Wykład I 11.10.2003 r.
Stosunki polsko-niemieckie
1949 r. powstały dwa państwa niemieckie w wyniku pewnych ustaleń politycznych. Od 1945 r. rywalizowały dwa bloki, w kontekście których musiały kształtować się stosunki polsko-niemieckie.
W wyniku II wojny doszło do pomniejszenia terytorium Niemiec (Prusy, Pomorze, Dolny Śląsk). Ludzie, którzy musieli opuścić swoje domostwa, w wyniku zmiany granic, byli rozgoryczeni.
Polityka tak Polski jak i dwóch państw niemieckich nie była polityką samodzielną, RFN opierała się na Zachodzie, NRD na ZSRR. Podpisano kapitulację, doszło do Poczdamu, jednak stan wojny nadal trwał. Nie bardzo wiedziano, kto miał podpisać układ pokojowy. Pojawiły się dwa państwa niemieckie, z których każde uważało się za jedynego reprezentanta narodu niemieckiego.
6 lipca 1950 rok układ o granicy pomiędzy Polską a NRD tzw. układ zgorzelecki. W pewnym stopniu chodziło o usankcjonowanie granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej, a poza tym potwierdzenie istnienia NRD.
18 lutego 1955 rok zakończenie wojny z Niemcami.
Wciąż jednak nie było nawiązanych stosunków dyplomatycznych pomiędzy Polską a drugim państwem niemieckim. Od 1948 roku Polska podpisała z "Joint Export i Import" układ i dzięki temu istniała "jakaś tam" wymiana handlowa z RFN.
1949 roku - powstało państwo niemieckie we Frankfurcie n/Menem. Polska założyła swoją agencję handlową.
Nie istniały żadne problemy w relacjach Polska -NRD.
1949 rok - Adenauer Konrad .
Polska była małym trybem w wielkim mechanizmie ZSRR. Adenauer chylił czoła przed walką Polaków, ale taka postawa nie była modna, a kanclerz musiał zważać na nastroje wyborców. Oficjalne uznanie przez niego polskich granic byłyby przekreśleniem marzeń tych, którzy zostali wypędzenie, a wierzyli, że kiedyś powrócą.
W 1951 roku powstała organizacja skupiająca wysiedlonych po II wojnie Niemców. Powstało specjalne ministerstwo do spraw osób wypędzonych.
1958 rok - Kolonia - zjazd niemieckiego Zakonu Rycerskiego. Kanclerz RFN otrzymał tytuł honorowego rycerza - przyjął i przywdział płaszcz krzyżacki - to zdjęcie obiegło świat. Skojarzenie jednoznaczne - Adenauer - Krzyżak.
Na relacje polsko-niemieckie wpływ miała polityka ZSRR. Wszystko do 1956 roku w Polsce było uzależnione od woli jednego człowieka - Stalina. Dopiero tendencje do nawiązania stosunków z Niemcami wzmogły się w latach 60-tych.
1966 roku - Willy Brandt z partii socjaldemokratycznej został ministrem spraw zagranicznych. Powstała wizja, że należy nawiązać kontakty z państwami wschodu.
Dwa państwa niemieckie istniały, każde z nich nie uznawało drugiego.
Ostpolitik - zainspirował Willy Brandt. Doszło do spotkania ministrów, a następni kanclerza i premiera.
18 listopada 1970 roku - ministrowie spraw zagranicznych Polski i RFN podpisali układ normalizacyjny.
7 grudnia 1070 roku- kanclerz Niemiec i premier Polski też podpisali ten układ.
Uklęknięcie W. Brandta przed pomnikiem Bohaterów Getta Warszawskiego.
Doradca W. Brandta w sprawie Ostpolitik Egon Bahr.
Od 14 września 1972 roku istnieją stosunki między Polską a RFN.
Czerwiec 1972 roku papież Paweł VI uznał nowy podział administracyjny kościała w Polsce, chodziło dawne biskupstwa pruskie, pomorskie i śląskie, które podlegały Kościołowi w Niemczech. Nowy podział został uznany za zgodny z prawem.
Zadośćuczynienie - trudny problem w stosunkach Polsko - Niemieckich. Strona polska wysuwała bardzo wygórowane żądania. Pierwsze zadośćuczynienie miało miejsce w 1972 roku - DRK za pośrednictwem Międzynarodowego Czerwonego Krzyża, wypłacił ofiarom eksperymentów doświadczeń pseudomedycznych 100 mln DM, z czego 60 mln DM otrzymali poszkodowani, po śmiesznie niskim, państwowym kursie, także, w sumie, dostali niewiele, reszta, czyli 40 mln DM miało być przeznaczone na budowę obiektów do ratowania zdrowia tychże ludzi. W rezultacie te 40 mln DM rozpłynęło się w machinie biurokratycznej).
