USA(F 50)

NIEMCY (F scentralizowany 16)

FRANCJA (Unitarne)

UK(Unia realna)

ROSJA (F 89)

SYSTE

Prezydencki

Kanclerski

Semiprezydencki

Monarchia parl.

Semiprezydencki

KONST

17.9.1787, tylko 27 poprawek| 2/3 w obu izbach + 3 /4 legislatur stanowych -> konwencja konst (2/3 legislatur)+2/3 legislatur

3.5.1949, 23 maja - święto 24 oficjalne wejście w życie|zmiana bundesrat, rząd, frakcja, 5% deputowanych -> 2/3 w obu izbach, referendum - tylko zmiana całej konstytucji, w landach - dla zmiany granic| domniemanie kompetencji na rzecz federacji, nie ma RPO jest tylko Przcznik Bundeswery (5lat, 35 lat, 1 rok w armii) Skrga Konst. Obejmuje też stosowanie prawa, trzeba tylko udowodnić pośredni wpływ, także na bezczynność, zaskarżenie ustawy - tylko przez rok od jej wejścia w życie

1958 uchwalona w referendum, 1962 zmiana trybu wyboru prezydenta| zmiana - prezydent na wn. rządu/ deputowani -> referendum lub zn i senat, 3/5 kongres

Brak, Akty fundamentalne Wielka Karta Swobod 1215 r, Ustawa o postępowaniu z 1911 r. (zmiany z 1949 r.Ustawa Blaira z 1.11.1999 r. - I etap reformy izby lordow| Komisja wyborcza

12.12.1993 | ustawy. konst- zgromadzenie narodowe (kworum połowy liczby członków w RF i DP. wymaga 3/4 w rf i 2/3 w dp przy qworum min 50%|21 republik, 6 krajów, 49 obwodów, 2 miast o znaczeniu federalnym (Moskwa i Sankt Petersburg), 1 obwód autonomiczny (żydowski obwód autonomiczny usytuowany nad Amurem północnym zachodzie od chabarowska), 10 okręgów autonomicznych| referendum można dopuścić w ustawie konst.

PREZ

Kolegium elektorów (538), musi zagłosować 270 - ten kto zwycięży w jednym stanie dostaje wszystkie głosy- jeśli elektorzy nie wybiorą -IR z 5, potem senat|, maks. 2 kadencje po 4 lata, min 35 lat,| 14 lat mieszka -> ir z 3 -> ir z 5| impeachment - za przekroczenie konstytucji, złamanie prawa i inne przewinienia z ir oskarża (więszkość) do senatu (2/3) sądzi, nie ma inicjatyw| weto formalne - obalone 2/3 każdej izby; kieszonkowe -odesłanie niechcianej ustawy pod koniec sesji (dyskontynuacja sesji) - przełamuje inicjatywa ustawodawcza wywołana bezw większość; zamrożenie funduszy (ustawy apriopracyjne -wysokość i źródła finansowania), KOPM wojsko - do granic gdzie potrzebuje więcej funduszy, o wojnie pow 60 dni decyduje kongres na kolejne 30, samodzielnie porozumienia wykonawcze ale nie traktaty międzynarodowe, dyplomacja i międzynarodowe z udziałem sentu ale on w imieniu USA ratyfikuje i podpisuje Urząd wykonawczy prezydenta (biały dom, Krajowa Rada Bezpieczeństwa, Rada Doradców Ekonomicznych, Biro zarządzania i budżetu); Departamenty (min 11, na czele sekretarz, tworzony w ustawie) Agencje federalne (podporządkowane bezpośrednio prezydentowi albo sekretarzom) szefowie powoływanie za zgodą senatu 2/3 Prezydent wydaje dyspozycje wszystkim jednostką federalnym wice joe biden wskazuje prezydent

Christian Wulff| 40 lat i doświadczenie parlamentarne, zgromadzenie federalne - 1244 (bs + delegaci landtagów- elekto min 18 lat nie może być sędzia i kandydat na P, wybierani d'honta) wybór większością 2/3, ukryte weto ODP delikt konstytucyjny,1/4 BS lub 1/4BR - wniosek z jednej do drugiej izby, decyduje druga 2/3| Orzeka ZwiązkowyTK(16), aby opuścić urząd trzeba 2/3 głosów ztk, prezydent jak notariusz 1919 pierwszy raz pojawia się urzad prezydenta w Niemczech

