Czasowniki wyrażające radę

 

Funkcja	Czasownik	Przykład: czas teraźniejszy i przyszły	Przykład: czas przeszły
FORMAL ADVICE	WOULD	I would do this if I were you	I would have done it if I'd been you.
FORMAL ADVICE	WOULDN'T	I wouldn't talk to him if I were you.	I wouldn't have talk to him if I'd been you.
INFORMAL ADVICE	SHOULD	You should take up football.	You should have taken up football.
INFORMAL ADVICE	SHOULDN'T	You shouldn't talk back to your parents.	You shouldn't have talked back to your parents.
INFORMAL ADVICE	OUGHT TO	You ought to come at 10 o'clock.	You ought to have come at 10 o'clock.
INFORMAL ADVICE	OUGHT NOT TO	You ought not to stay here.	You ought not to have stayed here

Czasowniki modalne wyrażające obligację

 

Funkcja	Czasownik	Przykład: czas teraźniejszy i przyszły	Przykład: czas przeszły
STRONG OBLIGATION	MUST	I must bring you the book I borrowed.	I had to bring you the book I'd borrowed
STRONG OBLIGATION	MUSTN'T	You mustn't smoke in here.	You weren't allowed to smoke in here.
STRONG OBLIGATION	HAVE TO	You have to stay at home tonight	You had to stay at home that night.

CAN BE lub COULD HAVE BEEN

Oba czasowniki znaczają, że coś jest prawdopodobne, ale nie jesteśmy pewni.

Na przykład

- "Where's Asia?"

- "I don't know. She could still be in the office " (Może jest jeszcze w biurze -zgaduję)

lub

- "I don't know. She could have already gone home". (Może już poszła do domu -zgaduję)

CAN'T BE lub CAN'T HAVE BEEN

'Oznaczają, że jest to niemożliwe i jesteśmy tego prawie w 100% pewni.

Na przykład

- "Where's Asia?"

- "I don't know. She can't still be in the office, because I've searched the entire building."
(Nie może być nadal w biurze, ponieważ przeszukałem już cały budynek - jestem pewny)

lub

- "I don't know. She can't have gone home, because her bag's still here." (Nie mogła pójść do domu ponieważ jej torebka jeszcze tu jest)

"I don't know. She couldn't have gone home, because her bag's still here" (Nie mogła pójść do domu ponieważ jej torebka jeszcze tu jest)

MUST, MUSTN'T, HAVE TO

Zaprzeczeniem "MUST" jest "don't/doesn't/didn't HAVE TO" .

Czas przeszły MUST to "HAD TO".

Czas przeszły MUSTN'T to "weren't/wasn't ALLOWED TO"

"Must" i "have" to znaczą to samo. Są one wymienne, chociaż "must" odnosi się bardziej do obligacji wewnętrznej a "have to" do narzuconej z zewnątrz.

WILL

Używane jest do:

• wypowiadania przewidywań w oparciu o naszą wiedzę:
  - I think that John will become a lawyer.
  - I don't believe that he will come.

• wypowiadania się na temat teraźniejszości posiadając spory stopień pewności:
  - I'm sure you will understand that there's nothing we can do.
  - There's a parcel for you. It'll be from my employer: they said they'd send me some files.

• wypowiadania się na temat przyszłości posiadając spory stopień pewności:
  - I will be there at 12.
  - I won't be there before noon. There is a few things that I have to take care of.

• wypowiadania się na temat przeszłości posiadając spory stopień pewności:
  - I'm sure you will have noticed that John has often been late recently

• podejmowania decyzji
  - I'll watch TV. Sorry, can't come with you.

• wyrażania próśb:
  - Will you open the window, please?
  - Will you show me ticket?

• wyrażania ofert:
  - Don't move! I will get you a drink.

• wyrażania obietnic:
  - You bet! I will do this for you.

 

SHALL

Shall jest formą czasownika modalnego "will". Używane jest najczęściej w pytaniach.

Używane jest do:

• wyrażania ofert:
  - Shall I open the window?

• wyrażania sugestii i propozycji:
  - Shall we watch a movie tonight?

