A
a nu jego (jeho) - do diabła z nim
abalasa - gruba żerdka od płotu
akuratnie - zrobione dokładnie tak, jak trzeba
apiać - znowu
apałonik - łyżka wazowa
abalasa - gruba żerdka od płotu - używana jako wspornik do ogrodzenia
B
baćko - ojciec
baciuszka - ksiądz prawosławny
badziewie, badziew - coś bez wartości
bajstruk - nieślubne dziecko
baleja - balia
bambaryła - grubas, głupek, ciężki umysł
bambetle - łachy
bambosze - ranne pantofle uszyte z resztek tkanin
banaluki - głupoty, gadasz banaluki - mówisz głupoty
bandzie - wystarczy
banerka - puszka, konserwa
barabanić - łomotać, stukać, dobijać się
barabolec - wino owocowe - ale też ciasto z zakalcem
barachło - coś bezwartościowego
batarejka - latarka
bełtać - mieszać
berbelucha - tanie wino
baryk - bar, knajpa
besztać - wymawiać komuś
bez - przez, przejdź bez ulice - przejdź przez ulice
biedy sobie naputać - ściągnąć na siebie kłopoty
bladź - pani lekkich obyczajów
blekot - szalej - roślina - blekotu się najadła
błancza - guz
błotka - płotka
bołoto - pole
bor - wiertło
borgować - kredytować, zborgować, wziąść na borg - skredytować, wziąć na kredyt
bormaszyna - wiertarka
bożyć się - przysięgać, a zabóż się - przysięgnij
bradziaga - ktoś nieprzyzwoity
brechać - kłamać, szczekać; niektórzy jednak używają tego zwrotu jako - śmiać się
browar - piwo
bryle - okulary
brynzel - idiota, glupek, ty brynzlu - ty idioto, baranie
buby, bubki - kuleczki, jagódki, itp.
buc - głupek
bulwa - ziemniak
bułka chleba - „poproszę bułke chleba" - poproszę bochenek chleba
burchel - pęcherz
buza - napój ze sfermentowanej kaszy jaglanej
C
certolić się - wzajemnie sobie ustępować
ciapki - kapcie
cierlica, międlnica - narzędzie do międlenia lnu
cipier - teraz
chabor - rodzaj łapówki lub prezentu
chaman - cham
chaziaj - gospodarz pełną gębą
chazior - pewny siebię, butny
certolić się - wzajemnie ustępować
chiebra - gromada, banda
chwiluńka - moment, chwileczkę
chwost - ogon
chyższy - szybszy, kto chyższy? - kto szybszy?
cierlica, międlnica - narzędzie do międlenia lnu
ciurma - więzienie
chlapcążki - obcęgi, kombinerki
chłodnik - rodzaj zupy podawanej na zimno
chodzić do magazynu - chodzić do sklepu
chodzić w arende - kraść owoce z sadu
chomtolić - psuć, coś zacząć i zostawic nie gotowe
chwacit - starczy, dosyć („ci" czytać jako „c-i" nie „ć")
chwiluńka - moment, chwileczkę
cupać - skubać, trącać przynętę
cymes - nadzwyczajna potrawa, także nazwa jednej z potraw żydowskiego jadłospisu
cypek - mycka
czałpicsa - czepiać się kogoś, dręczyć kogoś
czemergies - samogon, ruska wódka
czepił sie jak rzep psiego ogona - ktoś się kogoś bardzo "uczepił", przeszkadza
czuczeło - dziwadło, straszydło
czugunny - garnek odlewany, żeliwny garnek
czuwać - slychać
czy ja jemu w garki patrze sie? - nie interesuję się jego sprawami
czychunka - kolej, tor kolejowy
czyżyk - mały chłopczyk
D
daje dzisiaj mróz - zimno dziś
dali popalić - dokuczyli
darem, na darem, daremno, nadaremno - bez efektu, bezproduktywnie
dziengi - pieniądze
dętka - bąbka choinkowa
dla - daj dla cioci - daj cioci, boli dla mnie głowa - boli mnie głowa
