UNIWERSYTET IM. ADAMA MICKIEWICZA W POZNANIU

Wydział Prawa i Administracji

Prof. Zw. Dr hab. Andrzej J. Szwarc

Rok akademicki: 2008/2009

Semestr zimowy

s.j.o - sportowe jednostki organizacyjnej

SK - ustawa o sporcie kwalifikowanym.

MSiT

PRAWO SPORTOWE

Wykład nr 1 02.10.2008

I. PROGRAM WYKŁADU

Doniosłość problematyki prawa sportowego zwiększa się wraz ze wzrostem stopnia jego profesjonalizacji.

Brak w Polsce piśmiennictwa prawno-sportowego (Andrzej J. Szwarc przygotowuje pierwszą tego typu książkę).

W Instytucie Azera w Holandii mieści się katedra prawa sportowego. Dwa instytuty prawa sportowego znajdują się także we Francji (m.in. Nicea).

www.amu.edu.pl -> prawo -> Polskie Towarzystwo Prawa Sportowego

Sądy polubowne:

- 20 lat temu -> Międzynarodowy Trybunał Arbitrażowy przy MKOl (Lozanna)

Trybunał Arbitrażowy przy PKOl

- Trybunały arbitrażowe (FIFA, UEFA, PZPN)

- upowszechnia się instytucja sądów polubownych w sporcie.

- polski TA przy PKOl został powołany do życia ustawą sejmową.

II. POJĘCIE PRAWA SPORTOWEGO

Znaczenie pojęcia „prawo sportowe”

1. Prawo sportowe sensu stricto - regulacje prawne znajdujące zastosowanie w sporcie

2. „Prawo” sportowe - regulacje sportowych jednostek organizacyjnych

3. Praw sportowe sensu largo - > 1) + 2)

PRAWO SPORTOWE (regulacje prawne znajdujące zastosowanie w sporcie)

1. regulacje prawne odnoszące się do sportu bezpośrednio, np. ustawa o sporcie kwalifikowanym

2. niebezpośrednio odnoszące się do sportu, np. ustawa prawo o stowarzyszeniach

Wykład nr 2 09.10.2008

III. ŹRÓDŁA PRAWA SPORTOWEGO

1. Koncepcja tzw. autonomii „prawa sportowego” jako regulacji sportowych jednostek organizacyjnych

- np. statuty, regulaminy MKOl, UEFA, FIFA, PZPN, klubów itp.

- prawo powszechnie obowiązujące nie powinno „mieszać się” z „prawem” sportowym (regulacjami tworzonymi przez organizacje sportowe)

- „sport rządzi się swoimi prawami”
- jest koncepcją nie do urzeczywistnienia

- potwierdzają to źródła prawa sportowego

- w praktyce nigdy nie obowiązywała w pełni

- współcześnie w ogóle nie obowiązuje

- dokumenty potwierdzające ingerencję państwa w sport w starożytności

* sprawcy wypadków w sporcie pociągani byli do odpowiedzialności karnej -> koncepcja „zgody pokrzywdzonego” usprawiedliwieniem bezkarności sprawcy wypadku w sporcie -> sportowiec przystępując do walki ma świadomość niebezpieczeństwa

„volenti non fit iniuria” - chcącemu nie dzieje się krzywda

- w polskim prawie karnym przypisuje się koncepcji „zgody pokrzywdzonego” bardzo ograniczona funkcję

1) poświęcenie dobra którym ewentualny pokrzywdzony sam może dysponować

2) warunki: świadomość, brak wprowadzenia w błąd, wiek, forma tej zgody

Np. gdy ktoś pozwoli się uderzyć (zgoda pokrzywdzonego)

- w polskim kodeksie karnym brak instytucji „zgody pokrzywdzonego”, istnieje ona za to np. w niemieckim kodeksie karnym z 1871 (wprowadzona w 1936)

Nie sposób oddzielić dziś obowiązywania prawa od sportu (sport powiązany z wieloma sferami aktywności społecznej)

2. Krajowe prawo sportowe

A. Ingerencja państwa w sprawy sportu

Ingerencja państwa w sprawy sportu:

a) regulacjami prawnymi

α) regulacjami prawnymi ogólnie obowiązującymi

β) regulacjami prawnymi szczególnymi

b) innymi instrumentami

- tendencja do tego, by regulacji prawa podatkowego nie odnosić do sportu

a.d. α)

- czy państwo powinno tworzyć specjalne regulacje prawne, obowiązujące w sporcie? (regulujące pewne sprawy, które w prawie powszechnym są regulowane inaczej lub nie są wcale regulowane)

Okoliczności determinujące ingerowanie państwa w sprawy sportu specjalnymi regulacjami prawnymi, m. in.:

- wspieranie sportu środkami z budżetu państwa

- zagrożenie dla dóbr prawnych chronionych w innych okolicznościach regulacjami prawnymi (prawo powinno funkcjonować w sposób jednolity, równość prawa)

B. Krajowe prawo sportowe w niektórych innych państwach

a) państwa które nie mają żadnych specjalnych/odrębnych regulacji prawnych.

np. Anglia, Szwajcaria, Niemcy -> stosuje się tam do sportu tylko ogólnie obowiązujące przepisy

- Szwajcaria - FIFA, UEFA stworzone w oparciu o szwajcarskie prawo o stowarzyszeniach

- Niemcy - tylko jeden przepis odnoszący się do sportu (w prawie farmaceutycznym - zakaz rozpowszechniania środków dopingujących pod groźbą kary)

b) państwa które mają specjalne regulacje prawne

- przybywa państw w których tworzy się odrębne, specjalne regulacje prawne dotyczące sportu, np. Portugalia, Hiszpania, Francja, Belgia, Holandia, Grecja, Włochy

- Grecja - Ustawa dotycząca dopingu

Ustawa dotycząca profesjonalnej piłki nożnej

- Francja - problematyka dopingu regulowana już była 3 ustawami (TdF -> policja zatrzymuje kolarzy w ich pokojach hotelowych itp.)

- WADA (The Word Anti-Doping Agency) powstała z inicjatywy MKOl, 10 listopada 1999 w Lozannie powstała organizacja , mająca na celu zwalczanie dopingu.

5 marca 2003 w Kopenhadze z inicjatywy WADA na Światowej Konferencji Antydopingowej przyjęto Światowy Kodeks Antydopingowy, obowiązujący w związkach sportowych. Obecnie główna siedziba organizacji mieści się w Montrealu (Kanada).

- 2 lata temu (2006) pod auspicjami UNESCO w Paryżu zawarta została konwencja międzynarodowa wymuszająca tworzenie regulacji prawno-karnych celem zwalczania dopingu.

C. Polskie prawo sportowe

W Polsce obowiązują specjalne regulacje prawne dotyczące sportu:

1. ustawa o kulturze fizycznej z 18 stycznia 1996

2. ustawa o bezpieczeństwie imprez masowych z 22 sierpnia 1997

3. ustawa o sporcie kwalifikowanym z 29 lipca 2005

Przygotowuje się w Polsce projekt ustawy o sporcie, która miałaby zastąpić UoKF, UoSK i ewentualnie UoBiM

3. Międzynarodowe prawo sportowe

A. Ogólne międzynarodowe prawo sportowe

a) umowy, konwencje międzynarodowe nie będące regulacjami specjalnymi dotyczącymi sportu, lecz powszechnie obowiązującymi

- kwestia podatku (tzw. Podwójnego opodatkowania)

* odprowadzanie podatku od przychodów w Polsce i za granicą dla obywateli polskich

* odprowadzanie podatków w miejscu zdobycia przychodu (za granicą) -> umowy między państwami (Polska -ok. 50) -> ulgi, zwolnienia [ np. Tomasz Kuszczak musiałby odprowadzać podatek w Anglii i Polsce]

b) konwencje międzynarodowe odnoszące się bezpośrednio do sportu

- umowy celne dotyczące sprzętu sportowego

- państwa skandynawskie podpisały konwencję antydopingową

- Europejska konwencja w sprawie przemocy i ekscesów widzów w czasie imprez sportowych, w szczególności piłki nożnej.

Strasbourg 1985, ratyfikowana przez Polskę 31 maja 1995

- Konwencja Rady Europy nr 135 z dnia 16 listopada 1989, tzw. Konwencja Antydopingowa podpisana przez prof. Skubiszewskiego, ratyfikowana później przez Sejm

- Konwencja z inicjatywy UNESCO dotycząca dopingu z 2006 r.

Wykład nr 3 16.10.2008

B. Prawo sportowe Unii Europejskiej

a). regulacje unijne ogólnie obowiązujące

b). prawo unijne tworzone specjalnie z myślą o sporcie

ad b).

α). Prawo pierwotne (traktatowe).

§1) Regulacje odnoszące się bezpośrednio do sportu.

Sprawy sportu nie znajdują bezpośredniego uregulowania we wspólnym prawie traktatowym:

- w traktacie konstytucyjnym (odrzuconym przez Francje i Holandię) były przepisy odnoszące się do sportu, nie miałyby one jednak większego znaczenia prawnego

- nowy projekt traktatu konstytucyjnego -> podobne przepisy

§2)W prawie traktatowym istnieją przepisy ogólnie obowiązujące znajdujące zastosowanie w sporcie.

β). Prawo pochodne

Dyrektywy, rozporządzenia dotyczące sportu (regulacje dotyczące jeździectwa, strzelectwa, licencji trenerskich, sprzętu sportowego itp.)

1998-2002 - proces negocjacyjny, dotyczący wstąpienia Polski do UE

→ 29 obszarów negocjacyjnych (brak odrębnego dla sportu, ale pojawiał się w niektórych obszarach, np. swobodny przepływ osób, towarów, kapitału, edukacja i kształcenie młodzieży, kultura i polityka audiowizualna)

DYREKTYWY:

a) swobodny przepływ osób

- dot. zatrudnienia za granicą, uznawania dyplomów wyższych uczelni itp.-> ważne np. dla trenerów, instruktor, menedżer, nauczyciel wf-u

implementacja:

→ Ustawa z dnia 26 kwietnia 2001 r. o zasadach uznawania nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do wykonywania zawodów regulowanych

→ Ustawa z dnia 10 maja 2002 r. o ratyfikacji Porozumienia między Wspólnotą Europejską a Rzeczypospolitą Polską w sprawie uczestnictwa Polski w Europejskiej Agencji Środowiska oraz Europejskiej Sieci Informacji i Obserwacji. (obie ustawy weszły w życie 1 maja 2004)

→ Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 15 lutego 2005 r. w sprawie stażu adaptacyjnego i testu umiejętności w toku postępowania o uznanie kwalifikacji do wykonywania zawodów regulowanych w dziedzinie kultury fizycznej i sportu

b) swobodny przepływ kapitału

- przepisy regulujące działalność sportowych spółek akcyjnych (na podstawie przedwojennego kodeksu handlowego 1934r. , obecnie kodeks spółek handlowych + też ustawa o kulturze fizycznej z 1996)

- w toku negocjacji - problem sprzeczności regulacji unijnych dotyczących przepływu kapitału z polskim prawem o spółkach akcyjnych -> uchylono następujące przepisy ustawy o kulturze fizycznej, sprzeczne z prawem unijnym:

art. 32 ust. 3 - wymóg 70% kapitału polskiego

art. 32 ust. 2 - wymóg siedziby na terytorium RP

- dlatego dziś kluby sportowe mogą działać w innych formach niż tylko sportowe spółki akcyjne

c) swobodny przepływ towarów

- problemy związane z przepływem broni sportowej, sprzętu sportowego, jeździectwem

- dyrektywy unijne z 1991 dotyczące posiadania broni palnej (broń strzelecka w sporcie)

implementacja:

→ Ustawa z 21 maja 1999 o broni i amunicji + akty prawne wykonawcze dostosowane do prawa unijnego

- unijne regulacje dotyczące warunków obrotu końmi, rozgrywania imprez jeździeckich (dyrektywy)

implementacja:

→ Ustawa z 1 sierpnia 1999 o ochronie zwierząt + akty wykonawcze

- regulacje dotyczące sprzętu sportowego

d) edukacja i kształcenie dzieci i młodzieży

(problemy pośrednio odnosiły się do sportu), np. finansowanie projektów

e) kultura i polityka audiowizualna

- prawo społeczeństwa do dostępu do publicznych transmisji z ważnych społecznie wydarzeń

- dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady Europy w tej sprawie

→ aktualizacja ustawy z 1992 o Radiofonii i Telewizji

art. 20B ust. 2 - ważne społecznie wydarzenia w TV PUBLICZNEJ (Letnie IO, półfinały i finały MŚ w piłce nożnej, El. MŚ i ME z udziałem reprezentacji Polski, mecze polskich klubów w PUEFA i LM itp.)

f) inne regulacje wprowadzające i dostosowujące prawo polskie do unijnego.

