Diagram Pareto
Charakterystyka
Diagram Pareto-Lorenza (twórcą był Markiz Vilfredo Federico Damaso Pareto - 15 lipca 1848 Paryż- 19 sierpnia 1923; włoski ekonomista i socjolog), nazywany również metodą ABC lub prawem 20-80. Zasada Pareto umożliwia znalezienie 20% przyczyn przynoszących 80% strat. Pokazuje, że występowanie większości typów zdarzeń można zaobserwować w małym zaledwie fragmencie możliwych okoliczności. Zasada ta sprawdza się w wielu dziedzinach życia, np.:
80% sprzedaży generuje 20% klientów,
80% braków jest skutkiem 20% przyczyn,
20% informacji warunkuje 80% decyzji,
20% firm giełdowych to 80% wartości wszystkich akcji na parkiecie.
Uproszczając - niewielka ilość osób lub przyczyn odpowiada za większość występujących zjawisk. Zlikwidowanie tych 20% znacząco poprawia końcowy wynik, proces, sytuacje. Równocześnie ich identyfikacja pozwala ominąć zwalczanie przyczyn mało istotnych, ponieważ zasada Pareto opiera się o analizę nierównego rozkładu czynników decyzyjnych.
Analiza Pareto nadaje się do uporządkowania i przeanalizowania wcześniej zebranych danych. Stosuje się ją kiedy naszym celem jest przeciwdziałanie:
Zjawiskom negatywnym o największej częstotliwości występowania.
Zjawiskom przysparzającym największych kosztów. [2, s.177]
Diagram Pareto jest narzędziem umożliwiającym hierarchizacje czynników wpływających na badane zjawisko. Jest on graficznym obrazem, pokazującym zarówno względny, jak i bezwzględny rozkład rodzajów błędów, problemów lub ich przyczyn. Pozwala on przedstawić dane na wykresie kolumnowym z uwydatnieniem elementów dających największy wkład do problemu.
Tworzenie diagramu
1. Zebranie danych o badanym zjawisku, problemie - np. burza mózgów.
Zdarzenia wywołujące przerwy w produkcji
Przyczyny występowania przerw |
Liczba wystąpień |
Brak przeszkolenia pracowników |
12 |
Awaria maszyn |
2 |
Pośpiech |
5 |
Nieuwaga |
15 |
Wady materiału |
3 |
2. Uporządkowanie przyczyn problemu według częstotliwości występowania.
Błąd |
Częstotliwość |
Nieuwaga |
15 |
Brak przeszkolenia pracowników |
12 |
Pośpiech |
5 |
Wady materiału |
3 |
Awaria maszyn |
2 |
Razem |
37 |
3. Przedstawienie skumulowanych wartości na wykresie kolumnowym (np. wartości procentowe).
Oznaczyć na osi pionowej (Y) wartości (ilości) przyczyn oraz udziały procentowe.
Oznaczyć na osi poziomej (X) przyczyny od największej do najmniejszej wartości idąc od lewej do prawej.(porządek malejący)
Narysować wykresy słupkowe dla każdej przyczyny - tzw. wykres Pareto.
4. Można dodać linię pokazującą skumulowany procentowy udział wynikający z dodawania kolejnych kategorii. Ułatwia to znalezienie kategorii mających 80% wkład do problemu.
5. Oznaczyć punkty odpowiadające wartościom skumulowanym i połączyć je linią - tzw. krzywa Lorenza.
Przeanalizować otrzymany wykres, sformułować wnioski dotyczące poprawy badanego zjawiska, w miarę potrzeby wprowadzić działania korygujące.
Źródło: [3, s.92]
„Wykres ten jest dobrym sposobem do nawiązywania wspólnych działań, podjęciu współpracy ludzi którzy skupili się nad rozwiązywaniem wspólnych problemów. Analiza wykresu przedstawia takim osobom największy problem. Kolejnym krokiem jest wykrycie, a później usuniecie przyczyn tych problemów.” [3, s.92 ]
„Gdy mamy do czynienia z analizą złożonych grup czynników wskazane jest dokonanie ponownej analizy dla podgrup tych czynników na części składowe i powtórną analizę. Takie działania maja na celu doprowadzenie do odnalezienia najistotniejszych czynników, mających wpływ na liczbę ujawnionych niezgodności lub na koszty, jakie te niezgodności powodują.” [ 1, s.230 ]
„Analiza Pareto i jej odmiana nazywana analiza ABC jest oparta na obserwacjach empirycznych, niemniej jej praktyczność została udowodniona. Porządkuje dane pod względem ich ważności.(…). Umożliwia wykazanie źródeł powstawania niepotrzebnych kosztów, pozwalając w konsekwencji doprowadzić do ich ograniczenia”. [2, s.171]
Bibliografia
J. Łańcucki „ Podstawy kompleksowego zarządzania jakością TQM” , Poznań 2003
A. Jazon, „Doskonalenie zarządzania jakością”, Bydgoszcz 2002
J.J. Dahlgaard, K. Kristesen, K. Kanji, Przekład: L. Wasilewski „Podstawy zarządzania jakością”, PWN, Warszawa 2001
J. Bagiński, „Zarządzanie jakością totalną (TQM)”, Bellona, Warszawa 1993
