OKREŚLENIE WYNIKU SZACOWANIA.
ANALIZA RYNKU.
W pierwszej połowie 2007 roku rynek inwestycji w nieruchomości biurowe w Polsce w dalszym ciągu korzystnie oddziaływała rozwijająca się gospodarka i dobre dane makroekonomiczne , a stopy kapitalizacji dotyczące nieruchomości w najlepszych lokalizacjach w najważniejszych miastach zbliżyły się do poziomu w europie zachodniej wyniosły około 5,5% .
Jednak liczba transakcji była znacznie mniejsza niż w 2006 r (o około 40%) ,powodem tego były skutki kryzysu na amerykańskim rynku kredytów suprime, które wpłynęły na globalne rynki finansowe. Mimo, to w drugiej połowie 2007 został ustanowiony rekord stóp kapitalizacji dla najlepszych nieruchomości biurowych po raz pierwszy stopa kapitalizacji osiągnęła 5,25% w Warszawie. Przy sprzedaży Andersia Tower w Poznaniu odnotowano rekordową stopę kapitalizacji dla budynku biurowego w mieście regionalnym - 5,8%. Większość nabywców budynków biurowych pochodziła z Europy Zachodniej , przy czym dominowały fundusze z Niemiec, Wielkiej Brytanii, Holandii, Irlandii i Francji.
Odnotowano również rosnącą aktywność na rynku, polskich funduszy takich jak Arka, i BPH. Istnieje duże prawdopodobieństwo ,że w 2008 roku liczba inwestorów w najlepszych lokalizacjach zmniejszy się.
Miniony rok był wyjątkowy dla rynku nieruchomości biurowych w całej Polsce, a w szczególności dla miast regionalnych : Wrocław, Poznań, Kraków, Trójmiasto i Katowice.
Uwagę zwraca silny popyt generowany głównie przez inwestorów zagranicznych . Zapotrzebowanie na nowoczesne powierzchnie biurowe zgłaszają korporacje lokujące BPO, firmy rozszerzające powierzchnie swoich siedzib ( w szczególnie firmy „outsourcingowe „), także inwestorzy dopiero zainteresowani możliwościami polskiego rynku Do najbardziej rozwiniętych krajowych rynków biurowych należą Kraków i Wrocław, następnie Trójmiasto i Poznań . Miasta przed którymi otwierają się dopiero perspektywy dynamicznego rozwoju , to Katowice i Łódź, a rynki wschodzące to Szczecin i Lublin .
Wrocław to obecnie drugie , tuż po Krakowie najbardziej atrakcyjne miasto pod względem inwestycji BPO. Wrocław został wybrany przez takie firmy jak Siemens, Helwlett- Pacard Credit Siusse, Google jako lokalizacja centrów outsourcingu procesów biznesowych. Jak dotychczas główną przeszkodą dla lokowania się tego typu centrów handlowych we Wrocławiu był brak wysokiej klasy powierzchni biurowych. Na początku 2008 r zasoby nowoczesnej powierzchni biurowej szacowano na 255 000 mkw., z czego tylko 40% stanowiły powierzchnie lasy A.
30 000 mkw. powierzchni biurowej znajduje się w centrum miasta. Do innych atrakcyjnych lokalizacji należy zaliczyć zachodnią część miasta wzdłuż ulic Strzegomskiej i Legnickiej, oraz południową ul. Powstańców Śląskich . W 2007 roku oddano do użytku 32 000 mkw. nowej powierzchni biurowej.
Aktualnie jest w budowie 108 000 powierzchni biurowej, wiele budynków zostało wynajętych ( umowy typu pre-let zanim zostały ukończone ( Globis i Bema Plaza ) . Dawne domy handlowe przkształcone zostały w obiekty biurowe ( Kmameleon, Renoma ). Wrocław wyrasta na drugie po Warszawie miasto biurowych wieżowców. Wieżowce w trakcie budowy to m.in. SKY Tower, Odra Tower, Angell Wings. Najsilniej rozwijającym się rejonem miasta jest zachodni obszar koncentracji wzdłuż ulic Legnickiej i Strzegomskiej w kierunku lotniska. Do najważniejszych obiektów w przygotowaniu należą: Zachodnie Centrum Biznesu, Grunwaldzki Centrum, Glibis i Bema Plaza, Centrum Biurowe Karkonowska . Generatorami popytu na powierzchnie biurowe będą ośrodki rozwoju nowych technologii i centrów badawczych, oraz centra rozwoju inwestycji związanych z szeroko pojętym przemysłem.