α) nowelizacja ustawy o sporcie kwalifikowanym - świadczenia dla medalistów olimpijskich (pieniężne).

SK Art. 38. 1. Reprezentantom Polski na igrzyskach olimpijskich, którzy:

  1)   zdobyli co najmniej jeden medal olimpijski,

  2)   ukończyli 35. rok życia,

  3)   nie uczestniczą we współzawodnictwie sportowym,

  4)   mają obywatelstwo polskie,

  5)   mają stałe miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej,

  6)   nie byli karani za przestępstwo popełnione umyślnie

- przysługuje świadczenie pieniężne z budżetu państwa, zwane dalej "świadczeniem".

2. Świadczenie przysługuje w danym roku kalendarzowym w wysokości przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym,

3. Świadczenie przyznaje minister właściwy do spraw kultury fizycznej i sportu na wniosek osoby zainteresowanej lub z własnej inicjatywy.

- konieczność obywatelstwa polskiego uchylono, ze względu na niezgodność z zakazem dyskryminacji narodowościowej - art. 12 Karty Wspólnotowej

UEFA, FIFA

- ograniczenie liczby cudzoziemców w klubach (cudzoziemców w sensie osób spoza UE, wiąże się to ze swobodnym przepływem osób w ramach wspólnoty ale już nie dotyczy obywateli państw trzecich.

- potrzeba zgody klubu na to, by zawodnik przeszedł do innego klubu, mimo że jego kontrakt już wygasł (casus Bosmana)

Wykład nr 4 23.10.2008

4. „Prawo sportowe” jako regulacje sportowych jednostek organizacyjnych

A. Regulacje krajowych sportowych jednostek organizacyjnych

„Prawo sportowe” nie jest prawem w ścisłym znaczeniu tego słowa. Chodzi tutaj o „prawo” tworzone przez sportowe jednostki organizacyjne, obowiązuje ich członków np. krajowe komitety olimpijskie, krajowe związki sportowe (także regionalne), kluby sportowe

B. Regulacje polskich sportowych jednostek organizacyjnych

1. Polski Komitet Olimpijski jest związkiem stowarzyszeń (ustawa „prawo o stowarzyszeniach” zmodyfikowane o ustawy sportowe), jego członkami są nie osoby fizyczne, lecz organizacje sportowe

2. Polskie Związki Sportowe np. PZPN (statut PZPN z dnia 12 kwietnia 2007)

3. Odróżnić należy polski związek sportowy od innych związków sportowych

Polski związek sportowy - tylko jeden w danej dyscyplinie; związek stowarzyszeń (funkcjonowanie regulowane ustawą prawo o stowarzyszeniach + ustawa o kulturze fizycznej + ustawa o sporcie kwalifikowanym).

Inny związek sportowy - brak ograniczeń co do ilości; mogą działać w kilku dyscyplinach sportowych; zrzeszają kluby sportowe w danym rejonie/okręgu,

np.

(okręgowe związki piłki nożnej nie bo są to terenowe jednostki organizacyjne stowarzyszenia PZPN i działają tylko w footballu)

Regulacje polskich sportowych jednostek organizacyjnych, przykłady:

• Piłkarski Kodeks Etyczny, uchwalony uchwałą Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Polskiego Związku Piłki Nożnej

• Regulamin Dyscyplinarny PZPN uchwalony przez PZPN

• Uchwała w sprawie przedawnienia przewinień dyscyplinarnych w polskiej piłce nożnej

• Uchwała Prezydium Zarządu PZPN nr 10/75 z dnia 13 lipca 2006 w sprawie kompetencji WD PZPN w sprawach przewinień dyscyplinarnych przekupstwa spotkań I, II, III ligi
  

- osoba fizyczna wstępująca do związku sportowego także musi przestrzegać regulacji danej jednostki organizacyjnej (np. zawodnik klubu)

- to samo dotyczy regulacji międzynarodowych jednostek organizacyjnych do których należy dany związek sportowy (np. UEFA, FIFA)

4. Kluby sportowe

5. Polski Komitet Paraolimpijski

6. Fundacja Rozwoju Kultury Fizycznej

C. Regulacje międzynarodowych sportowych jednostek organizacyjnych

1. Międzynarodowy Komitet Olimpijski - związek stowarzyszeń, działa na podstawie szwajcarskiej ustawy prawo o stowarzyszeniach (ze względu na siedzibę Lozanna)

2. Międzynarodowe Federacje Sportowe (światowe/kontynentalne), np. FIFA, UEFA, IBF, FIS, ICF, IHF

5. Prawna doniosłość regulacji sportowych jednostek organizacyjnych

A. Doniosłość w sprawach nieuregulowanych prawem

W momencie przystąpienia osoby fizycznej czy też prawnej do sportowej jednostki organizacyjnej powstaje stosunek cywilno prawny w którym członek (osoba f. lub p.) zobowiązują się do przestrzegania wewnętrznych regulacji tych sportowych jednostek organizacyjnych. W szczególności chodzi o statuty i regulaminy związków, organizacji, federacji, klubów sportowych

- deklaracja członkowska = przestrzeganie regulacji „prawnych”

B. Konflikty z prawem

Występują gdy:

a) obszary regulacji sportowych jednostek organizacyjnych są regulowane także przez regulacje prawne.

α) Konflikt prawa z krajowymi sportowymi jednostkami organizacyjnymi.

Taka sytuacja występuje dość rzadko ponieważ istnieją instrumenty, które zapobiegają występowaniu takich konfliktów:

§1) klub działający jako stowarzyszenie musi działać na podstawie Prawa o Stowarzyszeniach itp.; dana jednostka organizacyjna musi zostać zarejestrowana - tryb powstania oraz statut są weryfikowane przez organ rejestrujący [starosta (UKS-y) lub sąd rejestrowy) - w ten sposób zapobiega się konfliktom między regulacjami sportowymi a prawnymi)

§2) prawo o stowarzyszeniach przewiduje instrumenty pozwalające reagować, gdy dana jednostka organizacyjna tworzy regulacje sprzeczne z prawem

β) Konflikt prawa z międzynarodowymi sportowymi jednostkami organizacyjnymi

Gorzej gdy międzynarodowe organizacje sportowe tworzą regulacje sportowe niezgodne z prawem krajowym, ponieważ międzynarodowe s.j.o działają na podstawie prawa kraju w którym są zarejestrowane (najczęściej Szwajcaria) i państwo z którego prawem konflikt zachodzi (np. Polska) nie ma instrumentów oddziaływania na podmiot prywatno-prawny działający na podstawie prawa kraju obcego.

- Schemat obowiązywanie prawnych regulacji s.j.o. na przykładzie piłki nożnej

[FIFA → PZPN → kluby sportowe (Kolejorz) → sportowcy (Piotr R.)]

- Przykłady kolizji regulacji sportowych tworzonych przez międzynarodowe organizacje sportowe z prawem krajowym:

1. FIFA i UEFA stworzyły regulacje, w myśl których spory majątkowe mają być rozstrzygane przez sądy polubowne, w których strony dobrowolnie poddają się rozstrzygnięciom. Moc prawna takiego rozstrzygnięcia jest taka sama jak moc prawna rozstrzygnięcia sądu państwowego, z tym zastrzeżeniem, że nie można się od niego odwołać (chyba że ustali się dwuinstancyjność).
   Rozstrzygnięcia sądów polubownych mają swoje zalety, ponieważ są:
   - szybciej rozpatrywane

- rozpatrywane przez osoby znające się problematyce sportu

- tańsze

PZPN powołał piłkarski sąd polubowny. Międzynarodowe federacje piłkarskie wymuszają sądy polubowne w sprawach majątkowych, zabraniając prowadzenia spraw przed sądami państwowymi. Kolizja polega tutaj na tym, że:

a). FIFA i UEFA zmuszają kluby do sądu polubownego (według Kodeksu Postępowania Cywilnego dobrowolność poddania się sądowi polubownemu jest warunkiem jego ważności).

b). Zachodzi też sprzeczność z Konstytucją, która gwarantuje każdemu prawo do sądu państwowego.

Inne sądy polubowne:

- Międzynarodowy Trybunał Arbitrażowy ds. sportu przy MKOl w Lozannie

- Trybunał Arbitrażowy ds. sportu przy PKOl (od 1996) - ma oparcie ustawowe (początkowo ustawa o kulturze fizycznej, teraz ustawa o sporcie kwalifikowanym)

2.KAZUS BOSMANA:

Jean-Marc Bosman był piłkarzem belgijskiego pierwszoligowca RFC de Liège, którego kontrakt wygasł w 1990, skutkiem czego zawodnikowi obniżono pobory i przesunięto go do zespołu rezerw. Piłkarz znalazł sobie nowego pracodawcę, klub z Dunkierki (2 liga). Wraz z dniem 1 stycznia, Bosman chciał podpisać umowę z nowym klubem, w związku z czym zażądał wydania karty od FC Liege, ale Liege nie zgodziło się, bo nie dogadało się w sprawie sumy odstępnego z Dunkierką. Bosman uznał to za złamanie unijnej zasady wolnego przepływu osób i zaskarżył klub, belgijską federację i UEFA. Bosman skierował sprawę do sądu państwowego (wtedy nie było jeszcze obowiązku sądu polubownego). W I instancji wygrał, lecz RFC Liège odwołał się i sąd II instancji pozytywnie rozpatrzył jego apelację

Trybunał Sprawiedliwości na wniosek sądu apelacyjnego w Liège wydał 15 grudnia 1995 orzeczenie prejudycjalne, uznając argumenty zawodnika za zasadne. Zgodnie bowiem z zasadą wolnego przepływu osób, każdy obywatel Unii Europejskiej ma prawo żyć i pracować w innym państwie członkowskim (z pewnymi zastrzeżeniami). Przepisy piłkarskie uniemożliwiały w praktyce zmianę klubu, a więc pracodawcy.

Trybunał orzekł, że każdy piłkarz-obywatel państwa członkowskiego, w przypadku wygaśnięcia kontraktu ma prawo wolnej zmiany klubu, nieobwarowanej zapłatą odstępnego przez nowy klub. Ponadto uznano, że skoro pracownicy państw członkowskich mają być zgodnie z traktatami traktowani bez różnicy obywatelstwa, to kluby czy federacje piłkarskie nie mogą wprowadzać klauzul ograniczających liczbę obcokrajowców w klubach; dotyczy to jednak tylko obywateli Unii.

