„CYD” - PIERRE'A CORNEILLE'A
AUTOR
Ur. 06.06.1606 w Rouen, w rodzinie urzędniczej.
Staranne wykształcenie humanistyczne w kolegium jezuickim (stąd znajomość świata starożytnego, zamiłowanie do cnót i piękna antyku, nagroda za wiersze łacińskie).
2-letnia praktyka kancelaryjna.
Wpisanie na listę adwokatów królewskich.
Stanowisko rzecznika królewskiego przy Admiralicji i w Urzędzie Wód i Lasów.
Nobilitacja.
Członek Towarzystwa Pięciu Autorów.
Autor wielu uznanych komedii.
1642 - tragedia „Śmierć Pompejusza”.
Druk dzieł zebranych.
Fotel w Akademii Francuskiej.
Tragedia „Nicomede” (w której losy głównego bohatera były zbieżne z perypetiami księcia Kondeusza.
Sztuki: „Melite”, tragikomedia „Klitander”, „Wdowa”, „Galeria pałacowa”, „Subretka”, „Pałac królewski”, „Iluzja teatralna”.
Studia teoretyczne („Trzy rozprawy o dramacie”).
Sztuka na cześć małżeństwa Ludwika XIV - „Złote runo”.
1660 „Dzieła zebrane”.
„Andromacha” i „Berenika” - wielki sukces.
„Tytus i Berenika” i „Pulcheria” - wielka klapa.
Zmarł 01.10.1684 w Paryżu.
W twórczości wyróżnia się 3 okresy:
Okres prób - pierwsze komedie aż do „Cyda” (do 1637);
Czas wielkich tragedii - od „Cyda” do „Pertharite” (1652);
Okres schyłkowy - do roku 1674 (do powstania ostatniej tragedii „Surene”.
HISZPAŃSKI RODOWÓD „CYDA”
Rodryg de Bivar, czyli Cyd (1043-1099) wychowywał się na dworze króla kastylijskiego, Ferdynanda I, u boku infanta Sanczo walczył z Maurami odbierając im Saragossę.
Sanczo nadał mu godność Alfereza, naczelnego wodza.
W obronie tronu toczył walki z Maurami i z młodszym bratem króla, Alfonsem, królem Leonu i wspierającym go rodem Beni-Gomes.
Obwołany królem Alfons VI - po skrytobójczej śmierci Sancza pod murami Zamory - odebrał Cydowi tytuł Alfereza, ale za to ożenił go ze swą krewną, Chimeną Diaz.
Na skutek fałszywych oskarżeń - wygnany przez króla, zorganizował własną armię złożoną z awanturników różnego autoramentu, przez 13 lat gromił Maurów i chrześcijan, zdobywał sławę i bogactwa.
Gdy Almorawidzi zagrozili Kastylii, król przebaczył Cydowi wysyłając go do obrony państwa jednoczonego pod berłem Alfonsa.
Cyd oblega i brawurowo zdobywa Walencję, osiada tam i otoczony sławą niezłomnego pogromcy Maurów dożywa swoich dni.
Zwłoki rycerza złożono w katedrze Św. Piotra w Carlem, u stóp wojownika pochowano wierną Chimenę, a przed portalem kościoła - Babiekę, rumaka bohatera. Prochy rycerza przenoszono podobno 13 razy. Obecnie spoczywają w Burgos.
ZDARZENIE DRAMATYCZNE, CZAS I MIEJSCE AKCJI
Młodzieńcze czyny Cyda, zabiegi o rękę Chimeny, córki hrabiego Gomesa, rywalizacja Gomesa i Diega o fawory królewskie.
OSOBY: Diego (ojciec Rodryków), Roderyk (kochający Chimenę), Gomes (ojciec Chimeny), Chimena (kochanka Rodrykowa), Sankty (kochający także Chimenę), Elwira (sługa i konfidentka Chimeny), Król kastylijski, Królewna - córka jego, Leonora (ochmistrzyni królewska), Pacholę Królewny, dworzanie królewscy: Arias i Alfons.
Śmierć Gomesa w pojedynku jest naturalną konsekwencją biegu wydarzeń; równie oczywista jest prośba Chimeny o ukaranie zabójcy wniesiona do króla.
Od aktu III takie zdarzenia jak walka z Maurami, pojedynek Rodryga z Sanktym, jakby przestały być ważne. Rozgrywane poza sceną, wywołują zwierzenia i wyznania bohaterów. Na akcję składa się ciąg gwałtownych konfliktów wewnętrznych i efektownych przełomów psychologicznych, osiągających kulminację w scenie 1 aktu V i rozwiązany w scenie 7 aktu V. Akcja ma więc charakter wewnętrzny, toczy się w sercach bohaterów; znaczący jest każdy ton, każde drgnienie serca. W zwierzeniach i tyradach oddana jest cała gama uczuć i przeżyć Chimeny, Rodryga, Infantki, Gomesa, Diego, Sanktego.
Struktura zdarzenia dramatycznego wyraża pewną interpretację świata, której constans stanowią takie wartości, jak honor rodu, godność, obowiązki synowskie, powinność córki, dbałość o dobre imię, obowiązek walki w obronie ojczyzny.
Jedność akcji + jedność miejsca.
Akcja rozgrywa się w obrębie 1 miasta - w sali tronowej i komnatach zamku królewskiego, w domu Diega, na placach i ulicach Sewilli - „stolicy Kastylii”. Sewilla była stolicą Andaluzji. Autor zmienił topografię i historię, by sprostać regule jedności czasu (24 h).
2