1. Wymień czynniki wpływające na wchłanianie kadmu z przewodu pokarmowego?

Skład diety, formy chemiczne, niska zawartość Ca i Fe i białka w diecie, wiek zwierzęcia(młode zwierzęta szybciej wchłaniają).

2. Jakie odległe skutki toksyczne dla zwierząt wywołuje kadm?

Uszkodzenie nerek, wątroby, rozedma płuc, wypadanie włosów, zanik funkcji jajników i jąder.

3. Obraz hematologiczny u zwierząt w zatruciu kadmem?

Niedokrwistość niedobarwliwa, spadek poziomu Hb, spadek wartości hematokrytu, obraz białokrwinkowy - norma fizjologiczna

4. Funkcja manganu w organizmach zwierząt?

Formowanie tk.łącznej, udział we wzroście, formowanie kości, udział w procesach reprodukcji

5. Które gatunki zwierząt zawierają w swoim ciele największe ilości arsenu?

Ryby słodkowodne, skorupiaki

6. Podaj wartość stężenia arsenu we krwi i narządach miąższowych zwierząt wskazujące na zatrucia tym pierwiastkiem?

1-2 mg/l we krwi i 3 mg/kg nerki, wątroba

7. Selen wykazuje działania antagonistyczne do?

As, Telur, Pb, Cd, S

8. Nadmiar selenu w diecie powoduje w efekcie przewlekłego narażenia: ?

Zaburzenia w budowie , funkcji okrywy włosowej, racic, kopyt, zaburzenia płodności, u noworodków zahamowanie wzrostu i rozwoju.

9. Pojedyncza dawka śmiertelna selenu dla wszystkich gatunków zwierząt wynosi?

LD₅₀ = 0,4 - 6,4 mg/kg m.c.

10. Podaj nazwę swoistą odtrutki w zatruciach związkami ołowiu, mechanizm działania,sposób podania. Odp. Wersenian wapnia(Ca-EDTA), Ca zostaje zastąpiony przez ołów nowo powstały związek nie dysocjuje i w całości wydalany jest z moczem, w ostrym zatruciu dożylnie wersenian wapnia w płynie fizjologicznym + acetylometionina + glukoza lub podskórnie lub dootrzewnowo 1-2% Ca-EDTA w 5% dekstrozie.

11. wymień miejsca docelowe dla ołowiu w zależności od długości jego utrzymywania się w organizmie? 1.erytrocyty 2.kości 3.wątroba, nerki

12. Wymień enzymy odpowiedzialne za transport Fe? Transferyna, ferrytyna

13. Objawy kliniczne w zatruciach związkami cyny nieorganicznej?

Zaburza procesy biosyntezy hemu, blokuje hydralazy kw.deltaaminolewulinowy,doprowadza do niedokrwistości, hamuje oksydacyjną fosforylację w mitochondriach, blokuje aktywność ATP-az mózgu, zakłóca transport Ca, Mg, K przez błony mitochondrialne, obniżenie łaknienia, zaburzenia wzrostu, objawy anemii w postaci spadku ilości Hb, liczby erytrocytów, spadek hematokrytu , obniżenie ilości Fe we krwi, zaburzenia CUN, śmierć w wyniku porażenia ośrodka oddechowego.

14. Na czym polega choroba Wilsona i u jakiego gatunku zwierząt występuje?

Przy nieprawidłowym funkcjonowaniu lub braku ceruloplazminy. Dochodzi do nadmiernego gromadzenia się Cu²⁺ w wątrobie - uszkodzenie nerek, wątroby, OUN

15. Wymień interakcje rtęci z innymi pierwiastkami?

Siarka powoduje że rozpuszczalne związki Hg przechodzą w nierozpuszczalne, Se ogranicza toksyczność Hg bo wiąże się z tymi samymi białkami co Hg i nie dopuszcza do kumulacji Hg.

