Pytania zaliczeniowe z geodezji i odpowiedzi.

1. Czym zajmuje się geodezja ?

Geodezja należy do grupy nauk o Ziemi. Podstawowym zadaniem geodezji jest zbieranie informacji o terenie, które opracowuje się i przedstawia w formie mapy graficznej lub zapisu komputerowego. Techniki pomiarów geodezyjnych wykorzystuje się dla rozwiązywania wielu zagadnień projektowych i badawczych. Metodami geodezyjnymi wnosi się w teren osie i obrysy projektowanych obiektów i konstrukcji inżynierskich, ustawia maszyny i urządzenia, prowadzi się badania ruchów skorupy ziemskiej, odkształceń powierzchni, bada się zjawiska erozyjne, hydrologiczne i inne.

2. Jaki jest udział Geodezji w Architekturze Krajobrazu ?

Architektura Krajobrazu zajmuje się otaczającą nas przestrzenią. Ponieważ podstawowym źródłem informacji o terenie jest mapa, każdy architekt musi się na niej znać i umieć się nią posługiwać. Konieczna jest umiejętność pozyskania właściwej dokumentacji mapowej, odczytywania informacji tam zawartych i dokumentowania (nanoszenia na mapę) informacji branżowych.

3. Jaki jest udział geodezji w cyklu inwestycyjnym

Mapą do celów projektowych jest Mapa Zasadnicza. Pozyskiwanie danych na Mapę Zasadniczą i jej aktualizację wykonuje uprawniony geodeta. Ten rodzaj pomiarów to pomiary inwentaryzacyjne..

Obiekty budowlane wymagające pozwolenia na budowę podlegają geodezyjnemu wyznaczeniu w terenie, a po ich wybudowaniu geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej, obejmującej położenie ich na gruncie. Wytyczeniu w terenie i utrwaleniu na gruncie podlegają w szczególności: główne osie obiektów naziemnych i podziemnych, charakterystyczne punkty projektowanych obiektów i stałe punkty wysokościowe. Czynności związane z przenoszeniem w teren geometrycznych elementów obiektów i urządzeń zaprojektowanych na mapie to pomiary realizacyjne.

W trakcie budowy korzysta się z technik geodezyjnych przy tyczeniu długości i kątów, pionowaniu i poziomowaniu elementów, wyznaczaniu wysokości itp.

Na zakończenie budowy wykonuje się geodezyjną inwentaryzację powykonawczą. Obiekty lub elementy ulegające zakryciu podlegają inwentaryzacji przed ich zakryciem.

Istotną rolę w zapewnieniu prawidłowego i bezpiecznego użytkowania obiektu mają pomiary eksploatacyjne. Są to pomiary przemieszczeń i odkształceń urządzeń, obiektów oraz podłoża gruntowego.

W więc kolejne pomiary to:

- Pomiary inwentaryzacyjne - aktualizacja mapy Zasadniczej lub wykonanie nowej

teren → mapa

- Pomiary realizacyjne

a/ tyczenie inwestorskie - lokalizacja projektowanych elementów geometrycznych

w terenie na podstawie mapy

mapa /projekt/ → teren

b/ geodezyjna obsługa budowy - tyczenie szczegółów, pionowanie, poziomy itd.

-Pomiary inwentaryzacyjne powykonawcze - aktualizacja mapy Zasadniczej

teren › mapa

-Pomiary eksploatacyjne - pomiary odkształceń i przemieszczeń obiektu i podłoża

4. Skąd można pozyskać materiały geodezyjne

Powiatowy Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej → mapa Zasadnicza, osnowa geodezyjna (opisy topograficzne i współrzędne x, y punktów sytuacyjnych oraz wysokości H reperów)

Biuro Ewidencji Gruntów i Nieruchomości - mapa ewidencyjna (nakładka na mapę zasadniczą z granicami własności działek)

Wojewódzki Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej - mapy średnioskalowe tradycyjne i komputerowe

5. Co to jest mapa zasadnicza

Podstawowym dokumentem, stanowiącym źródło informacji o terenie, służącym do celów administracyjnych, prawnych, ewidencyjnych i projektowych jest Mapa Zasadnicza .

Mapa zasadnicza jest wielkoskalowym (1:500 - 1:5000) opracowaniem kartograficznym zawierającym aktualne informacje o przestrzennym rozmieszczeniu obiektów ogólnogeograficznych oraz o elementach ewidencji gruntów i budynków, a także sieci uzbrojenia terenu: nadziemnych, naziemnych, podziemnych. Mapa zasadnicza jest opracowaniem źródłowym, sporządzonym w oparciu o wyniki pomiarów bezpośrednich. Jest sporządzona według ściśle określonych zasad.