MAY MIGHT

Mają takie samo znaczenie.

Używane są do:

• wypowiadania się na temat teraźniejszości lub przyszłości posiadając pewien stopień niepewności:
  - I may be studying a bit tonight, I still haven't made up my mind.
  - Poland may win the cup this year, you never know.

• wypowiadania się na temat przeszłości posiadając pewien stopień niepewności:
  - I guess she may be looking for credit card offers.

• May jest używane do wyrażania pozwolenia lub zakazu w sytuacjach formalnych:
  - May I borrow a pen from you?
  - You may not use dictionaries in this test.

WOULD

Używane jest:

• w mowie zależnej w znaczeniu "will":
  -He said that the next lesson woiuld start at 11.

• do wyrażania grzecznych próśb i ofert:
  - Would you like a cup of tea?

• w okresach warunkowych wyrażających nierzeczywistość (I, II):
  - If it was up to me, you wouldn't have to work.
  - If she had come, she would have met this nice fellow.

• w zdaniach z "wish" do pokazania irytacji lub żalu:
  - I wish you wouldn't hold my hand all the time.

• do wyrażania zwyczajów z przeszłości w znaczeniu "used to":
  - When I was 10, we would often spend summers in that cottage

• do wyrażenia przyszłości w przeszłości:
  - This event would become known worldwide in a few of years.

 

CAN COULD

Używane są:

• do wyrażenia zdolności, umiejętności :
  - I can speak 5 languages.
  - He could swim like nobody his age.

• do wyrażania próśb:
  - Can you fix this for me?
  - Could you fix this for me? (bardziej grzeczne)

• w mowie zależnej "could" jest używane zamiast "can"
  - He asked me if I could come to his place at 5.

• do wyrażenia ogólnego prowdopodobieństwa:
  - He could be anywhere.

 

MUST

Używane jest:

• do wyrażenia konieczności i obligacji:
  - You must complete this assignement on time.
  - She mustn't interupt other students.

• do wyrażenia stanowczych rad i zaproszeń:
  - You must come and vist us.

• do wyrażenia prawdopodobieństwa:
  - She must be at home at this time of the day.
  - He must have left already.

 

SHOULD

Używane jest:

• do wyrażenia rad, porad:
  - She thinks you should buy a new car.
  - You shouldn't be drinking and driving.
  - Ypu shouldn't have bought that car, it's a piece of junk.

• do wyrażania obligacji (jest słabsze niż MUST):
  - The mashine should be inspected on a daily basis.

Znaczenie czasowników modalnych

ĆWICZENIA DO GÓRY

Czasowniki modalne w języku angielskim nie są normalnie stosowane do opisywania zdarzeń istniejących lub takich, które z pewnością miały miejsce. Używamy ich do mówienia o czymś takim jak na przykład wydarzenia, których się spodziewamy, które są niemożliwe do nastąpienia lub mało prawdopodobne, wydarzeniach koniecznych oraz takich, które chcielibyśmy żeby nastąpiły, takich których nastąpienia nie jesteśmy pewni, które zdarzają się od czasu do czasu lub jeszcze się nie wydarzyły.

Garść przykładów:
He may come for dinner. [Może przyjdzie na kolację.] - nie jesteśmy pewni.
James could be anywhere now. [James może być teraz wszędzie] - nie wiadomo gdzie.
I can't paint. [Nie umiem malować]
You should see a doctor. [Powinieneś zobaczyć się z lekarzem] - sugestia, powinność.
You must clean your room. [Musisz posprzątać pokój] - konieczność.
Middle East can be dangerous. [Środkowy Wschód może być niebezpieczny] - bywa niebezpieczny.

Dwie grupy znaczeniowe

Czasowniki modalne możemy podzielić na dwie grupy znaczeniowe. Pierwsza z nich to czasowniki opisujące prawdopodobieństwo danego zdarzenia. Czasowniki modalne z tej grupy opisują czy dane wydarzenie na pewno nastąpi, czy jest to bardzo prawdopodobne, tylko możliwe lub niemożliwe. Druga grupa to czasowniki związane z koniecznością lub wolnością działania. Czasowniki z tej grupy wyrażania rzeczy, które muszą być zrobione, które ktoś jest w stania zrobić, które są zalecane lub niezalecane oraz takie, które są dozwolone lub zabronione.

