Ignacy krasicki Cechy bajki oświeceniowej


Temat:

Ignacy Krasicki - mistrz oświeceniowej bajki. Cechy gatunku, sposób kreacji świata.

 

Cele dydaktyczne:

Cel ogólny:

         umiejętność czytania tekstów ze zrozumieniem

 

Cele szczegółowe:

Uczeń potrafi:

         wyjaśnić terminy: bajka, alegoria

         odczytać alegorię w wybranych bajkach

         prezentować swoją opinię i poprzeć ją argumentacją

         kształtować aktywną i kreatywną postawę

         pracować samodzielnie i w zespole

         logicznie rozumować i wnioskować

 

 

Metody:

         heureza

         wykład

         sytuacyjna

         praca z tekstem

 

                                                                                                                                                      

Formy:

         indywidualna

         zbiorowa

 

Środki:

         Słownik terminów  literackich, red. M. Głowiński, J. Sławiński , T. Kostkiewiczowa,

A. Okopień - Sławińska, Wrocław - Łódź 1988, s.22,52.

         Teksty bajek przygotowane przez nauczyciela.

 

Przebieg lekcji:

 Wstęp:

  1. Nauczyciel prosi uczniów o przypomnienie informacji o bajce. Jeśli podane informacje nie są kompletne, nauczyciel zadaje pytania pomocnicze, np. czym się charakteryzuje bajka? Jakie są jej cechy? Jakie postaci występują najczęściej, co symbolizują? Nauczyciel pyta również o autorów znanych bajek. Następnie nauczyciel prosi, aby uczniowie z podanych informacji spróbowali ułożyć definicję słownikową bajki.

 

    BAJKA jest to utwór epicki pisany wierszem lub prozą, którego bohaterami są najczęściej zwierzęta lub przedmioty. Bajkę cechuje alegoryczność (poza sensem dosłownym zawiera sens przenośny). Ma charakter uniwersalny. Pełni funkcję dydaktyczną (poucza), morał zwykle jest na początku lub na końcu utworu. Sięga korzeniami do VI w p.n.e   (Ezop),   XVII w. - La Fontaine). Twórcy oświeceniowi tego gatunku: Ignacy Krasicki,  Stanisław Trembecki.

 

Podgatunki bajki:

         epigramatyczne - zwięzła, krótka, zazwyczaj skonstruowana na zasadzie dialogu

         narracyjna - pisana prozą

         Przeczytanie definicji bajki ze słownika terminów literackich.

                                                                                                                                                   

auczyciel zapisuje temat lekcji na tablicy. Pyta uczniów czym jest alegoria.

  

ALEGORIA - motyw w utworze, który poza znaczeniem dosłownym, ma jeszcze jedno 

                         ukryte.

Wyjaśnienie różnicy między alegorią a symbolem.

      ALEGORIA - jedno znaczenie

      SYMBOL - wiele znaczeń

  

* Podstawowe informacje na temat „ Bajek” Ignacego Krasickiego.

    W 1779 r. ukazał się tom pt.” Bajki i przypowieści”, natomiast w 1804 zostały opublikowane  „ Bajki nowe” Ignacego Krasickiego. Nauczyciel informuje, o tym że na dzisiejszych zajęciach będziemy rozmawiać o bajkach znajdujących się w pierwszym tomie.

 

Część właściwa:

1.Analiza „Wstępu do bajek” Ignacego Krasickiego.

 Nauczyciel prosi o zapoznanie się z tekstem (rozdaje kserokopie).

Chętny uczeń odczytuje treść na głos.

    - Analiza:

     * Jak został zbudowany „Wstęp do bajek” I. Krasickiego?

       Dostrzegamy  anaforę (był).

       Występuje w tym utworze paralelny układ struktur gramatycznych.

 

PARALELIZM - rodzaj powtórzenia, wypowiedzenia w ciągu wypowiedzi elementów podobnie zbudowanych.

Nauczyciel zadaje pytania:

 

         Jakie efekty daje zastosowanie paralelizmu?

       (Wprowadza monotonię, ale jednocześnie stwarza kontrast z końcową

        deklaracją poety).

         Co eksponuje podmiot mówiący w paralelnym układzie struktur gramatycznych?

      ( Eksponuje zalety poszczególnych zawodów).           

Nauczyciel wspomina, że w utworze epickim występuje podmiot mówiący (nie podmiot liryczny).

                                                                                                                                

         Dlaczego został wyodrębniony ostatni dwuwiersz?

      ( Zakończenie utworu zaskakuje zarówno zmianą toku składniowego, ale też żartobliwą

       dwuznacznością formuły odniesionej do zdań poprzednich).

         W jakim znaczeniu został użyty wyraz bajka?

       Wyraz „bajka”  ma dwa znaczenia:

-  jako gatunek literacki

-  jako coś zmyślonego, w ten sposób zostaje podkreślona nieprawdziwość zdarzeń

 

         Jaki jest sens tego utworu?