6. W jakich skalach wykonuje się mapę zasadniczą, jaka jest największa skala najbardziej szczegółowej mapy geodezyjnej.

Skale mapy zasadniczej zależne od zurbanizowania terenu : 1: 500, 1:1000, 1: 2000, 1: 5000

Najbardziej szczegółowa mapa w skali 1 : 500

Teoretyczną jej dokładność ogranicza rozdzielczość oka (zdolność do rozróżniania najmniejszej długości na mapie), która wynosi przeciętnie 0,1 mm

d : D = 1 : M D= d*M = 0,1 mm * 500 = 5cm

d - długość odcinka na mapie, D-długość odcinka w terenie, M -mianownik skali mapy

Teoretyczna dokładność mapy 1: 500 wynosi 5 cm

W praktyce przyjmuje się, że dokładność mapy odpowiada wielkości 0,3 mm w skali mapy,

a więc dla mapy 1: 500 - 15 cm.

7 . W jakich układach współrzędnych sytuacyjnych może być mapa.

Układ lokalny

Układ współrzędnych geograficznych (elipsoidalny, kątowy) - na mapach średnioskalowych

Układ współrzędnych państwowych (metryczne): „1992” dla map średnioskalowych

„1965” dla mapy zasadniczej (do roku 2009)

„2000” dla mapy zasadniczej (od roku 2001)

8. Jaki państwowy układ współrzędnych wysokościowych obowiązuje w Polsce, co to jest geoida.

Obowiązującym w Polsce państwowym wysokościowym układem odniesienia jest poziom geoidy "Kronsztad" (poziom morza Bałtyckiego w Kronsztadzie).

Teoretyczna bryła zwana geoidą, nie jest figurą matematyczną. Geoidę tworzą punkty o jednakowym potencjale przyciągania ziemskiego, a kierunek siły ciężkości jest prostopadły do powierzchni geoidy w każdym jej punkcie. Gdyby na całej powierzchni Ziemi występowała woda, jej powierzchnia przybrałaby kształt geoidy.

9. Jakie szczegóły (treść) przedstawione są na mapie, jaka jest treść mapy zasadniczej?

Treść mapy zależna jest od jej przeznaczenia i skali. Na mapach w skalach mniejszych stopień generalizacji szczegółów terenowych jest większy, przez co treściowo są uboższe.

Mapy ogólnogeograficzne zawierają wszystkie elementy krajobrazu powierzchni Ziemi o jednakowym stopniu szczegółowości, zależnym jedynie od skali opracowania. Na mapach tematycznych, obok treści map geograficznych, wyeksponowane są wybrane informacje o terenie.

Szczegóły na mapach wielkoskalowych, przedstawia się w formie rzutu prostokątnego ich krawędzi

(obrysu) w odpowiedniej skali. Jeżeli, ze względu na skalę opracowania lub charakter szczegółu, jest to niemożliwe, przedstawia się go za pomocą znaku umownego. Zbiór obowiązujących znaków umownych zawiera instrukcja K-1.

Na treść mapy zasadniczej składają się:

- punkty poziomej i wysokościowej osnowy geodezyjnej,

- granice: państwa, podziału administracyjnego, działek itp.,

- ogrodzenia trwale,

- budowle i budynki,

- urządzenia inżynieryjno - techniczne,

- uzbrojenie podziemne,

- drogi, koleje i urządzenia towarzyszące,

- wody i urządzenia towarzyszące,

- rzeźba terenu i sztuczne formy terenowe,

- rodzaje użytków gruntowych i pokrycie szatą roślinną,

- tereny rekreacyjne, sportu i zabaw,

- pomniki, cmentarze, figury,

- opisy informacyjne związane z treścią mapy,

• kontury klasyfikacyjne i numery działek,

10. Jeżeli stopień zurbanizowania terenu nie pozwala na umieszczeniu całej treści mapy na pierworysie jakie stosuje się wtedy nakładki.

Nakładka tematyczna, to wykonana na folii mapa, której treść związana jest z jednym tematem. Jest więc nakładka z sytuacją powierzchniową (nakładka S), z rzeźbą terenu (nakładka W), z uzbrojeniem terenu (nakładka U), lub nakładka związana z ewidencją gruntów (nakładka E). W przypadku mapy zasadniczej wykonanej jako mapa numeryczna, tworzone są warstwy tematyczne związane podobnie jak nakładki z jednym tematem.

