Ośrodek Oświatowy Muzeum Narodowego w Warszawie

Klub Przyjaciół Muzeum Narodowego w Warszawie

kurs historii sztuki Od piramid do abstrakcji

7 XI 2006 Sztuka bizantyjska. Wczesne średniowiecze na zachodzie Europy

SZTUKA BIZANTYJSKA

chronologia:

• 324 r. cesarz Konstantyn zakłada na miejscu Bizancjum, dawnej kolonii greckiej, nową stolicę Konstantynopol

• 395 r. po śmierci Teodozjusza formalne usankcjonowanie podziału cesarstwa: na zachodnie ze stolicą w Rzymie (potem przeniesioną do Mediolanu, a następnie do Rawenny) i wschodnie ze stolicą w Konstantynopolu

• 476 r. ostateczny upadek Cesarstwa Zachodniorzymskiego; Odoaker odsyła do Konstantynopola insygnia władzy

• 527-565 r. okres rozkwitu sztuki za panowania Justyniana

• 726-842 r. okres ikonoklazmu, czyli obrazoburstwa za dynastii izauryjskiej

• 867-1204 r. tzw. renesans macedoński(za panowania dynastii Komnenów i Angelusów), któremu kres kładzie zdobycie Konstantynopola przez krzyżowców

• 1261-1453 r. tzw. renesans Paleologów po odzyskaniu Konstantynopola w 1261, aż do jego upadku 1453 r.

architektura:

• kościół San Apollinare in Classe,Rawenna,549 r.

• kościół San Apollinare Nuovo, Rawenna, 520 r.

• kościół Hagia Sophia,Konstantynopol,523 - 537 r.

• kościół San Vitale, Rawenna, 521 - 547 r.

• kościół Św. Apostołów, Konstantynopol, 526 - 546 r.

• kościół Św. Marka, Wenecja, 1063 - 1071 r.

rzeźba:

• kapitel z Kościoła Hagia Sophia, Konstantynopol

• tron biskupa Maksymiana, 545 - 556 r.,(Muzeum Archidiecezjalne Rawenna)

• dyptyk konsularny, VI wiek

• Dyptyk Barberini, VI wiek, (Luwr, Paryż)

• Wniebowstąpienie Chrystusa, Trzy Marie u grobu, plakieta
  z kości słoniowej, V wiek,(Bawarskie Muzeum Narodowe Monachium)

• Tryptyk Harbaville, X wiek, (Luwr, Paryż)

malarstwo:

mozaiki

• Procesja męczenników i męczenniczek, San Apollinare Nuovo, Rawenna, ok. 550 r.,

• prezbiterium kościoła San Vitale, ceremonialna procesja cesarza Justyniana i cesarzowej Teodory, Rawenna, 546 - 547 r.

• Chrystus Pantokrator, kościół Hagia Sophia, Konstantynopol, XIII wiek

• Boże Narodzenie, kościół w Dafni koło Aten, XI wiek

• wnętrze bazyliki Św. Marka, Wenecja, XI - XII wiek

• Hodegetria, apsyda bazyliki w Torcello koło Wenecji, XII wiek

freski

• Opłakiwanie Chrystusa z kościoła Nerezi, XI wiek,

(Galerii Fresaka, Belgrad)

• Pocałunek Judasza, kościół w Ochrydzie, XI wiek

malarstwo książkowe

• miniatura z Homilii Grzegorza z Nazjanzu, ok. 880 r.

• Król Dawid, miniatura z Psałterza Paryskiego, IX wiek

ikony

• Madonna z Dzieciątkiem pomiędzy Świętymi, klasztor

Św. Katarzyny na górze Synaj, V wiek

• Matka Boska Włodzimierska, XII wiek, (Galeria Trietiakowska, Moskwa)

SZTUKA WCZESNEGO ŚREDNIOWIECZA NA ZACHODZIE EUROPY

• IV - VIII wiek - Wędrówki Ludów

rzemiosło plemion germańskich:

• anglosaska zapina, VII wiek

• frankońska fibula, VI - VII wiek

iryjskie malarstwo książkowe:

• Ewangeliarz z Durrow, VII wiek

• Ewangeliarz z Kells, VII wiek

SZTUKA PRZEDROMAŃSKA:

• sztuka karolińska VIII - IX wiek

architektura:

• kaplica pałacowa Karola Wielkiego, Akwizgran, 790 - 805 r.

• kościół opactwa benedyktyńskiego, Corvey, 873 - 885 r.

• brama klasztoru, Lorsch, ok. 800 r.

• plan idealnego klasztoru, Sankt Gallen, ok. 820 r.

malarstwo książkowe:

• Ewangeliarz koronacyjny Karola Wielkiego, szkoła pałacowa, Akwizgran, IX wiek

• Ewangeliarz Ebbona, szkoła w Reims, IX wiek

rzemiosło artystyczne:

• Relikwiarz Św. Fides, skarbiec katedralny w Conques,

ok. 987 r.

• sztuka ottońska X - XI wiek

architektura:

• kościół Św. Michała w Hildesheim, 1010 - 1033 r.

rzeźba:

• drzwi z Kościoła Św. Michała w Hildesheim, 1015 r.

malarstwo książkowe:

• Otton III na tronie w otoczeniu dworu, Ewangeliarz Ottona III, X wiek, (Bawarska Biblioteka Narodowa, Monachium)

• Zwiastowanie pasterzom, Ewangeliarz Henryka II,

1002 - 1014 r., (Biblioteka Państwowa, Bamberg)

---