Wykład nr 1 23.02.2007
Jest wiele nierozwiązanych kwestii społecznych np. bezrobocie(wszystko zaczęło się od rewolucji przemysłowej) z biegiem czasu pojawiają się nowe problemy i kwestie społeczne, które wcześniej nie występowały, pojawiły się one np.: po 1989 roku czy wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej. Coraz częściej problemy rozwiązywane są na szczeblu lokalnym tzw. małe ojczyzny np. gminy, powiaty.
Kwestie i problemy, które pojawiają się przed społeczeństwem polskim - nowe tendencje:
Wydłużenie czasu życia człowieka. Dobre i złe strony, np. kwestia starości wzrost liczby osób niepełnosprawnych i starszych, pojawia się problem zaopatrzenia w środki opieki.
Zwiększenie aktywności zawodowej, blokowanie miejsc pracy dla młodych, kwestia bezrobocia, skrócenie czasu pracy dzięki czemu powstają nowe miejsca pracy( Polska 5*8= 40godzin tygodniowo natomiast w UE 38 godzin tygodniowo) pojawia się zapotrzebowanie na oferty spędzania wolnego czasu.
Zmniejszenie się liczby ludności kraju, niski przyrost naturalny, zmniejszenie się dzietności kobiet.
Podniesienie się poziomu wykształcenia społeczeństwa.
Problem migracji i ruchliwości przestrzennej. Różne przyczyny migracji: ekonomiczna (powodowana brakiem perspektyw, przyczynia się do rozpadu rodzin, brak kontaktu, pojawienie się wielu dysfunkcji rodziny) czy polityczna, religijna.
Zmniejszenie społecznej asymetrii między miastem a wsią.
Otwartość granic dobry przepływ towarów i usług ale pojawia się problem uchodźstwa i handlu ludźmi (należy wydoskonalić mechanizmy kontroli).
Problem przestępczości.
Kwestia wrażliwości społecznej na sposób rozwiązywania konfliktów, problemów i kwestii społecznych.
Tendencje współczesnej polityki społecznej:
Ograniczenie sfery ubóstwa.
Postęp w rozwiązywaniu problemów społecznych.
Zmniejszenie bezrobocia.
Zmniejszenie zatrudnienia w rolnictwie.
Stworzenie warunków przechodzenia ze wsi do miast i z rolnictwa do usług dla ludności .
Zaspakajanie bieżących potrzeb szerokich mas społeczeństwa.
Przeciwdziałanie marginalizacji wielu grup społecznych.
Ochrona grup społeczeństwa najsłabszy ekonomicznie.
Stworzenie warunków (pomocy materialnej) i możliwości rozwoju młodym rodzinom.
Zmniejszenie rozpiętości dochodowej czyli rozwarstwienia społecznego
Poprawienie stanu zdrowia społeczeństwa Polskiego.
Zmniejszenie różnic między warunkami życia ludności wiejskiej i miejskiej, wspieranie taniego budownictwa mieszkaniowego.
Wykład nr 2 02.03.2007
Kwestia społeczna - to inaczej: asymetria, dezorganizacja, sprzeczność, zawodność, dolegliwość, dysfunkcja, niewydolność, niezgodność, roszczenie, zagrożenie, niezdolność .
Kwestię społeczną analizujemy w różnych wymiarach:
Lokalnym (gmina powiat region) np. problem bezdomności
Narodowym
Ponadnarodowym np. ochrona środowiska, epidemie, AIDS
Kwestia społeczna:
dziedzina naukowa, znajduje się w zainteresowaniu naukowców
jako przedmiot działalności wiąże się z poszukiwaniem sprawiedliwości w życiu społecznym, wyrównywaniem nierówności i z próbami wyrównywania nieuzasadnionych różnic socjalnych w różnych wymiarach społeczności np. ubóstwo. - ta kwestia związana jest z marginalizacją.
pojęcie to ma charakter „zbiorczy”. Jest to pojęcie, które łączy zbiór kwestii socjalnych takich jak ubóstwo bezrobocie, bezdomność, migracja, starość niepełnosprawność, alkoholizm, przemoc.
Kwestia społeczna w znaczeniu przedmiotowym i podmiotowym: (Aulaytner i Głąbicka )
znaczenie podmiotowe: analizujemy nierówności socjalne istniejące wśród poszczególnych grup społecznych (np. dzieci, robotnicy, chłopi, rodzina, związki zawodowe, ludzie starzy, niepełnosprawni)
znaczenie przedmiotowe - przedmiotem badań stają się poszczególne problemy,
które charakteryzują różne grupy społeczne np. bezrobocie, ubóstwo, alkoholizm, edukacja.
Jak rozumiemy kwestię społeczną:
Problem błędnych działań i błędnego rozwoju ładu społecznego, względem postawionego przed społeczeństwem, zadania i realizacji dobra wspólnego, która określa przyczyny i środki do jej przezwyciężenia.
Jako uświadomiona sprzeczność rozwoju gospodarczego wynikająca z ideowo przemyślanej, i w życiu politycznym realizowanej, społecznej zasady wolności i równości.
Efekt niezgodności idei społecznej zastaną rzeczywistością.