Opinia publiczna nie wiedziała o tych pieniądzach, nie zostało podana do publicznej wiadomości.
DDR odcinało się od III Rzeszy, do nich nie można mieć było żadnych roszczeń.
E.Gierek już inaczej patrzył na relacje Polska - Zachód. To wszystko było, oczywiście, w zgodzie z relacją Polska -ZSRR.
1978 rok układ gospodarczy na 25 lat pomiędzy RFN a ZSRR.
Wykład II 15.11.2003 r.
Stosunki polsko-niemieckie
Rok 1973 - stagnacja
Od 1974 r. ożywienie w stosunkach polsko-niemieckich.
Strona Polska cały czas wracała do sprawy odszkodowań. Starano się otrzymać jak największe kwoty, np. E. Gierek chciał, aby odszkodowania wyniosły 8-10 mln DM.
Pieniądze te, tak naprawdę, to były potrzebne dla polskiej gospodarki. Osoby uprawnione do otrzymania tychże pieniędzy otrzymywały je po kursie państwowym, więc bardzo niskim.
Wysokość odszkodowań, o które występowała Polska, jeszcze za czasów Gierka, spadła do 1 mln DM.
Ostatecznie zawieszono sprawę odszkodowań - kwestia ta nie miała mieć wpływu na stosunki polsko-niemieckie. Postanowione, że Niemcy udzielą Polsce niskoprocentowej pożyczki dla odbudowy polskiej gospodarki.
Czerwiec 1975 r. konferencja bezpieczeństwa i współpracy w Europie. Strona Polska została zaproszona do wzięcia udziału.
Helsinki - E.Gierek - Schimdt. Ustalono odszkodowania w wysokości 1 mln DM.
Czerwiec 1976 r. -E. Gierek odwiedził RFN i podpisano wiele umów gospodarczych.
H. Schmidt w Polsce w 1977 r.
II wizyta w 1979 r.
Obaj panowie bardzo się zaprzyjaźnili.
1980 r. - przygotowania do drugiej wizyty E.Gierka w Niemczech, miała ona mieć miejsce w sierpniu - wydarzenia w Polsce ....
Należy pamiętać, że stosunku polsko-niemieckie były możliwie tylko dzięki przyjaznemu nastawieniu ZSRR.
4-7 ..............(chyba października) 1978 r.- z wizytą do RFN przybył L. Breżniew. W czasie wizyty rozmawiano o współpracy.
Po roku 1980 r. stosunki polsko-niemieckie pozostają w zawieszeniu.
Lata 80-te obserwacja , co się dzieje w Polsce.
Związki wypędzonych.
3 października 1990 - ZJEDNOCZENIE NIEMIEC
Równocześnie rozmowy o uregulowanie granic pomiędzy Polską a Niemcami
14 listopada 1990 r. podpisanie traktatu między RP a BRD o istniejącej między nimi granicy.
Krzysztof Skubiszewski - Hans Dietrich Genscher - preambuła i 4 artykuły, tzw. traktat graniczny. Potwierdzał ważność układu zgorzeleckiego.
17 czerwca 1991 r. traktat między RP a BRD o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy. 38 art. i on reguluje problem współpracy sąsiedzkiej pomiędzy Polską a Niemcami.
Strona Polska mówi o mniejszości niemieckiej w Polsce, natomiast Niemcy mówią o Polakach mieszkających w Niemczech.
Mniejszość ma pewne prawa i obowiązki. Musi zamieszkiwać owe tereny od dawna, mieć swoją kulturę i tradycję. Ma prawo do swego przedstawiciela w parlamencie.
Obecnie stosunki polsko-niemieckie są dobre.
Partie.
CDU - Christlich-Demokratische Union
CSU -
SPD -
FDP -
Grűnen/Bűndnis 90
PDS -
Koalicja CDU/CSU + FDP
Wykład III 29.11.2003 r.
