Rodzaje przedmiotów ochrony:
Utwory
Wynalazki
Znaki towarowe
Wzory użytkowe i przemysłowe
Inne dobra własności intelektualnej (np. bazy danych, ustawa o ochronie roślin)
Zagadnienia ogólne:
Zasada terytorialności praw własności intelektualnej (jeżeli patentuję w Polsce to w Niemczech mogą wykorzystywać mój pomysł, tak samo jest ze znakiem towarowym- jeżeli nie zastrzegę w innych krajach też, to mają prawo go wykorzystywać, prawa autorskie działają na kontynencie, formalnie istnieje zasada terytorialności, ale można zgłosić na jednym piśmie i potem w oddzielnych krajach będą się toczyć osobne procesy)
Zasada wyczerpania praw własności intelektualnej ( jeżeli coś kupię to powinnam móc swobodnie rozporządzać moją własnością, ale kłóci się to z prawem do obrotu, rozwiązano ten problem: jeśli dojdzie do legalnego wprowadzenia do obrotu [NA TERENIE OBSZARU EUROPEJSKIEGO gdyż mamy wyczerpanie regionalne (UE + kilka Państw np. Islandia, Norwegia, Lichtenstein)] to uprawniony z tytułu własności intelektualnej nie może zabronić dalszego obrotu, czyli jak coś kupię legalnie to mogę sobie dalej z tym robić co chcę, pod warunkiem, że kupiłam to na terenie Unii:P
W Państwach bogatych/rozwiniętych będzie dążenie do ograniczenia krajowego, ponieważ im się nie opłaca, bo można by te same dobra sprzedawać po kilkukrotnie niższych cenach.
Pracownik jako twórca- prawa własności intelektualnej przysługują twórcy, jednak co do zasady praw autorskich stworzonych w wyniku stosunku pracy prawa przysługują pracodawcy. Jeżeli pracuję na umowę o dzieło/zlecenie dla kogoś to prawa są jego.
Prawo autorskie:
Utwór (każdy twórczy przejaw działalności człowieka o indywidualnym charakterze, niezależnie od wartości artystycznej, formy wyrażenia i sposobu wyrażenia; utwór musi być oryginalny, musi być ustalony utwory to wiersze, dzieła literackie, utwory naukowe, materiały dydaktyczne, muzyczne, audiowizualne)
Ustalenie utworu ( w 99,9% utwór jest utrwalony na jakimś nośniku- malarz na płótnie, film na płycie itd; ustalenie utworu jest wtedy gdy np. podczas koncertu w filharmonii ktoś improwizuje to nie możemy zapamiętać nowej melodii a potem opublikować jako swojej, bo ta melodia została już ustalona
Autorskie prawa osobiste i majątkowe (prawa osobiste są niezbywalne, nie można ich przenieść na inny podmiot i nie można się ich zrzec są to np. prawo do utworstwa utworu czyli można żądać do umieszczenia nazwiska, prawo do ustalenia w jakim zakresie ma być stosowane, do integralności, do decydowania kto pierwszy będzie odbiorcą) w przeciwieństwie do praw majątkowych (czyli prawa do korzystania z utworów), które można sprzedać i można się ich zrzec
Pola eksploatacji (różne sposoby korzystania z utworu, np. zwielokrotnianie utworu, rozpowszechnianie utworu, nadawania przez radio, wprowadzanie do obrotu; służą określeniu treści prawa autorskiego, w umowach prawno-autorskich i umowach licencyjnych powinny być szczegółowo wymienione pola eksploatacji np. zwielokrotnianie techniką drukarskiej w x ilości egzemplarzy)
Czas ochrony (trwają od chwili ustalenia utworu przez cały czas życia twórcy plus 70 lat po jego śmierci, bo jeszcze 3 pokolenia powinny mieć możliwość korzystania ekonomicznego z utworu
Prawa pokrewne ( prawa nadawców radia i TV do audycji, możliwość przedruku krótkich informacji prasowych; istnieje dozwolony użytek osobisty- możemy korzystać z utworu w ramach własnych, osobistych potrzeb np. puszczać rodzinie i znajomym muzykę, ale impreza otwarta już NIE; istnieje dozwolone prawo cytatu- wolno przytaczać fragmenty rozpowszechnionych już utworów (udostępnionych publicznie), trzeba brać pod uwagę prawa gatunku twórczości
Prawa osobiste wygasają w chwili śmierci, prawa autorskie jeszcze w chwili śmierci
Zbiorowy zarząd prawami autorskimi= ZAIKS- rodzaj pośrednika między autorami a np. radiem, telewizją; odprowadza się tantiemy. Mają specyficzne sposoby działania jak np. muzyka słuchana przez kucharza, którą słychać w restauracji, surowo bronią swojej pozycji.
Prawo autorskie chroni tylko i wyłącznie formę wyrażenia, naruszenie jest wtedy gdy dojdzie do przechwycenia tekstu, zwielokrotnienie formy wyrażenia, nie wówczas gdy idea jest ta sama a forma wyrażenia inna, czyli np. tekst w którym chodzi o to samo a jest zapisany inaczej.
Opracowanie utworu tworzy tzw. Prawa zależne, twórca nabywa własne prawa autorskie np. przy tłumaczeniu, ale żeby korzystać z tego utworu musi być zgoda twórcy pierwotnego.