Problem o najwyższym stopniu dotkliwości, który generuje sytuacje krytyczne w życiu jednostek i zbiorowości, powodując zarazem trwałe zakłócenia w funkcjonowaniu społeczeństwa.
wyraz asymetrycznych przekształceń w rozwoju gospodarczym. Asymetryczne przekształcenia mogą utworzyć kwestie społeczną. Jednak nie każda asymetria wywołuje kwestie społeczną.
Kwestię społeczne mogą przejawiać się w konkretnej działalności lub w refleksji naukowej.
Kwestia a kryzys społeczny:
Kryzys i kwestia świadczą o pewnej dolegliwości społecznej. Kryzys społeczny jest wtórny do kwestii społecznej. Kwestia społeczna to asymetria przekształceń w rozwoju gospodarczym. Liberalizacja rynku ekonomicznego, gubimy ludzi, którzy nie są w stanie funkcjonować. Nie rozwój gospodarczy, lecz asymetryczne przekształcenia mogą tworzyć kwestię społeczną. Te asymetryczne przekształcenia przyczyniają się jednocześnie do powstawania kwestii społecznych. Nie każda asymetria w gospodarce wywołuje kwestię społeczną np. kryzys giełdowy.
Kwestie społeczne:
Cel: nauka, dostrzec, zbadać, ocenić, wskazać sposoby, drogi rozwiązywania problemu
Praktyka: wdrażać uwzględniać
Humanizacja ekonomii- oprócz patrzenia czysto ekonomicznego, uwzględniamy problemy ludzi, nadawanie zjawiskom ekonomicznym ludzkiego kształtu, analiza problemów społecznych.
Marginalizacja:
Eksluzja - wyłączenie z życia społecznego.
Inkluzja - włączenie do życia społecznego.
Dyskryminacja, segregacja
Przyczyny: długotrwałe bezrobocie, migracje, alkoholizm, narkomania.
Desperacja jednostek- przyczyną tego zjawiska są przemiany ustrojowe, ekonomiczne i społeczne, szybkie tempo życia, brak dostępu do sfery socjalnej (brak dostępu do służby zdrowia, czy do polityki) do sfery edukacji, oświaty, kultury (brak dostępu do kursów doszkalających), wytwórczości do sfery spożycia (dóbr i usług).
Przykładem grupy marginalizowanej są homoseksualiści. Marginalizacja może dotyczyć jednostek lub grup.
Przyczyny marginalizacji:
Społeczne
Ekonomiczne
Kulturalne
Prawne
Ideologiczne
Np. brak dostępu do opieki zdrowotnej, brak dostępu do sfery polityki(utrudnienia w dostępie do głosowania), brak dostępu do sfery edukacji i wytwórczości, brak dostępu do sfery kultury( np. osoby bezrobotne w związku z ograniczeniem finansowym mają ograniczony dostęp do sfery kultury, dóbr i usług)
Wykład nr 3 09.03.2007
Dewiacje seksualne
Termin dewiacja wywodzi się z łaciny i oznacza ,,zboczenie” (np. z drogi prawości), przejaw ,,odchylenia”(np. o uznawanych wzorców społecznych) i błądzenie (np. poprzez odrzucanie powszechnie akceptowanych wartości).
Definicje dewiacji seksualnych oraz postawy wobec dewiacji uległy zmianie z biegiem czasu, ale przeważało raczej pojmowanie społeczne, etyczne niż medyczne. Pojęcie „dewiacja" jest w powszechnym użyciu od dwudziestu latach. Poprzednio używano terminów „zboczenie" lub „perwersja" o silnym zabarwieniu ekspresywnym, obrosłym negatywnymi skojarzeniami znaczeniowymi. Osoby ujawniające dewiacyjne zachowania określano mianem „zboczeńca", co było równoznaczne z potępieniem, odrzuceniem. W klasyfikacji wszelkiego możliwego zła dewiant znajdował się w najgorszym miejscu. Długo nie widziano w dewiacji choroby.
W zasadzie do naszych czasów dewiacje seksualne były powszechnie traktowane jako najgorsze przestępstwa i domagano się za nie surowych kar. Wśród osadzonych aresztach śledczych i zakładach karnych istnieje przekonanie, że najgorszym przestępstwem jest dokonanie gwałtu na osobie niepełnoletniej, a nie zabójstwo. Dlatego też osoby podejrzane o takie przestępstwo bardzo często muszą być chronione przed współosadzonymi.
Między dewiacją a tzw. zachowaniem normalnym nakreślono granicę - dewiacja została określona jako choroba, nienormalność. Pociągało to za sobą u części społeczeństw określone następstwa: dewiantów zaczęto traktować jako chorych, których należy nie tylko karać, ale i leczyć. Z kręgu dewiacji ujmowanych jako choroby wyodrębniono homoseksualizm i biseksualizm, które obecnie określa się jako typowe formy zachowań seksualnych, będące normą tolerowaną Zgodnie z postanowieniami WHO homoseksualizm jest traktowany jako
norma tolerowana.
