5. Polityka wewnętrzna i zagraniczna państwa moskiewskiego za panowania Iwana III i WasylaIII
Iwan III - ur. 22 stycznia 1440 w Moskwie, zm. 27 października 1505 , syn Wasyla II Ślepego, 1462-1505 - lata panowania
zjednoczył wiele ziem ruskich wokół księstwa moskiewskiego, wysunął też pretensje terytorialne wobec ziem Litwy
Zdobył :
1463 - ks. Jarosławskie
1473 - ks. Rostowskie
1471 - wyprawa na Nowogród ( 1478 - zdobycie grodu)
1480 - zrzucenie władzy Wielkiej Ordy Tatarskiej
1485 - przyłączenie księstwa Twarskiego do Moskwy
1487 - księstwo wierchowskie poddaje się Moskwie
1482 wielki najazd Tatarów krymskich na ziemie litewskie, którzy spalili m.in. Kijów.
1500-1503 - wojna z Litwą o ziemię Siewierską i Czernichowską
Moskwa - Trzeci Rzym - początek używania tytułu cara/ utworzenie Wielkiego Księstwa Moskiewskiego
Małżeństwa i potomstwo - dwukrotnie żonaty, jego drugą żoną została Zofia Paleolog, ostatnia przedstawicielka dynastii panującej do 1453 roku w Konstantynopolu. Doprowadziło to do przyjęcia przez Rosję dwugłowego orła jako herbu. Wówczas Moskwę zaczęto uważać za "trzeci Rzym" (po Rzymie i Konstantynopolu). Z Zofią miał m.in.:
W pierwszych dziesięcioleciach XVI wieku książę moskiewski Wasyl III kończył dzieło podboju ziem ruskich, wdał się w wojny z Litwą i Polską (wojna litewsko-moskiewska 1507-1508 i wojna litewsko-moskiewska 1512-1522).
W 1521 przyłączył do swojej domeny Księstwo Riazańskie. Umocnił też swą władzę kosztem bojarów (wielkich feudalnych właścicieli ziemskich na Rusi). Bojarzy nadal jednak sprawowali władzę administracyjną w kraju, ściągali daniny, zasiadali w Dumie Bojarskiej, będącej organem doradczym wielkiego księcia, potem cara. W feudalnych strukturach księstwa najniższą warstwę społeczną stanowiło chłopstwo pańszczyźniane, przypisane do ziemi, będącej własnością bojarów lub księcia.
Za Wasyla III zakończona została rozbudowa Kremla, który otoczony został murem ceglanym ze słynnymi wieżami kremlowskimi. Zaznaczyło się również ożywienie kulturalne, piśmiennictwa, malarstwa, po okresie mongolskich zniszczeń i upadku.
Po śmierci Wasyla III w 1533 r., w czasie rządów regencyjnych jego żony Heleny Glińskiej, bojarowie próbowali odzyskać swe wpływy i znaczenie, rywalizując między sobą. Wzajemne porachunki, intrygi i spiski bojarów trwały kilkanaście lat, do czasu uzyskania pełnoletności przez następcę tronu Iwana IV (1533-1584), który został koronowany na cara w 1547 r.