      ( To wyraz sceptycyzmu autora wobec możliwości oddziaływania dydaktycznego).

 

3.      Analiza i interpretacja bajki Jagnię i wilcy  Ignacego Krasickiego.

         Jaki to jest typ bajki?

    (Jest to bajka epigramatyczna. Jest to taka bajka zwierzęca, w której zwierzęta  

    przedstawiają określone typy ludzkie  oraz relacje między nimi.

         Jaką budowę ma ten utwór?

     (Morał został umieszczony na początku bajki).

         W jakiej sytuacji znaleźli się bohaterowie?

      ( Bohaterowie są w lesie. Wilki chcą zjeść jagnię).

         W jaki sposób są charakteryzowane postacie?

     ( Wilki  -silne, jagnię - słabe, samotne).

         Jaki jest morał utworu?

     ( Słaby powinien unikać sytuacji niebezpiecznych dla siebie).

         Kogo uczy ta bajka?

      (Uczy „jagnię” jak się zachować, gdy jest się słabym np. jagnię nie powinno chodzić

      do lasu, czyli człowiek powinien unikać sytuacji niebezpiecznych dla siebie).

     ( Przypominam, że bajka , podobnie jak satyra, piętnuje wady).

 

5.      Analiza i interpretacja Ptaszków w klatce Ignacego Krasickiego.

         Jaki to typ bajki?

    ( Jest to bajka epigramatyczna, bajka zwierzęca).

         Jak jest zbudowana?

    ( Została zbudowana na zasadzie opozycji dwóch postaci i dwóch racji. Jest to bajka

    czterowersowa, w której dwuwiersz poświęcony jest jednej postaci, a drugi -  jej

    oponentowi).

         W jakiej sytuacji znaleźli się bohaterowie?

      ( Młody ptak urodził się w klatce, stary ptak nie mógł pogodzić się z utratą wolności).

         Jaki jest morał bajki?

         Jakie wartości uniwersalne odnajdujemy w bajce?

    Bajka podkreśla wartość wolności.

         Czego alegorią mogą być losy bohaterów?

    (W czasach ówczesnych I. Krasickiemu bajkę tę odczytywano jako alegorię losów 

    Polaków  po pierwszym rozbiorze).

    Nauczyciel zwraca uwagę, że bajka ma szersze uniwersalne znaczenie, podkreśla przede wszystkim wartość wolności.

6.    Analiza i interpretacja bajki Przyjaciel  Ignacego Krasickiego

         Jak jest zbudowana bajka?

      ( Jest to dialog przyjaciół).

         Jaką sytuację przedstawia?

     ( Damon prosił Arysta o pomoc w pozyskaniu przychylności ukochanej Ireny i jej

   rodziców. Aryst  zgodził się).

Poeta nawiązał do zdania Cezara: „ Veni, vidi, vici”- Poszedł, poznał Irenę i ożenił się z nią.

         Jaki jest morał utworu?

    ( Każdy akt naiwności może być bezwzględnie wykorzystany . Należy uważać na  

    fałszywych przyjaciół).

 

Podsumowanie:

Nauczyciel zadaje uczniom pytania o odczucia związane z lekturą bajek (czy są one trafnym komentarzem do rzeczywistości, czy można je uznać za ciągle aktualne?).

         Jaka wizja świata wyłania się z bajek Ignacego Krasickiego?

    ( Bajki biskupa warmińskiego zawierają bardzo surową, pesymistyczną ocenę 

     społeczeństwa i człowieka. Ukazują świat niedoskonały, niesprawiedliwy, ...



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Bajki - streszczenia, Filologia polska, Oświecenie, Ignacy Krasicki
BAJKI (opracowanie na podstawie wstępu Golińskiego II + streszczenia), Filologia polska, Oświecenie,
Bajki - streszczenia, Filologia polska, Oświecenie, Ignacy Krasicki
Omówienie lektur, Bajki, satyry, Ignacy Krasicki BAJKI - jeden z najstarszych gatunków dydaktycznyc
HLP - oświecenie - opracowania lektur, 19. Ignacy Krasicki, Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki -PR
lektury ver. word 2003, epoki - oświecenie, Ignacy Krasicki
lektury ver. word 2003, epoki - oświecenie, Ignacy Krasicki
Oswiecenie, Satyry, Satyry - Ignacy Krasicki
HLP - oświecenie - opracowania lektur, 11. Ignacy Krasicki, Wybór liryków, oprac. S. Graciotti, Wroc
Bajki (2) , Bajki - Ignacy Krasicki
Bajki Ignacy Krasicki
BAJKI Ignacy Krasicki
Ignacy Krasicki Bajki
Ignacy Krasicki był wybitnym pisarzem polskiego oświecenia
Ignacy Krasicki Bajki i przypowieści
Ignacy Krasicki Bajki i przypowieści (wybór)
Ignacy Krasicki BAJKI streszczenie
Bajki Ignacy Krasicki

więcej podobnych podstron