Laboratorium z Metrologii	Data wykonania ćwiczenia: 1997.04.25
Temat: Sprawdzanie i pomiary gwintów	Grupa 21M”B” Gr.ćwiczeniowa: 2.
Ćwiczenie wykonywali: Aneta Katanowska Tomasz Ignacak Robert Pałka Piotr Rejman Janusz Stępień Marcin Zembalski	Ocena:

Cel ćwiczenia:

Ćwiczenie to polegało na zmierzeniu średnicy podziałowej gwintu oraz pomiaru kąta zarysu gwintu.

Teoria:

Pomiar średnicy podziałowej gwintu przeprowadza się na dwa sposoby;

• za pomocą mikrometru wyposażonego w odpowiednie końcówki, które się dobiera w zależności od skoku gwintu

- Pomiar średnicy podziałowej tą metodą był niemożliwy, gdyż mikrometr był uszkodzony.

• za pomocą metody trzech wałeczków, która polega na zmierzeniu odległości M wałeczków umieszczonych we wrębach gwintu za pomocą np. mikrometru.

Do pomiarów używa się wałeczków o jednakowej średnicy d_w dobiera się je w

zależności od skoku gwintu P .

Średnicę podziałową d₂ oblicza się z zależności:

− dla gwintu metrycznego α = 30^° , a więc:

− dla gwintu calowego α = 27^°30^′ , a więc:

gdzie:

d₂ − średnica wałeczków

P − skok gwintu

δ₁ − poprawka uwzględniająca skręcenie wałeczków

δ₂ − poprawka uwzględniająca sprężyste odkształcenia wałeczków

poprawka dla gwintu metrycznego:

poprawka dla gwintu calowego:

gdzie:

d_2n − nominalna średnica podziałowa przyjęta z norm,

dla gwintu metrycznego d_2n = 10.863 mm

poprawka δ₂ dla gwintu metrycznego i calowego jest obliczana z tej samej zależności:

gdzie:

R − nacisk pomiarowy w kG, dla mikrometru R = 1 kG

• pomiar kąta zarysu gwintu odbywa się za pomocą specjalistycznego mikroskopu

lecz nie został przeprowadzony z powodu jego uszkodzenia

Wyniki pomiarów i dokonanych obliczeń

Pomiar skoku gwintu za pomocą wzorca.

Dla gwintu metrycznego:

P = 1.75 mm

Dla gwintu calowego:

P = 12/1”=1.2 mm

Pomiar średnicy podziałowej za pomocą wałeczków.

Dla gwintu metrycznego:

M.=16.732 [mm]

średnica wałeczków ∅=1.1 [mm]

korzystając ze wzoru:

d₂=M-3dw-P²/8(M-dw)+0.866*P.

obliczamy średnicę podziałową d₂:

d₂=14.657 [mm]

Dla gwintu calowego:

M.=16.483 [mm]

średnica wałeczków ∅=1.35 [mm]

korzystając ze wzoru:

d₂=M.-3.1657*dw-P²/8(M-dw)+0.9605

obliczamy średnicę podziałową d₂:

d₂=13.555 [mm]

3.Pomiar średnicy podziałowej mikrometrem do gwintu.

Dla gwintu metrycznego:

d3=15.02[mm]

Dla gwintu calowego

d3=15.03[mm]

WNIOSKI:

W ćwiczeniu wykorzystane były trzy metody pomiarowe. Pierwsza metoda polegała na wyznaczeniu skoku gwintu za pomocą wzorca. Za pomocą dwóch następnych metod wyznaczyliśmy średnice podziałowe dwóch próbek. Po porównaniu wyników otrzymanych tymi metodami ,widzimy pewną różnicę między tymi wartościami. Różnica ta może wynikać z wielu przyczyn. Mogą to być błędy przy przeprowadzaniu pomiarów, błąd przy odczytywaniu otrzymanych wartości oraz błąd wnoszony przez niedoskonałość przyrządów pomiarowych. Poza tym metoda dwóch wałeczków jest metodą pośrednią(obliczeniową), natomiast metoda pomiaru za pomocą mikrometru do gwintów jest metodą bezpośrednią. W metodzie dwóch wałeczków błąd może wystąpić przy wykonywaniu obliczeń.