LAB 72


TARASIUK

MARIUSZ

TEMAT: Pomiar odległości ogniskowych

soczewek.

POLITECHNIKA

WROCŁAWSKA

ISTYTUT FIZYKI

Sprawozdanie z ćwiczenia Nr .. 72 .. .

Wydział Informatyki i Zarządzania II Rok

DATA: 18.10.95 OCENA

1. Celem ćwiczenia jest zapoznanie śię z procesem wytwarzania obrazow przez soczewki oraz metodami wyznaczania odległości ogniskowych soczewek.

Ćwiczenie będzie składało śię z czterech zasadniczych części nazwanych odpowiednio ćw.1 do ćw.4. Czterema metodami wyznaczymy odległość ogniskowej dla soczewki skupiającej, układu soczewek oraz dla soczewki rozpraszającej.

Kolejność przeprowadzenia pomiarow:

Przed każdym z ćwiczeń zamieszczony jest krótki opis . Rysunki schematów znajduja śię na ostatniej stronie sprawozdania. Przy każdym ćwiczeniu znajdują się wyniki pomiarów dokonanych podczas prowadzenia ćwiczenia.

str.1

2. Wzory i przekształcenia użyte w sprawozdaniu:

1 1 1

------ = ---------1 -- ------

f ` p' p

gdzie:

f' - ogniskowa badanej soczewki skupiającej [m],

p' - odległość ekranu od soczewki [m],

p - odległość soczewki od przedmiotu [m].

( d2 - c2)

f ` = --------------------------- ,

4d

gdzie:

d - odległość przedmiotu od ekrenu [m]

c = c1 - c2,

c1 - położenie pierwsze (powstawanie obrazu powiększonego),

c2 - położenie drugie (powstawanie obrazu pomniejszonego).

Następnie odległość ogniskową soczewki rozpraszającej obliczamy ze wzoru:

1 1 1

------- = ----------- -- ------------

f2' f1,2' f1'

gdzie:

f2' - ogniskowa soczewki rozpraszającej,

f1,2' - ogniskowa układu dwóch soczewek,

f1' - ogniskowa soczewki skupiającej.

W metodzie przy użyciu okularu mikrometrycznego i kalorymetru wykorzystuje się następujące wzory:

x' gdzie: a = 4 , 3'

f ' = --------------- , x'-odległość pomiędzy wybranymi

tg(k * a} punktami skali.

str.2

3. Przebieg pomiarów:

Dla tej samej odległości przedmiotu od ekranu można znaleźć dwa położenia soczewki, dla których otrzymujemy na ekranie ostry obraz - raz pomniejszony, drugi raz powiększony. Ćwiczenie opiera śię na tym fakcie. Określamy odległość przedmiotu od ekranu „ d ”. Następnie ustalamy dwa położenia c1 - dla którego powstaje obraz powiększony orazi c2 - powstaje obraz pomniejszony. Obliczamy różnicę tych dwu wielkości. Metoda ta jest jedną z najdokadniejszych metod.

( Rys.1.)

1). Obliczenia dla soczewki skupiającej nr 3.

Tablica wyników pomiarów:

d [m]

c 1 [m ]

c2 [m]

c = c1 - c2

f s` [m]

0,8

1,164

0,655

0,509

0,119

2). Dla układu soczewek skupiającej i rozpraszającej:

d [m]

c 1 [m ]

c2 [m]

c = c1 - c2

f s,r` [m]

1,2

1,065

0,367

0,698

0,199

3). Ze wzoru soczewkowego obliczamy fr. Wyniki zestawione w tabeli wyników.

|fr ` | = 0,296 [m ]

Przykładowe obliczenia:

................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

str.3

Dzięki zastosowaniu kolimatora otrzymujemy równoległą wiązkę światła. Kolimator składa się z obiektywu w którego płaszczyźnie przedmiotowej umieszczona jest płytka z naciętą podziałką. Za kolimatorem umieszczamy na ławie optycznej badaną soczewkę skupiającą, której ogniskową należy wyznaczyć. Patrz Rys. 2.

Tabela wyników pomiarów dla soczewki skupiającej:

k

a -odczyt 1

b-odczyt 2

x'= b-a

a0

f s [m]

40

0,00036

0,00634

0,00598

4,3'

0,114

Dla układu soczewkowego:

k

a -odczyt 1

b-odczyt 2

x'= b-a

a0

f s,r [m]

20

0,00133

0,00642

0,00509

4,3'

0,194

Na podstawie wzoru soczewkowego wyznaczamy ogniskową soczewki rozpraszającej fr = 0,276 [m].

Przykładowe obliczenia:

................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Dla kilku różnych odległości przedmiotu od soczewki mierzymy doświadczalnie odpowiednie odlegosci wytworzonych obrazów p' i obliczamy obrazową soczewki na podstawie wzoru soczewkowego. Rys.3.

p [m]

p' [m]

f1' [m]

str.4

Przykładowe obliczenia:

...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Soczewka rozpraszająca daje odraz rzeczywisty dla przedmiotu urojonego umieszczonego między soczewką a jej ogniskiem przedmiotowym. Przedmiot pozorny uzyskujemy umieszczając między predmiotem rzeczywistym a soczewką rozpraszającą soczewkę skupiającą tak, aby na soczewkę skupiającą padała zbieżna wiązka promieni swietlnych. Rys. 3

Oznaczenia:

x1 -- położenie pierwsze ekranu,

x2 -- położenie drugie ekranu,

p -- odległość od soczewki rozpraszającej do pierwszego położenia ekranu,

p' -- odległość do drugiego położenia ekranu.

x1 [m]

x2 [m ]

p [m]

p' [m]

f r` [m]

0,755

0,325

0,183

0,613

0,261

Przykładowe obliczenia:

................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

str.5

4. Obliczanie błędów dla każdej z metod:

1). Metoda Bessela:

................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2). Metoda okularu mikrometryznego i kolimatora:

................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3).Metoda wzoru soczewkowego:

................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

4).Metoda pozornego przedmiotu:

................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................................................................

str.6

5. Zestawienie wyników końcowych wraz z błędami:

Wyniki

Metoda

fs' + -- dfs'

fr' + -- dfr

Metoda Bessela

Metoda okularu mikrome -

trycznego i kolimatora.

Metoda wzoru soczewkowego

Metoda pozornego przedmiotu.

Najlepsza metoda:

Przykładoweobliczenia:

................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................................................................

6. Dyskusja błędów.

Błędy powstałe podczas przeprowadzania ćwiczenia miały wieloraki podłoże. Ostrość na ekranie ustawiana była wdług ludzkiego oka, które ma skłonności do męczenia się. Poza tym na błędy wpływ też miało światło padające z innych stanowisk laboratoryjnych.

Dodatkowo wszystkie metody obarczone są błędem użądzeń oraz przedmiotów pomocniczych wykorzystywanych przy ćwiczeniu. NajdokL:dniejszy wynik otrzymaliśmy w metodzie Bessela, można tu przyjąć, że tylko odlegość pomiędzy jednym a drugim położeniem soczewki jest obarczony błędem.

str.7.



Wyszukiwarka