Prawdopodobieństwo

Jak wspomniano wyżej czasowniki modalne służą do wyrażania rróżnego stopnia prawdopodobieństwa.

1. Absolutna pewność (pozytywna i negatywna)

I shall be working tomorrow. [Jutro będę pracować]
I shan't be at work tomorrow.  [Nie przyjdę jutro do pracy]
Everything will be fine.[Wszystko będzie dobrze]
That'll be Susan on the phone. [To na pewno Susan przy telefonie]
He must be very tired. [Musi być bardzo zmęczony]
It can't be him - he's dead. [To nie może być on - on nie żyje]
He would one day become king. [Pewnego dnia zostanie królem]

2. Prawdopodobieństwo lub możliwość

He should be at home now. [Powinien być teraz w domu]
It shoudn't cause any problems. [Nie powinno to sprawić żadnych problemów]
They may be selling their car. [Mogą chcieć sprzedać swój samochód]
The water in the pool may be cold. [Woda w basenie może być zimna]

3. Wydarzenia mało prawdopodobne

He could be very rich one day. [Pewnego dnia może być bardzo bogaty]
They may meet again some day. [Pewnego dnia może spotkają się znowu]
It may not be as bad as you thine. [Może nie będzie tak źle jak myślisz]

4. Wydarzenia możliwe teoretycznie lub możliwe ze względu na swoją powtarzalność

Small children may have difficulty in understanding quantum physics. [Małe dzieci mogą mieć problemy ze zrozumieniem fizyki kwantowej.] - większość dzieci zazwyczaj je ma, wiec zakładamy, że takie problemy są bardzo prawdopodobne.
How many apple pies can you possibly eat? [Ile szarlotek potrafiłbyś zjeść?] - rozważanie teoretyczne.

5. Pewność lub prawdopodobieństwo warunkowe

It might be a bad thing if we left him alone. [Jeśli zostawimy go samego może to być złym uczynkiem.]
I couldn't do it without you. [Nie mogłem tego zrobić bez ciebie]
I would do this if I had more time. [Gdybym miał więcej czasu to bym to zrobił]

Konieczność i wolność działania

Czasowniki modalne mogą być użyte to wyrażenia różnego stopnia zobowiązania i przymusu. Jest to szczególnie ważne w formach grzecznościowych i prośbach, sugestiach, zaproszeniach zaproszeniach instrukcjach.

1. Obowiązek

Students must be present at the examination. [Studenci muszą być obecni na egzaminie]
You need a visa to go to USA. [Żeby pojechać do USA musisz mieć wizę]
All staff will arrive for work at 8.00 a.m. [Cały personel ma pojawić się w pracy o 8 rano]

2. Zakaz

Students must not cheat during the exam. [Studentom nie wolno ściągać podczas egzaminu]
This book may not be copied. [Tej książki nie wolno kopiować]
You can't smoke here. [Nie wolno tu palić]

3. Powinność i sugestia

He should be more focused on his work. [Powinien bardziej skupić się na pracy]
You ought to buy a new suit. [Powinieneś kupić nowy garnitur]
You might want to check your mail. [Powinieneś sprawdzić pocztę]
She had better start behaving more politely. [Powinna zacząć się zachowywać uprzejmiej]

4. Oferowanie, naleganie, gotowość zrobienia czegoś

If you will be in the neighbourhood please drop in. [Jeśli będziesz w okolicy wpadnij]
I will do this for you. [Zrobię to za ciebie]
I will work harder. [Będę pracować ciężej]
I should be grateful if you would keep me posted. [Byłbym wdzięczby gdybyś informował mnie na bieżąco.]

5. Pozwolenie

May I use the komputer? [Czy mogę skorzystać z komputera?]
You can do whatever you like. [Możesz robić co tylko chcesz.]
Do you think I might take a day off? [Myślisz, że mógłbym wziąć dzień wolnego?]

