Sprawdzian z romantyzmu cz. I

Imię i nazwisko ............................................................................................................................

1. Określ ramy czasowe polskiego romantyzmu(2p)

......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

2. Co to jest(3p):

a) okres burzy i naporu - ..............................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

b) Weltschmerz - ..........................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

c) orientalizm - .............................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

3. Scharakteryzuj bohatera (6p)

1. werterycznego - ...............................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

2. byronicznego - ..................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................

4. W kontekście utworu „Konrad Wallenrod” A. Mickiewicza wyjaśnij, co to znaczy, że „Trzeba być lisem i lwem” (wallenrodyzm). (4p)

.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

5. Podaj cechy literatury romantycznej, odwołując się do estetyki Północy (3p)

.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

6. Uzasadnij, że ballada „Romantyczność” A. Mickiewicza jest manifestem polskiego romantyzmu. (8p)

.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

7. Na podstawie utworu „Król olch” J.W. Goethego:

a) określ, jaki cel artystyczny osiąga autor, umieszczając akcję ballady w mroku, we mgle, w gęstwinie drzew? (2p)

.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

b) wyjaśnij romantyczną różnicę w postrzeganiu świata przez syna i ojca (3p)

.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................c) uzasadnij, że ballada jest gatunkiem synkretycznym (2p)

.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Noc padła na las, las w mroku spał,
Ktoś nocą lasem na koniu gnał.
Tętniło echo wśród olch i brzóz,
Gdy ojciec syna do domu wiózł.

- Cóż tobie, synku, że w las patrzysz tak?
Tam ojcze, on, król olch, daje znak,
Ma płaszcz, koronę i biały tren.
- To mgła, mój synku, albo sen.

"Pójdź chłopcze w las, w ten głuchy las!
Wesoło będzie płynąć czas.
Przedziwne czary roztoczę w krąg,
Złotolitą chustkę dam ci do rąk".

- Czy słyszysz, mój ojcze, ten głos w gęstwinie drzew?
To król mnie wabi, to jego śpiew.
- To wiatr, mój synku, to wiatru głos,
Szeleści olcha i szumi wrzos.

"Gdy wejdziesz, chłopcze w ten głuchy las,
Ujrzysz me córki przy blasku gwiazd.
Moje córki nucąc pląsają na mchu,
A każda z mych córek piękniejsza od snu".

- Czy widzisz, mój ojcze, tam tańczą wśród drzew
Srebrne królewny, czy słyszysz ich śpiew?
- O, synku mój, to księżyc tak lśni,
To księżyc tańczy wśród czarnych pni.

"Pójdź do mnie, mój chłopcze, w głęboki las!
Ach, strzeż się, bo wołam już ostatni raz!"
- Czy widzisz, mój ojcze, król zbliża się tu,
Już w oczach mi ciemno i brak mi tchu. -

Więc ojciec syna w ramionach swych skrył
I konia ostrogą popędził co sił.
Nie wiedział, że syn skonał mu już
W tym głuchym lesie wśród olch i brzóz.
Przekład swobodny Wisławy Szymborskiej

8. Odpowiedz na pytania dotyczące utworu. (10p)

Smutno mi, Boże! - Dla mnie na zachodzie
 Rozlałeś tęczę blasków promienistą;
 Przede mną gasisz w lazurowej wodzie
 Gwiazdę ognistą...
 Choć mi tak niebo Ty złocisz i morze,
 Smutno mi, Boże!
 
 Jak puste kłosy, z podniesioną głową
 Stoję rozkoszy próżen i dosytu...
 Dla obcych ludzi mam twarz jednakową,
 Ciszę błękitu.
 Ale przed Tobą głąb serca otworzę,
 Smutno mi, Boże!
 
 Jako na matki odejście się żali
 Mała dziecina, tak ja płaczu bliski,
 Patrząc na słońce, co mi rzuca z fali
 Ostatnie błyski...
 Choć wiem, że jutro błyśnie nowe zorze,
 Smutno mi, Boże!
 
 Dzisiaj, na wielkim morzu obłąkany,
 Sto mil od brzegu i sto mil przed brzegiem,
 Widziałem lotne w powietrzu bociany
 Długim szeregiem.
 Żem je znał kiedyś na polskim ugorze,
 Smutno mi, Boże!
 

 Żem często dumał nad mogiłą ludzi,
 Żem prawie nie znał rodzinnego domu,
 Żem był jak pielgrzym, co się w drodze trudzi
 Przy blaskach gromu,
 Że nie wiem, gdzie się w mogiłę położę,
 Smutno mi, Boże!
 
 Ty będziesz widział moje białe kości
 W straż nie oddane kolumnowym czołom;
 Alem jest jako człowiek, co zazdrości
 Mogił popiołom...
 Więc, że mieć będę niespokojne łoże,
 Smutno mi, Boże!
 
 Kazano w kraju niewinnej dziecinie
 Modlić się za mnie co dzień... a ja przecie
 Wiem, że mój okręt nie do kraju płynie,
 Płynąc po świecie...
 Więc, że modlitwa dziecka nic nie może,
 Smutno mi, Boże!
 
 Na tęczę blasków, którą tak ogromnie
 Anieli Twoi w niebie rozpostarli,
 Nowi gdzieś ludzie w sto lat będą po mnie
 Patrzący - marli.
 Nim się przed moją nicością ukorzę,
 Smutno mi, Boże!

1. Kto jest autorem wiersza?

.......................................................................................................................................................

2. Kto jest adresatem utworu?

.......................................................................................................................................................

3. Jaką rolę pełnią rozpoczynające i kończące każdą strofę słowa: „Smutno mi, Boże”?

.......................................................................................................................................................

4. Z pierwszej i drugiej strofy wypisz epitety, które wyrażają zachwyt dla piękna świata.

....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................

5. Z pierwszej i drugiej strofy wypisz epitety, które określają stan psychiczny podmiotu lirycznego.

....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................

6. Jak zinterpretujesz słowa: rozkoszy próżen i dosytu..., mogiła, białe kości, moja nicość, zazdrości mogił popiołom, niespokojne łoże?

....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................

7. Jak zinterpretujesz słowa: mój okręt nie do kraju płynie, na wielkim morzu obłąkany, Żem prawie nie znał rodzinnego domu, żem był jak pielgrzym, co się w drodze trudzi Przy blaskach gromu:

....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................

8. Określ postawę podmiotu lirycznego wobec ludzi.

....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................

9. Określ postawę podmiotu lirycznego wobec Boga.

....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................

---