dochodzić tołku - racjonalizować, porządkować argumenty
durak - dziwny, niespotykany
durniacha - naiwniak, łatwowierny
durnowaty - głupkowaty
druszlak, durślak - cedzak
drzewnianny - drewniany
dwiuch - dwóch
dynia - zamiast melon i melon zamiast dynia
dynksić - bać się
działgać - pies działga - pies ujada
dziamgać - marudzić, pleść bzdury, gadać androny
dziażka - pasek
dzieżka - dzbanek
dźwi - drzwi
F
fajerka - jedno z kółek żeliwnych zakrywające otwór w płycie kuchennej
fanga - ślad po uderzeniu
faradyny - spodnie
farfocel - strzęp
fest zrobione - dobrze zrobione
flafcążki - obcęgi, kombinerki
fleja - brudas, brudaska
ficzka - krotka bluzka, kurtka
fifraczek - żakiet (najlepiej fioletowy, bo to kolor Podlasianek)
fizyczny piec - piec opalany węglem, drewnem
fufajka - waciak
furt - znowu, jeszcze raz, ponownie
G
gała - nieudacznik , gapa, ciapa
garki - garnki
gąsewka - skórzany łącznik bijaka z trzymakiem w cepach
giry, syry - nogi
glaca - łysina
gołodupiec - biedaczyna
graba - ręka
grać w kaczanego - wielkanocna zabawa polegająca na toczeniu jajek po pochyłości
gumno - łąka
góruje - ból nie do wytrzymania
gra w "dwa tereny" - gra "w dwa ognie"
gra w "piegi" - ułańska zabawa
H
hajtać się - brać ślub
hadztwo - ohyda, obrzydliwa istota, nieprzyjemne uczucie
handryczyć się - sprzeczać się, złościć, pokrzykiwać
hapać - brać
hapun - ten co zabiera nie swoje, (hapać - brać) np. po niegrzeczne dzieci przychodzi hapun hebel - kochanek
hetudy - tędy
hetyj - ten
hledzieć - patrzeć
hołoble - dyszle boczne w wozie konnym
hulać - pić alkohol
hulanka - popijawa
I
ich - trzeba ich podnieść - trzeba je podnieść (np. jabłka)
ichni - ich
ichny - ich
idę/jadę na miasto - idę/jadę do miasta
idę do jego - idę do niego
idz ty w żopu - odczep się, odwal się
idziem - idziemy
iść pieszkom - iść na nogach, pieszo
iść z buta - iść pieszo
J
jadaczka - gęba
jajka w śniadku - jajka na miękko ledwo ścięte
jełop - głupiec
jobów nasadzić - nawymyślać, skląć
jucha - krew
juszka - wywietrznik piecowy
K
kaban - wieprz, świnia
kabanina - wieprzowina
kabona, kabonka - pieniądze
kaczan - głąb, rdzeń kapusty
kanka - konewka
kartacze - Pyzy z mięsem
knypeć - niedorostek, smarkacz
karakan - karaluch, albo ktoś niski
karman - portfel
kasza hreczana - kasza gryczana
kawalerczak - niedorostek, smarkacz
każdą razą bądź - w każdym przypadku
każden, któren - każdy, który
kicha - wstyd, lub coś kiepskiego, jaka kicha - jaki wstyd, to jest kiszkawe - to jest kiepskie
kiego - czego, po co, kiego licha tam jedziesz?! - po co tam (do cholery) jedziesz?!
kiendy? - którędy?
kiendziuk - flaki
kiepeła - głowa
kinol - nos
kipiatok - wrzątek
kisle mleko - mleko zsiadłe
kitrać - chować
klatencja - klatka schodowa
klekotun - bocian
kleić durnia - udawać, ukrywać coś
klikać- wołać
kocik - mały kotek
kokrzysko, kukrzysko - stare siedlisko
kołdoby - wyboje
kołduny - pyzy, kartacze
kondon - kondom
kopańka - dłubanka, naczynie wykonane z jednego kawałka drewna
koperkaczka - puszka z podziurawionymi bokami, mocowana na drucie, wypełniona czymś palnym i rozpalona. Służyła dla zabawy do kręcenia otwartym ogniem wokół głowy.