Powszechne, 23 lata, 500 tys. Obywateli, 5 lat , kauacja na popracie, wybory nadzoruje rada konstytucyjna KOMP strażnik konst, niepodległości i integralności terytorialnej, arbiter (decyduje czy ustępuje rząd czy parlament), weto, inicjatywa konst na wniosek rządu, dekret prezydencki - prezydent sam sobie przypisuje kompetencje ODP konst tylko za zdradę stanu. Oskarżają obie izby, a wniosek wymaga podpisów 1/10 wszystkich deputowanych lub senatorów. Orędzie - tylko odczytanie w parlamencie. Może przejąć pełnie władzy w sytuacji zagrożenia, po 90 dniach parlament rozpatruje czy dalej konieczne

Dynastia Windsorów - monarcha częścią parlamentu, odczytuje (nie wygłasza) coroczną mowę tronową, dyskusja 6dniw G i 4 w L nad adresem dziękczynnym (rodzaj wotum zaufania) lub pokornego żalu -> rząd podaje się do dymisji KOMP rozwiązanie parlamentu, zarządzenie wyborów, otwarcie obrad, powierzenie zwycięskiej partii tworzenia rządu, wypowiada wojne, jest informowany o stanie państwa 1x w tygodniu, w jego imieniu zawierane są umowy mięszynarodowe

Kadencja 6 lat, maks 2 kolejne kadencje, wybory jak w pl odp oskrażony za złamanie konstytucji. Dp wn. 1/3 i większością 2/3 występuję do dsk, rf większością 2/3 uznaje, że składa urząd, ma na to 3 miesiące| stoi na straży konst - żadem podmiot nie może opuścić federacji, chyba, że zmieni się konstytucja, ukaz o nowym kształcie federacji - gdy któraś część zmieni nazwę; jeśli chce przewodniczy rządowi ODP DP 2/3 oskarża występuje do Federalnego SKonst, Rada F 2/3 sądzi; całość max 3mce, wydaje dekrety (jak ustawy) i rozporządzenia(akty wykonawcze)| Arbitraż w razie braku wotum zaufania lub nieufności, tworzy Federalną Radę Bezpieczeństwa| rozjemca między federacją a rep.

PREM

KANCLERZ ponosi wyłączną odpowiedzialność, wotum zaufanie z ustawą- jeśli nie dostanie może się zwrócić o nowe wybory, to samo gdy nie zostanie wyłoniony kanclerz w 3 kroku, wyraża zgodę na każdą ustawę która skutkuje zmianą budżetu

FRANCOIS FILON - mianowany przez prezydenta, podaje się do dymisji gdy zmienia się prezydent - kurtuazja

Davidn Cameron - nie ma absolutorium, wszelkie zmiany z inicjatywy premiera, oświadczenie jesienne - plan rządu na kolejne 3 lata (listopad)

Powołuje prezydent za zgodą Dumy

rz

Nie ma indywidualnego wotum nieufności, absolutorium udzielają obie izby, Kanclerz sam dopiera rząd, lider koalicjanta jego zastępca, wicekanclerzem zostaje MSZ

Ordonans - akt rządu podpisany przez prezydenta, reguluje materie wewnętrzną, administracyjna, wotum nieufności tylko wobec całego rządu, każda zmiana wymaga akceptacji prezydenta, RADA GABINETOWA zwołuje i prowadzi prezydent, rząd podlega kontroli parlamentu - wotum nieufności (nie jest konstruktywne) wniosek 1/10 ZN, uchwała bezw.; wotum zaufania - zwykłą

Członkowie zasiadają w parlamencie, powyżej 91 os, musi być ktoś w IL. Premier (jako lord skarbu), sekretarze stanu 9,ministrowie stanu, 2sekretarze stanu w Mskarbu - rzecznik dyscypliny partyjnej, Kanclerz Szachownicy (Mfinans), sekretarz dsW, liderzy partii z IG i IL, junior minister GABINET 17-21os Downing Street 10| Komitety inicjatywy za pośrednictwem premiera; gabinet wewnętrzny 7-9 os|