Homoseksualizm jest to zachowanie seksualne, w którym osiągnięcie satysfakcji seksualnej odbywa się poprzez kontakt z partnerem tej samej płci. Dotyczy to zarówno stosunków między mężczyznami, jak i kobietami. Homoseksualizm spotykany jest w wielu kulturach i epokach. Występował w antycznej Grecji i Rzymie, wśród Indian Ameryki Środkowej i Południowej, w Nowej Gwinei, a w niektórych kulturach ma miejsce instytucja małżeństwa homoseksualnego np. w Australii szczep Aranda, w Europie Danii i Holandii. Natomiast w Asyrii, Izraelu i w chrześcijańskiej Europie był potępiany. Obecnie wraz z rozwojem cywilizacji, zmiana niektórych norm, bardzo trudno powiedzieć co już jest dewiacją a co jeszcze nie. To co uznamy za dewiacje zależne jest od kultury, wierzeń, obyczajów obowiązujących w danym państwie, danej społeczności.
Przyczyny rozwoju orientacji homoseksualnej
czynniki biologiczne, rodzinne (np. matki nadmiernie opiekuńcze wobec
synów, uwodzicielskie wobec nich, nadmiernie karzące, ojcowie wzbudzający lęk).
czynniki osobowościowe (np. lęk przed rolą seksualną wobec drugiej płci, tendencje narcystyczne).
czynniki sytuacyjne (np. uwiedzenie na początku okresu dojrzewania, następstwo wspólnej masturbacji z rówieśnikami tej samej płci).
uwarunkowania powstałe w trakcie masturbowania się z towarzyszącą wyobraźnią o treściach homoseksualnych.
przyczyny środowiskowe (np. homoseksualizm zastępczy i gwałty homoseksualne w zakładach karnych, internatach).
mechanizmy obronne (np. ucieczka w homoseksualizm w wyniku ośmieszania i odrzucenia przez partnera).
Przyczyny warunkujące dewiacyjne zachowania seksualne:
Biologiczne i psychogenne, .
Mechanizmy wczesnodziecięce lub zaburzenia socjalizacji w rodzinie.
Mechanizmy obronne, np. wiele osób odczuwających lęk wobec drugiej pici, mających poczucie niskiej wartości może skierować się w stronę obiektów seksualnych mniej zagrażających.
Zaburzenia psychiczne.
Uwarunkowani socjologiczne.
Dewiacyjność może być zatem chorobą, mechanizmem obronnym, skutkiem zakłócenia w rozwoju psychoseksualnym bądź następstwem uwarunkowania biologicznego. Ocena etyczna
dewiacyjności nie jest jednoznaczna i powinna uwzględniać formę osoby i sytuację.
Wszelka generalizacja oceny etycznej dewiacyjności może wyrządzać krzywdę dewiantowi.
Rodzaje Dewiacji:
Alloapotemnofilia- osoby z amputacjami
Autoapotemnofilia - autoamputacja
Asfyxiofilia- samoduszenie, wieszanie się.
Autogonistofilia- sceniczność
Autossassinofilia- pozorowanie własnego zabójstwa
Automonoseksualizm- oglądanie w lustrze własnego ciała przebranego w strój kobiecy
Autonefiofilia- pieluszki
Ciswestytyzm - ubieranie się w odzież własnej płci, ale typową dla innego wieku
Coprofilia - kontakty z odchodami
Erelolonofilia- mord z lubieżności
Fetyszyzm - kontakt z przedmiotami, częścią ciała partnera
Flagellantyzm - biczowanie siebie lub partnera
Frotteuryzm - ocieractwo
Gerontofilia - młoda osoba ze starszym partnerem
Heterochromofilia- fetyszem jest inny kolor skóry
Homoeowestytyzm- ubieranie się w odzież należącą do innej osoby tej samej pici
Hyfefilia- kontakt z tkaninami
Kaudalezizm - pokazywanie innym mężczyznom obnażonej własnej partnerki
Kleplofilia - kradzieże
Klismafilia - wlewy odbytnicze
Masochizm - satysfakcja w wyniku cierpienia, bólu
Mysofilia- brudy
Narratofilia - erotyczne rozmowy
Nimfofilia- kontakt z niedojrzałą dziewczyną
Ozolagia- fetyszem jest zapach innej osoby
Partenofilia- kontakt z dziewicami
Pedofilia- kontakt z dziećmi
Pictofilia- wizerunki
Pirolagnia- widok ognia
Piromania- podpalanie
Raptofilia - gwałcenie
Retilizm- fetyszem są wyroby ze skóry
Sadyzm - psychiczne lub fizyczne znęcanie się nad partnerem
Sallromania - pobrudzenie innej osoby
Scoptofilia - obserwowanie, podglądanie współżycia
Somnofilia - zespół śpiącej księżniczki
Stigmatoftilia - nakłuwanie, tatuowanie
Symforofilia - katastrofy
Scatafilia telelone - obsceniczne rozmowy przez telefon
Tanatofilia - marzenie o własnej śmierci
Transwestytyzm - przebieranie się w odzież drugiej pici
Transseksualizm - potrzeba zmiany płci
Triolizm - kontakty trój osobowe
Voyeuryzm - podglądanie
Urodochiumiagnia - dotykanie ustami moczu partnera
Urofagia - picie moczu partnera
Urofilia - wąchanie lub oblewanie się moczem partnera
Urolalia - słownictwo związane z moczem
Wampiryzm - fetyszem jest krew partnera
Zespół niezróżnicowanego obiektu erotycznego - współistnienie kilku dewiacji
Zoofilia- kontakt ze zwierzętami
Zoosadyzm - znęcanie się nad zwierzętami, zoofilia z sadyzmem
Wykład nr 4 16.03.2007
Kwestia ochrony środowiska naturalnego.
