AKADEMIA TECHNICZNO-ROLNICZA w BYDGOSZCZY Instytut Telekomunikacji i Elektrotechniki |
|
ZAKŁAD ELEKTRONIKI |
Nazwisko i Imię: |
Laboratorium elementów i układów |
|
Nr ćwiczenia 4 Temat: Wzmacniacz selektywny . |
1.Zbigniew Sproski 2. Rafał Żuchowski 3.Grzegorz Pastwa Nr grupy C Semestr IV |
Data wykonania ćw. Data oddania spr. Ocena 200.05.10 2000.05.17 |
Instytut EiE |
1) Cel ćwiczenia :
Zapoznanie się z zasadą działania i wyznaczenie charakterystyk częstotliwościowych wzmacniacza selektywnego
2) Schemat układu :
3) Pomiar charakterystyki częstotliwościowej wzmacniacza :
3a.) dla R = 430 kΩ
f |
U |
f |
U |
Hz |
mV |
Hz |
mV |
10 |
503 |
5500 |
485 |
20 |
502 |
6000 |
480 |
30 |
502 |
7000 |
470 |
50 |
501 |
7500 |
465 |
100 |
501 |
10000 |
440 |
200 |
501 |
15000 |
375 |
500 |
501 |
20000 |
320 |
800 |
501 |
30000 |
244 |
1200 |
500 |
50000 |
152 |
1400 |
500 |
80000 |
102 |
1700 |
500 |
100000 |
83 |
2000 |
500 |
300000 |
28 |
4000 |
500 |
500000 |
19 |
5000 |
490 |
1000000 |
11 |
3b.) dla R = 1MΩ
f |
U |
f |
U |
|
Hz |
mV |
Hz |
mV |
|
10 |
960 |
6000 |
760 |
|
20 |
950 |
7000 |
748 |
|
30 |
950 |
7500 |
720 |
|
50 |
950 |
10000 |
610 |
|
100 |
950 |
15000 |
468 |
|
200 |
950 |
20000 |
382 |
|
500 |
950 |
30000 |
260 |
|
800 |
950 |
60000 |
137 |
|
1200 |
950 |
80000 |
102 |
|
1400 |
945 |
100000 |
82 |
|
1700 |
940 |
400000 |
21 |
|
2000 |
930 |
800000 |
13 |
|
4000 |
860 |
1000000 |
12 |
|
5000 |
830 |
|
4) Pomiar charakterystyki częstotliwościowej filtru I i filtru II .
4a.) Filtr I
f |
U |
f |
U |
Hz |
mV |
Hz |
mV |
10 |
10000 |
824 |
1400 |
50 |
9400 |
914 |
1800 |
100 |
8700 |
997 |
1910 |
200 |
6200 |
3100 |
7200 |
300 |
5000 |
5000 |
8400 |
500 |
2400 |
12000 |
9000 |
629 |
1500 |
30000 |
9300 |
715 |
1450 |
100000 |
9600 |
4b.)Filtr II
f |
U |
f |
U |
|
Hz |
mV |
Hz |
mV |
|
10 |
9800 |
3600 |
1320 |
|
240 |
9500 |
3650 |
1380 |
|
500 |
8600 |
3700 |
1380 |
|
1500 |
4500 |
4000 |
1600 |
|
2600 |
1800 |
6000 |
3400 |
|
3100 |
1600 |
10000 |
5600 |
|
3200 |
1520 |
40000 |
9000 |
|
3310 |
1400 |
100000 |
9800 |
|
3480 |
1250 |
|
5) Charakterystyka częstotliwościowa wzmacniacza z filtrem .
