KSZTAŁCENIE W POLSKIEJ RZECZPOSPOLITEJ LUDOWEJ (PRL) PO 1961 r.
Nowa reforma szkolna, zapoczątkowana ustawą sejmową z 15 lipca 1961, wprowadziła 8-klasową szkołę podstawową. Przedłużenie o jeden rok nauki w szkole podstawowej miało umożliwić rozłożenie materiału nauczania na dłuższy okres, a tym samym zmniejszyć zjawisko drugoroczności. Ustawa przedłużała obowiązek szkolny do 17 roku życia. Potwierdziła zasady jednolitości, bezpłatności, publiczności i świeckości instytucji edukacyjnych. Po raz pierwszy za integralny element systemu oświatowego zostały uznane placówki wychowania pozalekcyjnego i pozaszkolnego. Ustawa przesądziła o świeckim charakterze szkół i innych instytucji edukacyjnych; od tej pory nauka religii odbywała się w punktach katechetycznych. Reforma szkoły podstawowej i średniej w myśl postanowień ustawy została przeprowadzona w 1962-71r. W tym okresie wydatnie wzrosły nakłady państwa na oświatę. Ważnym uzupełnieniem funduszów inwestycyjnych były środki społeczne, zebrane pod hasłem uczczenia 1000-lecia państwa polskiego, za które wybudowano 1959-65 blisko 1200 szkół (tzw. tysiąclatek); Społeczny Fundusz Budowy Szkół i Internatów (od 1966r.) zasilił dalsze inwestycje oświatowe. Przekształcanie szkół podstawowych w 8-klasowe, poprawa warunków lokalowych i wyposażenia wpłynęły na poprawę sprawności nauczania i znaczne zmniejszenie liczby uczniów nie kończących nauki. W latach realizacji reformy liczba młodzieży w wieku 14-17 lat zwiększyła się o ponad 1,1 mln, co spowodowało ogromny wzrost liczby uczniów w szkołach ponadpodstawowych, również w średnich. Nadal jednak zdecydowana większość absolwentów klas VIII trafiała do niższych szkół zawodowych, nie dających wykształcenia średniego.
W 1970 r. ok. 30% dzieci chłopskich poprzestawało na szkole podstawowej, a tylko 20% tych, którzy kontynuowali naukę kształciło się w pełnych szkołach średnich. Konsekwencją reformy była poprawa kwalifikacji nauczycieli dzięki rozbudowie 2-letnich studiów nauczycielskich (SN), które do 1970 r. wykształciły 150 tys. nauczycieli, utworzeniu w 1969 r. wyższych szkół nauczycielskich (WSN) oraz dzięki podejmowaniu przez pracujących nauczycieli studiów zaocznych bądź wieczorowych. W latach 60-tych mimo blisko dwukrotnego wzrostu liczby studentów (do 330,8 tys. w 1970/71 r.) szkoły wyższe były niedostępne dla większości przystępujących do egzaminów wstępnych. Ustawa o szkolnictwie wyższym z 31 marca 1965 miała ułatwić administracji sterowanie uczelnią w realizacji zadań wyznaczonych przez państwowe plany gospodarcze. Zapoczątkowała ona szybki wzrost liczby instytutów uczelnianych, przy jednoczesnym zmniejszeniu liczby katedr. Wprowadzono punkty preferencyjne dla kandydatów na studia pochodzenia robotniczego i chłopskiego.
Po wydarzeniach 1968 r. (marzec 1968 r. w Polsce), ustawa z 1965 r. została znowelizowana, rozszerzając uprawnienia ministra nie tylko w sprawach personalnych, lecz i w zakresie planów studiów, programów nauczania i pracy dydaktyczno-wychowawczej.
W 1971 r. rozpoczęto prace nad nowym modelem systemu edukacyjnego, który miał zagwarantować m.in. powszechne wykształcenie średnie. Powołany w 1971r. Komitet Ekspertów dla Opracowania Raportu o Stanie Oświaty w PRL przedstawił w 1973r. opracowanie, w którym zaproponował kilka wariantów upowszechnienia szkoły średniej. Uchwała sejmu z 1973 r. zapowiadała utworzenie 10-letniej średniej szkoły ogólnokształcącej, jednolitej pod względem programowym, na której będą oparte szkoły zawodowe oraz 2-letnie szkoły specjalizacji kierunkowej, przygotowujące do studiów wyższych. W celu podniesienia poziomu pracy szkół wiejskich zalecono organizowanie zbiorczych szkół gminnych, ale trudności materialne, komunikacyjne oraz kadrowe nie pozwalały na poprawę efektów kształcenia. Znacznie lepsze rezultaty przyniosły prace nad programami nauczania. Niezbyt klarowna koncepcja szkoły średniej oraz trudności finansowe państwa sprawiły, że w 1981r. zaniechano reformy strukturalnej systemu oświatowego. Powoli jednak zwiększał się odsetek absolwentów szkoły podstawowej kontynuujących naukę w pełnych szkołach średnich (do 43,3% w 1984 r.); w 1980/81-1990/91 r. liczba uczniów liceów ogólnokształcących zwiększyła się z 415 tys. do 493,6 tys., a jednocześnie zmniejszyła się liczba uczniów średnich szkół zawodowych z 909 tys. do 795 tys.; liczba studentów szkół wyższych zwiększyła się z 453,7 tys. w 1980/81 do 495,7 tys. w 1992/93 r. Zróżnicowanie społeczne i środowiskowe uczniów, niedostatki wyposażenia szkół ograniczały rolę szkoły w stwarzaniu młodzieży równych szans edukacyjnych.