- ten przypadek zrewolucjonizował system transferowy - piłkarz po zakończeniu kontraktu może odejść, bez żadnego ekwiwalentu pieniężnego dla klubu

- prawo Bosmana - prawo zawodnika do wolnego transferu

Prawo Bosmana - W piłce nożnej prawo zawodnika do wolnego transferu. Powstało na bazie rozwiązań z tego kazusu. Przed wejściem prawa w życie, nawet w przypadku wygaśnięcia kontraktu danego zawodnika, klub chętny na jego przejęcie musiał zapłacić staremu klubowi sumę odstępnego.

Wykład nr 5 30.10.2008

C. Prawny charakter i prawna doniosłość reguł sportowych

a)Reguły sportowe:

α) reguły uprawiania danej dyscypliny sportowej i

β) reguły wg których przebiega współzawodnictwo

- tworzone przez międzynarodowe federacje sportowe

- zazwyczaj dwa dokumenty - dla α) i β), lub tylko jeden

- Polskie związki sportowe należą do międzynarodowych federacji sportowych, więc obowiązują ich dokumenty (mogą także tworzyć swoje na podstawie tych międzynar.)

- nie są to jednak regulacje prawne, lecz tylko wewnętrzne normy postępowania

- doniosłość prawna w egzekwowaniu odpowiedzialności zawodowej (tak jak np. kodeks etyki lekarskiej)

SK. art. 1 ust. 2:

2. Uprawianie sportu kwalifikowanego odbywa się zgodnie z przepisami ustawy, postanowieniami statutów i regulaminów związków sportowych, polskich związków sportowych oraz międzynarodowych organizacji sportowych.

Przykład prawnej doniosłości reguł sportowych w zakresie odpowiedzialności za wypadki sportowe (śmierć lub uszczerbek zdrowia człowieka, zniszczenie mienia itp.)

1)normalnie odpowiedzialność wg KK

2)w KK brak regulacji za wypadki sportowe (wyjątki - Kuba, Ekwador)

Czy odpowiedzialność w sporcie powinna się kształtować inaczej?

- dominuje pogląd, że tak, gdyż w niektórych dyscyplinach istnieje ryzyko, często występują wypadki sportowe - w uprawianie sportu wkalkulowane jest niebezpieczeństwo - w sporcie nie egzekwuje się odpowiedzialności karnej

1) W prawie karnym brak przepisów uzasadniających brak odpowiedzialności za wypadki sportowe.

a) wyprowadza się podstawę prawną, np. z art. 1 ust. 2 Ustawy o sporcie kwalifikowanym

b) ryzyko sportowe

c) zgoda pokrzywdzonego

d) Warunki wyłączające odpowiedzialność karną za wypadki sportowe:

α) dana dyscyplina w konkretnym kraju jest legalna

β) do wypadku doszło w trakcie uprawiania sportu (trening, współzawodnictwo)

γ) do wypadku doszło w ramach przestrzegania reguł sportowych

δ) zachowanie powodujące wypadek było podjęte w celach sportowych

IV. STATUS PRAWNY PODMIOTÓW SPORTOWYCH

1. Podmioty sportowe jako podmioty prawne

A. Rodzaje podmiotów sportowych

Np.:

- Minister Sportu i Turystyki

- Międzynarodowy Komitet Olimpijski

- FIFA

- PKOl

- Trybunał Arbitrażowy ds. sportu

- KKS Lech Poznań

- arbitrzy sportowi

- sportowcy

- trenerzy

- nauczyciele w-f

- lekarze sportowi i inne osoby personelu medycznego

- funkcjonariusze sportowych jednostek organizacyjnych

-PZPN

B. Podmioty publiczno-prawne i prywatno-prawne

Stosunek prawny - stosunek między 2 podmiotami prawnymi, których wzajemne prawa i obowiązki są określone normami prawnymi, np.:

- umowa o pracę między piłkarzem i klubem

- umowa między klubem a firma budowlaną

- stosunek stowarzyszeniowy między członkiem klubu a klubem

PODMIOTY PUBLICZNO-PRAWNE:

- państwo

- państwowe jednostki organizacyjne

- jednostki i organy jednostek samorządu terytorialnego

PODMIOTY PUBLICZNO-PRAWNE W SPORCIE:

- Minister Sportu i Turystyki

- Akademia Wychowania Fizycznego

PODMIOTY PRYWATNO-PRAWNE

- wszystkie inne podmioty prawne nie będące podmiotami publiczno-prawnymi

PODMIOTY PRYWATNO-PRAWNE W SPORCIE (patrz wyżej)

C. Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych podmiotów sportowych

1) Zdolność prawna - zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków prawnych.

2) Zdolność do czynności prawnych -zdolność do samodzielnego kształtowania swojej sytuacji prawnej (nabywania praw i zaciągania zobowiązań).

α) osoby fizyczne:

§1) brak (do 13 roku życia lub ubezwłasnowolnienie całkowite, art. 12 KC)

§2) ograniczona (13-18 lat lub ubezwłasnowolnienie częściowe, art. 15 KC)

§3) pełna zdolność (pełnoletniość, brak ubezwłasnowolnienia art. 11 KC)

β) Czynności prawne podejmowane w imieniu osoby prawnej:

- osobowość prawną jednostka organizacyjna nabywa gdy jest tworzona w sposób przewidziany przepisami prawa, i zostanie wpisana w stosownym rejestrze.

3) Czynność prawna - zachowanie wywołujące skutki prawne, tj. powodujące powstanie, zmianę, względnie ustanie stosunku prawnego

4) Duża doniosłość w sporcie, przykłady:

a) Prawo o Stowarzyszeniach:

Art. 3. 1. Prawo tworzenia stowarzyszeń przysługuje obywatelom polskim mającym pełną zdolność do czynności prawnych i niepozbawionym praw publicznych. 2. Małoletni w wieku od 16 do 18 lat, którzy mają ograniczoną zdolność do czynności prawnych, mogą należeć do stowarzyszeń i korzystać z czynnego i biernego prawa wyborczego, z tym że w składzie zarządu stowarzyszenia większość muszą stanowić osoby o pełnej zdolności do czynności prawnych.

3. Małoletni poniżej 16 lat mogą, za zgodą przedstawicieli ustawowych, należeć do stowarzyszeń według zasad określonych w ich statutach, bez prawa udziału w głosowaniu na walnych zebraniach członków oraz bez korzystania z czynnego i biernego prawa wyborczego do władz stowarzyszenia. Jeżeli jednak jednostka organizacyjna stowarzyszenia zrzesza wyłącznie małoletnich, mogą oni wybierać i być wybierani do władz tej jednostki.

b) Ustawa o kulturze fizycznej:

Art. 23. 1. Osoby niepełnoletnie mogą być zawodnikami za zgodą swoich przedstawicieli ustawowych.

2. Zasady uprawiania sportu przez osoby niepełnosprawne określają przepisy statutów i regulaminów organizacji krajowych i międzynarodowych zajmujących się sportem osób niepełnosprawnych.

3. Minister właściwy do spraw kultury fizycznej i sportu, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw oświaty i wychowania, określi, w drodze rozporządzenia, zasady współzawodnictwa sportowego dzieci i młodzieży, uwzględniając rodzaje zawodów i szczeble rozgrywek oraz warunki uczestnictwa zawodników

c) Ustawa o sporcie kwalifikowanym :

Art. 29. ust. 2. Do wniosku o przyznanie licencji zawodnika należy dołączyć:

 pkt. 2)   pisemną zgodę przedstawiciela ustawowego, opiekuna prawnego lub opiekuna faktycznego, w przypadku osoby niepełnoletniej;

 
Art. 46. ust. 2. Do wniosku o przyznanie licencji trenera należy dołączyć:

pkt. 1)   oświadczenie o posiadaniu pełnej zdolności do czynności prawnych oraz korzystaniu z pełni praw publicznych;

Wykład nr 6 12.11.2008

2. Sportowe podmioty publiczno-prawne

A. Minister sportu i turystyki

a) Wcześniejsze organy centralne:

α) Urząd Kultury Fizycznej

β) Urząd Kultury Fizycznej i Turystyki

γ) Urząd Kultury Fizycznej i Sportu

δ) Polska Konfederacja Sportu

ε) Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu

b) Przepisy prawne dotyczące MSiT

α) SK:

Art.1.1 Ustawa określa (…) zadania organów administracji rządowej (…)w zakresie organizacji uprawiania sportu kwalifikowanego i współzawodnictwa sportowego

Art.2.1 Organy administracji rządowej tworzą warunki organizacyjne do rozwoju sportu kwalifikowanego i mogą wspierać finansowo jego rozwój

β) Ustawa o Radzie Ministrów z 8 sierpnia 1996r.:

Art.39.1 Ministerstwo tworzy, znosi lub przekształca RM w drodze rozporządzenia

Art.39.5 Prezes Rady Ministrów, w drodze rozporządzenia, nadaje ministerstwu statut, w którym określa jego szczegółową strukturę organizacyjną

γ) Rozporządzenie RM z dnia 23 sierpnia 2005 w sprawie utworzenia Ministerstwa Sportu

δ) Rozporządzenie Prezesa RM z dnia 16 listopada 2007 w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Sportu:

§1.2 Minister kieruje następującymi działami administracji rządowej:

1. kultura fizyczna i sport;

2. turystyka

§1.3 Minister jest dysponentem części 25 i 40 budżetu państwa.

§1.4 Obsługę ministra zapewnia Ministerstwo Sportu i Turystyki

ε) Rozporządzenie Rady Ministrów z 24 listopada 2007 zmieniające rozporządzenie w sprawie utworzenia Ministerstwa Sportu -> zmiana nazwy na Ministerstwo Sportu i Turystyki

ζ) Zarządzenie nr 8 Prezesa RM w sprawie statutu:

- 8 departamentów

- 4 biura

- stanowisko ds. audytu wewnętrznego

Adam Giersz - szef biura politycznego Ministerstwa Sportu

Mirosław Drzewiecki - Minister Sportu i Turystyki

b) Szczegółowe kompetencje Ministra Sportu i Turystyki są określone:

α) ustawa o kulturze fizycznej (np. art. 23, 23a, 23b, 28, 45, 53a)

§1) Art. 23. ust. 3. Minister właściwy do spraw kultury fizycznej i sportu, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw oświaty i wychowania, określi, w drodze rozporządzenia, zasady współzawodnictwa sportowego dzieci i młodzieży, uwzględniając rodzaje zawodów i szczeble rozgrywek oraz warunki uczestnictwa zawodników

§2) Art. 23a ust. 3. Stypendia sportowe, o których mowa w ust. 1, przyznaje i wstrzymuje oraz pozbawia ich minister właściwy do spraw kultury fizycznej i sportu. Stypendia te są finansowane ze środków budżetu państwa z części, której dysponentem jest minister właściwy do spraw kultury fizycznej i sportu.

7. Minister właściwy do spraw kultury fizycznej i sportu określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady i tryb przyznawania, wstrzymywania i pozbawiania stypendiów sportowych, o których mowa w ust. 1, wysokość stypendiów, czas, na jaki może zostać przyznane stypendium, uwzględniając rodzaje osiągnięć sportowych.

§3) Art. 23b ust.1b.  (2) Minister właściwy do spraw kultury fizycznej i sportu określi, w drodze rozporządzenia, wykaz zawodów sportowych osób niepełnosprawnych odbywających się przed 1992 r., uwzględniając zawody będące odpowiednikiem igrzysk paraolimpijskich.

