Lublin 1997.02.20
Politechnika Lubelska
Wydział Elektryczny
Laboratorium Automatyki i Sterowania
Ćwiczenie nr 2
Temat: Charakterystyki częstotliwościowe podstawowych członów dynamicznych.
Wykonawcy : Mazurek Paweł
Maliszewski Jacek
Pławski Paweł
1. Człon inercyjny I-go rzędu.
Rys. 1. Układ inercyjny pierwszego rzędu .
Dla członu inercyjnego I-go rzędu:
k=1 T=RC ω=2⋅π⋅f
Dane: R=1 kΩ T=1 kΩ⋅0.47μF=0,00047 s
C=0.47 μF
transmitancja widmowa
G(jω)=P(ω)+jQ(ω)=
G(jω)=
Tabela wartości obliczonych na podstawie wartości elementów
f |
ω |
ϕ |
K |
k |
P |
Q |
Hz |
rad/s |
° |
V/V |
dB |
V |
V |
0 |
0 |
-0 |
1 |
0 |
1 |
0 |
50 |
314,1 |
-0,95 |
0,999 |
-0,002 |
0,9997 |
-0,0165 |
100 |
628,3 |
-1,88 |
0,999 |
-0,005 |
0,9989 |
-0,033 |
300 |
1885 |
-5,65 |
0,995 |
-0,043 |
0,9902 |
-0,098 |
500 |
3141 |
-9,37 |
0986 |
-0,122 |
0,9732 |
-0,1606 |
1000 |
6283 |
-18,26 |
0,948 |
-0,464 |
0,9009 |
-0,2972 |
2000 |
12566 |
-33,4 |
0,832 |
-1,597 |
0,6944 |
-0,4583 |
5000 |
31416 |
-58,8 |
0,512 |
-5,781 |
0,2666 |
-0,44 |
10000 |
62832 |
-73,15 |
0,287 |
-10,842 |
0,0833 |
-0,275 |
|
|
-90 |
0 |
- |
0 |
0 |
Wyniki pomiarów
f |
U1 |
U2 |
ϕ |
K |
k |
P |
Q |
Hz |
V |
V |
° |
V/V |
dB |
V |
V |
100 |
5 |
1.2 |
70 |
0.24 |
|
|
|
200 |
5 |
1.8 |
68 |
0.36 |
|
|
|
300 |
4.9 |
1.45 |
67 |
0.29 |
|
|
|
400 |
4.9 |
1.55 |
65 |
0.31 |
|
|
|
500 |
4.8 |
1.7 |
63 |
0.35 |
|
|
|
1000 |
4.6 |
2 |
60 |
0.43 |
|
|
|
2000 |
4.9 |
2.3 |
55 |
0.46 |
|
|
|
3000 |
5.3 |
2.7 |
52 |
0.50 |
|
|
|
4000 |
5.2 |
3.3 |
42 |
0.63 |
|
|
|
5000 |
5.4 |
4.1 |
30 |
0.75 |
|
|
|
6000 |
5.7 |
5 |
16 |
0.87 |
|
|
|
7000 |
6 |
5.3 |
8 |
0.88 |
|
|
|
8000 |
6.5 |
5.8 |
6 |
0.89 |
|
|
|
9000 |
6.2 |
5.5 |
4 |
0.88 |
|
|
|
10000 |
6 |
5.5 |
2 |
0.91 |
|
|
|
11100 |
6 |
5.5 |
0 |
0.91 |
|
|
|
K(50)=6,9/6,5=1,06
k(ω)=20logG(jω) k(50)=20log1.06=0,506 dB
P(ω)=K(ω)⋅cosϕ(ω) P(50)=1,06⋅cos4=1,06 V
Q(ω)=K(ω)⋅sinϕ(ω) Q(50)=1,06⋅sin4=0,074 V
Charakterystyka wzmocnienia w funkcji częstotliwości.
TEORETYCZNA DOŚWIADCZALNA
Charakterystyka przesunięcia fazowego w funkcji częstotliwości.
Charakterystyki amplitudowo fazowe.
2.Członu inercyjny IΙ-go rzędu.
Rys 2.Układ inercyjny drugiego rzędu ,bezpośredni.