Ochrona patentowa I
Wynalazek (jakieś rozwiązanie techniczne, wytwór, urządzenie, substancja np. chemiczna, sposób postępowania)
Nowość (musi być nowe w istniejącym dorobku cywilizacji)
Poziom wynalazczy- nieoczywistość (nie może wynikać z oczywistego stanu techniki)
Przemysłowa stosowalność (wynalazek chroni koncepcję o charakterze technicznym)
Zastrzeżenia, zakres ochrony patentowej (mają podstawowe znaczenie)
Czas ochrony (20 lat od daty zgłoszenia, ma charakter wsteczny, bo na udzielenie patentu też się czeka; w przypadku farmaceutyków ten okres nie wystarcza nawet na zwrot nakładów finansowych- czeka się na patent i dodatkowo na zgodę na wprowadzenie na rynek, wprowadzono więc SPC)
Dodatkowe świadectwo ochronne (SPC) (służy do wydłużenia ochrony patentowej, max. 5 lat)
Ochrona patentowa I
Zgłoszenie w Urzędzie Patentowym
Procedura rejestracyjna
Międzynarodowe zgłoszenie patentowe (mamy jednolitą datę pierwszeństwa, potem trzeba się ubiegać w każdym kraju osobno, ale już się nie martwimy o datę pierwszeństwa)
Patent Europejski (jest udzielony w jednolitej procedurze, ale nie jest agendą unijną, nie tworzy jednolitości, NIE jest konstrukcją unijną, możliwa rejestracja wspólnotowego wzoru patentowego, znak towarowy)
Wynalazek nie może być przedmiotem prawa wspólnotowego!!!
Ochrona znaków towarowych I
Pojęcie znaku towarowego (graficzna przedstawialność jest wymogiem do powstania znaku towarowego, warto podać kod panton)
Rodzaje znaków towarowych (może to być znak słowny, słowno-graficzny, graficzny, znak dźwiękowy np. coca-cola ,mc donald's, w wyniku długotrwałego użytkowania ma powstać skojarzenie z przedsiębiorstwem- wtedy można patentować kolor)
Przesłanki udzielenia prawa ochronnego ( zakaz oznaczeń, które są nazwami charakterystycznymi np. dla ciastek „ciastka” lub powszechnie używane określenia np. extra)
Zdolność odróżniająca
Niebezpieczeństwo wprowadzenia w błąd (możliwość wprowadzenia w błąd- podobieństwo towarów, nazw, logo, znaków- nie ma możliwości zarejestrowania w urzędzie patentowym)
Znaki towarowe powszechnie znane i renomowane (65% rozpoznawalności, żeby automatycznie były chronione- znajomość; w wyniku używania znaku renomowanego, luksusowego na towarze niskiej jakości - np. logo Chanel na oponach- u konsumentów pojawia się zniechęcenie do tej luksusowej marki za to, że nie chroni swojego znaku,
Ochrona znaków towarowych II
Zakres ochrony
Czas ochrony (10 lat, ale można przedłużać w nieskończoność)
Unieważnienie i wygaśnięcie prawa ochronnego (np. nieużywanie znaku towarowego przez okres 5 lat powoduje wygaśnięcie)
Ochrona znaków towarowych niezarejestrowanych (znaki powszechnie rozpoznawanie mogą być chronione prawem wyłącznym)
Wspólnotowy znak towarowy
Wzory użytkowe i przemysłowe
Wzór użytkowy (nie musi być oczywisty, musi być nowy i użyteczny
Wzór przemysłowy (chroni nam zewnętrzną postać, ma być nowy i oryginalny, może być przedmiotem prawa wspólnotowego
Czas trwania ochrony (10 lat bez przedłużania
Obrót prawami własności intelektualnej
Wartość majątkowa praw własności intelektualnej
Przeniesienie praw własności intelektualnej
Udzielenie licencji (upoważnienie w drodze umowy kogoś do korzystania z dobra niematerialnego- tak jak z wynajmowaniem mieszkania, muszą być wyraźnie zaznaczone pola eksploatacji)
Obrót prawami autorskimi- twórcy mogą się zobowiązać do niewykonywania utworu np. np. na rzecz wydawnictwa, nie zrzeczenie czy odebranie; można też upoważnić do wykonywania i do decydowania o pierwszym rozpowszechnieniu
Środki ochrony praw własności intelektualnej
Kompetencja Urzędu Patentowego
Kompetencja sądów powszechnych (naruszenie praw autorskich, możemy żądać zaniechania, odszkodowania, wydania korzyści w związku z naruszeniem)
Roszczenia cywilnoprawne
Pełnomocnicy przed Urzędem Patentowym oraz sądami administracyjnymi i powszechnymi
Rzecznik patentowy- wolny zawód, może prowadzić kancelarię patentową, zajmują się tylko własnością przemysłową, nie mogą reprezentować w sądzie najwyższym ani w zakresie własności indywidualnej
UOP
Dalsze informacje:
Publikacja ujawniająca istotę wynalazku uniemożliwia uzyskanie ochrony patentowej z uwagi na utratę zdolności patentowej w zakresie nowości.
Prawa majątkowe w zakresie nowości co do zasady 70 lat po śmierci
Autorskie majątkowe- eksploatacja utworu, publiczne wykonanie
Autorskie prawa majątkowe mogą należeć do innej osoby poza twórcą