Jakie pierwiastki wywołują następujące choroby: a). Itai-Itai-Cd b).Minamata-Hg c).Wilsona-Cu

16. Metabolizm których pierwiastków jest zaburzony pod wpływem zwiększonej ilości cyny? Ca, Mg, K, Na

17. Objawy kliniczne zatrucia związkami miedzi?

Wymioty, brak apetytu, ślinotok, biegunki, (skurcze, porażenia, zapaść- przed śmiercią)

18. Względna wrażliwość różnych gatunków zwierząt na trucizny wyrażona współczynnikiem z porównania dawek toksycznych mieści się w zakresie 1,0 -0,1. Uszereguj bydło, konie, owce, pies, świnia, szczur podając wspłóczynnik?

a-człowiek 1,0

b-koń, świnia 0,5

c-bydło, owce 0,3

d-pies 0,2

e-szczur 0,1

Jaka będzie dawka narażająca człowieka jeżeli dla szczurów dawka toksyczna = 30 mg/kg m.c odp: 300 mg/kg m.c

19. W celu przyspieszenia fazy eliminacji trucizny po jej rozmieszczeniu zastosujesz?

Diurezę( mannitol 0,25 - 0,5 g/kg m.c. i.v, furosemid 2-4 mg/kg m.c. i.v.), kroplówki, wlewy dożylne, hemodializa, plazmoforeza, hemoperfuzja, przetaczanie krwi, zakwaszenie lub alkalizacja moczu, dializa otrzewnowa

20. Biotransformacja której frakcji ropy naftowej prowadzi do powstania neurotoksycznych pochodnych wymień te związki, podaj mechanizm działania toksycznego i objawy kliniczne:

Frakcji węglowodorów alifatycznych o większej masie cząsteczkowej - pentan, heksan, heptan - mają działanie depresyjne na OUN, neurotoksyczne powodują: osłabienie ruchowe mięśni kończyn, porażenia, niedowłady, porażenie OUN.

21. Stała eliminacji ksenobiotyków charakteryzowane jest parametrami kinetycznymi wymień je i zinterpretuj:

- Biologiczny okres półtrwania- t ½ h . czas po którym stężenie „x” we krwi staje sie równe połowie „x₀” = stężenie wyjściowe.

- Stała eliminacji , K_el (1/godz) + wydalenie z ustroju określonej (stałej) ilości „x” w ciągu godziny np. K.el = 0,17 1/h oznacza eliminację w czasie 1h 17% wprowadzonej do ustroju dawki.

- Klirens - stała o wymiarze objętości , czas oczyszczania ustroju z „x”. Objętość osocza (L) która całkowicie wyeliminowała substancję w jednostce czasu w przeliczeniu na masę ciała.

22. Kto kieruje(podpisuje) pismo przewodnie załączone do materiału wysyłanego do laboratoryjnych badań toksykologicznych w przypadkach zatruć pszczół?

Lekarz wet, właściciel pasieki, świadek

23. Wymień rodzaj próbek wysyłanych do takich badań:

Pszczoły 50-100g (150-300 szt.), rośliny ze środkiem chemicznym, gleba, opakowanie po środku chem.

24. Jakie dane zbiera lekarz wet podczas wywiadu w przypadkach zatruć zwierząt występujących w środowisku:? - liczba chorujących / padłych zwierząt ( masowość zatruć), - gatunek i w tym poddanych ubojowi z konieczności, - czas i miejsce, alkierz, pastwisko, - przebieg, -informacje o środowisku, -zabiegi polowe(nawozy sztuczne,agrochemiczne),-sposób żywienia, -magazyny paszowe, -zabiegi (deratyzacja,dezynfekcja,dezynsekcja odrobaczania zwierząt), -produkcyjność,

25. Podaj przykłady trucizn wywołujące śmierć zwierząt bez uchwytnych objawów klinicznych występujących natychmiastowo po narażeniu zwierząt ( objaw patognomoniczny- nagła śmierć):?

CN, H₂S, CO, szalej jadowity, gazy bojowe, sarin, tabun.

26. Podaj w toksykologii definicję trucizny? Definicja PTT 1994 r. Trucizna to substancja, która wchłonięta do organizmu lub wytworzona w organizmie powoduje zaburzenia funkcji lub śmierć. Trucizna jest to substancja chemiczna wykazana na listach urzędowych substancji toksycznych.

27. Wymień metody chemicznej analizy toksykologicznej mających na celu wyosabnianie (wyizolowanie) związków mineralnych (pierwiastków) związanych w materiale biologicznym:?