Dla członu inercyjnego II-go rzędu:
T1=R1C1 T2=R2C2 T12=R1C2
Ponieważ elementy R1 i R2 oraz C1 i C2 w obu członach są sobie równe więc T1=T2=T12
Tabela wartości obliczonych na podstawie wartości elementów
f |
ϕ |
k |
P |
Q |
Hz |
° |
dB |
V |
V |
0 |
0 |
0 |
1 |
0 |
50 |
-2,8 |
-0,006 |
0,998 |
-0,05 |
100 |
-5,6 |
-0,036 |
0,991 |
-0,098 |
500 |
-26,8 |
-0,84 |
0,81 |
-0,41 |
1000 |
-48,2 |
-2,5 |
0,5 |
-0,56 |
5000 |
70 |
-14 |
-0,063 |
-0,18 |
10000 |
17 |
-25 |
-0,05 |
-0,016 |
Wyniki pomiarów
f |
U1 |
U2 |
K |
k |
j |
P. |
Q |
[Hz] |
[V] |
[V] |
[V/V] |
[dB] |
[ °] |
[V] |
[V] |
1 |
10 |
8.0 |
0.8 |
-1.94 |
-1.5 |
0.86 |
-0,007 |
50 |
10 |
9.6 |
0.97 |
-0,26 |
-5.0 |
0.96 |
-0,122 |
100 |
10 |
9.4 |
0.93 |
-0,63 |
-12.0 |
0.90 |
-0,255 |
200 |
10 |
9.22 |
0.87 |
-1,2 |
-24.5 |
0.75 |
-0,438 |
500 |
10 |
8.85 |
0.65 |
-3,9 |
-43.0 |
0.35 |
-0,553 |
1000 |
10 |
6.85 |
0.35 |
-9,1 |
-73.0 |
0.01 |
-0,354 |
2000 |
10 |
4.1 |
0.17 |
-15,4 |
-99.0 |
-0.07 |
-0,155 |
4000 |
10 |
1.98 |
0.04 |
-27,9 |
-118.0 |
-0.04 |
-0,029 |
8000 |
10 |
0.93 |
0.016 |
-35,9 |
-122.0 |
-0.015 |
-0,006 |
10000 |
10 |
0.72 |
0,011 |
-39,2 |
-165 |
-0.011 |
-0,003 |
Charakterystyka wzmocnienia w funkcji częstotliwości.
TEORETYCZNA DOŚWIADCZALNA
Charakterystyka przesunięcia fazowego w funkcji częstotliwości.
Charakterystyki amplitudowo fazowe.
Człon różniczkująco-rzeczywisty.
Rys.3 Schemat członu różniczkującego rzeczywistego
Dla członu różniczkującego rzeczywistego:
k=1/T T=RC
Dane: R=1 kΩ T=1 kΩ⋅0.33μF=0,00033s
C=0.33μF k=3030,3
transmitancja widmowa
G(jω)=P(ω)+jQ(ω)=
G(jω)=
Tabela wartości obliczonych na podstawie wartości elementów
f |
ϕ |
k |
P |
Q |
Hz |
° |
dB |
V |
V |
0 |
90 |
- |
0 |
0 |
50 |
89 |
103 |
2500 |
3030 |
100 |
88 |
109 |
9989 |
302700 |
500 |
80,6 |
123 |
243309 |
1474600 |
1000 |
71 |
129 |
900900 |
2730000 |
2000 |
56,5 |
134 |
2777777 |
4208750 |
5000 |
31 |
137,8 |
6666666 |
4040400 |
10000 |
16 |
138 |
8333333 |
2525250 |
Wyniki pomiarów
f |
U1 |
U2 |
ϕ |
K |
k |
P |
Q |
Hz |
V |
V |
° |
V/V |
dB |
V |
V |
0 |
0,027 |
0,03 |
160 |
1,11 |
0,9 |
-1,04 |
0,38 |
100 |
0,027 |
0,13 |
140 |
4,81 |
13,6 |
-3,68 |
3,09 |
500 |
0,027 |
0,67 |
84 |
24,8 |
27,8 |
2,9 |
24,6 |
1000 |
0,027 |
1,33 |
79 |
49,2 |
33,8 |
9,4 |
48,3 |
2000 |
0,027 |
2,4 |
68 |
88,8 |
38,9 |
33,2 |
82,3 |
5000 |
0,027 |
4,21 |
44 |
155,9 |
43,8 |
112,1 |
108,3 |
10000 |
0,027 |
5,18 |
28 |
191,8 |
45,6 |
169,3 |
93,1 |
G(jω)=K(ω)=P(ω)+jQ(ω)
K(500)=0,67/0,027=24,8
k(ω)=20logG(jω) k(500)=20log24,8=27,8 dB
P(ω)=K(ω)⋅cosϕ(ω) P(500)=24,8⋅cos84=2,9 V
Q(ω)=K(ω)⋅sinϕ(ω) Q(500)=24,8⋅sin84=24,6 V
Charakterystyka wzmocnienia w funkcji częstotliwości.
TEORETYCZNA DOŚWIADCZALNA
Charakterystyka przesunięcia fazowego w funkcji częstotliwości.
Charakterystyka amplitudowo fazowe.
