ wydzielania wewnętrznego są zdrowe, ciało i umysł reagują w sposób właściwy na wszelkie polecenia czy zagrożenia, po czym szybko powracają do normalnego funkcjonowania. Jeżeli równowaga układu nerwowego i poziomu hormonów zostanie zakłócona, stale będą wysyłane sygnały zagrożenia, co spowoduje ciągły stres. Jego rezultatem będzie wyczerpanie, nadciśnienie, lęki, stany depresyjne i zaburzenia nerwowe.
Jeżeli gruczoły wydzielania wewnętrznego są osłabione, cały metabolizm również zostaje zakłócony, czego efektem są otyłość, zaburzenia cyklu menstruacyjnego, w końcu poważne choroby. Asany wpływają na prawidłowe ciśnienie, przywracają odporność na stres, poprawiają przemianę materii i przekaz informacji układu nerwowego.
Wszystkie złożone reakcje chemiczne, zachodzące w organizmie, są regulowane przez gruczoły wydzielania wewnętrznego, które przekazują iformacje do obiegu krwi. Układ wydzielania wewnętrznego, tak jak mięśnie i kości, działa na zasadzie równowagi: jeden hormon stymuluje reakcje, inny (odpowiedni) hormon powstrzymuje je. Wszystkie działają wspólnie na zasadzie wzajemnych powiązań, wespół ze współczulnym układem nerwowym, znajdując się pod kontrolą przysadki.
Układ wydzielania wewnętrznego działa jak mediator między ciałem a umysłem: emocje, takie jak strach, gniew, miłość, żal, odzwierciedlają aktywność hormonalną, a także wpływają na nią. Ciężki szok, tragedia, zaburzają funkcjonowanie całego układu i mogą być przyczyną chorób. Joga pomaga przywrócić równowagę i nie dopuszcza do powstawania groźnych schorzeń.
Jajniki są głównym źródłem estrogenu, hormonu regulującego cykl miesiączkowy, wpływają także na wygląd fizyczny kobiety i jej seksualizm. Jądra są głównym źródłem męskiego hormonu - testosteronu.
Przysadka, główny gruczoł reguluje wydzielanie pozostałych gruczołów i bezpośrednio kontroluje mózg. Tarczyca reguluje podstawowe funkcje przemiany materii, wzrost i procesy komórkowe, przytarczyce zaś przyswajanie wapnia i fosforu. Wydzielanie gruczołów trzustki i nadnerczy ma fundamentalne znaczenie dla funkcjonowania organizmu, wpływa na jego stan fizyczny i na emocje. Trzustka produkuje insulinę, reguluje poziom cukru we krwi. Kora nadnerczy produkuje kortykosteroidy i hormony płciowe. Rdzeń nadnerczy wydziela adrenalinę, odpowiedzialną za reakcje typu walcz lub uciekaj. Asany, relaks i medytacja stabilizują reakcje związane ze stresem i wydzielaniem adrenaliny.
Zdrowy układ nerwowy umożliwia stawienie czoła ze spokojem wszelkim kolejom losu. Sprawia, że mięśnie narządy wewnętrzne i tkanki działają efektywnie, umożliwia jasne postrzeganie zmysłowe, dostarcza energii.
Układ nerwowy zbudowany jest z ogromnej liczby komórek, zwanych neuronami. Z ich błony komórkowej wychodzą długie włókna przenoszące serie impulsów, czyli przekazów nerwowych. Nerwy - tonizowane i naciągane przez asany - są zbudowane z wiązek włókien.
Eliminując toksyny z tkanek, asany poprawiają także przewodzenie w zakończeniach nerwowych i w złączach pomiędzy komórkami nerwowymi. Joga stabilizuje reakcje układu nerwowego na stres, likwidując napięcie w mięśniach, wynikające z powtarzających się sygnałów z ośrodkowego układu nerwowego oraz wycisza nieświadome objawy zagrożenia, takie jak: przyśpieszone bicie serca, pocenie się czy lęk, które powstają w układzie współczulnym.
Nerwy rdzeniowe wychodzą z rdzenia kręgowego parami z obu stron każdego jego odcinka, a następnie rozgałęziają się tworząc układ nerwowy obwodowy. Włókna ruchowe (odprowadzające) przenoszą informacje do mięśni, włókna czuciowe odbierają informacje od receptorów. Autonomiczny układ nerwowy (współczulny i przywspółczulny), który odpowiada za funkcje odruchowe, ma początek w rdzeniu kręgowym. Zwoje nerwowe w pobliżu kręgosłupa są wzmacniane dzięki jego naciąganiu. Jogini są w stanie świadomie wpływać na współczulny układ nerwowy.
Ośrodkowy układ nerwowy to ośrodek mocy i centrum komunikacji organizmu. Z ośrodków w rdzeniu kręgowym, nerwy wychodzą poprzez otwory kręgowe i służą całemu organizmowi. W rdzeniu kręgowym ma miejsce ciągła wymiana informacji. Impulsy przechodzą natychmiast w obu kierunkach - od i do mózgu - przez włókna czuciowe i ruchowe. Asany oddziałują silnie na każdą część kręgosłupa, pośrednio rozciągając rdzeń kręgowy, tonizując korzonki nerwowe i uwalniając nerwy od wszelkiego napięcia.
3