Wigilijne tradycje
1. Mamo, dlaczego są Święta Bożego Narodzenia?
Pamiętacie historię Adama i Ewy w Raju? Za nieposłuszeństwo Bóg wypędził ich i zamknął bramy raju. A ponieważ nadal ich kochał, zapowiedział, że przyjdzie na świat Zbawiciel, który bramy raju otworzy a Jego matką będzie Maryja. I tak się stało.
Najpierw Archanioł Gabriel przybył do ubogiego domu Maryi w Nazarecie z radosną nowiną, że Bóg wybrał ją na Matkę Zbawiciela a gdy ona wyraziła zgodę, po kilku miesiącach Zbawiciel przyszedł na świat.
Boże Narodzenie przypada na dzień 25 grudnia. To czas radości, rodzinnych spotkań.
Drugi dzień świąt przypada na 26 grudnia i jest to dzień św. Szczepana, pierwszego męczennika.
2. Tato, jak przygotowywano się kiedyś do Świąt Bożego Narodzenia ?(choinka, ozdoby, prezenty).
Od bardzo wielu lat staje w naszych domach zielone drzewko- choinka, symbol drzewa poznania dobra i zła z raju, ubierane często w dniu Adama i Ewy, czyli w Wigilię.
Zawieszane bombki są symbolem biblijnego jabłka zerwanego przez Ewę.
Łańcuchy symbolizowały węża kusiciela.
Gwiazda zawieszana na szczycie to pamiątka gwiazdy betlejemskiej,
świeczki, światełka były symbolem Chrystusa - światła świecącego w ciemności grzechu. Symbolem dobrobytu były zawieszane na gałązkach pierniczki, wypiekane w różnych kształtach i cukierki w kolorowych papierkach. Tak pięknie ubrana choinka stała do świąt Trzech Króli.
3. Mamo, co to jest Wigilia?
Jest jednym z najbardziej uroczystych świąt. To czas miłości i wybaczenia. Od wieków jest świętem bardzo rodzinnym. Do dziś wierzy się, że „jaka Wigilia, taki cały rok”. Wszyscy więc powinni starać się, by w tym dniu nie było nikogo rozgniewanego, zmęczonego, smutnego i samotnego. Wieczór wigilijny ma magiczną moc- leczy rany, do niejednego domu sprowadza radość i spokój.
4.Tato, jakie są zwyczaje wigilijne ? (sianko, biały obrus, świeca Caritas, Pismo Święte, dodatkowe nakrycie, opłatek, życzenia, kolędy, jasełka, prezent)
Stół do wieczerzy nakrywano niegdyś odświętnym, białym obrusem, pod którym kładziono trochę sianka lub słomy - jako symbol betlejemskiej stajenki. Pozostawiano wolne miejsce dla wędrowca, który mógł zastukać do drzwi, lub symbolicznie dla Chrystusa. Do wieczerzy zasiadano wraz z pojawieniem się na niebie pierwszej gwiazdki.
W domach chrześcijańskich stawia się na stole świecę Caritas - symbol pamięci o potrzebujących z którymi mamy się dzielić tym co posiadamy. W wielu domach ważne miejsce na stole zajmuje Pismo Święte, z którego podczas Wieczerzy wigilijnej ktoś z rodziny odczytuje fragment Ewangelii św. Łukasza o Narodzeniu Pana Jezusa.
Liczba potraw była różna w różnych okresach. W domach szlacheckich na stołach stawiano 12 potraw symbol 12 Apostołów. Ten zwyczaj panuje w wielu współczesnych domach. Zwyczaj nakazywał skosztowanie każdej potrawy choć w niewielkiej ilości. Miało to zapewnić dostatek w nadchodzącym Nowym Roku. Wieczerzę wigilijną rozpoczynał zawsze gospodarz domu, dzieląc się opłatkiem ze wszystkimi domownikami, po czym wszyscy dzielili się miedzy sobą.. Zapominano wówczas o gniewie, urazach - był to czas rodzinny, czas pojednania. Nikt w ten uroczysty dzień nie był zapominany, zapraszano samotnych krewnych, sąsiadów czy znajomych. Czy tak jest do dziś ?
Pamiętajmy, że każdy zasługuje na miłość, choć na chwilę uwagi i pamięci, przynajmniej podczas tych pięknych i bardzo rodzinnych świąt.
W wigilijny wieczór na znak miłości obdarowujemy się prezentami. Ten zwyczaj pochodzi z czasów rzymskich. Z czasem został przejęty przez Kościół i nazwany gwiazdką - gdyż wręczano je wraz z pojawieniem się na niebie pierwszej gwiazdki.
5.Tato, a skąd wziął się zwyczaj dzielenia się opłatkiem ?
Dzielenie się poświęconym opłatkiem i składanie sobie przy tym życzeń, to niezmienne zwyczaje od wieków. Moment ten, poprzedzający kosztowanie wigilijnych potraw, sprawia, że przy stole nie ma ludzi zwaśnionych czy żywiących do siebie urazę.
Słowo „Opłatek” oznacza „dar ofiarny”. W przeszłości zwyczaj dzielenia się opłatkiem pielęgnowali pierwsi chrześcijanie i to nie zawsze w Wigilię. Dzielili się oni opłatkiem, otrzymanym podczas Mszy świętej, z tym, którzy w niej nie mogli uczestniczyć. Staropolskie opłatki były bardzo ozdobne i różnych kolorów. Dziś dzielenie się białym i ozdobnie tłoczonym opłatkiem, jest zwyczajem wyłącznie polskim i niezmiernie wzruszającym.
6. Mamo, kiedy zaczęto śpiewać kolędy ?
Nierozłącznym elementem Świąt Bożego Narodzenia jest kolęda.
W dawnych czasach odwiedzano się w domach, by wspólnie śpiewać kolędy czyli radosne, pobożne pieśni sławiące Narodzenie Chrystusa. W wielu miejscowościach po dzień dzisiejszy zachował się zwyczaj „kolędników”. Przebierańcy, wśród których nie brakuje kolędnika ze złotą gwiazdą, turonia, śmierci z kosą jeszcze dziś kolędują w wielu miejscowościach podtrzymując dawne zwyczaje. W wielu domach na pewno zwyczaj śpiewania kolęd w Święta Bożego Narodzenia jest pielęgnowany. Również w wielu kościołach można się spotkać przy żłóbku i wspólnie Jezusowi kolędować.
7. Mamo, kiedy urządzono pierwsze „Jasełka” ?
Pierwsze jasełka urządził dawno temu, w roku 1223, wielki miłośnik Dzieciątka Jezus - św. Franciszek z Asyżu. Potem ten zwyczaj rozpowszechnił się na cały świat, w tym także w Polsce. Nazwa - jasełka pochodzi od słowa "jasła", czyli żłób bydlęcy w stajni. Od tego "żłobu" powstał żłóbek, a od "jasła" - jasełka, w których głównym elementem jest żłóbek z małym Dzieciątkiem.