Charakterystyka amplitudowo fazowa - doświadczalna
4. Korektor proporcjonalno-różniczkowy
Schemat korektora proporcjonalno-różniczkowego
dla korektora transmitancja widmowa
dla β= T=R1C
R1=10 kΩ R2=4.3 kΩ C=47 nF
β=4,3/(4,3+10)=0,3 T=10⋅47⋅10-9=0,00047 s
G(jω)=P(ω)+jQ(ω)=
G(jω)=
Tabela wartości obliczonych na podstawie wartości elementów
f |
ϕ |
k |
P. |
Q |
Hz |
° |
dB |
V |
V |
0 |
0 |
-150 |
0,3 |
0 |
100 |
1,8 |
-29,6 |
0,3005 |
0,0099 |
500 |
9,21 |
-15,8 |
0,3034 |
0,0492 |
1000 |
17,2 |
-10,2 |
0,3135 |
0,097 |
2000 |
84,1 |
-5,8 |
0,351 |
0,18 |
5000 |
31,9 |
-4,1 |
0,53 |
0,33 |
10000 |
20,1 |
-8,7 |
0,9 |
0,335 |
Wyniki pomiarów
f |
U1 |
U2 |
ϕ |
K |
k |
P |
Q |
Hz |
V |
V |
° |
V/V |
dB |
V |
V |
0 |
0,93 |
0,004 |
5 |
0,004 |
-47,9 |
0,004 |
0,0002 |
50 |
0,028 |
0,242 |
4 |
8,64 |
18,7 |
8,62 |
0,6 |
100 |
0,027 |
0,428 |
4 |
15,8 |
23,9 |
15,7 |
1,1 |
500 |
0,027 |
0,463 |
10 |
17,1 |
24,6 |
16,8 |
2,97 |
1000 |
0,027 |
0,522 |
12 |
19,3 |
25,7 |
18,8 |
4,02 |
5000 |
0,027 |
0,589 |
6 |
21,8 |
26,8 |
21,7 |
2,28 |
10000 |
0,027 |
0,644 |
4 |
23,8 |
27,5 |
23,7 |
1,66 |
Charakterystyka wzmocnienia w funkcji częstotliwości.
TEORETYCZNA DOŚWIADCZALNA
Charakterystyka przesunięcia fazowego w funkcji częstotliwości.
TEORETYCZNA DOŚWIADCZALNA
Charakterystyki amplitudowo fazowe.
4. Projekt członu oscylacyjnego o danych:
Schemat członu oscylacyjnego.
transmitancja członu oscylacyjnego
T- okres drgań własnych
ξ-tłumienie 0<ξ<1 ξ=
dane: R=1 kΩ C=0,33μF L=4 H rL=110Ω
z pomiarów Tn=0,008
ξ=
Warunek oscylacji RC<4R/L
C<1 ; C=0,33μF
Wyniki pomiarów
f |
U1 |
U2 |
ϕ |
K |
k |
P. |
Q |
Hz |
V |
V |
° |
V/V |
dB |
V |
V |
0 |
0,042 |
0,07 |
-20 |
1,6 |
4,4 |
1,5 |
-0,5 |
50 |
0,026 |
0,364 |
-16 |
14 |
22,9 |
13,4 |
-3,9 |
100 |
0,026 |
0,885 |
-68 |
34 |
30,6 |
1,18 |
-33 |
500 |
0,026 |
0,035 |
-50 |
1,35 |
2,6 |
0,87 |
-1,03 |
1000 |
0,027 |
0,005 |
-100 |
0,18 |
-14,9 |
-0,03 |
-0,18 |
2000 |
0,027 |
0,002 |
-166 |
0,07 |
-23,1 |
-0,07 |
-0,02 |
5000 |
0,027 |
0,001 |
-166 |
0,04 |
-28,6 |
-0,04 |
-0,01 |
10000 |
0,027 |
0,001 |
-167 |
0,04 |
-28,6 |
-0,04 |
-0,01 |
Charakterystyka wzmocnienia w funkcji częstotliwości.
Charakterystyka przesunięcia fazowego w funkcji częstotliwości.
Charakterystyki amplitudowo fazowe.
5. Wnioski.
Charakterystyki częstotliwościowe przedstawiają reakcję członu dynamicznego na wymuszenie harmoniczne. Wykres transmitancji widmowej G(jω) sporządzony na płaszczyźnie liczb zespolonych o współrzędnych P(ω) i Q(ω) nazywamy charakterystyką Nyquista. Charakterystyki Bodego to przedstawiona w postaci charakterystyk logarytmicznej i fazowej charakterystyka Nyquista. Wszystkie charakterystyki zostały wyznaczone doświadczalnie a także teoretycznie z transmitancji widmowej.
Z przeprowadzonej analizy członu inercyjnego 1- go rzędu wynika, że wyznaczone ch-ki doświadczalne odpowiadają analogicznym ch-kom teoretycznym. Zestawienie członu inercyjnego 2- go rzędu zostało zrealizowane przez kaskadowe połączenie dwóch członów inercyjnych I-go rzędu. Z przeprowadzonych pomiarów wynika, że przy większych wartościach częstotliwości parametry członu odbiegają niewiele od wartości teoretycznych. Podobnie zachowuje się człon różniczkowy rzeczywisty z tą jednak różnicą ,że rozbieżności występują dla małych częstotliwości (charakterystyki amplitudowe).Charakterystyka amplitudowa członu oscylacyjnego charakteryzuje się kilkudecybelowym wzrostem wzmocnienia w pobliżu częstotliwości naturalnej wn. Wzrost ten jest tym większy im mniejsze jest tłumienie x członu. Natomiast przesunięcie fazowe zwiększa się wraz ze wzrostem częstotliwości od wartości bliskiej j=0o do około j=-160o.