Historia myśli ekonomicznej (6) 24.03.02

Teoria Renty Gruntowej

Maksymalna suma jaką jest skłonny zapłacić rolnik pracujący na mniej urodzajnej działce właścicielowi bardziej urodzajnej działki. Np.- C jest skłonny zapłacić B 10 i tyle wynosi renta na działce C

Działka A	Działka B	Działka C
100	90	80
90	80
80
Suma:270	Suma:170	Suma:80

Założenia:

• gospodarka, produkuje jedno dobro - przenicę

• ilość ziemi jest ograniczona

• ziemia różni się urodzajnością, ilość ziemi w każdej klasie jest różna

• występują malejące przychody - produkt krańcowy jest malejący

• czynnik produkcji - kapitał i praca w stałych proporcjach

Np. założenia:

• trzy klasy ziemi A,B,C

• krańcowe wielkości czynn. Prod - A I-100,A II - 90, A III - 80 itd., w pewnym momencie przestaje się opłacać inwestowAĆ na działce A i wtedy powinniśmy zacząć uprawić kolejną

Koszt krańcowy

Przyrost kosztu całkowitego gdy produkjca rośnie o jednostkę

MC=ΔTC/Δq

krańcowy koszt na działce C z pierwszej dawki = 1

krańcowy koszt na działce C z pierwszej dawki = 1,25

końcowa cena = 1,25

Wnioski

• Cena produktu jest ustalana na działce najmniej urodzajnej i jest równa kosztowi najmniej efektywnego producenta

• Producenci pracujący na działkach lepszych dostają rentę gruntową B=10, A=30

• Cena produktu jest ustalana na działce na której nie ma renty

• Wynika z tego iż renta gruntowa nie wpływa na cenę produktu

Wykorzystanie modelu renty gruntowej:

Ograniczenie importu - spowoduje wzrost produkcji - a to spowoduje spadek cen - Ricardo - uważał że tak nie będzie, bo producenci chcąc produkować więcej, będą sięgać po gorsze działki, a to spowoduje wzrost kosztów a co za tym idzie wzrost cen.

ewolucja podziału dochodu

Funkcjonalny podział dochodu:

Stan stacjonarny - stan kapitału i liczba ludności pozostają stałe - kapitalizmu zmierza do stanu stacjonarnego - Ricaro uważał iż wcześniej czy później wzrost gospodarczy ustaje, a produkcja pokrywa tylko koszty produkcji

W stanie stacjonarnym standard życia kapitalistów się nie zmienia, udział robotników zmniejsza się na korzyść właścicieli ziemskich.

Tylko dwa czynniki mogą opóźnić pojawienie się stanu stacjonarnego, ale i tak nie mogę całkowicie go zlikwidować

• wolny handel (tani import - alternatywa dla wzrostu cen /wzrost kosztów produkcji/)

• postęp techniczny (kapitał staje się bardziej wydajny) - Ricardo nie wierzył, iż może być stały rozwój techniki itp. i to był główny błąd w jego teorii - przynajmniej jak na razie

Tendencje wskazujące na błąd w rozumowaniu Ricad'a

• rozwój wolnego handlu - dziś. Globalizacja

• wzrastający postęp techniczny

Tendencje wskazujące na zalety rozumowania Ricad'a

• Zanieczyszczenie środowiska - brak możliwości rozwoju produkcji

• Wyczerpanie surowców naturalnych - przed zmianą „systemu” zasilania

Do dziś z ekonomi Ricard'a przetrwał abstrakcyjny model ekonomiczny, poza tym niewiele.

Klasyk - J.B. Say (data publikacji jego dzieła 1803 „traktat o ekonomi politycznej”

Prawo Say'a - uznawane przez większość klasyków - prawo makroekonomiczne

Niemożliwa jest ogólna nadprodukcja dóbr w gospodarce. Zagregowana podaż jest zawsze równa Zagregowana popytowi.

Dochody które otrzymują czynniki produkcji są wystarczające na wykupienie wszystkich dóbr i nie zostaje nic ponadto. Podaż stwarza swój własny popyt.

W kapitalizmie moce produkcyjne są wykorzystywane w pełni, gdy w jednym okresie nie wykorzystano wszystkiego w następnym następuje dostosowanie. Nie są więc możliwe długotrwałe kryzysy, nie ma długotrwałego bezrobocia, bezrobotnymi w dłuższym okresie są tylko ci co nie chcą pracować

Założenie prawa Say'a:

Wszystkie dochody jakie dostają czynniki produkcji są przez nich wydawane, albo bezpośrednio na konsumpcje lub poprzez system bankowy nadwyżki są inwestowane. Nie jest możliwe „chowanie” jakiejś części dochodów. Występuje tendencja do pełnego zatrudnienia.

J.S. Mill - dokonał syntezy teorii klasycznych - 1848r. „zasady ekonomii politycznej”

Twierdził, iż kobiety powinny mieć prawa wyborcze, zwalczał przemoc w rodzinie - jego poglądy nazywano socjal-gospodarczymi, był najbardziej lewicowym ekonomistą klasycznym. Był utylitarystą, był zwolennikiem Ricard'a. Był pierwszym ekonomistą klasycznym, który próbował porównać kapitalizm i socjalizm, ich wady i zalety.

Utylitaryzm:

Powstał na przełomie XVIII/XIX w. (J. Bentham - po jego śmierci J.S.Mill)

Doktryna, która mówi, iż ludzie dążą do przyjemności i unikają przykrości i bólu. Głównym celem jednostki jest osiągnięcie szczęścia. Szczęście - nadwyżka przyjemności nad przykrością. Psychologiczny hedonizm. Szczęście jest jedynym dobrem jednostki dlatego człowiek powinien dążyć do jego osiągnięcia.

Dobrobyt społeczny można ocenić na podstawie kryterium - największe szczęście dla jak największej liczby osób.

Użyteczność - maksymalizacja przyjemności - pozostałość utylitaryzmu w dzisiejszej ekonomii. Dzisiejsza ekonomia odrzuca utylitaryzm ze względu na niemożność oceny szczęścia całego społeczeństwa.

Teoria ekonomiczna J.S.Mill'a

Praca, kapitał - jak inni klasycy.

Prawo produkcji i prawo podziału to dwie różne dziedziny ekonomii. Prawo produkcji jest jak prawa fizyczne, nie są zależne od woli człowieka i nie można ich zmienić. Prawo podziału - dochodu jednostki można zmieniać, zależy on od woli człowieka, od zwyczajów ludzi itp.

Mill był zwolennikiem redystrybucji dochdów.

R

Z

W

X

S

MPx

---