Ekstrakcja, destylacja, mineralizacja

28. Co to jest ADI (DDP) ?- dopuszczalne dzienne pobranie substancji przez człowieka , podajemy w jednostkach mg/kg m.c /dzień , ADI = NO(A)EL ( poziom nie wywołujący działania biologicznego / SF 100 (współczynnik bezpieczeństwa)

29. Uszereguj pierwiastki wg ich toksyczności dla zwierząt:?

Hg, Cd, Pb, As

30. W diagnostyce laboratoryjnej zatrucie kadmem określa się:?

Stężenie Cd we krwi, obecność β2 mikroglobuliny w surowicy i w moczu, B-N-acetyloglukozamidazę

31. Objawy kliniczne przewlekłego zatrucia kadmem u przeżuwaczy:?

Utrata masy ciała, zgrubienie stawów, wypadanie włosów, łuszczenie naskórka, zmiany w j. ustnej, zaburzenia oddechowe, odwodnienie organizmu, nienormalna budowa plemników

32. Podaj stężenie graniczne As w roślinach, które może być szkodliwe dla zwierząt :?

Powyżej 50 mg/kg m.c.

36. Wymień zwierzęta odznaczające się największą wrażliwością na zw. As?Świnie, drób

37.Podaj stężenie selenu w roślinach które może być toksyczne dla zwierząt :?

Powyżej 3 mg/kg s.m.

Wartość bezpieczna przy suplementacji (selenin albo selenian sodowy)

0,3 mg/kg paszy

38. Podaj objawy kliniczne u zwierząt w ostrych zatruciach ołowiem ze strony ukł. nerwowego i skóry?

Niepokój, bladość błon śluzowych, zgrzytanie zębami, ruchy maneżowe, grzebanie kończyną, brak koordynacji ruchów, przyjmowanie niefizjologicznych pozycji, drgawki i skurcze mm.szkieletowych, ataki furii, agresja, taranowanie przeszkód, zaburzenia wzrokowe: oczopląs i ślepota, porażenia u koni powodują drgawki mm.zadu, wrażliwość ok. brzucha na dotyk, bóle

39. Podaj objawy kliniczne ostrego zatrucia rtęcią:?

Śmierć w krótkim czasie w wyniku zapaści, bojaźliwość, drżenie, porażenie kończyn - sztywny chód, ślepota, nieskoordynowane ruchy, posmutnienie, krwawa biegunka, zapalenie j. ustnej, obniżenie temp. ciała, silne bóle przewodu pokarmowego, ślinotok, zaburzenia krążenia, duszność, kaszel, wypływ z nozdrzy.

40. Podaj gatunki zwierząt najbardziej wrażliwych na zatrucie rtęcią?

Koty, przeżuwacza

41. Podaj sposoby postępowania leczniczego w zatruciach rtęcią?

Odtrutki w postaci: BAL, DMPS, DMS, Penicylamina EDTA; siarka lub tiosiarczan sodu, selen, środki adsorpcyjne: węgiel aktywowany; środki osłaniające i nasercowe, płyn fizjologiczny, glukozę

42. Wymień jednostki chorobowe związane z nadmiarem selenu w diecie?

Choroba alkaliczna, ślepa kołowacizna

43.Wymień objawy kliniczne, sekcyjne u prosiąt, związane z przedawkowaniem zw. żelaza?

Zapalenie p. pok., zwyrodnienie wątroby, wybroczyny w bł. śluzowych żołądku, płucach, wątrobie, przerost P przedsionka, przekrwienie mózgu, bladość mm.szkieletowych, płyn przesączynowy w worku osierdziowym.

44. Podaj aktualnie obowiązujący w Polsce podział substancji chemicznych na klasy toksyczności :

tabelka

45. Podaj możliwe efekty toksyczne w zakresie zmian morfologicznych i patofizjologicznych pod wpływem trucizn:?

Zapalenie tkanek, martwica tkanek, zwyrodnienia, obrzęki, wybroczyny, owrzodzenia, alergie, niedokrwienie, bladość, drżenie, porażenia, niedowłady.

46. Określ możliwy charakter działania uszkadzającego substancji toksycznych na organizm?

Żrące, drażniące, duszące, uczulające, narkotyczne, teratogenne, genotoksyczne, rakotwórcze.