5a). Filtr I
f |
U |
f |
U |
|
Hz |
mV |
Hz |
mV |
|
10 |
190 |
650 |
1230 |
|
20 |
188 |
800 |
1280 |
|
40 |
188 |
830 |
1100 |
|
60 |
188 |
900 |
640 |
|
100 |
193 |
1000 |
330 |
|
200 |
215 |
2000 |
80 |
|
300 |
250 |
5000 |
26 |
|
400 |
310 |
6000 |
17 |
|
500 |
425 |
12000 |
12 |
|
600 |
750 |
|
5b.) Filtr II
f |
U |
f |
U |
|
Hz |
mV |
Hz |
mV |
|
10 |
100 |
3100 |
860 |
|
20 |
98 |
3200 |
1100 |
|
40 |
98 |
3300 |
1180 |
|
60 |
98 |
3400 |
1000 |
|
100 |
98 |
3500 |
760 |
|
200 |
98 |
3600 |
600 |
|
300 |
99 |
3700 |
490 |
|
400 |
101 |
3800 |
425 |
|
500 |
103 |
4000 |
308 |
|
800 |
108 |
4500 |
190 |
|
1000 |
114 |
5000 |
138 |
|
1200 |
121 |
6000 |
85 |
|
1600 |
146 |
10000 |
36 |
|
2000 |
190 |
20000 |
16 |
|
2500 |
290 |
50000 |
6 |
|
3000 |
650 |
|
6) Wykresy:
7) Wnioski i obliczenia :
Badany wzmacniacz operacyjny był w konfiguracji wzmacniacza odwracającego fazę . Rezystor R znajduje się w pętli ujemnego sprzężenia zwrotnego . Ujemne sprzężenie zwrotne umożliwia poprawę właściwości układu , gdyż zmniejsza wrażliwość wzmocnienia na zmiany parametrów , elementów , warunków zasilania i czynników zewnętrznych . Umożliwia ponadto zmniejszenia zniekształceń nieliniowych , daje możliwość kształtowania charakterystyk częstotliwościowych ( jak w ćwiczeniu ) i zmiany impedancji wejściowej i wyjściowej . Wadą tego ujemnego sprzężenia zwrotnego jest zmniejszanie wzmocnienia
Wzmocnienie tego typu wzmacniacza wynosi :
Zadaniem wzmacniacza selektywnego jest wzmocnienie sygnałów o określonym paśmie i tłumieniu ( możliwie skutecznie ) sygnałów leżących poza pasmem . Wzmacniacz tego typu powinien mieć właściwości selektywne .
Głównymi parametrami wzmacniaczy selektywnych są :
częstotliwość środkowa fo , częstotliwość górna i dolna fg , fd i wynikające z tego pasmo B3dB = fg - fd
Pasmo wzmacniacz B3dB jest zdefiniowane zakresem częstotliwości , dla których wzmocnienia zmniejsza się więcej niż o 3dB w stosunki do wzmocnienia przy częstotliwości środkowej fo .
współczynnik prostokątności p , który określa stromość zboczy charakterystyki częstotliwościowej wzmacniacza
dobroć układu
Dobroć układu określa zdolność do wyselekcjonowania pewnego pasma zęstotliwości wokół danej częstotliwości średniej .
Im dobroć jest większa tym wzmacniacz jest lepszy
selektywność
Obliczenia dla wzmacniacza selektywnego z filtrem I .
p= (fg - fd ) / B 20dB =(840-790)/(965-660)=0,164
Q=fo / B3dB = 808 / (840-790) = 16,16
S= 1 / Q =0,062
Obliczenia dla wzmacniacza selektywnego z filtrem II .
p= (fg - fd ) / B 20dB =(4050-3700) / (5400-2600)=0,125
Q=fo / B3dB = 3850 / 350 = 11,0
S= 1 / Q = 0,091
W przypadku idealnego wzmacniacza selektywnego można oczekiwać współczynnika prostokątności p = 1 , dobroci jak największej i selektywności jak najmniejszej .
W praktyce we wzmacniaczach rezonansowych , w których jest wymagane poszerzenie pasma wzmacniaczy w. cz. celowo pogarsza się dobroć obwodu przez dołączenie do niego rezystancji .
Typowym zastosowaniem wzmacniacza selektywnego jest wzmocnienie przebiegów w. cz. modulowanych bądź fazowo , bądź amplitudowo .
Wzmacniacze selektywne znajdują zastosowanie w urządzeniach telekomunikacyjnych , odbiornikach i nadajnikach radiowych i telewizyjnych zarówno powszechnego użytku jak i profesjonalnych urządzeniach radarowych , w technice pomiarowej , automatyce .
Standardowe wartości fo to : 465 kHz , 10,7 MHz ( p. cz. ) , 38 MHz ( TV )
Wymagania stawiane wzmacniaczom selektywnym :
odpowiednia charakterystyka częstotliwościowa wzmacniacza
duże wzmocnienie w paśmie
odpowiednia impedancja wejściowa i wyjściowa
małe szumy
możliwość regulacji wzmocnienia
mała wrażliwość na zmiany warunków pracy .