Konferencje:
16 czerwca 1972 konferencja w Sztokholmie - w uchwalonej wówczas „Deklaracji" sformułowany został katalog podstawowych zasad ochrony środowiska. Pierwsza stanowi, że: Człowiek ma podstawowe prawo do wolności, równości i odpowiednich warunków życia w takim środowisku, które pozwalałoby na przyzwoite życie w dobrobycie. Człowiek ponosi poważną odpowiedzialność za ochronę środowiska naturalnego dla obecnych i przyszłych pokoleń.
Była pierwszym międzynarodowym dokumentem (nie miała jednak charakteru prawnie wiążącego) „w którym prawo do środowiska zaliczone zostało do katalogu podstawowych praw człowieka". Na konferencji w Sztokholmie w 1972 r. ogłoszono 5 czerwca Światowym Dniem Ochrony Środowiska.
1992 rok konferencja w Rio de Janerio- „Deklaracja z Rio", zawierała 27 zasad, które stanowią kontynuację i rozwinięcie zasad „Deklaracji Sztokholmskiej". W konferencji uczestniczyli przedstawiciele prawie wszystkich krajów świata. Motywem przewodnim konferencji była przyszłość ludzkości w obliczu ograniczonych zasobów naturalnych. Proces zapoczątkowany w Rio zawarty został w różnych dokumentach. Jeden z nich to Agenda 21 (Globalny Program Działań).Określa również harmonogram i kosztorys działań na lata 1993-2000. W dokumencie tym przedstawiano najważniejsze problemy i wskazano drogi
ich rozwiązania. Do tych problemów zalicza: walkę z biedą, z wyżem demograficznym,
dewastację środowiska, wynikającą z gospodarczej działalności człowieka oraz zmianę modelu konsumpcji.
1997rok konferencja w Kito- ta konferencja dotyczyła emisji gazów do atmosfery. Państwa świata podjęły decyzje zmniejszenia emisji gazów cieplarialnych.
Czynniki niszczące środowisko naturalne:
Systemy irygacyjne- nawadnianie pól, przyczynia się do powstawania tzw. Obszarów pustynnych.
Problem megapolii- bomba demograficzna, problem bezdomności, złe warunki mieszkaniowe .
Kwestia zanieczyszczeń: wód, powierzchni ziemi, powietrze, hałas, promieniowanie,
Z zagrożeniem środowiska wiążą się takie kwestie jak demografia, migracja ludności, problemy związane z rozwojem miast( coraz więcej ludzi przenosi się do miast, miasta produkują coraz więcej zanieczyszczeń i odpadów), problemy związane z utylizacją śmieci.
Wykład nr 5
Migracje i mniejszości narodowe
Migracje nie są zjawiskiem nowym. Na migracje możemy spojrzeć w mikro i marko skali
Emigracja-ruch wędrówkowy ludności związany że zmianą miejsca zamieszkania, także zbiorowość objęta tym ruchem.
lub
Emigracja- wyjazdy ludności z kraju za granicę na stałe oraz te z wyjazdów czasowych, które z powodu podjętych już na miejscu decyzji zmieniają się w pobyt na stałe.
Migracja- złożony proces przemieszczeń przestrzennych ludności
Migracja lub ruchem migracyjnym w ścisłym znaczeniu nazywamy całokształt przesunięć prowadzących do zmiany miejsca zamieszkania osób, które przenoszą się z miejsca pochodzenia lub miejsca wyjazdu do miejsca przeznaczenia lub miejsca przyjazdu.
( definicja z encyklopedii demografii)
Migracją nazywamy ruchliwość przestrzenną mieszkańców kraju lub regionu spowodowaną kataklizmami, żywiołowymi, wojnami, gwałtownymi zmianami społecznymi lub naturalnymi przenosinami(że wsi do miast, z miast do wsi, z miasta do miasta, z jednej wsi do drugiej) albo w celach zarobkowych z kraju do kraju. ( definicja encyklopedii ONZ)
Polityka społeczna ma za zadanie wyrównywać szanse życiowe migrantów i asekurować ich w nowym miejscu zamieszkania.
Główne formy migracji:
Emigracja - wyjazd z kraju obywateli za granicę i osiedlenie się w innym kraju.
Imigracja - przyjazd do danego kraju i osiedlenie się obywateli państw obcych.
Migracje wewnętrzne - przemieszczanie się ludzi w obrębie danego kraju.
Reemigracja - powrót emigranta do ojczyzny.
Repatryjacja - powrót do ojczyzny osób przebywających przymusowo dłuższy czas poza granicami kraju, powrót emigrantów do kraju pochodzenia z przywróceniem praw obywatelskich.
Readmisja - odesłanie nielegalnego imigranta do kraju, z którego przybył.
Uchodźca - osoba, która nie może/nie chce wrócić do swojego kraju pochodzenia lub stałego pobytu z przyczyny uzasadnionej obawy przed prześladowaniem z powodu np. rasy, religii, narodowości, poglądów politycznych.
Azylant - osoba, której drugie państwo udzieliło schronienia ze względu na fakt, że dany cudzoziemiec był ścigany, prześladowany we własnym kraju za działalność polityczną.
Repatriant - deklaruje polska narodowość i spełnia 2 warunki: jedno z dziadków lub obydwoje pradziadkowie byli Polakami, wykaże swój związek z polskością.