11. Co oznaczają skróty SIT, GIS

W komputerze, oprócz mapy czyli danych o położeniu obiektów w przestrzeni , można zapisać szereg dodatkowych informacji w formie opisów tekstowych, tabel, wykresów, obrazów itp. tworząc GIS (System Informacji Geograficznej) lub SIT (System Informacji o Terenie). GIS to systemy opracowywane z dokładnością odpowiadającą mapom małoskalowym i średnioskalowym, a SIT odpowiadającą mapom wielkoskalowym.

12. Co to jest osnowa geodezyjna.

Osnowa sytuacyjna to szereg zastabilizowanych znakami (słupki kamienne lub betonowe, paliki itp.)w terenie punktów o znanych współrzędnych x, y w określonym układzie odniesienia. Aby korzystać z osnowy sytuacyjnej muszą to być przynajmniej dwa punkty wzajemnie widoczne.

Osnowę wysokościową stanowi szereg zastabilizowanych znakami w terenie punktów (reperów) o znanych wysokościach H. Punkty osnowy pozyskuje się w Powiatowych Ośrodkach Dokumentacji

Geodezyjnej i Kartograficznej w formie Opisu topograficznegopunktu ( na którym są informacje pozwalające odnaleźć punkt w terenie i współrzędne punktu)

12. Jak zakłada się osnowę sytuacyjną w układzie lokalnym, co zrobić aby zakładane punkty osnowy miały współrzędne w układzie państwowym.

Należy zastabilizować dwa punkty w terenie, przyjąć dowolne współrzędne jednego (np. 100.00,100.00) i przyjąć dowolny azymut zastabilizowanego boku (np. 100.00^g)

Aby wyznaczać współrzędne w układzie państwowym należy dowiązać się co najmniej do jednego boku utworzonego przez punkty o znanych współrzędnych w układzie państwowym (pozyskanych z Powiatowym Ośrodkau Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej)

13. Co to jest osnowa w formie prostego związku liniiowgo

Najprostsza forma osnowy, dla założenia której wystarczy mierzyć długości (nie ma tu konieczności pomiaru katów, do czego potrzebny by był teodolit) . Taka osnowę stanowi : pojedynczy odcinek, trójkąt z pomierzonymi długościami trzech boków, czworobok z przekątną (dwa trójkąty z wspólnym bokiem )

14. Wymienić stosowane metody pomiaru długości

- przymiarem (ruletka, taśma, druty inwarowe)

- dalmierz optyczny

• dalmierz elektroniczny

15. Jakie czynności trzaba wykonać przy pomiarze długości przymiarem?

- zasygnalizować punkty (np. tyczkami)

- przetyczyć prostą (zasygnalizować punkty pośrednie na prostej, tyczenie można wykonać za

pomocą lunety lub „okiem”)

- rozciągnąć przymiar wzdłuż prostej i wtyczyć na prostą

- ustawić przymiar poziomo (w przypadku pomiaru odcinka pochylonego trzeba pomierzyć kąt

pionowy α lub różnicę wysokości ΔH celem redukcji długości do poziomu)

• naciągnąć (z siłą w której przymiar był komparowany np. ruletka 5 Kg)

16. Jakie poprawki trzeba czasem wprowadzić do wyniku pomierzonej długości przymiarem

ze względu na redukcję na poziom

Odległość pomiędzy dwoma punktami A i B w terenie to długość odcinka AB', rzutu odcinka AB na płaszczyznę poziomą

Długość D_AB (zredukowaną) mierzy się bezpośrednio w terenie lub oblicza na podstawie pomierzonej długości odcinka AB (niezredukowanej) oraz kąta pochylenia  lub różnicy wysokości H.

D_AB = AB cos 

Poprawka komparacyjna

Komparacja przymiaru (np. taśmy) polega na porównaniu jego długości z długością wzorcową. W uzyskanym świadectwie komparacji podana jest rzeczywista długość przymiaru w określonej temperaturze komparacji, np. l_k (+20⁰ C) = 20m - 0,005m. Oznacza to, że w temperaturze +20⁰C odległość pomiędzy indeksami początkowym (0 m) i końcowym (20 m) taśmy wynosi 19,995 m czyli poprawka komparacyjna jest równa -0,005 m

Poprawka ze względu na temperaturę

Z świadectwa komparacji znana jest długość rzeczywista przymiaru w temperaturze komparacji. W każdej innej temperaturze, długość jego jest inna. Współczynnik termicznej rozszerzalności liniowej dla stali wynosi α = 11,5· 10^-6, a dla inwaru jest mniejszy i wynosi α = 1· 10^-6

17. Jaka jest dokładność dalmierzy elektronicznych

Błąd mierzonej długości wynosi

m_D = ± (a + b · 10^-6 · D) m_D-błąd długości; a,b-współczynniki, D-mierzona długość.