kordła - kołdra
korp - gołębnik
koza - piecyk żeliwny
kozytkać - łaskotać
kozytki - łaskotki
kozyrek - daszek od czapki
kruczek - pogrzebacz
krupa - kasza
któren - który
kucia, kutia - potrawa bożonarodzeniowa składająca się z ryżu z makiem i bakaliami
kumać - rozumieć, nie kumaty - człowiek mający trudności w zrozumieniu czegoś
kupalim - kąpaliśmy
kupywać - kupować
kurzyć - palić papierosy
L
latoś - tego roku
leci jakby jemu soli na ogon nasypał - biegnie prędko, spieszy się
letko - lekko
lewszun - leworęczny, mańkut
limo - siniec
liszni - zbędny
Ł
ładyszka - dzbanek
łajza - powsinoga
łepetyna, łbicho - głowa
łoj - oj, łoj boże - oj boże
łoncki dziadzio - staromodny, nieaktualny człowiek
łoni - ubiegłego roku
łypa - warga
M
machorka - lichy tytoń
magazyn - sklep
masłobojka - maselnica, przyrząd do ubijania masła
maść nabolenie - środek na chorobę
mata - macie
mamona, mamonka - pieniądze
manera - pusta puszka ( banerka )
maszyna - kuchnia gazowa
mączka - cukier
melon - zamiast dynia i dynia - zamiast melon
menel - pijak
meszty - kapcie
mieć kołtun - fryzura w nieładzie, siano na głowie
mleko uciekło - mleko wykipiało
mielim - mielimy, mielta - mielcie
mlon - nielubiany mężczyzna
modzele, mozole - odciski
mogiłki - cmentarz
mordownia - kiepska knajpa
możno - można
musi - pewnie, prawdopodobnie, częste jest powiedzenie: musi tak...
murzyk - mężczyzna
mutra - nakrętka
myszorec - pomocnik woźnicy towarowej konnej platformy, ładowacz
myszygene - zwariowany, stuknięty
N
na zaś - na później, na zapas
nadajeli - dali popalić
nahula - natrętny, upierdliwy
namolny - natrętny, upierdliwy
napchać kałdun - napełnić brzuch
nastojka - nalewka
nawarzyć - ugotować
nazukoś - ukosem (przechodzić przez jezdnię nazukoś)
nie duż głowy - nie zawracaj mi głowy
nie zdzierżyłem - nie wytrzymałem
nie zniese - nie zniosę
nie zawracaj gitary - daj mi spokój, nie nudź
niehadliwy - nie brzydzący się
nos - pijak
nyje mnię - mdli mnię
O
obied - obiad
obiedać - jeść obiad
obrzyn - broń zazwyczaj kłusownicza, karabin z obciętą lufą
obuwaj się - nakładaj buty
ocipiał? - zwariowałeś?
odczmuchać sie - otrząsnąć się
odkazać - odmówić
odkluczyć - otworzy
odracha - niechluja
odziać się - ubrać się, opatulić
odwietki - odwiedziny nowonarodzonego dziecka
oładki, ołatki - placki ziemniaczane
ot - ot jaki ty głupi - (oj) jaki ty głupi
otawa - drugi pokos trawy
P
pacan - smarkacz, pędrak
padaka - coś bardzo śmiesznego, ale padaka - ale śmieszne
pajucina - pajęczyna
pała - głowa
pampuchy - pączki dla ubogich
paniał? - zrozumiał(eś)?
papcie - obuwie domowe
patrzaj - patrz
parszuk - świnia
paszcza - buzia, usta
patałach - ktoś niezadbany, poniżenie
peniak - tchórz
pepegi - tenisówki
perelina - peleryna
pet, kip - niedopałek, papieros
pieczka - legowisko na piecu do spania
pietuch - kogut
pinda - narząd płciowy kobiety, również używane jako obelga
piterka - portfelik
piston - smarkacz
plita - płyta kuchenna
placforma - platforma np. konna do przewożenia dużych ładunków
plajster - plaster
plaskaty - płaski, spłaszczony
płastynki - blaszki z owalnym otworem przybijane do obcasa, służące do mocowania łyżew
płaszczadka - drewniany podest do tańca
po pociemku - po ciemku, siedzę po pociemku - siedzę po ciemku
po poslednim - jeszcze jednym, kolejnym, to jak, po poslednim? - to jak, zapalimy jeszcze?