Według danych działu doradztwa Cushman& Wakefield luty 2008 r , współczynnik powierzchni niewynajętych na koniec 2007 roku wyniósł we Wrocławiu 3%.
Stawki wywoławcze za najlepsze powierzchnie wzrosły do poziomu17,5 EUR/ mkw.
Analizując stawki najmu w obiektach biurowych zauważono ,że czynsz miesięczny składa się z : - czynszu za wynajem
opłat eksploatacyjnych
Opłaty za energię, wodę, kanalizację, ogrzewanie itp. od powierzchni najmu według wskazań liczników indywidualnych, najemcy płacą osobno.
Czynsze miesięczne mieszczą się w przedziale od 15 - 17 EUR/ mkw., w zależności od lokalizacji, standardu wykończenia, wielkości powierzchni najmu , okresu na jaki została podpisana umowa.
Opłaty eksploatacyjne są zazwyczaj naliczane od wynajmowanej powierzchni i mieszczą się w przedziale od 8 -15 PLN/ mkw/ miesiąc, wylicza się je najczęściej przy rozliczeniu rocznym i zakłada się ich wysokość na rok następny. Pokrywają one zazwyczaj 100% kosztów związanych z danym obiektem ( podatki, opłaty lokalne, ubezpieczenie, koszty zarządzania, ochrony, zużycie mediów dla części wspólnych budynków itp.)
Umowy podpisywane są na okres minimum 5 lat , coraz częściej wynajmujący określają minimalną powierzchnię do wynajęcia.
Najwyższe stawki najmu osiągają powierzchnie biurowe w okolicach rynku.
W tabeli poniżej podano stawki najmu w funkcjonujący obiektach biurowych
MIASTO WROCŁAW Lokalizacja |
Nazwa budynku |
Pow. najmu tym pow. nie wynajęta w % |
czynsz mkw./ m-c |
Opłaty serwisowe mkw./ m-c
|
Miejsca parkingowe komentarz |
Rynek ul. Św. Mikołaja 7 |
Centrum Bisnesu |
5 738 mkw. 0% |
14 EUR |
14 PLN |
33 miejsc w parkingu podziemnym (cena 1 miejsca - 70 EUR) |
Ul. Strzegomska 2-4 |
Archikom |
14 200 mkw. Ok. 8% |
15,4 EUR |
15 PLN |
120 miejsc na parkingu zew. +160 miejsc w podziem. ( cena 50 EUR) |
Ul. Legnicka 51-53 |
Ouattro Forum |
9 800 mkw. 0% |
12 EUR |
2 EUR |
141 miejsc w parkingu podziem. ( cena 50 EUR) |
Ul. Zelwerowicza 20 |
Sokolniki |
1780 mkw. |
15 EUR |
w cenie najmu |
30 miejsc parking podziemny ( cena 250 PLN) |
Św. Mikołaja 72 |
Wratyslavia Center |
5200 mkw. 0% |
14 EUR |
brak danych |
200 miejsc w parkingu podziemnym ( cena 300 PLN) |
Ul Szewska 72 |
FIG |
2 300 mkw. 0% |
15 EUR |
11 PLN |
22 miejsca w parkingu podziem min. Minimalna Pow. najmu 500 mkw. na 5 lat |
Plac Solny 20 |
- |
2 656 mkw. 0% |
16 EUR |
2 EUR |
Brak garażu / parkingu |
Ul. Powstańców Śląskich |
Arkady Wrocławskie |
12 000 mkw. 0% |
14 EUR |
4 EUR |