Migracja ma cechy społeczne:
jest zjawiskiem masowym- znaczące liczby migrantów
stanowi wyraz niezadowolenia, protestów wobec panującego ładu politycznego, społecznego, gospodarczego
częstym motywem migracji jest dążenie do poprawy sytuacji materialnej
Czynniki przyciągające:
Czynnik prawny - brak wymagań wizowych, liberalne przepisy imigracyjne, łatwość uzyskania azylu i pozwolenia na pracę, różne uprawnienia socjalne dla uchodźców, imigrantów
Czynnik ekonomiczny - wysoki stopień rozbudowy instytucji państwa dobrobytu, niska stopa bezrobocia, możliwość zatrudnienia, zapotrzebowanie na siłę roboczą cudzoziemców, szybkie tępo wzrostu gospodarczego.
Czynnik społeczno-polityczny - życzliwy stosunek społeczeństwa i partii politycznych do przyjezdnych, możliwości absorpcyjne cudzych kultur.
Czynnik demograficzny - niski lub ujemny przyrost naturalny,
Czynnik historyczny - istnienie starych centrów wychodźstwa, sprzyja zwiększaniu emigracji do tamtego miejsca.
Czynniki wypychające:
czynnik prawny - np. liberalne regulacje paszportowe
czynnik ekonomiczny - wysoki poziom bezrobocia, brak możliwości zatrudnienia w swoim zawodzie, zła sytuacja mieszkaniowa, złe zaopatrzenie sklepów
czynnik społeczno-polityczny - dyskryminowanie mniejszości narodowych, zbrojne konflikty etniczne, ograniczanie praw człowieka, rozczarowanie z powodu przemiany ustroju, niebezpieczeństwo autorytarnej dyktatury, z powodu zamachu stanu lub wojny domowej
czynnik demograficzny -przeludnienie wsi, nadwyżki osób młodych w wieku produkcyjnym, wysoki przyrost naturalny
czynnik historyczny - brak skupisk narodowościowych w danym państwie, brak instytucji kulturalnych, oświatowych danego narodu
Nowe tendencje migracyjne:
Migracja niepełna - rodzaj masowych przemieszczeń ludzi między krajami, które posiadają następujące cechy (nie uwzględnia się je w statystykach):
krótkie, jednorazowe pobyty w kraju docelowym.
wyjazdy te stanowią istotne źródło dochodów dla gospodarstwa domowego,
doraźnie respektują reguły dotyczące cudzoziemców
Sposoby rozwiązywania Kwestii Migracji za to odpowiada Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji -> harmonogram prac nad Stworzeniem Podstawowych Założeń Polityki Migracyjnej Państwa.
7 grup tematycznych:
Legalizacja pobytu.
Zwalczanie nielegalnej migracji.
Zatrudnianie cudzoziemców.
Polityka wizowa wobec krajów szczególnego ryzyka imigracyjnego.
Wydalanie niepożądanych cudzoziemców.
Integracja uchodźców i osób osiedlających się na stałe w Polsce.
Repatriacja Polaków i Osób Polskiego pochodzenia.
Podmioty:
Urząd wysokiego komisarza do spraw Uchodźców - pod egidą ONZ.
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji:
-Departament uchodźstwa, migracji i ochrony granic - ten departament przyjmuje i rozpatruje wnioski o status uchodźcy.
-Departament pomocy integracji społecznej (w ministerstwie pracy i polityki społecznej) - odpowiedzialny jest za integrację udźców
Polska Akcja Humanitarna.
Caritas
Helsinka Fundacja Praw Człowieka.
Wykład nr 6 20.04.2007
Kwestia starości
gerontos - starzec(łac)
Gerontologia (med.) - nauka o starzeniu i starości żywych organizmów głównie u człowieka, Jest procesem zmian zachodzących w organizmie podczas całego życia. A przejawiającym się w późniejszym etapie życia osłabieniem funkcji komórek i organów, które w konsekwencji prowadzi do śmierci.
Gerontologia bada te procesy, bada źródła i przyczyny oraz skutki postępu starości jednostki i społeczeństwa.
Geriatria zajmuje się profilaktyką, diagnostyką i leczeniem chorób ludzi w podeszłym wieku - starczym, to dziedzina medycyny w praktyczny sposób wykorzystującym- wiedzę teorii
od strony pedagogiki.
Geragogika - jest subdyscypliną, która w teorii i praktyce zajmująca się kształceniem ludzi starszych i wspomaganiem w procesie starzenia się.
Gergogika - gerontologia edukacyjna, pedagogika wychowawcza.
Rodzaje ,,wieków”:
wiek metrykalny - inaczej wiek kalendarzowy
wiek biologiczny - określany na podstawie zmian, które zaszły w organizmie
wiek psychologiczny - określany na podstawie zmian psychologicznych
Rodzaje starości :
Starość biologiczna - rozumiana jako obniżenie się sprawności organizmu po 30 roku życia.
Starość kalendarzowa - wiązana z uwarunkowaniami kulturowymi 65 lub 60 lat.
Starość społeczna - związana z podejmowaniem nowych ról społecznych np. bycie dziadkami, zajmowanie się wnukami. Bez wyznaczania granic wiekowych
Starość Ekonomiczna - określana prawnie po przez wiek emerytalny.
