Anna Gomóła - Antropologia literatury dla dzieci i młodzieży
1. „Kopciuszek” -literatura dla dzieci i młodzieży; bywa przedmiotem badań, opracowań.
Opracowania dotyczą najczęściej „tematyki poszczególnych utworów, kwestii edytorskich i pedagogicznych, wątków fabularnych lub rozważań genologicznych”. Bardzo rzadko zdarza się, że opracowania skupiają się na szczegółowej analizie poszczególnych utworów z literatury dziecięcej i młodzieżowej. Przyczyny takiego zjawiska są dwie:
założenie, że twórczość dla dzieci i młodzieży nigdy nie będzie na odpowiednim poziomie, nie osiągnie tzw. „wyżyn literackiej doskonałości”,
literatura dla dzieci i młodzieży powinna skupiać się na dydaktyczno-wychowawczym charakterze, którego nie można szczegółowo zanalizować.
Autorka dochodzi do wniosku, że badania nad literaturą są ważne dla kultury, gdyż „wyznaczają nowe aspekty refleksji kulturologicznej”. Jednocześnie zastanawia się, czy możliwa jest antropologia literatury kierowanej do młodszych czytelników.
2. Twórczość dla młodego odbiorcy w zestawieniu z całym dorobkiem literackim obejmuje stosunkowo niewielką liczbę tekstów od czasu, kiedy „narodziło się dzieciństwo”, czyli od XVI w.
Philippe Aries - dzieciństwo jest szesnastowiecznym wynalazkiem europejskim; dzieciństwo nie było znane w epoce średniowiecza, a większość języków tego okresu nie zawierało nawet słowa `dziecko'.
3. Do literatury dziecięcej zalicza się także dzieła stworzone dla dorosłych, ale zmienione na odpowiednie wersje dla młodszych - ZBIÓR ZRÓŻNICOWANY.
Stanisław Sierotwiński - literatura dziecięca podzielona jest wg rodzajów i odmian (z uwagi na wiek),
Edward Balcerzan - odbiorca jest dzieckiem tylko w określonej fazie rozwojowej, wzięty jest w ramy „od-do”,
Jolanta Ługowska - literatura dziecięca egzystuje na marginesie „oficjalnej” kultury literackiej.
4. Czy należy wyodrębnić literaturę dla dzieci i młodzieży z obszaru literatury dla dorosłych (czy jest na tyle specyficzna)?
Zofia Adamczykowa - podkreśla osobność i odrębność lit. dla dzieci i młodzieży,
Jerzy Cieślikowski - wyodrębnia „literaturę czwartą” (oprócz narodowej, folklorystycznej, brukowej); wyznaczenie granicy między lit. dla dzieci a lit. dla młodzieży jest trudne (zatarte granice wiekowe),
Antoni Smuszkiewicz - nie ma podstaw, by oddzielać lit. dla dzieci i młodzieży od narodowej, gdyż w obydwu tych obszarach tworzą ci sami poeci i mamy do czynienia z tymi samymi odbiorcami (bycie dzieckiem nie jest cechą trwałą).
5. Czego należy szukać i co można znaleźć w literaturze dla dzieci i młodzieży?
Ewa Kosowska - literatura jest próbą ukazania pewnych norm, wzorów zachowań, pokazuje je czytelnikom,
Katarzyna Rosner - utwór literacki może przekazać ważne komunikaty poznawcze
Dzieło ma dwie funkcje: poznawczą (wiedza o świecie) i ideologiczną (oceny realnie istniejącego świata)
Każdy obraz świata przedstawionego odwołuje się do pewnego ideału, wzoru
Im młodszy odbiorca, tym w jego utworach pojawiają się uboższe informacje o rzeczywistości kulturowej
polska lit. dla dzieci i młodzieży to zjawisko pedagogiczne, nie artystyczne,
ocena literatury z dwóch różnych stanowisk: pedagogicznego i estetycznego
edukacyjna rola literatury
związek literatury z pedagogiką
Anna Przecławska - lit. dla dzieci i młodzieży jest dydaktyczna, zawiera wzory zachowań, ideały moralne,
A.M. Bernardinis - działalność literacka związana jest z edukacją estetyczną,
Tekst literacki staje się ekstensją - można go odczytać jako manifest pedagogiczny epoki,
Pojęcie „tabu” w literaturze - lit. dla dzieci i młodzieży nie poruszała pewnych tematów, co wynikało z pewnych konwencji,
Lit. dla dzieci i młodzieży posiada ukryty sens, tzw. „drugie dno”.