6. Brak konieczności

You needn't go to work on Sudany. [Nie musisz iść do pracy w niedzielę]
She needn't have taken the umbrella. [Nie musiała brać parasola]
They don't have to wear suits. [Nie muszą zakładać garniturów]

7. Zdolność zrobienia czegoś

I can speak English. [Potrafie mówić po angielsku]
She can't swim. [Ona nie umie pływać]

Uwaga: Zauważ, że w zdaniach z czasownikami modalnymi nakazy, pozwolenia, obowiązki itp. są zazwyczaj postrzegane z punktu widzenia mówiącego w zdaniach twierdzących ale z punktu słuchającego w pytaniach.
Przykładowo:
You should see a doctor. [Powinieneś zobaczyć się z lekarzem] - ja uważam, że ty powinieneś.
Should I see a doctor? [Czy powinienem iść do lekarza?] - czy ty uważasz, że ja powinienem.
You can borrow my bike. [Możesz pożyczyć mój rower] - pozwalam ci.
Can I borrow your bike? [Czy mogę pożyczyć twój rower] - czy mi pozwolisz?

Poniższa tabela prezentuje użycie czasowników modalnych zależnie od stopnia prawdopodobieństwa. Wartości procentowe nie są rzecz jasna absolutne i służą jedynie orientacji w stopniu prawdopodobieństwa.

Prawdopodobieństwo	Czasownik Modalny	Przykład
100% - absolutna pewność	Użycie któregoś z czasów	It is true. It was true. It will be true. etc.
99% - pewność oparta o logiczne wnioski	Must Must have Have to	It must be true. It must have been true. It has to be true.
50% - możliwe ale nie pewne	May May have	It may be true. It may have been true.
50% - może być prawdziwe ale nie musi.	Need not/Needn't Needn't have	It need not be true. It needn't have been true.
30% - możliwe ale mało prawdopodobne	Might Might have	It might be true. It might have been true.
20% - jest to po prostu możliwe	Can/Could Could have	It could be true. It can be true. It could have been true.
0% - niemożliwe w oparciu o logiczne wnioski	Can't/Cannot Must not/Mustn't Can't have	It can't be true. It must not be true. It can't have been true
0% - absolutnie niemożliwe	Użycie któregoś z czasów w przeczeniu	It isn't true. It wasn't true. It won't be true.

 

Poniższa tabela prezentuje użycie różnych czasowników modalnych zależnie od stopnia konieczności zrobienia danej rzeczy:

Stopień konieczności	Czasownik modalny	Przykłady
Absolutnie konieczne	Must Have to Must have Had to	It must be done. It has to be done. It must have been done. It had to be done.
Powinno zostać zrobione	Should Ought to Should have Ought to have	It should be done. It ought to be done. It should have been done. It ought to have been done.
Lepiej, żeby zostało zrobione.	Had better	It had better be done.
Nie jest konieczne	Need not / needn't Needn't have Don't have to Didn't have to	It needn't be done. It needn't have been done. It doesn't have to be done. It didn't have to be done.
Nie powinno być zrobione	Should not / Shouldn't Shouldn't have	It shouldn't be done. It shouldn't have been done.
Nie może być robione - zakaz	Cannot / Can't Must not / Mustn't	It can't be done. It mustn't be done.

Definicja

Czasowniki modalne (modal verbs) to specyficzny rodzaj czasowników posiłkowych (auxilary verbs), które umieszczamy przed bezokolicznikiem zwykłych czasowników w celu wyrażenia różnych aspektów danego czasownika, takich jak na przykład prawdopodobieństwo, obligacja,  przymus, rada, etc. Czasowniki modalne to: can, could, may, might, will, would, should, must, ought, shall (występujący przede wszystkim w British English). Także czasowniki need i dare oraz fraza had better występują jako czasowniki modalne.
W tym dziale zostanie zaprezentowana ogólna idea stosowania czasowników modalnych oraz zagadnienia gramatyczne związane z ich użyciem.

---