Federico Garcia Lorca [federiko garsija lorka] - (1898 - 1936) hiszpański poeta i dramatopisarz; najwybitniejszy przedstawiciel Pokolenia 1927; jeden z największych pisarzy hiszp. XX w.; współzałożyciel antyfaszystowskiego związku inteligencji hiszp.; zamordowany w pierwszych dniach wojny domowej w 1936 r. Jego twórczość poetycka ewoluowała od form neofolklorystycznych, opartych na stylizacji ludowych motywów andaluzyjskich (Andaluzja - piękny region w pd. Hiszpanii położony nad Atlantykiem i nad Morzem Śródziemnym, w G. Betyckich i Sierra Morena) przez wprowadzenie elementów estetyki barokowej i surrealizmu francuskiego, do specyficznej syntezy wszystkich tych tendencji w poemacie Lament na śmierć Ignacia Sanchez Mejias. Poezja ta ma charakter emocjonalny, cechuje ją ogromna sugestywność obrazu.
Tomy poetyckie: Książka wierszy, Poemat głębokiej pieśni, Romancero cygańskie
Tłumacze jego poezji: I. Kuran-Bogucka, J. Ficowski
Dramaty: Dom Bernardy Alba, Panna Rosita, Yerma
I. Kuran - Bogucka, [Komentarze], w: F. Garcia Lorca, Poezje:
Romancero cygańskie (1923 - 1927)
Romanca - tradycyjny ludowy lub dworski poemat hiszpański, napisany w języku romance, tj. w ludowej łacinie. Lorca w swych romancach zachowuje tradycyjną formę oraz podstawowy rodzaj narracji, przetwarzając zarazem styl i ekspresję na swój własny, indywidualny sposób.
Romancero - zbiór romanc.
Przykładowe utwory z tego tomu:
Romanca lunatyczna - pojawia się kolor zielony - obsesyjnie powtarzający się w poezji Lorki
(tutaj zielone pnie, wiatr, włosy, ciało); wspomniane są przełęcze Cabra [kabra] na południe od Kordoby, w górach Sierra Morena. Okolice te do XIX w. słynęły z przemytników i rozbójników. Pojawia się koń i statek - mogą być aluzją do przemytników, ale przede wszystkim są symbolem tragicznego losu.
Święty Michał - obraz pielgrzymki Cyganów do sanktuarium na górze Sacro Monte (rzeczywiście w dniu św. Michała, 29IX odbywała się tradycyjnie taka pielgrzymka); panny, jedzące słoneczniki, morze (którego pojawienie się jest elementem ze snu), muły. Archanioł Michał przedstawiony jest jako wystrojony młodzieniec, ubrany w suknię przeładowaną ozdobami i beret z pióropuszem, „w geście dwunastej w południe” - z pionowo wzniesioną do góry ręką.
Święty Rafał - pojawiają się elementy biblijne (Tobiasz, ryba, wino), magiczne (Merlin) i cygańsko - andaluzyjskie. Aluzja do długiego okresu panowania Maurów i do słynnego meczetu, pojawia się półksiężyc - emblemat Islamu. Święty Rafał - patron podróżnych - czczony jest szczególnie w Kordobie, gdzie ma liczne pomniki na kolumnach; jeden z nich na wspomnianym w romancy rzymskim moście.
Święty Gabriel - archanioł, symbolizujący Sewillę, jest tutaj pięknym i strojnym cygańskim młodzieńcem. W tekście pojawia się postać Matki Bożej - połączenie Madonny Zwiastowania, Madonny „od Królów”, patronki Sewilli i ubogiej cyganki z przedmieścia; lilie - atrybut zwiastowania. „Trzy gwoździe radości” - gwoździe Ukrzyżowania; Madonna Zwiastowania chce wyrazić, że jest wprost ukrzyżowana ogromem ekstatycznej radości.
Święty Michał (Granada), Święty Rafał (Kordoba) i Święty Gabriel (Sewilla) - archaniołowie, którzy według słów Lorki „wdzierają się w centrum poematu”, symbolizują Andaluzję i jej trzy stolice.
Poemat głębokiej pieśni (1921)
Głęboka pieśń - cante jondo [kante hondo] - pradawny, najbardziej dramatyczny rodzaj andaluzyjskiej pieśni ludowej.
Tutaj np. Ballada o trzech rzekach - Gwadalkiwir, Dauro i Genil - rzeki Andaluzji, pojawiają się oliwki, pomarańcze.
Memento - o śmierci podmiotu lirycznego, pragnie umrzeć z gitarą „pod drzewem pomarańczy, wśród mięty zapachu”.
Zagadka o gitarze - 6 panien symbolizuje struny gitary
Piosenka jeźdźca - temat miasta, do którego nie można dojechać. Wiersz utrzymany w klimacie snu. Pojawiają się złowróżbne symbole: krew, księżyc, czerń, czarny koń, galopujący nocą.
1