2a.  (4) Minister właściwy do spraw kultury fizycznej i sportu określi, w drodze rozporządzenia, wykaz zawodów sportowych osób głuchych odbywających się przed 2001 r., uwzględniając zawody będące odpowiednikiem igrzysk głuchych.

6.  (6) Minister właściwy do spraw kultury fizycznej i sportu wydaje decyzję w sprawie przyznania świadczenia w ciągu miesiąca od dnia złożenia wniosku. Minister właściwy do spraw kultury fizycznej i sportu odmawia przyznania świadczenia w przypadku stwierdzenia, że zainteresowany nie spełnia co najmniej jednego z warunków, o których mowa w ust. 1, 1a albo 2.9.

9. Minister właściwy do spraw kultury fizycznej i sportu pozbawia świadczenia, począwszy od miesiąca, w którym ustał co najmniej jeden z warunków wymienionych w ust. 1 pkt 3-6.

§4) Art. 28. 2. Minister właściwy do spraw kultury fizycznej i sportu, w drodze rozporządzenia, a organ jednostki samorządu terytorialnego, w drodze uchwały, określą rodzaje wyróżnień i wysokości nagród, o których mowa w ust. 1, oraz szczegółowe zasady i tryb ich przyznawania, uwzględniając osiągnięcia sportowe, za które zawodnicy otrzymują wyróżnienia i nagrody.

§5) Art. 45. 1. Minister właściwy do spraw kultury fizycznej i sportu może przyznać osobom wyróżniającym się szczególną aktywnością i uzyskującym wybitne osiągnięcia w pracy zawodowej w dziedzinie kultury fizycznej odznaczenia, wyróżnienia i nagrody resortowe.

2. Odznaczenia i wyróżnienia mogą być przyznane również osobom wyróżniającym się szczególną aktywnością i uzyskującym wybitne osiągnięcia w działalności społecznej w dziedzinie kultury fizycznej.

3. Minister właściwy do spraw kultury fizycznej i sportu określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady i tryb przyznawania odznaczeń, wyróżnień i nagród, o których mowa w ust. 1 i 2, uwzględniając rodzaje odznak i wyróżnień, rodzaje i wysokość nagród oraz tryb ich uzyskiwania, a także osiągnięcia, za które mogą być przyznane nagrody.

§6) Art. 53. ust. 6. Minister właściwy do spraw kultury fizycznej i sportu określi, w drodze rozporządzenia, kwalifikacje niezbędne do uprawiania alpinizmu jaskiniowego oraz zasady bezpieczeństwa przy uprawianiu alpinizmu jaskiniowego, uwzględniając rodzaje stopni, wzory dokumentów stwierdzających uzyskanie kwalifikacji oraz wynikające z nich uprawnienia.

§7) Art. 53a. Ust. 11. Minister właściwy do spraw kultury fizycznej i sportu określi, w drodze rozporządzenia:

  1)   zasady bezpieczeństwa przy uprawianiu żeglarstwa,

  2)   wymagania niezbędne do uzyskania dokumentów potwierdzających posiadanie uprawnień, w szczególności dotyczące wiedzy i umiejętności z zakresu żeglarstwa, oraz odpowiadający im zakres uprawnień do prowadzenia jachtów żaglowych albo motorowych,

  3)   sposób i tryb przeprowadzenia egzaminu, o którym mowa w ust. 6,

  4)   wzory dokumentów potwierdzających posiadanie uprawnień

- biorąc pod uwagę bezpieczeństwo żeglugi;

  5)   wysokość opłat za przeprowadzenie egzaminu, o którym mowa w ust. 6, oraz za czynności związane z wydaniem dokumentu, o którym mowa w ust. 3, biorąc pod uwagę zakres uprawnień uzyskiwanych po zdaniu egzaminu, koszty poniesione przez właściwy polski związek sportowy oraz przepisy ust. 8.

§8) Art.54 ust. 3. Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, warunki bezpieczeństwa osób przebywających w górach, pływających, kąpiących się i uprawiających sporty wodne, a także obowiązki osób prawnych i fizycznych, o których mowa w ust. 1 i 2.

β) ustawa o sporcie kwalifikowanym

Ustawa o kulturze fizycznej obejmuje to co dotyczy sportu, który nie jest sportem kwalifikowanym. (np. paraolimpijczycy, wynagrodzenia dla działaczy, stypendia, sportowcy niepełnosprawni, bez licencji)

b) ustawa o sporcie kwalifikowanym - kompetencje Ministra Sportu i Turystyki:

art. 1.1 (patrz wyżej)

art. 2.1 (patrz wyżej)

art. 7.1 - wydanie zgody na utworzenie polskiego związku sportowego

art. 9.1 - zatwierdzenie statutu polskiego związku sportowego

art. 10 - określenie dyscyplin sportu, w których mogą działać polskie związki sportowe

art. 11.1 - wyrażenie zgody na działanie pzs w kilku dyscyplinach sportu

art. 12.1 - zadania polskiego związku sportowego

art. 13.1 - powołanie spółki kapitałowej przez polski związek sportowy

13.2 - wydanie zgody przez Ministra Sportu i Turystyki na powołanie tej spółki w przypadku dofinansowywania polskiego związku sportowego ze środków publicznych

art. 15.5 - tymczasowe dopuszczenie do ligi zawodowej klubów sportowych nie będących spółkami akcyjnymi

art. 18.1 - sprawowanie nadzoru nad działalnością polskich związków sportowych

art. 23.1 - kompetencje organu nadzorującego, w przypadku gdy działalność pzs jest niezgodna z prawem, postanowieniami statutu lub regulaminów

23.2 - cofnięcie zgody na utworzenie pzs w przypadku, gdy pzs został postawiony w stan likwidacji

art. 29.1 - przyznanie licencji zawodnika

29.4 - określenie kwalifikacji lekarzy uprawnionych do wydawania niezbędnych zaświadczeń lekarskich (w porozumieniu z ministrem zdrowia)

art. 32.3 - określenie zakresu opieki medycznej nad zawodnikami zakwalifikowanymi do kadry narodowej w olimpijskich dyscyplinach sportu (w porozumieniu z ministrem zdrowia)

32.4 - dysponowanie środkami na szkolenie zawodników zakwalifikowanych do kadry narodowej w olimpijskich dyscyplinach sportu

art. 34.2 - stypendium sportowe

34.3 - przyznawanie, wstrzymanie, i pozbawianie stypendiów sportowych

34.7 - określenie szczegółowych zasad i trybu przyznawania, wstrzymywania i pozbawiania stypendiów sportowych dla członków kadry narodowej, podstawy i wysokości stypendium, czasu, na jaki może zostać ono przyznane, uwzględniając rodzaj osiągnięć sportowych

art. 37.1 - wyróżnienia i nagrody

37.2 - przyznawanie wyróżnień i nagród

37.3 - określenie warunków i trybu przyznawania wyróżnień i nagród

art.38.1 - świadczenia olimpijskie

38.3 - przyznawanie świadczeń

38.5 - wydanie decyzji w sprawie przyznania świadczenia

38.8 - pozbawienie świadczenia

art.51 - reguluje zagadnienia związane z Komisją do Zwalczania Dopingu w Sporcie, w tym odpowiednie kompetencje ministra właściwego ds. sportu

art.52 - ustalanie listy środków dopingowych (w porozumieniu z ministrem zdrowia)

art.54 - ustalenie podmiotów przeprowadzających analizy antydopingowe (w porozumieniu z ministrem zdrowia)

c) W związku z powołaniem nowego ministerstwa zmieniono ustawę z dnia 4 września 1997 o działach administracji rządowej nadając nowe brzmienie przepisowi określającemu zakres spraw zaliczanych do działu kultura fizyczna i sport. Dział ten obejmuje następujące sprawy:

• Kultura fizyczna

• Rekreacja i rehabilitacja ruchowa

• Sport dzieci i młodzieży

• Sport kwalifikowany

• Sport osób niepełnosprawnych.

Minister Sportu i Turystyki kieruje działami administracji rządowej „kultura fizyczna i sport” oraz „turystyka”. Minister inicjuje, koordynuje i prowadzi również działania niezbędne do przygotowania, organizacji oraz promocji Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012.

Od dnia 16 listopada 2007 roku urząd Ministra Sportu i Turystyki sprawuje Mirosław Drzewiecki.

Kompetencje i zadania Ministra Sportu:

- upowszechnianie kultury fizycznej i sportu, sportu niepełnosprawnych

- dofinansowywanie sportu, szczególnie młodzieżowego

- zapewnienie sportowcom przygotowującym się do IO optymalnych warunków

- kształcenie i doskonalenie kadr kultury fizycznej i sportu

- wspieranie rozwoju infrastruktury sportowej

- regulowanie zasad bezpieczeństwa,

- regulowanie zasad przyznawania stypendiów, nagród, świadczeń,

- regulowanie właściwości UKS-ów, AZS-ów, związków

- nadzór nad działalnością PZS-ów

- ustalenie kwalifikacji lekarzy sportowych i form badań

- powoływanie członków komisji ds. zwalczania dopingu,

- finansowanie badań antydopingowych

- ustalanie listy środków farmakologicznych uznawanych za dopingowe (w porozumieniu z ministrem ds. zdrowia)

- ustalanie listy ośrodków uprawnionych do badań antydopingowych (w porozumieniu z ministrem ds. zdrowia)

B. Inne organy państwowe i państwowe jednostki organizacyjne

Wojewoda - kompetencje w różnych aktach prawnych, np. w ustawie o bezpieczeństwie imprez masowych:

Art.13.1 - Wojewoda może wprowadzić dla określonego organizatora imprezy masowej zakaz przeprowadzania przez niego imprez masowych (…) albo zezwolić na przeprowadzenie imprezy masowej bez udziału widzów (…)

C. Jednostki i organy samorządu terytorialnego

Wielkopolski Urząd Marszałkowski - Departament Sportu i Turystyki

Urząd Miasta Poznania - Wydział Kultury Fizycznej

Ustawa o kulturze fizycznej:

art.4 - organy administracji rządowej i jednostki samorządu terytorialnego tworzą warunki prawno-organizacyjne i ekonomiczne dla rozwoju kultury fizycznej

art.5.4 - jednostki samorządu terytorialnego realizują zadania w zakresie kultury fizycznej jako zadania własne

-art.7.4 - Uczniowskie kluby sportowe podlegają wpisowi do ewidencji, prowadzonej przez starostów właściwych ze względu na siedzibę klubu

-art.7a - odniesienie przepisów art.7 do klubów sportowych działających w formie stowarzyszenia, których statuty nie przewidują prowadzenia działalności gospodarczej

-art.18a, 18b - rady sportu

a) zadania samorządu terytorialnego w zakresie sportu:

α) ustawa o kulturze fizycznej:

-art.22.1 Zawodnicy nieposiadający licencji zawodnika mogą otrzymywać stypendium sportowe za wysokie wyniki sportowe we współzawodnictwie międzynarodowym lub krajowym finansowane ze środków budżetu jednostki samorządu terytorialnego

-art.22.2 Organ jednostki samorządu terytorialnego, w drodze uchwały, określa szczegółowe zasady i tryb przyznawania, wstrzymywania i cofania oraz wysokość stypendiów sportowych, o których mowa w ust.1, uwzględniając obowiązki zawodnika pobierającego stypendium, skutki ich niewykonania oraz podstawę i sposób ustalania wysokości stypendium

-art.28.1 Zawodnikom nieposiadającym licencji zawodnika, którzy osiągnęli wysokie wyniki sportowe we współzawodnictwie międzynarodowym lub krajowym, mogą być przyznawane wyróżnienia i nagrody ze środków budżetu państwa i budżetu jednostki samorządu terytorialnego

-art.54.1 Zapewnienie bezpieczeństwa osób przebywających w górach należy do organów administracji rządowej i organów jednostek samorządu terytorialnego (…)

-art.54.2 Zapewnienie bezpieczeństwa osób pływających, kąpiących się w miejscach wyznaczonych oraz uprawiających sporty

wodne należy do (…) organów administracji rządowej i właściwych terytorialnie gmin

β) ustawa o sporcie kwalifikowanym:

-art.1.1 Ustawa określa zasady prowadzenia działalności w zakresie sportu kwalifikowanego, zasady uczestnictwa we współzawodnictwie sportowym, a także zadania organów administracji rządowej, jednostek samorządu terytorialnego oraz innych podmiotów w zakresie organizacji uprawiania sportu kwalifikowanego i współzawodnictwa sportowego.