47. Indukcja enzymów mikrosomalnych w efekcie działania toksykodynamicznego substancji chemicznych może:?

- reprezentować typ barbituranowy

- ------ „ -------- typ węglowodorowy

48. Wymień dawki przyjmujące za kryterium siłę toksykodynamiczną czynnika wywołującego reakcję biologiczną:?

Obojętna, graniczna(progowa), lecznicza, trująca(toksyczna), śmiertelna

49.Podaj jaki cel przeprowadzania próby biologicznej z próbką nadesłanej do toksykologicznego laboratorium diagnostycznego:?

Stosowane jest w przypadku zatruć środkami owadobójczymi lub alkaloidami lub też roślinami trującymi, podaj sposób wykonywania takiej próby: z pobranego materiału wyciągi z odpowiednimi rozp. organicznymi po odparowaniu i rozpuszczeniu w H₂O. Podaje się owadom. Rośliny trujące - jak wyżej tylko że u zwierząt laboratoryjnych.

50. Wymień rodzaj i ilości materiału wysłanego do badań toksykologicznych w przypadkach podejrzenia zatruć roślinami trującymi:?

2-3 kg treści pokarmowej, wątroba 500g a od małych cała, nerki 1 od dużych 2 od małych, krew 100ml, możliwie dużo moczu, wycinek kości długiej 250g, płuca 250g oda małych 1, mm.prążkowane 250g, tk. tłuszczowa 200-250g, włosy lub pióra 100g, mózg 1 półkula, pasze treściwe i ziarno 0,5-1kg, pasze objętościowe siano słoma 4-5 kg, kiszonki z miejsc widocznie zmienionych 2-4 kg, woda 2-5 l

51. Wymień rodzaje badań toksykometrycznych :?

Badanie postaci ostrej LD₅₀ (48h), podostrej, przewlekłej, wielopokoleniowe, działanie genotoksyczne, działania teratogennego,

52. Podaj możliwe oddziaływanie trucizn z endogennymi makrocząsteczkami (zmiany biochemiczne w organizmie) ?

inhibicja i indukcja enzymów, zaburzenia metaboliczne, wiązanie kowalencyjne i DDA, peroksydacja lipidów, interakcje z receptorami, zapalenie, martwica, reakcje uczuleniowe, zaburzenia metaboliczne, immunosupresje.

53. Co rozumiesz pod pojęciem efekty odległe, podaj przykłady: rakotwórcze, mutacje, nowotwory, deformacje zarodka i płodu, efekty opóźnione (późne), podaj przykłady: kancerogenne, teratogenne, embriotoksyczne, genotoksyczne,

54. Aktywny kompleks biokataliczny CYP P-450 odpowiedzialny za biotransformację ksenobiotyków składa się z:

a). cytochrom P-450 , b). reduktaza cytochromu , c). fosfolipid

55. Ksylen wchodzący w powszechnie stosowane rozpuszcazalniki organiczne ulega wustroju biotransformacji do:

kwasu metylobenzenowego oraz wywiera działanie toksyczne : na OUN , wątrobę, nerki, serce, narkotyczne, wypryski na skórze, aplazje szpiku,

56. Działanie NO₂ w organizmie dotyczy następujących efektów / miejsc docelowych:

Hb-methemoglobinotwórcze, hemodynamiczne -rozszerzenie naczyń krwionośnych, działa miorelaksacyjnie na mm. przewodu pokarmowego , działa drażniąco na receptory

57. Wymień efekty działania odległego nitrozamin w organizmie ssaków?

Kancerogenne, embriotoksyczne,

58. Celem zmniejszenia skutków działania trucizny poprzez podwyższenie progu efektu toksycznego należy podawać: atropinę, morfinę, EDTA, mannitol

59. Podaj przykłady leków lub gurpy leków podlegających bioaktywacji w reakcjach I fazy:

a). utleniania - paracetamol, benzopiren, b). redukcji-zw.nitropochodne- nitrofurany

60. O czym informuje lekarza niska wartość indeksu terapeutycznego w zakresie bezpiecznego stosowania leku?

Mała różnica między terapeutyczną a toksyczną dawką - trudno stosować / można przedawkować/

61. Zaszereguj (połącz) wymienione grupy roślin do zawartości w nich azotanów ( najczęściej stwierdzane poziomy azotanów w monitoringowych badaniach)

a). zwykle > 2500 mg NO₃ / kg - burak, rzodkiew, szpinak

b). zwykle < 1000 mg NO₃ / kg - marchew kapusta

c). zwykle < 200 mg NO₃ / kg - groch, kartofle, pomidory

62. Co rozumiesz pod pojęciem lepik?

Jest końcowym produktem suchej destylacji węgla stanowi mieszaninę wielu związków z przewagą węglowodorów aromatycznych i pochodnych tlenowych.