Starość Socjalna - związana z nabyciem specjalnych praw np.: otrzymywanie dodatku pielęgnacyjnego
Starość Psychologiczna
Problemy ludzi starszych:
samotność
życie w ubóstwie
choroby
inwalidztwo
poczucie braku przydatności
Marginalizacja ludzi starszych- inkluzja z życia zawodowego, towarzyskiego, zrywanie więzi społecznych przez zwiększoną mobilność społeczną. Występują różne punkty widzenia problemu starości. Wraz z wydłużeniem się czasu życia zwiększa się zapotrzebowanie na usługi opiekuńcze, pielęgnacyjne czy rekreacyjne dla tej warstwy społecznej. Są to nowe zadania dla polityki społecznej. Obecnie granica starości jest moment przejścia na emeryturę. Ludzie starzy borykają się z problem dochodu - świadczenia emerytalne czy rentowe są bardzo niskie i często takim ludziom brakuje środków na opłacenie rachunków czy wykupnie lekarstw.
Międzynarodowe dokumenty regulujące spawy ludzi starszych:
Międzynarodowa Konwencja ONZ
Europejska Karta Socjalna
Konferencja Kopenhaska - ONZ
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka-ONZ
Konwencje Międzynarodowej Organizacji Pracy- zwłaszcza konwencja 102
Obszary działalności polityki społecznej na rzecz ludzi starych:
Pomoc przy prowadzeniu gospodarstwa
Zabiegi pielęgnacyjne
Integracja ludzi starszych ze społeczeństwem
Przygotowanie do przejścia na emeryturę
Migracja, mobilność społeczna
Rządowe organizacje działające na rzecz ludzi starych:
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej - świadczenia emerytalne i rentowe
Minister Zdrowia - dbanie o stan zdrowia
Urząd do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych
Zakład Ubezpieczeń Społecznych - środki dla ludzi na emeryturę
Organizacje pozarządowe: (świadczą głownie usługi pielęgnacyjne oraz integracyjne, nie kreują polityki społecznej raczej ja wspomagają)
Caritas
Organizacje samopomocowe i rady seniorów
Organizacje przy hospicjach i domach opieki społecznej
Pomysły na rozwiązanie problemów ludzi starszych:
Autonomia ludzi starszych - sami decydują jak mają żyć, posiadają suwerenność w podejmowaniu decyzji
Integracja ze społeczeństwem
Opieka ze względu na stan zdrowia
Powstanie organizacji, która będzie koordynować działania polityki społecznej na rzec ludzi starszych, żeby mogli godnie przeżyć życie
Domy dziennego pobytu, stacjonarne, tworzenie godziwych warunków zamieszkania w różnego rodzaju domach
Zapewnienie odpowiedniego dochodu
Wykład nr 7 27.04.2007
Samobójstwa
Samobójstwa czyli inaczej próby samobójcze:
próba samobójcza udana
próba samobójcza nie udana.
Émile Durkheim zajmował się samobójstwami.
Samobójstwo jest wskaźnikiem społecznego nieprzystosowania, społecznej izolacji, jest to zachowanie sprzeczne z ogólnie przyjętymi normami moralnymi. Zachowanie wynika z zachwiania więzi emocjonalnych i społecznych, a w ostateczności uniemożliwia dalszą egzystencję.
Samobójstwo - wołanie o śmierć - reakcja na brak udzielenia pomocy. Próby samobójcze to wołanie o pomoc.
Samobójstwo to każdy wypadek śmierci będący efektem bezpośredniego bądź pośredniego działania ofiary - E. Durkheim
syndrom suidycydalny - zespół towarzyszący samobójstwu, polega na rezygnacji z życia i samozniszczeniu.
Do ilości prób samobójczych przyczyniają się jednostki ale także ludzie z otoczenia
Rodzaje samobójstw - według E. Durkheim
samobójstwo egoistyczne - samobójstwo będące wynikiem słabej integracji jednostki z grupą lub społeczeństwem. Wyobcowanie w tłumie, alienacja.
samobójstwo altruistyczne - będące skutkiem zbyt silnej integracji identyfikacji ze środowiskiem, celami, interesami oczekiwań grupy. Skutek zbyt daleko posuniętej socjalizacji.
np. uczestnik sekty - jak guru każe się zabić to robimy to.
samobójstwo anomiczne - będące przejawem zakłócenia ładu społecznego, wskaźnikiem jego rozregulowania, gdy zachowania jednostki są za mało stymulowane i kontrolowane przez społeczeństwo.
np. Witkacy.
samobójstwo fatalistyczne - związane z sytuacją jednostki - samobójstwo człowieka w sytuacji tragicznej - nie widzi wyjścia z sytuacji.
Przyczyny samobójstw:
tłem do samobójstw są zaburzenia psychiczne(przeważnie tak jest ale nie jest to reguła)
zaburzenia osobowości
stany depresyjne - elementy zespołu depresyjnego:
duże nasilenie lęku, poczucie winy
niepokój,
pobudzenie
zaburzenia snu.
poczucie beznadziejności w sytuacji bez wyjścia.
urojenia depresyjne.
złe samopoczucie,
skutki chorób,
choroby somatyczne - choroby nie rokujące pozytywnej diagnozy
czynniki społeczno - demograficzne
wiek
płeć
sytuacja społeczno - zawodowa.