-art.2.2 Jednostki samorządu terytorialnego mogą wspierać, w tym finansowo, rozwój sportu kwalifikowanego

-art.35.1 Stypendia sportowe dla zawodników osiągających wysokie wyniki sportowe w międzynarodowym współzawodnictwie sportowym lub w krajowym współzawodnictwie sportowym mogą być przyznawane przez jednostki samorządu terytorialnego i finansowane z budżetów tych jednostek.

-art.35.2 Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, w drodze uchwały, określa warunki i tryb przyznawania, wstrzymywania i pozbawiania stypendiów sportowych, o których mowa w ust.1

γ) ustawa o bezpieczeństwie imprez masowych:

-art.8.1. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta wydaje zezwolenie na przeprowadzenie imprezy masowej albo odmawia jego wydania w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku przez organizatora imprezy.

3. Prywatno-prawne sportowe jednostki organizacyjne

A. Kluby sportowe

a) Ustawa o kulturze fizycznej:

-art.6.1 Podstawową jednostką organizacyjną realizującą cele i zadania w zakresie kultury fizycznej jest klub sportowy.

-art.6.2 Klub sportowy może działać jako osoba prawna utworzona na podstawie odrębnych przepisów albo jaka osoba fizyczna będąca przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 o swobodzie działalności gospodarczej (-> zapis ten jest sukcesem prof. Andrzeja J. Szwarca)

b) Formy działania klubów sportowych.

Do lat 80'kluby sportowe mogły działać tylko w formie stowarzyszenia. Kluby, które funkcjonowały jako stowarzyszenia prowadzące działalność gospodarczą, nie mogły przychodów przeznaczać na wynagrodzenia dla zawodników. Sportowcy nie mogli więc zarabiać. Próbowano to obejść - pod formą stowarzyszeń istniały quasi-kluby zawodowe wypłacające środki sportowcom pod innymi nazwami: np. zwrot kosztów podróży, wyżywienia, lecz działo się to z naruszeniem prawa, w związku z powyższym postanowiono zliberalizować przepisy

Późniejsze przepisy (ustawa o kulturze fizycznej) stanowiły, że jeżeli klub chce działać w sporcie profesjonalnym musi działać jako spółka akcyjna (odwołanie do kodeksu handlowego z 1934). Tworzono tzw. Sportowe spółki akcyjne. Zlikwidowano te przepisy ze względu na sprzeczność z prawem UE dotyczącym swobody przepływu kapitału.

Kluby mogą funkcjonować w dowolnej formie prawnej.

- Możliwe formy prawne klubu sportowego funkcjonującego jako osoba prawna:

* stowarzyszenie (ust. Prawo o stowarzyszeniach + ust. O kulturze fizycznej)

* fundacja (ust. Prawo o fundacjach)

* spółdzielnia (ust. Prawo spółdzielcze)

* spółka handlowa (kodeks spółek handlowych + ust. O kulturze fizycznej)

* osoba fizyczna funkcjonujące jako przedsiębiorcy

SPÓŁKI

OSOBOWE KAPITAŁOWE

1. jawna a) spółka z o.o.

2. partnerska b) akcyjna

3. komandytowa

4. komandytowo-akcyjna

c) rodzaje klubów sportowych:

α) ze względu na formę prawną

- stowarzyszenie

- spółdzielnia

- fundacja

- spółka handlowa

- osoba fizyczna (przedsiębiorca)

- inne

β) ze względu na prowadzenie działalności gospodarczej

- kluby prowadzące działalność gospodarczą

- kluby nie prowadzące działalności gospodarczej (ewidencja prowadzona przez starostów, tam też rejestruje się UKS)

d) rejestracja klubów sportowych:

α) ewidencja prowadzona przez starostów:

§1) Uczniowskie Kluby Sportowe (art. 7 ust. O kulturze fizycznej)

§2) Kluby sportowe stowarzyszenia nie prowadzące działalności gospodarczej (art.7a)

β) Krajowy Rejestr Sądowy

§1) Inne kluby sportowe

Rozporządzenie Ministra Sportu z 16 stycznia 2006 w sprawie ewidencji klubów sportowych

e) uczestnictwo klubów sportowych we współzawodnictwie sportowym:

α)Ustawa o sporcie kwalifikowanym:

-art.3.4 Współzawodnictwo sportowe jest indywidualną lub zbiorową rywalizacją osób zmierzającą do uzyskania właściwych dla danej dyscypliny sportu rezultatów

-art.4.4 ustawy o sporcie kwalifikowanym woła o pomstę do nieba! (-> ograniczenie klubów sportowych ->potrzebna zgoda polskiego związku sportowego na rozegranie meczu poza współzawodnictwem sportowym, czyli np. sparingu)

-art.6 - Licencja jako warunek uczestniczenia klubu sportowego w sporcie kwalifikowanym

Sport kwalifikowany - definicja art.3.3 ustawy o sporcie kwalifikowanym:

Sport kwalifikowany jest formą aktywności człowieka związaną z uczestnictwem we współzawodnictwie sportowym, organizowanym lub prowadzonym w określonej dyscyplinie sportu przez polski związek sportowy lub podmioty działające z jego upoważnienia.

Podmioty działające z upoważnienia związku sportowego - spółki prowadzące rozgrywki

f) Uczniowski Klub Sportowy

KF Art. 7. 1. Szczególnym rodzajem klubu sportowego jest uczniowski klub sportowy.

2. Uczniowski klub sportowy działa na zasadach przewidzianych w ustawie Prawo o stowarzyszeniach z wyłączeniem przepisów dotyczących rejestracji.

3. Członkami uczniowskiego klubu sportowego mogą być w szczególności uczniowie, rodzice i nauczyciele.

4. Uczniowskie kluby sportowe podlegają wpisowi do ewidencji, prowadzonej przez wojewodów właściwych ze względu na siedzibę klubów.

5. Uczniowskie kluby sportowe posiadają osobowość prawną.

Wykład nr 7 18.11.2008

B. Krajowe związki sportowe

a) krajowe związki sportowe:

α) związki sportowe (art. 8 ustawy o kulturze fizycznej)

β) polskie związki sportowe (art. 7 ustawy o sporcie kwalifikowanym)

Ustawa o kulturze fizycznej:

-art.8 - podstawa prawna tworzenia związków sportowych zarówno w sporcie kwalifikowanym jak i innym współzawodnictwie

-art.8.1 - kluby sportowe, w liczbie co najmniej 3, oraz zawodnicy niezrzeszeni w klubach sportowych, w liczbie co najmniej 15, mogą zakładać związki klubów sportowych lub zawodników, zwane dalej „związkami sportowymi”.

-art.8.2 - związek sportowy może działać w formie stowarzyszenia lub związku stowarzyszeń

Ustawa o sporcie kwalifikowanym:

-art.7.1 - warunki jakie trzeba spełnić aby utworzyć polski związek sportowy (zasięg ogólnokrajowy + zgoda ministra właściwego ds. kultury fizycznej i sportu na utworzenie związku)

-art.7.2 - forma prawna - stowarzyszenie lub związek stowarzyszeń

-art.7.3 - członkiem polskiego związku sportowego mogą być kluby sportowe oraz związki sportowe działające w dyscyplinie sportu, w której funkcjonuje dany pzs, a także, o ile statut to przewiduje, inne osoby prawne i fizyczne (gdy klub ma kilka sekcji może być członkiem 2 lub więcej pzs)

Np. członkami PZPN są:

- kluby

- okręgowe związki piłki nożnej

- inne jednostki organizacyjne (osoby prawne), np. stowarzyszenie zawodników czy trenerów

-art.7.4 - odwołanie do prawa o stowarzyszeniach

-art.8 - reguluje sprawy związane z wnioskiem o wyrażenie zgody na utworzenie polskiego związku sportowego

-art.9 - kompetencja ministra sportu do utworzenia polskiego związku sportowego (9.1 - zatwierdzenie statutu)

-art.10 (delegacja ustawowa) - minister sportu w drodze rozporządzenia określi listę dyscyplin sportu, w ramach których mogą być tworzone pzs (obecnie obowiązuje rozporządzenie z 18.01.2001 w tej sprawie)

-art.11 - w danej dyscyplinie może działać jeden polski związek sportowy

- ale jeden polski związek sportowy może istnieć dla kilku dyscyplin

- dana dyscyplina może mieć tylko jeden związek! (aby na arenie międzynarodowej jeden związek reprezentował Polskę)

Swego czasu pojawiały się inicjatywy tworzenia osobnych polskich związków sportowych dla pojedynczych sportów dalekowschodnich. Było to jednak niemożliwe, gdyż istnieje jeden polski związek sportowy dla sportów dalekowschodnich.

-art.12 - zadania polskiego związku sportowego

-art.13 - Polski związek sportowy powołuje spółkę kapitałową prawa handlowego do zarządzania sprawami związku, dotyczącymi gospodarczego wykorzystania dóbr materialnych i niematerialnych przysługujących związkowi, na zasadach określonych w umowie zawartej między związkiem a spółką.

-art.15 - powołanie spółki dla organizowania rozgrywek ligowych (tylko w postaci ligi zawodowej)

-art.15.3 - spółka z o.o. albo spółka akcyjna

Np. EKSTRAKLASA S.A.- akcjonariuszami są kluby ekstraklasy, będące spółkami (są jednak wyjątki)

-art.15.7 - zasady funkcjonowania ligi zawodowej są ustalane w umowie zawartej między właściwym polskim związkiem sportowym a spółką zarządzającą liga zawodową

-art.15.9 - spółka akcyjna przystępująca do ligi zawodowej w miejsce klubu sportowego niebędącego spółką akcyjną (np. stowarzyszenie) przejmuje z dniem przystąpienia do ligi zawodowej ogół praw i obowiązków majątkowych oraz niemajątkowych tego klubu, związanych z udziałem we współzawodnictwie sportowym w danej dyscyplinie sportu

Nie ma w polskim prawie przepisów pozwalających przekształcić podmioty prawne z jednych w drugie (stowarzyszenie ->spółka). Najpierw następuję rozwiązanie stowarzyszenia, a potem zawiązanie spółki. Spółka taka od „0” zaczyna swoje funkcjonowanie. Jednak na mocy art.15.9 po przekształceniu spółka przejmuje poprzednie prawa i obowiązki klubu, który uprzednio działał w innej formie prawnej.

