REHABILITACJA 19 KWIETNIA 2010
DNO MIEDNICY
Zamknięcie jamy macicy od dołu
Kształt czworoboku
Osłonięte od zewnątrz
Powięziami
Mięśniami
Tkanką podskórną
Skórą
Ograniczenia kostno - więzadłowe
Od przodu:
Spojenie łonowe
Wiezadło łukowate łonowe
Gałęzie dolne kości łonowej
Bocznie
Gałęzie kości kulszowych z guzami kulszowymi
Od tyłu
Więzadło krzyżowo - guzowe
Wierzchołek kości guzicznej
WIĘZADŁA MACICY
Ww podstawowe macicy
Obejmują trzon macicy, stabilizują, sprężyscie unoszą
W. pęcherzowo - maciczne
W. odbytniczo - maciczne
Utrzymują macicę w przodopochyleniu
W. obłe macicy
MIĘŚNIE DNA MIEDNICY
PRZEPONA MIEDNICY
Przednia część (większa)
Mięsień dźwigacz odbytu
Tylna część (mniejsza)
Mięsień biodrowo - guziczny
Mięsień łonowo - guziczny
PRZEPONA MOCZOWO - PŁCIOWA
Warstwa wewnętrzna
M. przeponowy krocza
M. zwieracz cewki moczowej
Warstwa zewnętrzna
M. poprzeczny krocza powierzchowny
M. zwieracz odbytu zewnętrzny
M. opuszkowo - gąbczasty
M. kulszowo - jamisty
SYNERGIŚCI
M. brzucha
M. pośladków
M. przywodziciele uda
WPŁYW LECZENIA CHIRURGICZNEGO NA ORGANIZM
OKRES PRZEDOPERACYJNY
Zmniejszona aktywność ruchowa
Zmiana trybu życia na siedząco leżący
Stres
Choroba, badania, szpital
Czasowe unieruchomienie w łóżku
Zaburzenie czynności wielu układów zwiększa ryzyko powikłań
Znieczulenie przejściowe zaburza perystaltykę jelit oraz osłabia funkcję m. oddechowych
Wzrost zapotrzebowania energetycznego
Konieczność utrzymania stałej temperatury ciała - utrata przez ranę operacyjną
Energia do pracy serca, przepony, m. oddechowych, mózgu, trzewi
Czerpanie energii z własnych zapasów (węglowodanowe, białko, tłuszcz)
CZYNNIKI RYZYKA POWIKŁAŃ KRĄŻENIOWO PŁUCNYCH
Osobnicze:
Wiek
Styl życia
Współistniejące choroby ukł. Oddechowego
Wady i zniekształcenia klp i kręgosłupa
otyłość
palenie tytoniu
Operacyjne:
rozległość zabiegu
znieczulenie
czas i pozycja podczas operacji
ból
unieruchomienie
infekcja w okresie okołooperacyjnym
OKRES POOPERACYJNY
Powikłania płucne:
Zniesienie/ upośledzenie kaszlu
Zaleganie wydzieliny w oskrzelach
Utrudnienie lub całkowite przerwanie drożności oskrzela/ oskrzeliki
Zakażenie miąższu płucnego
Zapalenie płuc
Ropień płuca
Powikłania krążeniowe
Wstrząs (hipowolemiczny, kardiogenny, septyczny)
Zator pnia tętnicy płucnej
Pooperacyjna zakrzepica żył głębokich
WYSIŁKOWE NIETRZYMANIE MOCZU
Niekontrolowany wyciek moczu
Zwiększone ciśnienie śródbrzuszne i śródpęcherzowe
Przyczyny
Uszkodzenia więzadeł podwieszających cewkę moczową
Zmiany w topografii dna pęcherza moczowego
Uszkodzenie zwieraczy pęcherza i cewki moczowej
Uszkodzenie lub osłabienie mięśni dna miednicy
Postępowanie praktyczne:
Wzmocnienie siły mięśni dna miednicy i krocza stosujemy szczególnie w okresie porodu (po 3 okresie siłami natury, chwyt Poreby) połogu (w 2-3 dobie po porodzie fizjologicznym, ćw, Kegla) klimakterium i senium
Kinezyterapia I i II stopień
Ćwiczenia Kegla:
Serie po 15-20 powtórzeń
3 - sek skurczów o max sile
Przerwie min 3 razy dłuższej niż skurcz
3-4 razy dziennie
3 miesiące
Oddawanie moczu strumieniem przerywanym
Ćwiczenia wzmacniające mięśnie:
Krocza i dna miednicy
Brzucha
Pośladków
Przywodzicieli
Wspomagane ćw. Oddechowymi torem brzusznym
Biofeedback
Obrazowanie skurczu odpowiednich grup mięśni w celu: nauki i ćw napinania i rozluźniania mięśni, kontroli efektywności pracy mięśni, ocena postępów terapii
Elektrostymulacja
Mechanizm neurofizjologiczny- skurcz mięśnia pod wpływem prądu
Włókna typu I - prąd 5-10 Hz
Włókna typu II - prąd 35 - 60 Hz
Trening elektryczny mięśni dna miednicy
Wzrost siły skurczu
Wzrost długości skurczu maksymalnego
Zwiększenie napięcia spoczynkowego
Metoda behawioralna
Zachowanie hamowania skurczu mięśnia wypieracza
Godzinowy rozkład oddawania moczu, zaczynamy od 1h przerwy, wydłużamy o 15min do 3h przewy
Leczeni operacyjne
Plastyka cewki moczowej i przedniej ściany pochwy
Elastyczne zawieszenie cewki moczowej i wytworzenie ostrego kąta przy jej ujściu wew.