Stan cywilny
Różnice między samobójcami:
Im ktoś starszy próby samobójcze są bardziej skuteczniejsze. Mężczyźni, którzy popełniają samobójstwo mają około 40 lat, mała liczba gestów samobójczych, duży odsetek samobójstw dokonanych. Stan cywilny odgrywa tez ważną rolę: wdowcy i wdowy i rozwiedzeni 4 razy częściej popełniają samobójstwa niż żonaci.
Motyw samobójstw - tanatologia = nauka o śmierci
motywy wywierania wpływu,
rytuał, motyw ofiary - sekty np. sataniści.
Często trudno ustalić bezpośrednie przyczyny samobójstwa.
Zespół presuidycydalny
rezygnacja z życia
zmniejszenie różnych funkcji psychicznych
obniżanie swojej wartości
myślenie o śmierci jako rozwiązaniu problemów
zachowania autodestruktywne
Sposoby samobójstw:
powieszenie - najczęściej.
zadzierzgnięcie
zadławienie.
samobójcze zatrucia.
samobójstwa wykonane za pomocą broni palnej
samobójstwo po przez rany cięte, kłute lub rąbane.
samobójcze obrażenia głowy.
samobójstwo przez utopienie
samobójcze skok z wysokości.
samobójstwo przez prąd elektryczny.
samo spalenie.
samobójstwa w ruchu drogowym.
rzucenie się pod pędzący pojazd.
samobójstwa na tle motywów psychopatycznych.
samobójstwa złożone, kombinowane.
Wykład nr 8 4.05.07
Osoby niepełnosprawne
Działania podmiotów publicznych i pozarządowych mają na celu:
wyrównanie różnic społecznych i socjalnych
integracje że środowiskiem
asekurację
zapobieganie ekskluzji
Obecnie wiele kampanii wspierających osoby niepełnosprawne
Definicja osoby niepełnosprawnej według ustawy z sierpnia 1997 roku :
Niepełnosprawna jest osoba której stan fizyczny lub/i psychiczny trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza, uniemożliwia wypełnianie zadań życiowych i ról społecznych.
Dużą role w przypadku osób niepełnosprawnych mają do spełnienia organizacje pozarządowe, które są partnerem dla osób niepełnosprawnych. Wiele osób niepełnosprawnych korzysta z pomocy podmiotów publicznych, gdzie są traktowani jako klienci, petenci a nie jak partnerzy. Zupełnie inne traktowanie kiedy ktoś podchodzi do nas jak do klienta a inne kiedy jak do pantera. Poza tym organizacje pozarządowe często działają w środowiskach lokalnych, dzięki czemu są bliżej i mogą rozpoznać prawdziwe potrzeby osób niepełnosprawnych. Często same osoby niepełnosprawne angażują się w pomoc innym niepełnosprawnym.
Schorzenia powodujące niepełnosprawność:
schorzenia układu krążenia
dysfunkcje narządów ruchu
upośledzenie umysłowe, schorzenia psychiczne (6/100 osób niepełnosprawnych to osoby z upośledzeniem, schorzeniami psychicznymi).
Rodzaje niepełnosprawności:
sensoryczna
motoryczna
psychiczna
Orzeczenie o niepełnosprawności uzyskuje się w ZUSie. ZUS często nie chce wypłacać świadczeń osoba niepełnosprawnym, dlatego nie rzadko nie uznaje kogoś za osobę niepełnosprawną. Różne przekłamania w związku z orzecznictwem.
13 grup niepełnosprawności:
osoby z lekkim niedorozwojem umysłowym
osoby z trudnościami w nauce szkolnej
osoby niedowidzące
osoby niewidome
osoby niedosłyszące
osoby niesłyszące
osoby z uszkodzeniami rdzenia kręgowego
osoby z mózgowym porażeniem dziecięcym
osoby z zaburzeniami mowy
osoby po zawale serce
osoby chore na cukrzyce
osoby chore na gruźlicę
osoby społecznie niedostosowane
Według szacunków ONZ 10% ludności świata to osoby niepełnosprawne a w krajach trzeciego świata osoby niepełnosprawne stanowią 80% ludności.
W Polsce jest ok. 5 mln osób niepełnosprawnych. ZUS wydaje coraz mniej orzeczeń, by ograniczyć wypłatę świadczeń, także oficjalne dane statystyczne nie zawsze będą zgodne z prawdą.
Proceder uciekania w niepełnosprawność- ludzie, którzy chcą być niepełnosprawni, by otrzymać zasiłek, pracodawcy zatrudniający niepełnosprawnych zwolnieni od płacenia podatków. Orzecznictwo ZUS ma wychwyci także tych nieuczciwych.
Istotna kwestia wykształcenia:
ok. 60%-wykształcenie podstawowe
ok. 20% wykształcenie średnie i policealne
ok. 3% wykształcenie wyższe
W Polsce 17% niepełnosprawnych mężczyzn i 16% kobiet to osoby bezrobotne.
Większość osób niepełnosprawnych jest bierna zawodowo, nie zawsze z własnej winy. Większość osób niepełnosprawnych to jednak osoby w wieku produkcyjnym. Poważnym problemem przy zatrudnianiu niepełnosprawnych jest mobilność, związana głownie z barierami architektonicznymi.