300 miejsc w parkingu podziem., min. powierzchnia najmu powyżej 700 mkw. na 5 lat |
Ul. Szewska 8 |
Centrum Biznesu Magdalena |
3 000 mkw. 10% |
18 EUR |
4 EUR |
20 miejsc w parkingu podziemnym |
Ul. Rynek 7 |
Pasaż pod Błękitnym Słońcem |
2 322 mkw. 0% |
14 EUR |
4 EUR |
brak garażu/ parkingu |
Piłsudskiego 13 |
Asccopol |
3 500 mkw. 0% |
13,5 EUR |
4,5 EUR |
miejsca postojowe |
Ul. Kościuszki 29 |
Focus Plaza |
8 000 mkw. 0% |
Brak danych |
Brak danych |
miejsca postojowe naziemne |
Plac Wolności |
Pod Złotym Dębem |
5 998 mkw. 0% |
70 PLN |
stawce najmu |
70 miejsc na zewnątrz |
Ul. Sycowska 44 |
Delta Hause |
1 000 mkw 0% |
37 PLN |
29 PLN |
8 miejsc w parkingu podziem. cena 400 PLN |
Ul. Białoskórnicza 1 |
FIG Plaza |
1 750 mkw. 0% |
14 EUR |
4 EUR |
Miejsca postojowe na zewnątrz |
Ul. Krupnicza 13 |
Platon |
2 200 mkw. 0% |
19,8 EUR |
Brak danych |
9 miejsc postojowych na zewnątrz |
W tabeli poniżej podano ceny najmu 1 mkw. w obiektach biurowych zaplanowanych do oddania w latach 2008 -2010
MIASTO WROCŁAW Lokalizacja |
Nazwa budynku |
Termin oddania do użytku |
Powierzchnia najmu/tym wynajęta w % |
czynsz mkw./ m-c |
Opłaty serwisowe Mkw./ m-c
|
Miejsca parkingowe komentarz |
Ul. Strzegomska, Otyńska, Babimorska , Muchoborska |
Zachodnie Centrum Biznesu |
Koniec 2008r |
100 000 mkw. 0% |
15 EUR |
15 PLN |
brak danych |
Plac Bema |
Bema Plaza |
Maj 2008 r |
23 000 mkw 100 % |
15, EUR |
3 EUR |
550 miejsc ( cena 85 EUR) |
Plac Grunwaldzki |
Grunwaldzki Center |
I faza 2008 r II faza marzec 2009 r
|
26 000 mkw. ok. 90% |
14 EUR |
15 PLN |
400 miejsc (cena 75 EUR) |
Ul Strzegomska 42 |
Millenium Tower II |
Koniec 2008 r |
27 280 mkw. ok. 15% |
52 PLN |
14 PLN |
500 miejsc |
Ul. Powstańców Śląskich |
Centrum Biurowe Globis |
Lipiec 2008 |
13 650 mkw. ok. 30% |
14,5 EUR |
4 EUR |
200 miejsc ( cena 80 EUR) |
Ul. Kazimierza Wielkiego/ Św. Mikołaja |
Times |
Lipiec 2008 r |
4 590 mkw. 100% |
15 EUR |
4 EUR |
21 miejsc ( cena 120 EUR) |
Ul. Legnicka |
Park Popowice |
2008 r |
8 000 mkw. 50% |
13 EUR |
2,8 EUR |
150 miejsc |
Ul. Karkonowska |
Centrum Biurowe Karkonowska - I faza |
I faza II kw. 2008 r |
15 000 mkw. 100% |
15,5 EUR |
4 EUR |
550 miejsc |
Ul. Karkonowska |
Office Interiors |
III kw. 2008 r |
7 600 mkw. ok. 60% |
Brak danych |
Brak danych |
Brak danych |
Ul. Sikorskiego |
KGHM Cuprum |
I KW. 2008 r |
4 000 mkw. 100% |
60 PLN |
12 PLN |
86 miejsc |
Ul Powstańców Śląskich |
SKY Tower |
IV kw. 2010 r |
18 000 mkw. 100% |
Brak danych |
Brak danych |
Brak danych |