Pozałonowe przytwierdzenie cewki i pęcherza moczowego
MIĘŚNIAKI MACICY
Nowotwór niezłośliwy rozwijający się z włókien m. gładkich
U 10-20% kobiet przeważnie między 35-50 r ż
Rozwijają się w trzonie, rzadziej w szyjce macicy
Pojedyncze lub mnogie
Trzy typy:
Śródścienne
Podśluzówkowe
Podsurowicówkowe
Leczenie:
Zabieg wykręcania mięśniaka
Wyłuszczenie pojedynczych mięśniaków
Usunięcie macicy
Leczenie hormonalne
ENDOMETRIOZA MIEDNICY MNIEJSZEJ
Elementy błony śluzowej macicy poza obrębem jamy macicy, ulegają okresowym zmianom.
Umiejscowienie:
Zagłębienie odbytniczo - maciczne
Więzadła szerokie i krzyżowo - maciczne
Jelita
Pęcherz moczowy i moczowody
Objawy - bóle brzucha
Leczenie - farmakologiczne i operacyjne
CHOROBY JAJOWODÓW
Niedrożność wrodzona i pozapalna
Niedorozwój
Przewężenia
Obecność dodatkowych jajowodów
Mogą być przyczyną: niepłodności, ciąży pozamacicznej
Cel leczenia chirurgicznego: udrożnienie, interwencja w przypadku ciąży pozamacicznej
GUZY JAJNIKA
Torbiele zastoinowe
Guzy nowotworowe - nabłonkowe, łącznotkankowe, komórka jajowa
Objawy:
Początkowo bezobjawowe
Bóle podbrzusza
Objawy uciskowe
Obrzęk brzucha
Leczenia:
Operacyjne
Ew. chemioterapia
RAK TRZONU MACICY
Najczęściej między 45 a 55 r ż
Podział kliniczny - rozróżnia się cztery stadia choroby (I-IV)
Objawy:
Pojawiają się w IIst rozwoju choroby
Nietypowe, nieregularne krwawienie maciczne
Upławy podbarwione krwawą wydzieliną
Leczenie:
I i II całkowite wycięcie narządu rodnego z przydatkami
III i IV naświetlania promieniami RTG, leczenie objawowe
RAK SZYJKI MACICY
Owrzodzenie płaskie lub kalafiorowa te na części pochwowej
Szerzy się drogami chłonnymi (biodrowe, zasłonowe, podbrzuszne)
Podział kliniczny rozróżnia pięć stadiów
Rozpoznanie - cytologia, badanie wyskrobin lub wycinka
Leczenie:
0 - usunięcie macicy bez przydatków lub sama konizacja
I - usunięcie macicy z przydatkami
II i III - usunięcie macicy z przydatkami, naświetlania RTG
IV - leczenie objawowe
DOSTĘPY OPERACYJNE
Metoda przez pochwowa
Nie wymaga przecinania struktur mięśniowych, powięziowych - brak dysfunkcji
Stosowana w celu - diagnostyki, biopsji, leczenia
Laparotomia
Cięcie pośrodkowe - ryzyko przepuklin
Cięcie Pfanneenstiela -nadłonowe
Cięcie przyśrodkowe
Cięcie przyprostne
Cięcie przezprostne
Laparoskopia
Mniej inwazyjna forma zabiegu
Skrócenie pobytu w szpitalu
Skrócenie czasu rekonwalescencji
REHABILITACJA
Cele:
Zmniejszenie liczby powikłań ukł. Krążenia obwodowego
Zapobieganie stanom zapalnym i zakrzepowo - zatorowym ( żylaki kończyn dolnych)
Zapobieganie powikłaniom ukł. Oddechowego i poprawa wentylacji płuc
Zapobieganie skutkom długotrwałego zmniejszenia aktywności ruchowej
Rehabilitacja wewnątrzszpitalna - przed zabiegiem i po zabiegu
Rehabilitacja poszpitalna - ambulatoryjna i sanatoryjna
Przedoperacyjna:
Przygotowanie do zabiegu (strefa psychiczna i fizyczna)
Zapobieganie i leczenie różnorodnych zmian czynnościowych oraz morfotycznych związanych z operacją i znieczuleniem
