Czasu teraźniejszego uprzedniego (“present perfect”) używamy przede wszystkim, gdy chcemy powiedzieć, że czynność odbyła się, lecz nie wiemy (lub nie ma znaczenia), kiedy miało to miejsce. Bardzo często w przypadku tego czasu uzupełniamy zdanie o przysłówki “ever” `kiedykolwiek' oraz “never” `nigdy'.
Zdania w czasie teraźniejszym uprzednim mają następującą strukturę: podmiot + czasownik posiłkowy “have/has” + imiesłów bierny. Formy imiesłowu biernego od czasowników regularnych tworzy się tak samo jak formy czasu przeszłego (por. CZAS PAST SIMPLE), a formy nieregularne przedstawione są w haśleCZASOWNIKI NIEREGULARNE.
(1) They have walked along the street.
Spacerowali po ulicy.
(2) She has smiled at him.
Uśmiechnęła się do niego.
W obydwu powyższych przypadkach nie określamy dokładnie czasu, momentu zdarzenia. Wiemy jedynie, że opisywane zdarzenie miało miejsce.
Pytania w czasie teraźniejszym uprzednim tworzymy, przesuwając czasownik posiłkowy “have/has” na początek zdania. Ogólna konstrukcja pytania to: “have/has” + podmiot (osoba wykonująca czynność) + imiesłów bierny danego czasownika, np.:
(3a) Have they ever walked along the street?
Czy oni kiedykolwiek spacerowali ulicą?
(3b) *Have they ever walk along the street?
(4) Has she smiled at him?
Czy ona się do niego uśmiechnęła?
Zdania zaprzeczone mają z kolei w czasie teraźniejszym uprzednim następującą strukturę: podmiot + “have/has not” (“haven't/hasn't”) + imiesłów bierny, np.:
(5) She hasn't smiled at him.
Nie uśmiechnęła się do niego.
Czas teraźniejszy uprzedni stosujemy przede wszystkim, gdy nie potrafimy bądź nie chcemy wskazać konkretnego punktu w czasie, w którym miało miejsce dane zdarzenie - rezultaty są zatem dla nas istotniejsze, niż czas zdarzenia. Warto zauważyć, że przy budowaniu tego typu zdań często korzystamy z następujących określeń:
- “just” `właśnie, tuż przed chwilą':
(6) I've just arrived at the station.
Właśnie dojechałam na stację.
- “already” `już, poprzednio, uprzednio'
(7) I've been to this club already.
Już byłem w tym klubie.
- “before” `wcześniej'
(8) Have you seen this girl before?
Czy widziałeś wcześniej tę dziewczynę?
- “ever” `kiedykolwiek'
(9) Have you ever eaten such a thing?
Czy kiedykolwiek jadłeś taką rzecz?
- “never” `nigdy'
(10) I've never eaten such a thing.
Nigdy nie jadłem takiej rzeczy.
- “yet” `jeszcze'
(11) I haven't sold this piano yet.
Jeszcze nie sprzedałem tego pianina.
Oprócz tego czas teraźniejszy uprzedni można wykorzystać, gdy chcemy opisać czynność, która rozpoczęła się w przeszłości i trwa do chwili obecnej. W tym przypadku kluczowe jest odpowiednie użycie dwóch słówek: “since” `odkąd' dla opisania momentu, w którym dana czynność się rozpoczęła, oraz “for” `przez' dla opisania czasu jej trwania.
(12) I haven't been here since I was a little child.
Nie byłem tutaj odkąd byłem małym dzieckiem.
(13) I've trained in judo for a year.
Ćwiczę judo od roku.
Oprócz “since” oraz “for” możemy też wykorzystać następujące okoliczniki:
- “lately” `ostatnio'
(14) I haven't seen you lately at work.
Nie widziałem cię ostatnio w pracy.
- “recently” `niedawno'
(15) I've moved to a new apartment recently.
Niedawno przeprowadziłam się do nowego mieszkania.
- “so far” `jak dotąd'
(16) It's been a good deal so far.
Jak dotychczas był to dobry układ.
- “up till now” `do chwili obecnej'
(17) We've been able to communicate up till now.
Do chwili obecnej potrafiliśmy się porozumieć.