-art.16 - można przekazać osobie prawnej lub fizycznej organizowanie rozgrywek nieligowych (np. pojedyncze mecze)

-art.17.1 - Polski związek sportowy podlega wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego na zasadach określonych odrębnymi przepisami.

-art.18.1 - nadzór nad działalnością polskich związków sportowych sprawuje minister właściwy do spraw kultury fizycznej i sportu

-art.18-25 - regulują sprawy związane z nadzorem ministra sportu i turystyki nad działalnością polskich związków sportowych (-> czy minister sportu i turystyki miał prawo ingerować w sprawy wewnętrzne PZPN?)

C. Inne krajowe sportowe jednostki organizacyjne

Ustawa o sporcie kwalifikowanym:

a. Polski Komitet Olimpijski

-art.27.1 - Polski Komitet Olimpijski jest związkiem stowarzyszeń i innych osob prawnych działającym na podstawie przepisów ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. - Prawo o stowarzyszeniach, w celu zapewnienia udziału reprezentacji kraju w igrzyskach olimpijskich, propagowania zasad olimpizmu, reprezentowania polskiego sportu w Międzynarodowym Komitecie Olimpijskim oraz wobec narodowych komitetów olimpijskich.

b. Polski Komitet Paraolimpijski

- jego istnienie uregulowane jest w ustawie o kulturze fizycznej (art.12)

c. Trybunał Arbitrażowy ds. Sportu przy PKOl

-art.42 - podstawa prawna

- trybunał realizuje 3 funkcje:

* stały sąd polubowny (art.42.1)

* organ rozpoznający skargi na rozstrzygnięcia dyscyplinarne w sporcie

* podejmowanie uchwał wyjaśniających, wskazujących rozwiązanie problemów prawnych pojawiających się w sporcie (->generalnych, nie konkretnych)

-art.42.4 - Trybunał składa się z 24 arbitrów, których powołują w równej liczbie minister właściwy do spraw kultury fizycznej i sportu oraz Zarząd Polskiego Komitetu Olimpijskiego na okres 4-letniej kadencji. (poprzednio 8 - PKOl, 8 - UKFiS, 8 - Związek Pl. Zw. Sport.)

Poprzednie przepisy o trybunale arbitrażowym były zawarte w ustawie o kulturze fizycznej.

-art.42.7 - Organizację Trybunału i tryb jego postępowania określa Zarząd Polskiego Komitetu Olimpijskiego (kilka dokumentów w tej sprawie)

Obecnie trwa 4 kadencja Trybunału.

-art.43 - odwołania od rozstrzygnięć dyscyplinarnych

d. Inne (najczęściej związki stowarzyszeń)

Np.:

Polska Federacja Sportu Młodzieżowego

Związki Zawodników

D. Międzynarodowe federacje sportowe

Np. FIFA (Lozanna)

UEFA (Zurych)

Prawie wszystkie międzynarodowe federacje sportowe działają w formie związków stowarzyszeń związków sportowych, działają w oparciu o ustawę prawo o stowarzyszeniach kraju, w którym mają siedzibę.

E. Inne międzynarodowe sportowe jednostki organizacyjne

1. MKOl z siedzibą w Lozannie (szwajcarskie prawo o stowarzyszeniach, rejestracja w szwajcarskim KRS) -> forma prawna - związek stowarzyszeń

2. Międzynarodowy Trybunał Arbitrażowy ds. Sportu przy MKOl

1 funkcja - rozstrzyganie sporów majątkowych w sporcie (sąd polubowny)

2 funkcja - instancja odwoławcza od rozstrzygnięć dyscyplinarnych podejmowanych przez międzynarodowe federacje sportowe

- złapanie na dopingu podczas IO (delikty w czasie IO) -> tam gdzie odbywa się Olimpiada od razu orzeka Międzynarodowy Trybunał ds. Sportu -> kilka składów orzekających (I, II instancja)

3. Inne

Np. WADA - instytucja powołana z inicjatywy MKOl -> zadanie zwalczania dopingu w sporcie

Wykład nr 8 20.11.2008

4. Osoby fizyczne

A. Sportowcy

SPORTOWIEC:

a) członkostwo klubu sportowego:

- członek klubu

- sportowiec niezrzeszony

b) udział we współzawodnictwie sportowym

- współzawodnictwo kwalifikowane

- inne współzawodnictwo

CZŁONKOSTWO SPORTOWCA W KLUBIE SPORTOWYM:

a) członek klubu sportowego:

- w formie członka klubu będącego stowarzyszeniem (członkostwo)

- w innej formie prawnej, np. s.a., sp. z o.o., fundacja (przynależność)

b) sportowiec niezrzeszony

Ustawa prawo o stowarzyszeniach:

-art.1.1 - prawo zrzeszania się w stowarzyszeniach

-art.1.2 - tylko ustawa może ograniczać prawo zrzeszania się w stowarzyszeniach

-art.3.1 - prawo tworzenia stowarzyszeń przysługuje obywatelom polskim mającym pełną zdolność czynności prawnych i nie pozbawionym praw publicznych

-art.3.2 - kwestia małoletnich w wieku od 16-18 lat

-art.3.3 - kwestia małoletnich poniżej 16 lat

-art.4 - przepisy dotyczące zrzeszania się cudzoziemców

-art.9 - osoby w liczbie co najmniej piętnastu, pragnące założyć stowarzyszenie, uchwalają statut stowarzyszenia i wybierają komitet założycielski

Członkostwo sportowca w klubie sportowym nie będącym stowarzyszeniem:

- nie ma pojęcia „członek spółki, fundacji” (jedynie „członek spółdzielni”) ->przynależność, a nie członkostwo w takim klubie

Ustawa o sporcie kwalifikowanym:

-art.4.2 - Zawodnikiem zrzeszonym w klubie sportowym jest zawodnik, który spełnia jeden z warunków:

1) jest członkiem klubu sportowego

2) jest związany z klubem sportowym umową

3) prowadzi osobiście lub wspólnie z innymi osobami klub sportowy

-art.5 - osoba fizyczna bądź osoba prawna posiadająca akcje, udziały lub inne tytuły uczestnictwa w klubie sportowym nie może posiadać akcji, udziałów lub innych tytułów uczestnictwa w innym klubie sportowym uczestniczącym we współzawodnictwie sportowym w tej samej dyscyplinie sportu ani też zasiadać w jego organach

Sportowiec niezrzeszony może uczestniczyć we współzawodnictwie sportowym (np. maratonach, biegach itp.)

Przynależność do klubu a współzawodnictwo to dwie różne sprawy

-art.3.4 ust. o sporcie kwal. -> definicja współzawodnictwa sportowego (patrz wyżej)

UDZIAŁ SPORTOWCA WE WSPÓŁZAWODNICTWIE SPORTOWYM:

1. współzawodnictwo kwalifikowane (organizowane przez polski związek sportowy lub podmiot upoważniony)

2. inne współzawodnictwo

UDZIAŁ SPORTOWCA W KWALIFIKOWANYM WSPÓŁZAWODNICTWIE SPORTOWYM REGULUJĄ:

a) ustawa o kulturze fizycznej:

Art. 23. 1. Osoby niepełnoletnie mogą być zawodnikami za zgodą swoich przedstawicieli ustawowych.

2. Zasady uprawiania sportu przez osoby niepełnosprawne określają przepisy statutów i regulaminów organizacji krajowych i międzynarodowych zajmujących się sportem osób niepełnosprawnych.

3. Minister właściwy do spraw kultury fizycznej i sportu, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw oświaty i wychowania, określi, w drodze rozporządzenia, zasady współzawodnictwa sportowego dzieci i młodzieży, uwzględniając rodzaje zawodów i szczeble rozgrywek oraz warunki uczestnictwa zawodników.

Pewne ograniczenia udziału we współzawodnictwie sportowym w niektórych dyscyplinach zawiera rozdział 10 (art.50-56) pt. „Zasady bezpieczeństwa w dziedzinie kultury fizycznej”

Rozdział 10

Zasady bezpieczeństwa w dziedzinie kultury fizycznej

Art. 50. 1. Osoby prawne i fizyczne prowadzące działalność w sferze kultury fizycznej są odpowiedzialne za bezpieczeństwo, porządek i higieniczne warunki podczas imprez sportowych oraz zapewniają bezpieczne i higieniczne warunki uprawiania sportu, rekreacji ruchowej i zajęć rehabilitacyjnych ich uczestnikom.

2. (uchylony).

2a. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, warunki sanitarnohigieniczne obiektów sportowych i rekreacyjnych oraz zasady sprawowania nadzoru nad ich przestrzeganiem.

3. Obowiązki organizatora imprezy masowej w zakresie bezpieczeństwa tej imprezy reguluje ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o bezpieczeństwie imprez masowych (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 909 oraz z 2007 r. Nr 99, poz. 663 i 665).

Art. 51. 1. W założeniach budowlanych oraz modernizacyjnych obiektów sportowych uwzględnia się wymagania bezpieczeństwa i higieny oraz warunki umożliwiające korzystanie z tych obiektów przez osoby niepełnosprawne.

2. Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, zasady i tryb opiniowania projektów urządzeń sportowych i sprzętu sportowego pod względem ich zgodności z wymaganiami bezpieczeństwa i higieny użytkowania oraz korzystania z nich przez osoby niepełnosprawne.

akty wykonawcze z Dz.U. i M.P.

Art. 52. 1. Zawodnikom przysługuje prawo do ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków wynikłych na skutek uprawiania sportu.

2. Obowiązek ubezpieczenia zawodnika spoczywa na klubie lub związku sportowym, którego zawodnik jest członkiem lub reprezentantem.

Art. 53. 1. Uprawianie alpinizmu, z zastrzeżeniem ust. 2, sportów motorowych wymaga posiadania specjalistycznego przygotowania oraz przestrzegania zasad bezpieczeństwa obowiązujących w tych dyscyplinach sportu.

2. Uprawianie alpinizmu jaskiniowego wymaga posiadania odpowiednich kwalifikacji potwierdzonych stosownym dokumentem oraz przestrzegania zasad bezpieczeństwa.

3. Egzaminy stwierdzające posiadanie odpowiednich kwalifikacji niezbędnych do uprawiania alpinizmu jaskiniowego przeprowadza oraz stosowny dokument wydaje właściwy polski związek sportowy, o którym mowa w art. 7 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o sporcie kwalifikowanym. Za przeprowadzenie egzaminu oraz za czynności związane z wydaniem dokumentu, o którym mowa w ust. 2, pobiera się opłatę w wysokości określonej w ust. 4; opłata ta stanowi dochód właściwego polskiego związku sportowego.

4. Wysokość opłat, o których mowa w ust. 3, nie może być wyższa niż:

  1)   200 zł - w przypadku egzaminu stwierdzającego posiadanie odpowiednich kwalifikacji;

  2)   50 zł - w przypadku wydania dokumentu, o którym mowa w ust. 2.

5. Właściwe polskie związki sportowe prowadzą ewidencję wydanych dokumentów, o których mowa w ust. 2.

6. Minister właściwy do spraw kultury fizycznej i sportu określi, w drodze rozporządzenia, kwalifikacje niezbędne do uprawiania alpinizmu jaskiniowego oraz zasady bezpieczeństwa przy uprawianiu alpinizmu jaskiniowego, uwzględniając rodzaje stopni, wzory dokumentów stwierdzających uzyskanie kwalifikacji oraz wynikające z nich uprawnienia.

akty wykonawcze z Dz.U. i M.P.
orzeczenia sądów

Art. 53a.  (8) 1. Prowadzenie statków przeznaczonych do uprawiania sportu lub rekreacji, zwane dalej "uprawianiem żeglarstwa", wymaga:

  1)   posiadania odpowiedniej wiedzy i umiejętności z zakresu żeglarstwa oraz

  2)   przestrzegania zasad bezpieczeństwa.

