Życie św. Wojciecha - Adalbertusa (956-997)
-Przyjął świecenia kapłańskie w Pradze, wkrótce po tym został obrany następcą biskupa -Dytmara, i udał się do Włoch gdzie Otton II zatwierdził wybór.
-Jego rządy w Pradze nie trwały długo, w wyniku konfliktu z duchowieństwem i możnymi opuścił Czechy i udał się pod opiekę do Stolicy Apostolskiej.
-Wojciech postanowił podając pielgrzymkę do Jerozolimy, na co otrzymał dużą sumę od cesarzowej, jednak w wyniku konfliktu z opatem powrócił do Rzymu.
-Wstąpił do zakonu benedyktyńskiego w Czechach, jednak w wyniku kolejnego konfliktu z duchownymi i możnymi ucieka do Rzymu, do zakonu awentyńskiego.
-Arcybiskup Willigis podejmuje starania o powrót Wojciecha do Pragi, jednak on udaje się do Ottona III oraz papieża Grzegorza V z prośbą o możliwość prowadzenia pracy misyjnej wśród pogan. Po otrzymaniu wieści na temat wymordowania rodziny Wojciecha, cesarz bierze go pod swoja opiekę.
-Wojciech udaje się do Polski na dwór Bolesława Chrobrego, gdzie z łatwością zdobywa przychylność władcy.
-Wyrusza na wyprawę misyjną z przyrodnim bratem Radzimem Gaudentym, do ziemi Pruskiej, gdzie zostaje okrutnie zamordowany (23 kwiecień 977)
Bolesław Chrobry wykupuje od pogan szczątki męczennika i chowa go w Gnieźnie. Gaudenty jako naoczny świadek śmierci brata udaje się do Rzymu i Ottona III w celu zabiegania o uznanie Wojciecha za męczennika. Uzyskuje zgodę na kanonizację oraz zostaje ustanowiony arcybiskupem Gnieźnieńskim (2 grudnia 999)
Pierwszym utworem hagiograficznym w dziejach polskiej kultury był Żywot pierwszy św. Wojciecha, biskupa praskiego i męczennika (998-999) powstały w Rzymie, za autora przyjmuje się Włocha, Jana Kanapariusza, zakonnika.
Żywot pierwszy.Jest utworem mającym wartość rzetelnego źródła biograficzno-hitorycznego mające relacje światków i uczestników zdarzeń. Narracja toczy się w zwykłej konwencjonalności hagiograficznej. Na początku poznajemy życie bohatera i jego działalność (vita) okoliczności męczeńskiej śmierci (passo) oraz dowody cudów (miracula).
Na wstępie utworu poznajemy cudowne okoliczności narodzin Wojciecha, oraz to, że został poświęcony Bogu.
Utwór poświęca wiele miejsca opisowi cnót Wojciecha (pobożność, hojność, miłosierdzie, ascetyczne umartwianie ciała)
Wizje senne i prorocze sny ułatwiały podejmowanie decyzji, cudowne zdarzenia otaczały go od dzieciństwa, kiedy to uzdrowił chorego niemowlaka. Jako zakonnik uleczył młoda dziewczynę.
Uwieńczeniem jego życia była męczeńska śmierć, nawiązująca w opisie do śmierci Chrystusa.
Drugi wizerunek ukazuje świętego, jako człowieka pełnego słabości, pysznego i gwałtownego ( konflikt z rodakami - zarzuca im nieposłuszeństwo, rozpasanie, zepsucie, nazywa `trzodą' , opuszczenie benedyktyńskiego opactwa w Monte Cassino - na propozycje pozostania w zakonie jako mnich buntuje się i mówi iż nie porzuci tytułu biskupa, kolejne opuszczenie Pragi - zabicie kobiety, która cudzołożyła z duchownym, chroni ją w klasztorze, jednak rodakom udaje się tam dostać i mordują kobietę na ołtarzu, Wojciech ucieka by uniknąć `widoku przyszłych grzechów', otrzymanie odmowy możliwości powrotu do Czech, na co Wojciech reaguje z radością uważając, iż został w ten sposób wyzwolony i może w pełni oddać się Jezusowi.
Oba te wizerunki nie pasują do siebie, ukazują brak konsekwencji i sprzecznośći. Całość kjest jednak bardzo plastyczna, obok opowieści o losach bohatera, chronologicznym uporządkowaniu pojawiają się fabularne historie (obdarowanie ubogiego, śmierć cudzołożnicy, męczeństwo)