Wymień objawy kliniczne w wyniku narażenia zewnętrznego lepikiem: posmutnienie, łzawienie, świąd, biegunki, w późniejszym okresie zaparcia, skóra tułowia jest zażółcona lub szaro-czarna, skóra głowy pofałdowana, w sąsiedztwie uszu i na kończynach ( strupy , zwierzęta chudną lub wykazują bardzo małe przyrosty wagowe.

63. Podaj postępowanie i leczenie ptaków zatrutych ropą naftową i produktami jej destylacji :

Ptaki - zewnętrzne:- ciepła woda 40-45 st. mycie + detergenty 1% =wysuszenie w 30 st.

- ciemne miejsca (pudełka) fotouczulenia, - aspiracja treści = antybiotyk, - obficie karmić

Psy, Koty- zewnętrznie: - ciepła woda + kwaśne mydło, suszenie, kortykosteroidy , antybiotyki

Przeżuwacze - wewnętrzne: lewarowanie treści żwacza(wymiana), sondowanie, śr. przeczyszczające ( monogastr.), lewatywy ( przeżuwacze, konie) , leczenie obj.-nieswoiste.

64. Podaj objawy zatrucia mocznikiem u bydła:

niepokój, bojaźliwość, ślinotok, drgawki, wypływ z nozdrzy - pienisty , osłabienie, parcia na mocz i kał, wzrost wydalania moczu, wymioty, wzdęcia, wrażliwość na bodźce

65. Zasada „0” -go poziomu pozostałości chemicznych w żywności pochodzenia zwierzęcego /klauzula Delaney'a) dotyczy substancji o działaniu? Karcinogennym

66. Wymień enzymy i kolejne pochodne oraz wskaż produkty toksyczne w biotransformacji:
- glikol etylenowy (katalaza)- alkohol glikolowy(dehydrogenaza aldehydowa)-kw.glikolowy (dehydrogenaza mleczanowa lub oksydaza kw. glikolowego)- kw. glioksalowy z niego powst. kw. mrówkowy, kw. szczawiowy, glicyna a z niej kw. hipurowy

- alkohol etylenowy(dehydrogenaza alkoholowa)-aldehyd octowy(dehydrogenaza aldehydowa)-kw. octowy

- alkohol butylowy - kwas masłowy - keton ( alkohol II rzędowy)

67. Kiedy stosujemy badanie biologiczne?

W przypadku zatruć preparatem owadobójczym, zatruć alkaloidami i roślinami trującymi i diagnostyczne badania żywieniowe.

68. Jak dzielimy materiał wysłany do badania?

2/3 na analizę szczegółową z czego 1/10 na badanie wstępne (ocena organoleptyczna:barwa, konsystencja, zapach, odczyn, i badanie chemiczne wstępne: badanie w rurce do prażenia, barwienie płomienia, reakcje charakterystyczne na obecnosć toksycznych anionów i kationów)

1/3 na badania kontrolne

69. Metoda analizy szczegółowej :?

ASA - atomowa spektofotometria absorpcyjna w tej metodzie mierzy sie ilość światła zaabsorbowanego przez danej długości fali w czasie przejścia promieniowania przez chmurę atomów. Na podstawie ilości zaobserwowanego promieniowania oznaczamy ilość analitów w próbce. Odpowiednie źródło światła i długość fali pozwala na selektywne oznaczenie zawartości danego pierwiastka w obecności innych atomów.

Metoda chromatografii - metoda rozdzielania składników jednorodnych mieszanin w wyniku różnego ich podziału pomiędzy dwie fazy stacjonarną i ruchową.

70. Podaj metody identyfikacji (oznaczania) trucizn w toku analizy chemicznej wykonywanej m.in. na ćwiczeniach:

chlorek sodu - miareczkowanie met. Volharda

pierwiastki toksyczne np. As, Cd, Pb - mineralizacja

jon azotynowy - miareczkowanie z odczynnikiem Griessa

sub.org. np. pestycydy, mikotoksyny - met. chromatografii,

---