Rewolucje w Rosji str. 23-26
Rewolucja lutowa 1917
niepowodzenia wojenne, kryzys gospodarczy, despotyczna władza cara ( postać Grigorija Rasputina)- fala strajków i manifestacji ( od 18 lutego 1917)
abdykacja cara Mikołaja II ( 15 marca 1917)
przejęcie władzy przez Rząd Tymczasowy ( mienszewicy i eserowcy)- premier ks. Jerzy Lwow i wprowadzenie reform demokratycznych
tezy kwietniowe Włodzimierza Lenina - „cała władza w ręce rad” - rosnące wpływy Piotrogrodzkiej Rady Delegatów Robotniczych i Żołnierskich ( bolszewicy)
nieudolne rządy premiera Aleksandra Kiereńskiego ( brak realizacji reform demokratycznych, udział w wojnie)
Rewolucja październikowa 1917 ( 6/ 7 listopada, ale wg kalendarza juliańskiego 24/25 X) :
powrót do kraju Włodzimierza Lenina ( Ilicz Uljanow) przy pomocy niemieckiej i objęcia przewodnictwa w partii bolszewików
atak bolszewików ( sygnał do ataku dał krążownik „Aurora”) na Pałac Zimowy w Piotrogrodzie ( siedziba Rządu Tymczasowego)- przejęcie władzy przez bolszewików - Rada Komisarzy Ludowych na czele z Leninem
Rządy bolszewików: Rosja Radziecka państwem totalitarnym
a. dyktatura proletariatu- „kto nie pracuje, ten nie je” ( praw politycznych pozbawiono właścicieli ziemskich, kupców, fabrykantów)
b. monopartyjność- urzędy tylko dla członków Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii bolszewików, delegalizacja ( zakaz działalności) innych partii,
c. wydanie dekretu o ziemi i pokoju ( przekazanie ziemi chłopom, zakończenie wojny), początki kolektywizacji ( odbieranie ziemi chłopom i zmuszanie ich do pracy w kombinatach rolniczych - sowchozy i kołchozy)
powołanie Czeka ( Nadzwyczajna Komisja do Walki z Sabotażem, Kontrrewolucją i Spekulacją)- terror bolszewików wobec przeciwników politycznych- Feliks Dzierżyński
utworzenie NKWD- Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych- kontrola milicji i wojska
terror rewolucyjny- sądy doraźne, masowe aresztowania, cenzura, wymordowanie rodziny carskiej,
rozwiązanie Konstytuanty- Zgromadzenia Narodowego ( parlamentu) - bolszewicy przegrali wybory,
powstanie Rosyjskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Rad- Rosji Radzieckiej
zawarcie separatystycznego pokoju z Niemcami i Austro-Węgrami- pokój brzeski ( 3 III 1918)- duże ustępstwa bolszewików- zrzekli się praw do Polski, krajów nadbałtyckich, części Ukrainy i Białorusi
wojna domowa w Rosji: bolszewicy- „czerwoni” ze zwolennikami caratu - białymi ( carscy generałowie- Anton Denikin, Piotr Wrangel, Aleksander Kołczak) wspierani przez kraje ententy ( brak współdziałania między poszczególnymi dowódcami białych był główną przyczyną zwycięstwa bolszewików)