Mikołaj Gogol
Rosyjski moralista
4 marca mija 150. rocznica śmierci Mikołaja Gogola, rosyjskiego prozaika i dramaturga. Przyszedł na świat 1 kwietnia 1809 r. w Soroczyńcach Wielkich, w ukraińskiej rodzinie ziemiańskiej. Uczył się w Połtawie, potem w Nieżynie. Od 1828 r. mieszkał w Petersburgu, próbując swoich sił najpierw jako aktor, urzędnik (1929-31), później jako nauczyciel i wykładowca uniwersytecki (1934).
|
Lata 1836-41 spędził za granicą, m.in. w Paryżu i w Rzymie, gdzie powstało jego główne dzieło "Martwe dusze". Po powrocie do Rosji i wydaniu pierwszej części swojej powieści wyjechał znowu za granicę. W 1840 r. rozpoczął pisanie drugiej części "Martwych dusz", ale po kilku latach dokonał zniszczenia dzieła i rozpoczął pracę pisarską od nowa. Ukończone dzieło zniszczył na kilka dni przed śmiercią w 1852 r. W 1848 r. pielgrzymował do Ziemi Świętej. |
petersburskich, m.in. w groteskowej opowieści "Nos" oraz "Płaszczu". Sławę Gogola ugruntować miała jednak twórczość dramatyczna. W 1835 r. wydał słynną komedię "Ożenek", zaś jego zdolności jako komediopisarza potwierdził "Rewizor" (1836), na podstawie pomysłu A. Puszkina. Występując jako moralista ośmieszał cały aparat władzy carskiej. Krytykę administracji łączył jednocześnie z przekonaniem o ogromnych możliwościach i pozytywnym potencjale rosyjskiego ludu. Najważniejszym jego dziełem pisarskim były "Martwe dusze", w których łączą się elementy powieści łotrzykowskiej i opisy podróży literackiej. Złożoną z luźnych epizodów powieść łączy postać przedsiębiorczego oszusta Czyczykowa, a obok groteskowych scen z życia prowincji znalazły się dygresje o wielkim przeznaczeniu Rosji. Gogol nie szczędził krytyki warstwie ziemiańskiej, bezpardonowo oskarżał ją o moralną obojętność. Istotną rolę w kształtowaniu jego poglądów wywierały przekonania religijne.
PM |