Jeżeli to możliwe należy rozpocząć rehabilitację przed zabiegiem operacyjnym
Rehabilitacja przedoperacyjna:
METODA PZREZPOCHWOWA:
Przeciwzakrzepowe
Oddechowe (tor mieszany)
Efektywny kaszel (stabilizacja dna miednicy)
Wstawanie (ominięcie siadu)
LAPAROTOMIA:
Przeciwzakrzepowe
Oddechowe (tor piersiowy)
Efektywny kaszel (stabilizacja rany, rozluźnione mięśnie brzucha)
Obracanie na bok i wstawanie (rozluźnione mięśnie brzucha)
Ćw. Oddechowe - tor piersiowy
Ćw przeciwzakrzepowe - kręcenie stopą
Nauka efektywnego kaszlu
METODA PRZEZPOCHWOWA:
Wzmacnianie mięśni dna miednicy
Nauka napinania poszczególnych grup mięśni
Ćwiczenia kondycyjne
LAPAROTOMIA:
Nauka napisania poszczególnych grup mięśni
Ćw kondycyjne
Rehabilitacja pooperacyjna
Ćwiczenia
Przyspieszają proces gojenia się rany
Przekrwienie i wzmożony przepływ płynów ustrojowych
Rozpoczynamy 12-24h po zabiegu
Jeśli nie ma przeciwwskazań ćw należy wykonywać: 2 razy dziennie po ok. 20-30 min
Przygotowanie do zabiegu operacyjnego: 3-5 dni
Rehabilitacja po zabiegu operacyjnym: 0-1doba model A; 2-3 model B; 4-9 model C
Rehabilitacja pooperacyjna
METODA PRZEZPOCHWOWA:
Doba 0
Ćw. czynne małych stawów
Ćw. izometryczne mięśni kończyn dolnych
Ćw. Oddechowe statyczne (tor mieszany)
Ćw. Skutecznego kaszlu (stabilizacja mięśni dna miednicy)
Zmiana pozycji - bok
Doba 1
Ćw. Oddechowe statyczne i dynamiczne
Pobudzanie kaszlu, oklepywanie
Ćw. Czynne kończyn i tułowia
Ćw. równoważne
Spacer - sala
Doba 2
Ćw. Czynne mięsni skośnych brzucha
Ćw. Izometryczne mięsni prostych brzucha
Pionizacja (ominięcie siadu)
Korekcja postawy
Spacer dawkowany - korytarz
Doba 3
Ćw. Kegla
Ćw. Czynne mięśnia dna miednicy
Doba 4 -6
Ćw. Relaksacyjne
Spacer - korytarz, schody
Doba 7 - 9
Ćw. Czynne połączone z ćw. Oddechowymi
spacer
LAPAROTOMIA:
Doba 0
Ćw. Czynne małych stawów
Ćw. Izometryczne mięśni kończyn dolnych
Ćw. Oddechowe statyczne (tor przeponowy)
Ćw. Skutecznego kaszlu (stabilizacja rany operacyjnej)
Zmiana pozycji - bok
Doba 1
Ćw. Oddechowe statyczne i dynamiczne
Pobudzanie kaszlu, oklepywanie
Ćw. Czynne kończyn i tułowia
Ćw. Równoważne
Spacer - sala
Pionizacja
Doba 2
Ćw. oddechowe
Ćw. Czynne kończyn i tułowia
Ćw. Relaksacyjne
Korekcja postawy
Spacer dawkowany - korytarz
Doba 3
Ćw. Czynne mięśni skośnych brzucha
Ćw. Izometryczne m. prostych brzucha i m. kończyn dolnych
Doba 4 - 6
Ćw. Czynne dużych grup m. kończyn dolnych i górnych
Spacer - korytarz, schody
Doba 7 - 9
Ćw. Czynne połączone z ćw. Oddechowymi
spaer
Ćwiczenia w leżeniu tyłem, w leżeniu bokiem, m. brzucha, w pozycji siedzącej , ćw. W pozycji stojącej.
LECZENIE BALNEOKLIMATYCZNE
Pacjentki po usunięciu narządu rodnego - leczenie uzdrowiskowe 4 - 6 tyg. Po zabiegu
Po zabiegach ginekologicznych - klimat podgórski - uzdrowiska w Polsce (Duszniki-, Połczyn-, Świeradów - Zdrój)
Zabiegi borowinowe
Kąpiele solankowe 34 - 42 st C
Kąpiele kwasowęglowe
Kąpiele siarczanowe
9