Prezydenci:
Theodor Heuss (FDP)
1949-1959
Heinrich Lűbke (CDU)
1959-1969
Gustaw Heinemann (SPD)
1969-1974
Walter Schell (FDP)
1974-1979
Karl Carstens (CDU)
1979-1984
Richard von Weizsäcker (CDU)
1984-1994
Roman Herzog (CDU)
1994-1999
Jahanne Rau (SPD)
1999-
Kanclerze:
Konrad Adenauer (CDU)
1949-1963
Ludwig Erhard (CDU)
1963-1966
Kurt Georg Kiesinger (CDU)
1966-1969
Willy Brandt (SPD)
1969-1974
Helmut Smidt (SPD)
1974-1982
Helmut Kohl (CDU)
1982-1998
Gerhard Schrőder (SPD)
1998-
Adenauer Konrad (1876-1967), studiował na uniwersytecie w Bonn, Műnchen i Freiburgu, niemiecki prawnik, polityk, działacz chrześcijańsko-demokratyczny. Od 1906 członek partii Centrum. 1917-1933 nadburmistrz Kolonii, od 1920 przewodn. pruskiej Rady Państwa. Przeciwnik nazizmu, po dojściu do władzy A. Hitlera (1933) pozbawiony wszelkich funkcji, 1934 tymczasowo aresztowany. W związku z zamachem na Hitlera (1944) powtórnie uwięziony. Po wkroczeniu aliantów do Kolonii (1945) ponownie objął urząd nadburmistrza.
Współtwórca i od 1946 przewodniczący Unii Chrześcijańsko-Demokratycznej w brytyjskiej strefie okupacyjnej, 1950-1965 w całej RFN (od 1966 jej honorowy przewodn.). 1948-1949 na czele Rady Parlamentarnej, będącej namiastką ogólnokrajowego parlamentu. 1949-1963 pierwszy kanclerz RFN, jednocześnie 1951-1955 minister spraw zagranicznych. Odegrał wybitną rolę w procesach integracji europejskiej, przyczyniając się do powstania EWG i Euratomu, wprowadził Niemcy do EWWiS oraz Rady Europy. Efektywnie realizował program odbudowy państwa na obszarze zachodnich stref okupacyjnych oraz integracji politycznej i wojskowej RFN z Europą Zachodnią i USA, w celu przełamania izolacjonizmu Niemiec na arenie międzynarodowej.
Dążył do budowy ustroju opartego na zasadach demokracji parlamentarnej. Prowadził politykę denazyfikacji oraz remilitaryzacji Niemiec, a także nieuznawania NRD i granicy na Odrze i Nysie. Odegrał ogromną rolę przy wprowadzeniu RFN do zachodnich struktur politycznych i wojskowych - NATO i Unii Zachodnioeuropejskiej. Doprowadził do zbliżenia z Francją (1954 porozumienie w sprawie obszaru Saary, 1963 traktat o współpracy). W polityce wschodniej doprowadził do nawiązania stosunków dyplomatycznych z ZSRR (1955). 1963, ze względu na podeszły wiek, ustąpił z pełnionych funkcji państwowych. Autor wspomnień Erinnerungen (tomy 1-4, 1965-1968).
Ludwig Erhard urodził się w 1897 r. na Bawarii w Fűrth. Uczył się rzemiosła, pochodził z rodziny kupieckiej. Brał udział w I wojnie światowej. Po wojnie studiował w Norymberdze. W latach 20-tych praca w Instytucie Badań Gospodarczych Produktów Niemieckich w Nűrberg.
W 1942 r. sam założył instytut badań przemysłowych - filie w Beyroth i Nűrberg.
Także pracował na uniwersytecie w Monachium.
1948 r komisja do spraw reformy waluty i finansów. Jeździł z wykładami po USA.
1949-1963 - minister gospodarki. Od 1957 r. wicekanclerz.
1966 - przewodniczący CDU.
Zmarł w 1977 r.
Ojciec "niemieckiego cudu gospodarczego". Wprowadził stabilny pieniądz, więcej demokracji, prowadził politykę proamerykańską.
Uważał, że trzeba także nawiązywać dialog z ZSRR.
Nie był zdolnym politykiem, ale dobrym ekonomistą.
Wykład IV 13.10.2003 r.
Willy Brandt
właściwie Karl Herbert Frahm (1913-1992), niemiecki historyk i polityk. Działacz socjalistycznej organizacji młodzieżowej Socialist Workers Youth. W latach 1930-1933 współpracownik czasopisma Lübecker Volksbote. Od 1932 w SPD, 1933 zagrożony aresztowaniem przez gestapo, pod przybranym nazwiskiem Brandt wyemigrował do Norwegii. Pracownik prasy socjalistycznej. w okresie od 1937 do 1939 korespondent wojenny z Hiszpanii. Podczas ataku III Rzeszy na Norwegię służył w norw. korpusie pomocniczym, za co otrzymał później obywatelstwo norw. Następnie zbiegł do Szwecji. 1940-1945 działacz norweskiego i niemieckiego ruchu oporu. 1946-1947 attaché ds. prasy, norweskiej misji wojskowej w Berlinie. Był korespondentem dla gazet norweskich i szwedzkich z procesu norymberskiego.
