HENRYK SIENKIEWICZ

QUO VADIS

(problematyka)

Tytuł pochodzi z legendy: pytanie Quo vadis Domine? (łac. Dokąd idziesz panie?) miał zadać św. Piotr napotkanemu Chrystusowi. On odpowiedział, że idzie zastąpić w męczeństwie. Zawstydzony apostoł zawrócił do miasta, aby zostać ukrzyżowanym.

Mamy tu postacie historyczne (Neron, Seneka, Tigellin, Petroniusz, Poppea) i fikcyjne (Winicjusz, Ligia…)

Wątek romansowy splata się z wątkiem prześladowań chrześcijan, a z nimi oboma zazębia się jeszcze kilka innych z tzw. drugiego planu, wprowadzających czytelnika na dwór Nerona, do pałacu Petroniusza…

Powieść ta ukazuje przełom cywilizacyjny. Cywilizacja rzymska - potężna wspaniała ma ulec zmianie, zepsuciu i zagładzie.

W „Quo vadis” mamy wiele obrazów. Należy wizja męczeństwa chrześcijan, jako wątek martyrologiczny (rozszarpywanie ich przez dzikie zwierzęta, krzyżowanie, podpalanie…). Ten obraz pokazuje zetknięcie i ścieranie się ze sobą dwu potęg - kultury pogańskiego Rzymu i rodzącego się chrystianizmu. Wiele jest też wiedzy o historii przedstawianych czasów. Sam autor nazywa utwór powieścią historyczną. Głównymi wydarzeniami historycznymi w utworze jest pożar Rzymu i męczeństwo chrześcijan.

Powieść z założeń dydaktycznych jest powieścią „ku pokrzepieniu serc”.

Kompozycja utworu jest analogiczna do „Trylogii”. Występują dwa wątki: historyczny i romansowy, które są połączone i przeplatają się ze sobą. Wątek romansowy jest tradycyjny z przeszkodami, z niespodziewanymi niebezpieczeństwami, udanymi ocaleniami…

W „Quo vadis” mamy podobnie jak u Kmicica z „Potopu” wewnętrzną przemianę.

---