Soja Łukasz

Kl. III LO/B

Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych

Im. Jana Rutyny

Temat: Duchy, zjawy, upiory w literaturze. Rozważ, jaką funkcję pełnią w wybranych utworach literackich

I. Ramowy plan wypowiedzi:

1. Wyjaśnienie pojęć: duch, dusza, demon, widmo.

2. Biblia:

- duch jako początek wszystkiego na przykładzie Ducha Bożego;

- demony na przykładzie złych duchów w ewangelii św. Łukasza.

3. Rozmowa Mistrza Polikarpa ze śmiercią:

- śmierć jako zjawa typowo średniowieczna;

- wygląd zjawy i jego symbolika.

4. Hamlet - duch ojca Hamleta:

-sposób objawienia się ducha;

- wpływ ducha na akcję utworu.

5. Świat Dysku Terry'ego Pratchetta:

- wyjaśnienie pojęcia nieumarły z przykładami;

- specyficzny rodzaj zjawy - Audytorzy rzeczywistości;

- nadanie zjawie nowych funkcji na przykładzie Śmierci:

• wygląd Śmierci;

• dom i najbliższe Śmierci osoby;

• funkcja eschatologiczna;

• funkcja filozoficzna;

• odwołania do Biblii i mitologii;

• motyw Memento Mori;

• tworzenie nastroju utworu.

II. Wnioski

Duchy, zjawy i upiory pojawiały się w literaturze już od starożytności. Pełniły one wiele różnych funkcji i objawiały się w różnych postaciach. Często były one dostosowywane do epoki, z której pochodzi dzieło. Motyw ten staje się, więc nieśmiertelny i ponadczasowy, ponieważ takiego dostosowania można dokonywać zawsze. Nawet niekorzystne literacko zjawisko komercjalizacji nie jest w stanie zatrzeć pierwotnej funkcji duchów pomimo, że obecnie autorzy przypisują im multum nowych. Gdyby usunąć zjawy z literatury, nie powstałoby wiele ważnych dzieł, których brak byłby niepowetowaną stratą.

III. Materiały pomocnicze:

- kartka z cytatami.