PISOWNIA PARTYKUŁY NIE Z RÓŻNYMI CZĘŚCIAMI MOWY.
I. ŁĄCZNA
Partykułę nie pisze się łącznie z:
1. Rzeczownikami, przy czym partykuła ta nie łączy się z rzeczownikami konkretnymi, np. dom, pies, człowiek, tylko z rzeczownikami abstrakcyjnymi
a) nazywającymi czynności (odczasownikowymi)
Niezorganizowanie wszystkiego na czas będzie miało przykre konsekwencje
Nienapisanie pracy spowoduje niezaliczenie semestru.
Nieodmienianie wyrazów odmiennych to poważny błąd językowy.
b) nazywającymi cechy (odprzymiotnikowymi)
Niedyskrecja to fatalna cecha charakteru.
Niedopuszczalności takiego stanowiska nie trzeba nawet uzasadniać!
Cechuje ją pretensjonalność i nienaturalność.
UWAGA! W konstrukcjach składniowych wyrażających przeciw-stawienie jakichś treści partykułę nie pisze się oddzielnie, np.
Nie napisanie opracowania, ale jego atrakcyjne zreferowanie przyniesie ci sukces.
Nie cierpliwość, ale rozum pozwoli przetrwać trudną sytuację.
2. Przymiotnikami w stopniu równym
nieładny, niedrogi, niesłony, nieusuwalny, nierozpuszczalny
ale: Ten sweterek był nie ładny, ale cudowny!
3. Imiesłowami przymiotnikowymi
nieoceniony, niezrobiony, niewypowiedziany, nieustający, nienapisany, nieżyjący
ale: Potrzebny jest ktoś nie gadający po próżnicy, tylko sprawnie działający.
4. Przysłówkami w stopniu równym
niedrogo, nietrudno, niefajnie, nielekko, niemądrze, niechętnie
ale: Zrobił to nie chętnie, ale z największym zapałem
II. ROZŁĄCZNA
Partykułę nie pisze się rozłącznie z pozostałymi częściami mowy, tj. czasownikami, przymiotnikami i przysłówkami w stopniu wyższym, liczebnikami, zaimkami.