W 1948 ponownie przyjął obywatelstwo niemieckie. 1949-1957 i od 1969 poseł do Bundestagu. 1950-1957 deputowany do parlamentu (Izby Posłów) Berlina Zachodniego, 1955-1957 jego przewodniczący. 1954-1958 zastępca, 1958-1963 przewodniczący zachodnioberlińskiej SPD. W latach 1957-1966 nadburmistrz Berlina Zachodniego. Od grudnia 1966 września 1969 wicekanclerz federalny i minister spraw zagranicznych. Od września 1969 do maja 1974 kanclerz RFN. Propagator polityki pojednania RFN z państwami bloku wschodniego, tzw. Ostpolitik. W grudniu 1970 podpisał w Polsce układ o normalizacji stosunków na linii Bonn-Warszawa (uznał granice zachodniej Polski), a w sierpniu 1970 sygnował podobny układ z ZSRR. w latach 1964-1987 przewodniczący SPD. 1971 nagrodzony Pokojową Nagrodą Nobla. Od listopada 1976 przewodniczący Międzynarodówki Socjalistycznej. Od 1980 przewodniczący Niezależnej Komisji ds. Rozwoju Międzynarodowego.
Autor licznych prac, m.in.: Mein Weg nach Berlin (1960), Koexistenz - Zwang zum Wagnis (1963), Draussen (1966), Friedenspolitik in Europa (1968), People and Politics: The Years 1960-1975 (1976), Der organisierte Wahnsinn. Wettrüsten und Welthunger (1985), Ich will raus aus diesem Wahnsinn (1993pseudonimi Herberta Karla Frahm, urodzony w 1913 r. w Lubece.
1973 r. wprowadził Niemcy do ONZ, uznał DDR jako suwerenne państwo. Odłożył zjednoczenie na przyszłość. Reforma systemu socjalnego.
Był pierwszym politykiem, który otrzymał doktorat honorowy w Oxfordzie.
Plusy: był człowiekiem kulturalnym - w czasie wyborów- K. Adenauer go krytykował: matka jego było ekspedientką, a on sam pochodził z nieprawego łoża. On nie wyszukiwał żadnych ciekawostek z życia swego przeciwnika w wyborach.
W 1974 r. ustąpił, bo jeden z jego doradców współpracował ze STASI, nie mógł sobie darować, że on tego nie zauważył.
Minusy: nie podjął skutecznej walki z terroryzmem niemieckim.
Helmut Schmidt
Urodził się w 1918 r. w Hamburgu. Był do 1936 r. członkiem Hitlerjungen. W 1936 r. został zawieszony, gdyż napisał na ścianie, że NSDAP występuje przeciwko nowym trendom w sztuce. Podczas II wojny światowej walczył w dywizji pancernej na froncie wschodnim (1941-1942) i zachodnim (1944-1945). Po krótkiej niewoli brytyjskiej podjął studia ekonomiczne na uniwersytecie w Hamburgu, tam spotkał się z prof. Karlem Schillerem.
1946 wstąpił do SPD. Jako urzędnik administracji miejskiej miasta Hamburg aż do ministra spraw wewnętrznych WiHm.Hamburg.
W 1962 r. powódź w Hamburgu, on organizuje szybką pomoc powodzianom, zaczął być osobą znaną.
Od 1957 członek zarządu, a w latach 1967-1969 przewodniczący frakcji partii w Bundestagu. 1968-1984 przewodniczący SPD. Od 1969 minister obrony, od 1972 minister finansów. 1974-1982 kanclerz Niemiec. Od 1985 współwydawca tygodnika Die Zeit. Podczas jego rządów nastąpiła stabilizacja polityki gospodarczej Niemiec, zarazem miała miejsce fala terroryzmu, inspirowanego przez lewackie ugrupowanie - Frakcję Czerwonej Armii. W polityce zagranicznej był kontynuatorem odprężenia i dialogu pomiędzy Wschodem i Zachodem, zapoczątkowanego przez jego poprzednika na urzędzie kanclerskim, W. Brandta..
Jako minister obrony zasłynął jako osoba, która starała się zdemokratyzować armię, skrócił służbę o 3 m-ce. Dał szansę nauki podoficerom, pozwolił żołnierzom nosić długie włosy.
1974-1982 kanclerzem. Po ustąpieniu z funkcji jest współwydawcą "Die Zeit"
Dokonania:
kontynuacja ostpolitik
rozwinięcie współpracy z Francją, Wielką Brytanią, USA.
Europejski System Monetarny
wygrał bitwę z terroryzmem niemieckim
Brandt był wspaniałym mówcą - on chciał dorównać - "kanclerz pyskacz"
nosił czapkę leninówkę.
5
Festina lente
- V -