Stopniowanie przymiotników - konspekt lekcji dla klasy III

Cele operacyjne:
Uczeń:
• wymienia zasady uczciwej, sportowej rywalizacji i stosuje się do nich
• adekwatnie ocenia postępowanie bohatera opowiadania
• tworzy stopień wyższy i najwyższy od przymiotnika w stopniu równym
• prawidłowo określa stopień przymiotników
• zamienia zdania w trybie oznajmującym na tryb rozkazujący
Metody:
• słowne: rozmowa kierowana, praca w kartach pracy
Przebieg zajęć:

CZĘŚĆ I: Praca z tekstem.

1. Przygotowanie do odbioru tekstu - rozmowa kierowana o znanych uczniom dyscyplinach sportu.
Nauczyciel pyta jakie dyscypliny sportu znają uczniowie oraz które z nich można uprawiać latem, a które zimą. Uczniowie podają wiele propozycji.
2. Ukierunkowane czytanie tekstu.
Nauczyciel prosi uczniów, aby uważnie słuchały opowiadania i zwróciły uwagę na postawę jego bohaterów. Czyta opowiadanie.
3. Analityczno - syntetyczne opracowanie tekstu:
a) wyodrębnienie postaci
Nauczyciel pyta uczniów, kto występuje w opowiadaniu. Wymieniają Szymka, Michała, słonia na szczęście oraz przyjaciela Szymka. Wspólnie ustalają, że przyjaciel Szymka jest narratorem tego opowiadania.
b) ocena zachowania bohatera
Nauczyciel pyta, czym Szymek zaskoczył swojego kolegę. Uczeń odpowiada, że zaskoczył on swojego kolegę tym, że przeznaczonego dla Michała słonia na szczęście dał przegranemu zawodnikowi, przeciwnikowi Michała w pojedynku szermierskim. Uczniowie oceniają zachowanie Szymka bardzo pozytywnie („na medal”). Wymieniają uczucia, które mogły towarzyszyć przegranemu chłopcu („smutny, przegrany, nikomu nie potrzebny”) i wyjaśniają znaczenie gestu Szymka. Nauczyciel pyta, co oznacza gest, gdy zawodnicy dwu drużyn po meczu podają sobie ręce. Uczniowie wyjaśniają, że zawodnicy w ten sposób dziękują sobie za mecz, wyrażają uznanie i gratulują.
c)określanie uczuć towarzyszących bohaterom - wygranemu i przegranemu w zawodach szermierczych
Uczniowie wykonują polecenie w kartach pracy; wpisują wyrazy określające uczucia w odpowiednie rubryki tabeli; pierwsza rubryka to uczucia Michała, druga przegranego chłopca. Następnie wyrazami z ramki uzupełniają zdania. Podkreślają też wyrazy pokrewne wyrazom wstawionym w luki. Kolejne dwa ćwiczenia nauczyciel poleca zaznaczyć w kółko do zrobienia w domu.
4. Formułowanie „honorowego kodeksu sportowca”
Uczniowie wykonują polecenie w kartach pracy; z szeregu zdań, które mógłby wypowiedzieć sportowiec wybierają te, które świadczą o jego właściwej, honorowej postawie („szanuję moich rywali”, „nigdy nie rezygnuję”, „umiem pogodzić się z porażką”...). Nauczyciel pyta uczniów, czy byli kiedyś w sytuacji, gdy podczas jakichś zawodów czy konkursów nie udało im się wygrać. Uczniowie dzielą się swoimi doświadczeniami. Następnie przeredagowują wybrane w poprzednim ćwiczeniu zdania tak, by tworzyły kodeks sportowca, zapisują je w trybie rozkazującym („szanuj swoich rywali”, „nigdy nie rezygnuj”...)
5. Ćwiczenie ortograficzne - wyjaśnienie pisowni wyrazów z „ż”
Do podanych w ćwiczeniu wyrazów uczniowie dopisują wyrazy pokrewne wyjaśniające ich pisownię np. „zwyciężyć - zwycięstwo”, „nożna - noga”.
6. Ćwiczenia ruchowe
Uczniowie wykonują kilka ćwiczeń ruchowych zgodnie z instrukcją nauczyciela.

CZĘŚĆ II: Stopniowanie przymiotników.

7. Część wstępna
a) rozpoznanie przymiotników w tekście
Nauczyciel pyta uczniów, po co Szymek zabrał na zawody słonia. Uczniowie odpowiadają, że wziął go jako maskotkę, po to, by przyniosła szczęście Marcinowi. Następnie otrzymują karty pracy i czytają fragmentami tekst o słoniach. Wspólnie z nauczycielem ustalają na jakie pytania odpowiadają i co określają przymiotniki; podkreślają je ołówkiem w tekście i odczytują. Na podstawie tekstu uzupełniają przymiotnikami zdania w kartach pracy.
b) rozwiązanie rebusu
Nauczyciel przypina na tablicy rebus, którego rozwiązanie brzmi: „stopniowanie przymiotników”. Wyjaśnia, że stopniowanie jest wskazywaniem na natężenie jakiejś cechy.
8. Omówienie przez nauczyciela sposobu stopniowania przymiotników w oparciu o rysunki.
Nauczyciel otwiera tablice, na której narysowana jest tabela z trzema rubrykami: stopień równy, stopień wyższy, stopień najwyższy. Pokazuje też uczniom obrazek, na którym narysowane są trzy drzewa. Wyjaśnia, że pierwsze z ich jest wysokie, drugie wyższe, trzecie zaś najwyższe. Wskazany uczeń wpisuje wyrazy: wysokie, wyższe, najwyższe do tabeli. Tak samo postępuje z drugim obrazkiem; wyjaśnia że pierwszy liść jest mały, drugi mniejszy, trzeci najmniejszy.
9. Sformułowanie reguły na podstawie zapisu wyrazów w tabeli
Nauczyciel wyjaśnia, że cechą charakterystyczną w stopniu wyższym jest końcówka „-szy, -sze, -sza”, a cechą stopnia najwyższego jest cząstka „naj-”
10. Ćwiczenia utrwalające stopniowanie przymiotników
a) Spośród przymiotników przyczepionych na tablicy uczniowie wybierają cechy dobrego sportowca; nauczyciel umieszcza je w tabeli, a uczniowie dopisują stopień wyższy i najwyższy.
b) Uczniowie otrzymują tabelki, w które wpisują odpowiednie przymiotniki w stopniu równym, wyższym i najwyższym z ramki. Odczytują przymiotniki w stopniu równym.
c) Uczniowie otrzymują karty pracy. Ich zadanie polega na dorysowaniu przedmiotów (ołówka i linijki) zgodnie ze stopniem przymiotnika długi i krótki.
d) Klasa zostaje podzielona na trzy grupy. Pierwsza to stopień równy, druga - wyższy, trzecia - najwyższy. Nauczyciel podaje przymiotniki w różnych stopniach, jeśli grupa usłyszy przymiotnik w stopniu jej przypisanym, wykonuje ustalone ćwiczenie np. dwa przysiady.
e) Nauczyciel rozdaje karty pracy. Zadanie polega na uzupełnieniu zdań przymiotnikami w różnych stopniach podanymi w ramce.

---