2. Przepis ust. 1 dotyczy statków przeznaczonych do uprawiania sportu lub rekreacji:

  1)   o napędzie żaglowym (jachtów żaglowych), które mogą być wyposażone w pomocniczy napęd mechaniczny;

  2)   o napędzie mechanicznym (jachtów motorowych), w tym także skuterów wodnych, łodzi pneumatycznych i poduszkowców;

  3)   o napędzie innym niż żaglowy lub mechaniczny.

3. Uprawianie żeglarstwa na jachtach:

  1)   żaglowych o długości kadłuba powyżej 7,5 m lub

  2)   motorowych o mocy silnika powyżej 10 kW

- wymaga posiadania stosownego dokumentu wydanego przez właściwy polski związek sportowy.

4. Osoba, która uzyskała uprawnienia do uprawiania żeglarstwa w innym państwie, może uprawiać żeglarstwo na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie posiadanych uprawnień potwierdzonych stosownym dokumentem.

5. Dokument, o którym mowa w ust. 3, określający uprawnienia do prowadzenia określonej wielkości jachtów żaglowych albo motorowych na określonych wodach wydaje właściwy polski związek sportowy osobom posiadającym odpowiednią wiedzę i umiejętności z zakresu żeglarstwa oraz spełniającym inne wymagania określone w przepisach wydanych na podstawie ust. 11.

6. Jeżeli do uzyskania dokumentu, o którym mowa w ust. 3, niezbędne jest zdanie egzaminu potwierdzającego posiadanie odpowiedniej wiedzy i umiejętności z zakresu żeglarstwa, egzamin ten przeprowadza właściwy polski związek sportowy.

7. Za przeprowadzenie egzaminu, o którym mowa w ust. 6, oraz za czynności związane z wydaniem dokumentu, o którym mowa w ust. 3, pobiera się opłatę; opłata ta stanowi dochód właściwego polskiego związku sportowego.

8. Wysokość opłat, o których mowa w ust. 7, nie może być wyższa niż:

  1)   500 zł - za przeprowadzenie egzaminu, o którym mowa w ust. 6,

  2)   50 zł - za wydanie dokumentu, o którym mowa w ust. 3

- przy czym opłaty dla uczniów i studentów w wieku do 26 lat podlegają obniżeniu o 50 %.

9. Właściwe polskie związki sportowe prowadzą ewidencję wydanych dokumentów, o których mowa w ust. 3, oraz gromadzą dokumentację będącą podstawą do wydania tych dokumentów.

10. Szkolenia w zakresie uprawiania żeglarstwa prowadzą instruktorzy organizacji żeglarskich według systemu szkolenia danej organizacji, zatwierdzonego przez ministra właściwego do spraw kultury fizycznej i sportu. System szkolenia powinien uwzględniać zakres wiedzy i umiejętności niezbędnych do uzyskania uprawnień określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 11.

11. Minister właściwy do spraw kultury fizycznej i sportu określi, w drodze rozporządzenia:

  1)   zasady bezpieczeństwa przy uprawianiu żeglarstwa,

  2)   wymagania niezbędne do uzyskania dokumentów potwierdzających posiadanie uprawnień, w szczególności dotyczące wiedzy i umiejętności z zakresu żeglarstwa, oraz odpowiadający im zakres uprawnień do prowadzenia jachtów żaglowych albo motorowych,

  3)   sposób i tryb przeprowadzenia egzaminu, o którym mowa w ust. 6,

  4)   wzory dokumentów potwierdzających posiadanie uprawnień

- biorąc pod uwagę bezpieczeństwo żeglugi;

  5)   wysokość opłat za przeprowadzenie egzaminu, o którym mowa w ust. 6, oraz za czynności związane z wydaniem dokumentu, o którym mowa w ust. 3, biorąc pod uwagę zakres uprawnień uzyskiwanych po zdaniu egzaminu, koszty poniesione przez właściwy polski związek sportowy oraz przepisy ust. 8.

akty wykonawcze z Dz.U. i M.P.

Art. 53b. 1. Uprawianie sportów o charakterze strzeleckim wymaga posiadania odpowiednich kwalifikacji potwierdzonych stosownym dokumentem oraz przestrzegania zasad bezpieczeństwa obowiązujących w tej dziedzinie sportu.

2. Egzaminy stwierdzające posiadanie odpowiednich kwalifikacji niezbędnych do uprawiania sportów o charakterze strzeleckim przeprowadza oraz stosowny dokument wydaje właściwy polski związek sportowy. Za przeprowadzenie egzaminu pobiera się opłatę w wysokości 400 zł; opłata ta stanowi dochód właściwego polskiego związku sportowego.

3. Posiadanie dokumentu, o którym mowa w ust. 2, stanowi potwierdzenie kwalifikacji sportowych, jakie powinna spełniać osoba ubiegająca się o wydanie pozwolenia na broń do celów sportowych na podstawie przepisów o broni i amunicji.

Art. 53c. 1. Uprawianie płetwonurkowania wymaga posiadania odpowiednich kwalifikacji potwierdzonych stosownym dokumentem oraz przestrzegania zasad bezpieczeństwa.

2. Dokumenty potwierdzające uzyskane kwalifikacje wydają krajowe i zagraniczne szkoleniowe organizacje nurkowe. Instruktorzy tych organizacji przeprowadzają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej szkolenia według systemu szkolenia danej organizacji, zatwierdzonego przez ministra właściwego do spraw kultury fizycznej i sportu. System szkolenia powinien uwzględniać stopnie wyszkolenia określone w odpowiednich Polskich Normach dotyczących płetwonurkowania.

3. Osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje do uprawiania płetwonurkowania potwierdzone dokumentem wydanym poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej mogą uprawiać płetwonurkowanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie posiadanych kwalifikacji.

4. Minister właściwy do spraw kultury fizycznej i sportu określi, w drodze rozporządzenia, zasady bezpieczeństwa przy uprawianiu płetwonurkowania, biorąc pod uwagę odpowiednie Polskie Normy dotyczące płetwonurkowania.

akty wykonawcze z Dz.U. i M.P.

Art. 54. 1. Zapewnienie bezpieczeństwa osób przebywających w górach należy do organów administracji rządowej i organów jednostek samorządu terytorialnego, dyrekcji parków narodowych, a także do osób prawnych i fizycznych prowadzących w górach działalność w zakresie kultury fizycznej.

2. Zapewnienie bezpieczeństwa osób pływających, kąpiących się w miejscach wyznaczonych oraz uprawiających sporty wodne należy do osób prawnych i fizycznych prowadzących nad wodą działalność w tym zakresie oraz do organów administracji rządowej i właściwych terytorialnie gmin.

3. Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, warunki bezpieczeństwa osób przebywających w górach, pływających, kąpiących się i uprawiających sporty wodne, a także obowiązki osób prawnych i fizycznych, o których mowa w ust. 1 i 2.

akty wykonawcze z Dz.U. i M.P.

Art. 55. 1. Organizowanie pomocy oraz ratowanie osób, które uległy wypadkowi lub są narażone na niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia w górach, należy w szczególności do Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego oraz Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego - specjalistycznych stowarzyszeń o zasięgu ogólnokrajowym - w zakresie określonym w statutach tych organizacji.

2. Organizowanie pomocy oraz ratowanie osób, które uległy wypadkowi lub są narażone na niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia na wodach, należy w szczególności do Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego - specjalistycznego stowarzyszenia o zasięgu ogólnokrajowym - w zakresie określonym w statucie tej organizacji.

3. Minister właściwy do spraw wewnętrznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw kultury fizycznej i sportu określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres obowiązków i uprawnień specjalistycznych organizacji ratowniczych, warunki ich wykonywania przez inne organizacje ratownicze, a także rodzaj i wysokość świadczeń przysługujących ratownikom górskim i wodnym w związku z udziałem w akcji ratowniczej. Rozporządzenie powinno określać zadania w zakresie organizowania pomocy oraz ratowania osób podejmowane przez poszczególne organizacje ratownicze, a także przewidywać świadczenia finansowe i rzeczowe, z uwzględnieniem czasu trwania i stopnia niebezpieczeństwa wyprawy ratunkowej.

akty wykonawcze z Dz.U. i M.P.

Art. 56. Organizacje, o których mowa w art. 55, współdziałają w realizacji swoich zadań z organami administracji rządowej i organami jednostek samorządu terytorialnego oraz osobami prawnymi i fizycznymi prowadzącymi działalność w zakresie kultury fizycznej i turystyki.

b) ustawa o sporcie kwalifikowanym:

Pewne ograniczenia w zakresie uczestniczenia we współzawodnictwie kwalifikowanym znajdują się zwłaszcza w ustawie o sporcie kwalifikowanym.

Art. 4. 2. nadaje regulacjom nie będącym regulacjami prawnymi doniosłość prawną (statuty, regulaminy sportowe) -> mogą one ograniczać uczestniczenie w kwalifikowanym współzawodnictwie sportowym

2. Uprawianie sportu kwalifikowanego odbywa się zgodnie z przepisami ustawy, postanowieniami statutów i regulaminów związków sportowych, polskich związków sportowych oraz międzynarodowych organizacji sportowych.

Art. 4. 1. Uczestnikami współzawodnictwa sportowego mogą być kluby sportowe, zawodnicy zrzeszeni w klubach sportowych lub zawodnicy niezrzeszeni.

3. Szczegółowe zasady uczestnictwa we współzawodnictwie sportowym w danej dyscyplinie sportu określają regulaminy polskich związków sportowych.

Art. 28. 1. Podstawowym obowiązkiem zawodnika jest przestrzeganie regulaminów sportowych i zasad rywalizacji sportowej.

LICENCJA (potrzebna we współzawodnictwie kwalifikowanym)

-art.29.1 - przyznanie licencji zawodnika przez pzs lub z jego upoważnienia, związek sportowy działający w danej dyscyplinie sportu

-art.29-30 - regulują zasady ubiegania się i przyznawania licencji uprawniającej do uczestnictwa w sporcie kwalifikowanym (->pzs tworzą je w sposób autonomiczny ->różne zasady przyznania licencji w różnych dyscyplinach)

UDZIAŁ SPORTOWCA W INNYM WSPÓŁZAWODNICTWIE SPORTOWYM TJ. WE WSPÓŁZAWODNICTWIE SPORTOWYM NIE BĘDĄCYM WSPÓŁZAWODNICTWEM KWALIFIKOWANYM:

- nie ma ograniczeń, nie ma licencji

- udział sportowca w innym współzawodnictwie reguluje tylko w pewnym niewielkim stopniu ustawa o kulturze fizycznej (art.12,12a) -> niepełnosprawni

B. Trenerzy

Status trenera regulują:

1. ustawa o kulturze fizycznej

2. ustawa o sporcie kwalifikowanym

STATUS PRAWNY TRENERA:

1. status pracownika (umowa o pracę)

2. inny status

• status strony umowy o dzieło

• status strony umowy zlecenia

• bez statusu prawnego

- powszechne zjawisko w Polsce -> umowa (kontrakt) z trenerami sportowymi

KWALIFIKACJE JAKIE MUSI POSIADAĆ TRENER:

-art. 44 ust. o kult. Fizycznej - podstawa prawna dotycząca kwalifikacji trenerskich

- lekarzom sportowym nie wystarczy dyplom ukończenia szkoły wyższej

- licencje kosztują

- różne poziomy licencji

KF Art. 9. 1. Do podstawowych zadań związków sportowych należy w szczególności:

  4)   szkolenie oraz doskonalenie kadr trenersko-instruktorskich,

  Art. 44. 1. Zorganizowane zajęcia w zakresie wychowania fizycznego, sportu i rekreacji ruchowej mogą prowadzić tylko osoby posiadające kwalifikacje zawodowe nauczyciela wychowania fizycznego, trenera, instruktora lub uprawnienia w tym zakresie określone odrębnymi przepisami.