pocelować - trafić
pociopać - posiekać
pochlopka - cieńka zupa
pochłodnieje - ochłodzi się
podpierdalanka - rodzaj biednej zupki z ziemniaków
podprowadził pod durnego chate - zrobił ze mnie głupca
podwórek - chodź na podwórek - chodź na dwór
poka - (czyt. paka) cześć
pokinunć - zgubić
poklikać - zawołać
pomalej - pomału
popelina - wstyd, jaka popelina - jaki wstyd
potoknąć - wypłukać, także znaczyło polać wodę np. drugiej osobie na dłonie przy myciu się
porwał - podarł, uszkodził, rozerwał
poślim - poszliśmy
pośpieszaj - szybciej
poszed w kibini macier - wypchaj się, idź do diabła
poszła ty w buraki - przekleństwo typu idź do diabła, won
poszedł w bołoto - przekleństwo typu idź do diabła, won
poszła w czortu - przekleństwo typu idź do diabła, won
powiestka - wezwanie
pójdziem - pójdziemy
pójść w odwiedki - odwiedzić rodzinę, w której niedawno urodziło się dziecko; nie należy przychodzić z pustymi rękami
półpierdun - wierzchnie okrycie długości ?
prodziż - prodiż
prukwa - obelżywie kobieta "rozlazła"
prynuka - namawianie
przebrać się - przeprowadzić się
przedzierzgać się-przebierać się
przylepka - kromka chleba
przylimonić - walnąć, stuknąć
przytrzódka - pomocnik kierownika stada krów ( naczelnego pastucha)
psiuk - mały pies
R
raby - plamisty (stąd często łaciata krowa nazywana jest: Raba)
ramka - ramka papierosów - paczka papierosów
raszpla - kobieta bardzo lekkiego prowadzenia
razdziawa - gapa, niezdara
rećka - rzodkiewka
rezać - ciąć, rżnąć, piłować
rodyska - rzodkiewka
rogatka - proca
rozdziewaj się - zdejmij odzienie
rozgawenia - osoba roztargniona
rozkołupać - powiększyć otwór
rozpuszczanie - rozpuścić dzieci - rozpieścić dzieci, rozpuszczony jak bisurmański bicz - rozpieszczone dziecko
roztropa - osoba roztargniona
roztworzyć - otworzyć np. okno, słoik, buzię
roździawa jedna - krzykaczka, głośna osoba
rubaszka - koszula męska
rugać się - przeklinać
rychtyk - akurat, właśnie, samo rychtyk - w samą porę, o czasie
ryło - twarz
rypać się - tłuc/bić się
ryży - rudy
S
saczek - bluzka
samogon - bimber, nielegalnie pędzony alkohol
sałata, sałaciarz - taksówka, taksówkarz
saławiej - słowik
słychować - co słychować? - co słychać?
sarafan - sukienka bez rękawów
se - sobie - weź se kup - weź sobie kup
siaszka - kosa
sień - weranda
siniak (akcent na „a") - rodzaj grzyba, którego kapelusz sinieje po potarciu
sinka - niebieski barwnik używany do krochmalenia
siurek smarkacz, "mały interesik" u chłopczyka
skakina - ty skakino jedna, ty bydlaku
skibki - kanapki
skołowacieć - stracić orientację, zgłupieć
skowroda - patelnia
skrobać marchewki - deptać komuś po piętach
smark - niedorostek, smarkacz
słychać - czuć, słychać spaleniznę - czuć spaleniznę
sobaka - pies
starszy - drużbant, świadek ślubu
stojali - stały
stojało - stało
stolarzowaty - znający się na stolarce
struchlałe - zmurszałe np "patyki struchlałe”
stuk - karta stuk - w grze w karty, karta nie do wycofania
suchna - owca
sulan - leworęczny, mańkut, szmaja
swarycsa - kłócić się
swołocz - łobuz, drań
szantrapa - osoba roztargniona
szałaputa - człowiek bezmyślny
szaszok - tchórz
szlauch - rura gumowa
szparko - szybciej, poganianie
szpuk - gołąb pospolity, nierasowy
szpurc - niedorostek, smarkacz
sztanga - obciążnik zegara ściennego
sztany - spodnie
szajbus, szajbnięty - wariat
sztafirować - stroić się
szczun - smarkacz
szkodowiery, szkodowieki - skąpca
szmaja- leworęczny, mańkut
szmuc - brud
szpilorek - szydło
szprechać - mówić
szpurt - szybki bieg
sztafirować - stroić się
szuba - sałatka kartoflano-śledziowo-warzywna
szurganiec - łobuziak
szulaki - określenie na ptaki drapieżne polujące na gołębie
szypszyna - nasienie, owoc dzikiej róży
szwajsować - spawać
szwendać się - spacerować bezmyślnie
Ś
ślozy - łzy (częste powiedzenie: i po co tak lejesz ślozy?)
