Klasyfikacja gruntów. Podstawowe cechy fizyczne i właściwości hydrogeologiczne gruntów: uziarnienie, porowatość, przepuszczalność. Podział gruntów według własności filtracyjnych.
UZIARNIENIE: Skały osadowe mechaniczne, niescementowane składają się z oddzielnych ziaren i cząstek tworzących porowaty układ. W zależności od zawartości w skałach ziaren różnej wielkości mieć one będą różne właściwości fizyczne i mechaniczne. Ziarna lub cząstki mieszczące się w pewnym przedziale średnic nazywamy frakcją. Rozróżnia się 5 głównych frakcji: kamienista, żwirowa, piaskowa, pyłowa, iłowa. Zawartość poszczególnych frakcji wyrażoną w procentach ogólnego ciężaru danego gruntu nazywamy uziarnieniem. Dla oznaczenia uziarnienia (składu granulometrycznego) stosuje się najczęściej 3 metody: analizę sitową, analizę sitowo-areometryczną, analizę pipetową. Grunty, na wykresie uziarnienia, zawierające się w wąskich przedziałach średnic to grunty równoziarniste, natomiast w bardzo szerokich przedziałach - grunty różnoziarniste. Miarą różnoziarnistości jest tzw. wskaźnik różnoziarnistości U. U=d60/d10
POROWATOŚĆ: Podstawową właściwością skał, dzięki której możliwe jest występowanie i przemieszczanie się wody podziemnej jest ich porowatość. Występowanie porów zależy od pęknięć w różnym stopniu przenikających skały, których pochodzenie wiąże się z różnymi procesami geologicznymi, oraz od budowy skał okruchowych, składających się z odłamków skalnych i minerałów nieszczelnie przylegających do siebie. Wielkość odłamków warunkuje rozmiary i ogólną ilość porów. Objętość porów w skałach okruchowych zależy od wymiarów i kształtu ziaren, ich wzajemnego ułożenia i stopnia różnoziarnistości. Objętość wolnych przestrzeni wskazuje na ilość wody, jaka w danej skale może być zmagazynowana; wymiar i kształt wolnych przestrzeni określają przepuszczalność skały. Liczbową miarą porowatości jest współczynnik porowatości, będący stosunkiem objętości porów do objętości całej skały.
PRZEPUSZCZALNOŚCI POJEMNOŚC WODNA SKAŁ: Teoretycznie wszystkie skały stanowią ośrodek porowaty, a więc są przepuszczalne. Stopień przepuszczalności zależy przede wszystkim od wymiarów porów; im pory są większe, tym ciecz łatwiej przenika przez skałę. Grunty gruboziarniste - dobrze przepuszczalne, grunty drobnoziarniste - słabo lub praktycznie nieprzepuszczalne. Gdy mówimy o nieprzepuszczalności jakiejś skały dla wody nie dotyczy to nieprzepuszczalności absolutnej, lecz względnej, przy zwykłym, naturalnym ciśnieniu. W gruntach spoistych pory są zwykle prawie całkowicie wypełnione wodą związaną z cząsteczkami gruntu siłami międzycząsteczkowymi i trzeba dość znacznego ciśnienia, aby pokonać opór sił molekularnych i zapoczątkować przepływ wody przez grunt. W każdym ośrodku porowatym, niezależnie od wielkości porów, są pory zdolne do utrzymania wody siłami kapilarnymi. Tę właściwość skał do zatrzymywania wody nazywamy pojemnością wodną. Rozróżniamy pojemność pełną (maksymalną MPW) i polową (kapilarną PPW). Pełną pojemność wodną ma grunt, którego pory są całkowicie wypełnione wodą. Przez polową pojemność wodną określamy maksymalną ilość wody, która może być zatrzymana przez glebę po grawitacyjnym odsączeniu. Wartość pojemności polowej określa się zwykle jako wilgotność, którą osiąga nasycona próbka gruntu po 2 do 3 dniach grawitacyjnego odsączania. Stosunek objętości wody odsączonej grawitacyjnie do całkowitej objętości skały nazywamy współczynnikiem odsączalności μ=V0/V. Ilość wody, jaka może być zatrzymywana przez skałę jedynie siłami międzycząsteczkowymi nazywamy najmniejszą pojemnością wodną. Woda ta jest dla roślin właściwie niedostępna. Porowatość efektywna - ta część objętości porów w skale, która bierze udział w przepływie wody podziemnej i nie jest wypełniona wodą kompleksu adsorpcyjnego (wodą związaną). Różnica między odsączalnością a porowatością efektywną polega przede wszystkim na tym, że przy grawitacyjnym odsączeniu, pewna objętość wody pozostaje w porach jako woda kapilarna, podczas gdy w procesie filtracji objętość porów zajęta przez wodę kapilarną i zakątkową może brać udział w przesączaniu cieczy. Porowatość efektywna zależy od średnicy ziaren, składu mineralogicznego i rodzaju kationów wymiennych, znajdujących się na powierzchni cząstek.