Dariusz Doliński

Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej

Metody Oddziaływań Psychologicznych

Wykład 13

Emocje w związkach społecznych

1. Miłość i radość - emocje kooperacji

2. Złość, lęk, pogarda - emocje rywalizacji

3. Poczucie winy i wstydu - emocje uzależniające partnera

4. Funkcjonowanie wewnątrzgrupowe i międzygrupowe

5. Złość i pogarda w małżeństwie

Trzy interpersonalne funkcje winy (Baumeister, Stillwell i Heatherton, 1994)

WINA:

- redukuje prawdopodobieństwo rozpadu związków interpersonalnych (zapobiega krzywdzie, wywołuje skłonność do jej kompensacji)

- przyczynia się do redystrybucji emocjonalnych kosztów krzywdy

- służy wywieraniu wpływu społecznego

Powody dla których poczucie winy i wstydu może prowadzić do uległości

- motyw odzyskania poczucia własnej wartości

- motyw pokuty i ukarania siebie

- motyw ucieczki od negatywnej samoświadomości

- motyw unikania negatywnych/poszukiwania pozytywnych emocji

- motyw odzyskiwania poczucia kontroli

Wallace i Sadalla, 1966 - odsetki osób uległych

prośba o udział w nieprzyjemnym eksperymencie)

G. kontrolna 15%

Zepsucie aparatu/ winowajca ujawniony 69%

Zepsucie aparatu/ winowajca nie wykryty 38%

Konoske i inni, 1979 - średnie liczby odbywanych rozmów

(prośba o odbywanie rozmów telefonicznych)

Badani z poczuciem winy

rozmowy neutralne 21.00

okłamywanie 12.27

Badani bez poczucia winy

rozmowy neutralne 10.33

okłamywanie 13.07

Eksperyment Kellna i Ellarda, 1999

(Średnie liczby kopert, które godziły się roznieść osoby badane w poszczególnych warunkach)

G. kontrolna 9.13

Odwet + przebaczenie 9.27

Przebaczenie 18.08

Odwet 7.29

Bez komentarza 11.46

Techniki indukowania poczucia winy:

- „Jak mogłeś mi to zrobić. Nie chcę mieć z tobą nic wspólnego” - wycofywanie miłości

- przebaczanie (zamyka dyskusję o odpowiedzialności)

- komunikowanie doznanej krzywdy osobom trzecim

- odmowa zaakceptowania wyjaśnień i rekompensaty

- „nadstawianie drugiego policzka” (rezygnacja z rewanżu

HUŚTAWKA EMOCJONALNA

Eksp.1 Zgoda na wypełnienie testu Speilbergera

Gwizdek 59%

Bez gwizdka 46%

Idący chodnikiem 41%

Eksp. 2 Zgoda na wypełnienie ankiety

Kartka za wycieraczką 62%

Kartka przy klamce 37%

Bez kartki 36%