Może przewodniczyć prezydent,

IZ NIŻ

Izba reprezentantów - 435 wybory co 2 lata, miniumum 25 lat, 7 lat obywatelstwo, domicyl| domniemanie kompetencji| równorzędność izb przy stanowieniu ustaw, obojętnie do której inicjatywa, Komisja wspólna w razie różni| żądanie informacji od prezydenta, żeby wiedzieć jak stanowić prawo

Bundestag - budynek Reichstag 622 (min 598) kadencja 4 lata, czynne 18 lat, bierne 21, oddaje się 2 głosy, mandaty nadwyżkowe = większościowe - proporcjonalne, próg 5% ale jeśli 3 mandaty z głosów pierwszych to wchodzą, za głos 65 centów, stwierdza bundestag, głosowanie pocztowe| 5 przymiotników| wyłączność - obrona, podatki, sprawy zagraniczne, konkurencyjne- zabezp. Społe. Ankietowe - komisja Bundestagu orzeka o kompetencji związków lub federacji Tryb - ciągłość kadencji Rada Seniorów 23os, przewodniczący zwołuje obrady, może blokować projekty Komisje zwykłe/ nadzwyczajne (śledcze i ankietowa)/ mediacyjna po 16-międzyizbowa 6mcy na wspólny projekt ustawy; Komisja wspólna 16BS i 32 BR namiastka parlamentu bez zmiany konst Inicjatywa ustawodawcza - 5%deputowanych, BR za opinią (6tyg normalnie, 3 szybko) rządu i na odwrót (zwiazana zw In ust) -> 3 czytania- > BR-> podpisuje prezydent za kontrasygnatą kanclerz lub właściwego ministra Duże pytania (debata) małe(bez debaty) 5%deputowany, pytanie w spr bieżących

Zgromadzenie narodowe - 577 5 lat, 12,5%, jednomandatowe, min 23 lata; ograniczony zakres kompetencji ustawodawczej parlamentu - tylko materia zewnętrzna. Inicjatywa premier (projekty) parlamentarzyści(wnioski ustawodawcze) może być skierowana do dowolnej izby -> jeśli druga izba poprawi- powrót do pierwszej (żeglowanie projektu ustawy) komisja wspólna - jeśli nie uchwali -> rząd (procedura ostatniego słowa) do ZN, jeśli uchwali to wystarczy . Max 6 komisji stałych w każdej izbie. Tryb sesyjny - październik - czerwiec, sesja nadzwyczajna max 120 dni, immunitete formalny i materialny. Pytania.

Izba gmin - 650 powszechne jednomandatowe, większość względna, brak ścisłej kadencji max 5 lat, czynne 18, bierne 21, nie może służba cywilna (okręgi pewne i maginalne), wybory 21 dni po ogłoszeniu| interpelacje i zapytania, opiniują budżet Zasada supremacji parlamentu Źródła prawa prawo zwyczajowe, orzecznictwo sądów, konwenanse konstytucyjne, prawo pisane (tzw. konstytucja w znaczeniu materialnym.)

ZGROMADZENIE FETERALNE (obie izby) Inicjatywa ustawodawcza: Prezydent, Obie izby Zgromadzenia, Rząd, podmioty federacji, najwyższe Sądy _> Duma -> Rada jeśli poprawki duma odrzuca 2/3-> podpis prezydenta/ weto -> duma 2/3 DUMA PAŃSTWOWA - 450 2 głosy - jednomandatowe i proporcjonalne, kadencja 4 lata

IZ WYŻ

Senat - 17 poprawka zmieniła na 100 po 2 senatorów z każdego stanu, kadencja 6 lat, co 2 lata wymiana 1/3 Min. 30 lat, obywatelstwo od 9 lat (senioraty rule - pierwszeństwo do obsady maja ci, którzy zasiadają dłużej Zgoda i rada Obsady stanowisk sekretarzy departamentów oraz szefów agencji federalnych; Mianowania na stanowiska w sądach federalnych, w tym w 9-osobowym SN; Zawierania i atwierdzania traktatów, modyfikacji oraz ich wypowiadanie Zawieranie pokoju, jako że wypowiadać wojnę może Prezydent za zgodą Kongresu (wojna kosztuje a władzę nad sakiewką ma Kongres - dlatego USA NIE wchodzą w formalny stan wojny