Wiele osób niepełnosprawnych nie uczestniczy w życiu społecznym. Ważniejsze jest dla nich kupno sprzętu rehabilitacyjnego czy innych sprzętów umożliwiających funkcjonowanie niż rozrywki, wyjazdy, korzystanie z dóbr kultury.
Wykład nr 9 11.05.07
Alkoholizm
Alkoholizm zalicza się do zjawisk patologicznych. Często nazywana jest choroba woli, ponieważ uniemożliwia człowiekowi powstrzymanie się od spożycia alkoholu.
Czynniki:
czynniki fizyczne (dziedziczenie)
czynniki psychologiczne (osobowość alkoholowa)
czynniki psychosomatyczne
czynniki środowiskowe
Definicje terminów związanych z alkoholizmem:
Alkoholizm - „wszelki sposób picia, który wykracza poza miarę tradycyjnego i zwyczajowego spożycia albo poza ramy obyczajowego, przyjętego w całej społeczności picia towarzyskiego, bez względu na czynniki etiologiczne, które do takiego zachowania prowadzą i niezależnie od zakresu, w jakim te czynniki etiologiczne zależą od dziedziczności oraz od nabytych wpływów fizjologicznych i metabolicznych"
Alkoholikami - są osoby nadmiernie pijące, u których zależność od alkoholu osiągnęła taki stopień, że wykazują bądź wyraźne zaburzenia psychiczne, bądź zachowują się w sposób przynoszący szkodę ich zdrowiu fizycznemu i psychicznemu, ich stosunkom z osobami drugimi, ich sytuacji społecznej i ekonomicznej. Są to również ludzie, którzy wykazują objawy zwiastujące takie zaburzenia. A zatem wymagają oni leczenia.
Pijaństwo to spożywanie napojów alkoholowych w dużych ilościach przy różnych okazjach wraz z towarzyszącym temu zjawisku niewłaściwym zachowaniem.
Alkoholizm rozumiany jest jako jednostka chorobowa.
Czynniki powodujące alkoholizm nie zostały w pełni wyjaśnione, pomimo pojawienia się szeregu teorii próbujących objaśnić mechanizmy powstawania alkoholizmu.
Obecnie zostały usystematyzowane różne czynniki z zakresu społeczno-biologicznych uwarunkowań alkoholizmu. Wyróżnili oni czynniki, które działają na jednostkę doprowadzając ją stopniowo do alkoholizmu:
czynniki genetyczne
czynniki środowiska prenatalnego (wpływy prenatalne)
czynniki psychologiczne (zaburzenia rozwoju osobowości we wczesnym dzieciństwie)
czynniki fizjologiczno-biochemiczne (upośledzenie reakcji fizjologicznej na alkohol);
wzorce społeczne osób (autorytety nadużywające alkoholu);
czynniki społeczno-kulturowe (praktyki picia i postawy);
Funkcja alkoholu w organizmie ludzkim (zmniejszenie napięcia, łagodzenie stanów depresyjnych)
Motywy sięgania po alkohol:
konformistyczne (dla ,,świętego” spokoju)
ludyczne (wiąże się to z powszechnością picia przy każdej okazji, przymus towarzyski)
hedonistyczne (lubimy)
teologiczne.
Wzrost spożycia alkoholu notuje się w obszarach zwiększonego ryzyka społecznego i w środowiskach bezrobotnych lub zagrożonych bezrobociem. Potwierdza to tezę, że coraz większe spożycie alkoholu w jakimś społeczeństwie jest związane z poczuciem zagrożenia tego społeczeństwa.
Alkoholizm jest ściśle związany z przestępczością. Pod wpływem alkoholu dokonuje się najczęściej następujących przestępstw: zabójstwa, nieumyślne spowodowanie śmierci, uszkodzenie ciała, udział w bójkach i pobiciach, gwałty, kradzieże.
Alkoholizm wywołuje szkody:
ekonomiczne
moralne
zdrowotne
DDA - Dorosłe Dzieci Alkoholików
nieumiejętność nawiązywania intymnych związków i obawa przed utratą własnego ja.
obawa przed zdemaskowaniem i przed porzuceniem.
podatność na zranienie.
obawa przed sytuacją konfliktową i gniewną.
kłopoty z odpowiedzialnością.
poczucie odmienności izolacji od ludzi.
nieumiejętność radowania się, bawienia.
trudności w odróżnieniu tego co normalne od tego co nienormalne.
szukanie trudności i kryzysów zamiast spokojnego życia.
nadmierne poczucie lojalności.
obawa przed utratą kontroli.
tendencje do kłamstw bez powodu.
Problemy związane z zatrudnieniem, rynkiem pracy
Rola związków zawodowych-mają chronić pracowników. Związki zawodowe nie zawsze spełniają swoja rolę.
Firmy często oszczędzają na pracowniku np. nie zapewniając im odpowiednich warunków pracy w ramach bhp np. nie zapewniając odpowiedniego ubioru.
Często zatrudnia się na czarno, bez zobowiązań. Pracując w szarej strefie nie mamy zagwarantowanych świadczeń emerytalnych a często zdarza się, że nie mamy zagwarantowanych odpowiednich warunków pracy.
Uchybienia zarówno że strony pracowników jak i pracodawców. Często pracodawcy nie są rzetelni jeśli chodzi o wypłatę świadczeń związanych że zwolnieniem czy tez nadgodzinami.
6
8