śniedać - jeść śniadanie
śrubstag - imadło
świeżynka - świeża pieczeń wykonana zaraz po uboju prosiaka
T
taborek - taboret
tako - w ten sposób
taksowka - nazwa każdego samochodu osobowego, nie koniecznie taxi
taskać - nieść
temu - dlatego
ten - ten pomarańcz - ta pomarańcz, ten winogron - ta winogron
terperda, torpeda - mały pociąg osobowy złożony z dwóch jednostek
telepać się - trząść się, ale dziś telepejszen - ale dziś zimno
toczka - głośnik zakładowego radia
tok - bateria
tołkować - tłumaczyć, bez tołku - bez sensu, bez pomyślunku, nietołkowny - nie dający sobie wytłumaczyć
tutaj babcia koszyk nosiła - "gest kozakiewicza", tu się zgina...
trafić na chanajki - przed wojną dzielnica znana z pośledniejszych pań lekkiego prowadzenia
turza (czyt. tur-za) - boli
U
uchażor - starający się o rękę panny
uczycielka - nauczycielka
ugotujem - ugotujemy
ukatrupić, zakatrupić - zabić
unaj, undzi - tam
ulnik - babka ziemniaczana
upioką - upieką
upioke - upiekę
W
wajcha - dźwignia
walonki - obuwie z filcu na mróz i śnieg
wała - takiego wała - "gest kozakiewicza", tu się zgina...
watacha, wataszka - grupa, gromada
wchodziny - parapetówka
wcinać - jeść
wentroba - wątroba
wieczera - kolacja
wieczerać - jeść kolację
wiernusa - zawrócić się
wiszczeć - piszczeć, krzyczeć
wiuga - zawieja
włanczać, wyłanczać - włączyć, wyłączyć
wołoczebne - prezent od matki chrzestnej
wredota - o osobie wrednej
wrzaskun - awanturnik, pieniacz, także głośno krzyczące dziecko
wsio -wszystko
wycierucha - kobieta bez zasad
wycug - dożywotnie, utrzymanie
wyczmuchać - przewietrzyć
wygrużać - wywalać, usuwać
wykipiło - wykipiało
wyskipło - wykipiało
wyrko - łóżko
wzion - zabrał
Z
za biezdurno - za nic, za darmo
za frajer - za nic, za darmo
za im - za nim
zaciągnąć się - zagłodzić, brak apetytu
zadawać - dać
zaidrosny - zazdrosny
zajedno - wszystko jedno, to samo
zajzajer - kwas, coś bardzo kwaśnego
zakluczyć - zamknąć
zakolegować - zaprzyjaźnić
zalatywać do kogoś - wejść do kogoś na chwilkę
zamaniło - zachciało się
zapalić - włączyć (np. światło, telewizor)
zapluszczyć oczęta - zamknąć oczy
zapojka - napój do zapijania alkoholu
zasynać - zasypiać
zaszpilić - zapiąć na guziki
zawtrakać - jeść
zbuk - zepsute jajko
zdurniał, czy co? - czyżby człowiek ogłupiał, dziwnie się zachowuje
zdym - zdejmij
zgliwiały ser - psujący się twaróg
zeksa - stać na zeksie - stać na czatach, okrzyk "zeksa" służy również jako ostrzeżenie alarmowe
zezwać - wyzwać, nakrzyczeć na kogoś
zieziulka - kukułka
ziomal - rodak, kuzyn
zjechać do domu - wrócić do domu
zołza - o osobie wrednej
zrobić rezultat - policzyć się z kimś, zrobić z kimś lub z czymś porządek
zrobim - zrobimy
Ż
żeb - żeby
żulik - mały chłopczyk
żywina - trzoda
żywiuszczyj - żywotny