Bundesrat - 69 landy delegują swoich członków, nie są kadencyjne, nie mają immunitetu, absolutna większość, cały land musi mieć jedno stanowisko, inaczej wszystkie głosy nieważne| przewodniczący - co pół roku premier innego landu (Berlin, Hamburg, Brema -busmitrzowie i senatorowie) funkcjonuje w trybie posiedzeń| prezydium przew + 3prem, 18 komisji | przyjmuje przysięgę prezydenta| może wnosić projekty rozporządzeń

Senat - 346 kadencja 6 lat, co 3 lata 1/3, min. 30 lat, wybiera kolegium wyborcze, przedstawicielstwo samorządu terytorialnego, do 3 senatorów - większościowe, od 4 proporcjonalne (największej reszty) 9reprezentuje terytoria zależne, 12 emigracje, przewodniczący (3 letnia kadencja) zastępuje prezydenta. Premier może wystąpić o aprobatę polityki rządu.

Izba lordów - 741 pałac westminsterskie (90) lordowie dziedzicznie pełniący funkcję 15 + 75 dożywotnich+ Lordowie dożywotni (mianowani na wniosek premiera) Lordowie prawa 20; Lordowie duchowni

Rada federacji - 178 przedstawiciele federacji Istnieją sprawy czysto federacyjne, kompetencje równoległe, wyłączne dla cz. składowych - ale zawsze pierwszeństwo konstytucji federalnej

SĄD

) kurtuazji senatorskiej - zanim prezydent idzie do senatu z określoną kandydaturą to z reguły ma ją uzgodnioną z senatorami danego stanu

Związkowy trybunał konstytucyjny, karlsruhe, 16 członków (bs): 2 senaty - 8 skargi konsytucyjne, 8 ustawy partie, min. 40 lat, kadencja 12 letnia,| niezdolność prezydenta| 15związkowych sądów konst (Szlezwik nie ma) sądownictwo 3 instancyjne, 1i2 związkowe

Rada konstytucyjna (Jacques Chirack) - 9 członków (3 prezydent, 3 zn, 3 senat), kadencja 9 lat, prezydent ma 15 dni na ustosunkowanie się do ustawy - kieruje do RK albo zwraca do parlamentu (nie ma wymogu dodatkowej większości) 3instancyjne sądownictwo (pow, adm, woj., rozrachunkowe)

SN - powołuje monarcha na wniosek premiera| Sądy wyższe: wysoki sąd, sąd koronny, sąd apelacyjny (anglia, walia, irlandia pł.)|Sądy niższe: hrabstw i magistrackie (anglia, walia, irlandia pł.)| W szkocji: sądy wyższe - sąd naczelny i wysoki a niższe - szeryfów

Sąd konstytucyjny, 19 sędziów (zgłasza prezydent, powołuje rada federacji), 12 letnia kadencja bez reelekcji, rozstrzyga kolizję miedzy konst federalną a republiki (Sankt Petersburk), SN, naczelny sąd arbitrażowy, sądy federalne

Sąd najwyższy - 9 członków (wybierani przez prezydenta), kadencja nieograniczona

INNE

Kurtuazja senatorska, Dwuizbowe legislatury stanowe (nebrasca - jedno) rok budżetowy od lipca do lipca, ustawy o kredytach dodatkowych - budżet nie jest jedyną podstawą finansowania, ustawy prywatne - coś jak decyzje adm,

Federacyjne Partia polityczna to zwykłe stowarzyszenie 9 os. Komisja wspólna, mediacyjna, Nie ma centralnej komisji wyborczej

Rada stanu FR- opiniuje wszystkie projekty ustaw, kontrola administracji i najwyższy sąd administracyjny, podlega premierowi, ale kieruje Wiceprz wybierany dekretem RM na wniosek MdsSpr. Ust. organicze - uzupełniają konst, obowiązkowe banie zgodności, I czytanie po 15 dniach od wniesienia Blok konst - szereg ustaw konst z 1958, deklaracja praw człowieka i obywatela z 1789, wstęp do konst z 1946 Komitet baldura - zmiana w przejęciu władzy przez prezydenta

Mowa tronowa, pokorny żal| Dobieranie par, czerwona księga- sprawozdanie roczne ministra skarbu | Komitet sądowy tajnej rady|Dewolucja kompetencji - forma decentralizacji władzy| zasad supremacji parlamentu, sąd nie może orzec niezgodnie - dokonuje interpretacji, parlamentu nie wiąże lex retro

Federalne (89 podmiotów)

---