W instrumentach klasy technicznej dokładność dalmierzy waha się w granicach

m_D= (2÷5mm +2÷5 ppm), w precyzyjnych m_D= (1mm+1ppm)

1 ppm to błąd względny (1: 1000000) D, czyli ± 1 mm/ 1 km długości.

18. Jednostki kątowe. Przeliczyć kąt 27⁰35'24” na grady.

27⁰35'24” = (27 + 35/60 + 24/3600)⁰ =27,5900⁰

x^g/27,5900⁰ = 400^g/360⁰ x^g = 1,1111 * 27,5900⁰ = 30,6555^g =30^g 65^c 55^cc

Kąt	Miara łukowa (radiany)	Miara stopniowa	Miara gradowa (gonowa)
	(rad) π (rad) (rad) 2 π (rad)	90^0 180^0 270^0 360^0	100^g 200^g 300^g 400^g

18. Dlaczego kąt poziomy pomierzony w dwóch położeniach lunety jest bardziej wiarygodny?

Przebieg pomiaru kata poziomego.

Celuje się na punkt na lewym ramieniu kąta. Wykonuje się odczyt koła poziomego( np. O_L = 324,25 ^g)

Następnie celuje się do punktu na prawym ramieniu kąta i wykonuje odczyt (np. O_P = 37,64^g) koła poziomego. Różnica pomiędzy odczytami (O_P -O_L = 113,39^g) jest szukanym kątem, pomierzonym w jednym położeniu lunety. Wykonanie pełnej serii obserwacyjnej polega na ponownym pomiarze kąta przy drugim położeniu lunety tj. po "przerzuceniu lunety przez zenit" (np. 237,72^g-124,29^g =113,43^g). Wynikiem pełnej serii pomiaru kąta jest średnia arytmetyczna kątów uzyskanych przy I i II położeniu lunety (113,41^g). Wynik pełnej serii jest wolny od błędów osiowych teodolitu (kolimacji i inklinacji).

19. Metody pomiaru szczegółów sytuacyjnych z przykładami

Polegają na wyznaczeniu położenia obrysów, konturów lub charakterystycznych punktów względem osnowy geodezyjnej (odcinka). Szczegóły należą do następujących grup dokładnościowych:

I grupa - dokładność położenia względem osnowy 10 cm - np. punkty geodezyjne, obiekty, budynki,

hydranty, włazy, studnie,latarnie itp

II grupa - dokładność położenia względem osnowy 30 cm - np. urzadzenia ziemne, parki, zieleńce,

drzewa, uzbrojenie podziemne itp

III grupa - dokładność położenia względem osnowy 50 cm - np.użytki gruntowe, drogi polne itp.

Metoda rzędnych i odciętych (ortogonalna, domiarów prostokątnych)

Sprzęt: tyczki, taśma, ruletka, węgielnica (zasięg do 30m)

metoda biegunowa

sprzęt: teodolit, tyczka, ruletka lub dalmierz elektroniczny z lustrem

21. Przedstawić na szkicu zasadę niwelacji geometrycznej (niwelatorem)

ΔH₁₂= O_W - O_P H₂ = H₁ + ΔH₁₂ H₂ = H₁+ (O_W - O_P) H₂ = (H₁+O_W) - O_P = H_C - O_P

20. Przedstawić na szkicu zasadę niwelacji trygonometrycznej (teodolitem)

Znana: wysokość stanowiska H_st

Mierzymy : wysokośc instrumentu i

wysokość sygnału (lustra) s

długośc D

Celujemy teodolitem na lustro lub na łatę (wtedy robimy odczyt na łacie Od) i odczytujemy kąt pionowy β

Liczymy przewyższenie h = D * tgβ

Wysokość punktu H_P= H_st + i + h - s (Od) = H_C +h - s (Od) H_C -wysokość osi celowej

22. Ile wynosi maksymalna odległość pomiędzy łatami w niwelacji technicznej a ile w precyzyjnej. Z jaką dokładnością wykonuje się pojedynczy odczyt w niwelacji technicznej a ile w precyzyjnej?

Niwelacja techniczna: długość celowej < 50 m czyli odległość łat max 100 m

dokładność odczytu ± 1 mm

Niwelacja precyzyjna: długość celowej < 25 lub 35 m czyli odległość łat max 70 m

dokładność odczytu ± 0,1 mm

100

100

A=100^g

B

β

D_AB

ΔH

A

pp26

pp27

92,43

24,33

0,00

7,21

pp26

pp27

α

D

P

β

i

St27

Od = s

h

H_P

D

H_st

2

1

1

2

1

2

3

4

1

2

3

B'

pp

H_C

1

2

O_W

H₁

H_C

O_P

ΔH₁₂

H₂

---