2. Kształcenie osób, o których mowa w ust. 1, przez jednostki inne niż szkoły wyższe i zakłady kształcenia nauczycieli wymaga zgody Prezesa Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki.

3. Prezes Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki określa, w drodze zarządzenia, kwalifikacje, stopnie i tytuły zawodowe w dziedzinie kultury fizycznej oraz zasady i tryb ich uzyskiwania.

SK Art. 12. 1. Do zadań polskiego związku sportowego należy w szczególności:

  6)   szkolenie oraz doskonalenie zawodowe trenerów, a także szkolenie sędziów sportowych;

Rozdział 5

Licencja trenera i licencja sędziego

Art. 45. Zajęcia w zakresie sportu kwalifikowanego mogą prowadzić wyłącznie trenerzy i instruktorzy w rozumieniu przepisów ustawy z o kulturze fizycznej, po otrzymaniu licencji trenera, o której mowa w art. 46.

Art. 46. 1. Licencję trenera przyznaje właściwy polski związek sportowy lub, z jego upoważnienia, związek sportowy działający w danej dyscyplinie sportu na wniosek osoby zainteresowanej, po stwierdzeniu, że osoba ta spełnia wymagania określone w przepisach wydanych na podstawie art. 44 ust. 3 ustawy z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej.

2. Do wniosku o przyznanie licencji trenera należy dołączyć:

  1)   oświadczenie o posiadaniu pełnej zdolności do czynności prawnych oraz korzystaniu z pełni praw publicznych;

  2)   dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji, o których mowa w ust. 1;

6. Polski związek sportowy może pobierać opłatę za przyznanie licencji trenera w wysokości nieprzekraczającej kosztów jej przyznania.

Art. 47. 1. Osoba posiadająca licencję trenera, która nie otrzymuje wynagrodzenia w związku z wykonywaniem swojej funkcji, może otrzymywać od klubu sportowego stypendium trenerskie wypłacane przez klub sportowy na podstawie zawartej umowy, określającej co najmniej obowiązki trenera i klubu sportowego oraz wysokość stypendium.

2. Osoba pobierająca stypendium trenerskie jest stypendystą sportowym w rozumieniu przepisów ustawy z o systemie ubezpieczeń społecznych.

3. Okres pobierania stypendium trenerskiego zalicza się do okresu zatrudnienia w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Podstawę zaliczenia okresu pobierania stypendium stanowi zaświadczenie wydane przez klub sportowy.

Art. 55. Zawodnicy, trenerzy oraz inne osoby ponoszą odpowiedzialność dyscyplinarną za naruszenie przepisów antydopingowych określonych przez międzynarodowe organizacje sportowe.

C. Funkcjonariusze sportowych jednostek organizacyjnych (tzw. działacze sportowi)

- umowy cywilno-prawne, umowa zlecenie, umowa o dzieło

- głównie działacze społeczni

- osoby wybierane do organów klubu

- status prawny działaczy - ten sam co trenerów

D. Arbitrzy sportowi

- umowa zlecenie, umowa o dzieło z klubami, związkami sportowymi

- nie ma umowy o pracę

- na niższych szczeblach - działanie społeczne

- ustawa o kulturze fizycznej i ustawa o sporcie kwalifikowanym zawiera regulacje na temat kwalifikacji arbitrów -> upoważnienie polskich związków sportowych do tworzenia własnych regulacji w sprawie kwalifikacji jakie trzeba posiadać by być arbitrem ->czasami ograniczenia w tej materii wprowadzają regulacje międzynarodowych federacji sportowych, które pzs musi przestrzegać

- licencje arbitrów

Art. 48. 1. Sędzią sportowym może być osoba, która posiada licencję sędziego sportowego przyznaną przez właściwy polski związek sportowy.

2. Licencję sędziego sportowego można przyznać osobie, która:

  1)   posiada pełną zdolność do czynności prawnych;

  2)   korzysta z pełni praw publicznych;

  3)   pisemnie zobowiąże się do przestrzegania postanowień statutu i regulaminów polskich związków sportowych oraz międzynarodowych organizacji sportowych, w tym także do poddania się odpowiedzialności dyscyplinarnej.

5. Sędzia sportowy może otrzymywać wynagrodzenie w związku z pełnieniem swojej funkcji lub ekwiwalent sędziowski jako zwrot poniesionych kosztów.

E. Nauczyciele wychowania fizycznego

- Karta Nauczyciela!

- w stosownych regulacjach prawnych (Ministra Oświaty) sformułowane są warunki bycia nauczycielem w-f

F. Lekarze sportowi i inne osoby personelu medycznego

Status prawny:

1. umowa o pracę

2. umowa o dzieło

Kwalifikacje:

- takie jak osoby wykonujące zawód lekarza lub członka personelu medycznego

- w zasadzie nie trzeba mieć dodatkowych kwalifikacji by być lekarzem sportowym (oprócz kwalifikacji lekarze) -> istnieje jednak specjalność „medycyna sportowa” -> specjalista medycyny sportowej

G. Inni

Wykład nr 9 18.12.2008

V. IMPREZY SPORTOWE

1. Charakter prawny imprezy sportowej

Impreza sportowa jest rodzajem zgromadzenia (- przedsięwzięcie w którym uczestniczy większa grupa osób)

Artykuł 57 Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997:

„Każdemu zapewnia się wolność organizowania pokojowych zgromadzeń i uczestniczenia w nich. Ograniczenie tej wolności może określać ustawa.”

2. Reglamentacja prawna organizacji imprez sportowych

1. ustawa z 5 lipca 1990 Prawo o zgromadzeniach

2. ustawa z 22 sierpnia 1997 o bezpieczeństwie imprez masowych

Ustawa o bezpieczeństwie imprez masowych:

ROZDZIAŁY:

1. Przepisy ogólne

2. Warunki bezpieczeństwa imprezy masowej

3. Odpowiedzialność za szkodę i koszty zabezpieczenia imprezy masowej

3a) Gromadzenia i przetwarzanie informacji dotyczących bezpieczeństwa masowych imprez sportowych

4. Przepisy karne

5. Zmiany w przepisach obowiązujących i przepisy końcowe

Rozdział 1

Przepisy ogólne

Art. 1. 1. Ustawa określa:

1. warunki bezpieczeństwa imprez masowych,

2. tryb wydawania zezwoleń na ich przeprowadzenie

3. zasady odpowiedzialności organizatorów tych imprez za szkody wyrządzone w miejscu i w czasie trwania imprezy masowej,

4. zasady odpowiedzialności organizatorów imprez masowych i ich uczestników w przypadku naruszenia przez nich przepisów ustawy.

2. Bezpieczeństwo imprezy masowej polega na spełnieniu przez organizatora imprezy wymogów w zakresie bezpieczeństwa osób obecnych na imprezie w czasie jej trwania, ochrony porządku publicznego, zabezpieczenia pod względem medycznym, a także stanu technicznego obiektów budowlanych wraz ze służącymi tym obiektom instalacjami i urządzeniami technicznymi, w szczególności przeciwpożarowymi i sanitarnymi.

Art. 2. Przepisów ustawy nie stosuje się do imprez masowych nieodpłatnych organizowanych na terenach zamkniętych będących w zarządzie jednostek organizacyjnych podległych Ministrom: Obrony Narodowej, Spraw Wewnętrznych i Administracji, Sprawiedliwości, Edukacji Narodowej oraz Prezesowi Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki, jeżeli jednostki te są organizatorami imprezy masowej w rozumieniu niniejszej ustawy.

Art. 3.
Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) imprezie masowej - należy przez to rozumieć imprezę sportową, artystyczną lub rozrywkową, na której liczba miejsc dla osób na stadionie, w innym obiekcie niebędącym budynkiem lub na terenie umożliwiającym przeprowadzenie imprezy masowej wynosi - nie mniej niż 1 000, a w przypadku hali sportowej lub innego budynku umożliwiającego przeprowadzenie imprezy - nie mniej niż 300;

1a) imprezie masowej o podwyższonym ryzyku - należy przez to rozumieć imprezę masową, w czasie której, jak wynika z posiadanych informacji i dotychczasowych doświadczeń dotyczących zachowania osób uczestniczących,
istnieje obawa wystąpienia aktów przemocy lub agresji; w przypadku organizacji takiej imprezy wymienione w pkt 1 liczby miejsc dla osób wynoszą odpowiednio 300 i 200;

1b) masowej imprezie sportowej - należy przez to rozumieć imprezę masową mającą na celu współzawodnictwo sportowe lub popularyzowanie kultury fizycznej;

Art. 5.
1. Organizator imprezy masowej jest obowiązany do zapewnienia bezpieczeństwa osobom obecnym na imprezie oraz porządku podczas trwania imprezy.
2. Organizator imprezy masowej zapewnia:

1. spełnienie wymogów określonych w przepisach prawa, w szczególności w przepisach prawa budowlanego, w przepisach sanitarnych i przepisach dotyczących ochrony przeciwpożarowej;
   2) służbę porządkową i informacyjną odpowiednio wyszkoloną i wyposażoną, wyraźnie wyróżniającą się elementami ubioru oraz powołuje kierownika do spraw bezpieczeństwa, kierującego tymi służbami;
   3) pomoc medyczną oraz zaplecze higieniczno-sanitarne;
   4) drogi ewakuacyjne oraz drogi umożliwiające dojazd pojazdom służb ratowniczych i Policji;
   5) warunki zorganizowania łączności pomiędzy podmiotami biorącymi udział w zabezpieczeniu imprezy;
   6) sprzęt ratowniczy i gaśniczy oraz środki gaśnicze niezbędne przy zabezpieczeniu działań ratowniczo-gaśniczych;
   7) w razie potrzeby pomieszczenie dla służb kierujących zabezpieczeniem.

3. Organizator imprezy masowej udostępnia uczestnikom imprezy masowej regulamin obiektu lub regulamin imprezy masowej.

Art. 6.
Organizator imprezy masowej, nie później niż na 14 dni przed planowanym terminem rozpoczęcia imprezy, jest obowiązany wystąpić do wójta, burmistrza albo prezydenta miasta, właściwego ze względu na miejsce przeprowadzenia imprezy, z wnioskiem o wydanie zezwolenia na przeprowadzenie imprezy masowej.

Art. 8-13a - wydawanie zezwoleń lub zakazu przeprowadzenia imprezy masowej

Art. 14.
1. Osoby obecne na imprezie masowej są obowiązane zachowywać się w sposób niezagrażający bezpieczeństwu innych osób obecnych na tej imprezie, a w szczególności przestrzegać postanowień regulaminów obiektu i imprezy.
2. Osobom obecnym na imprezie masowej zabrania się wnoszenia i posiadania w jej trakcie broni lub innych niebezpiecznych przedmiotów, materiałów wybuchowych, wyrobów pirotechnicznych, materiałów pożarowo niebezpiecznych, napojów alkoholowych, środków odurzających lub substancji psychotropowych.

Art. 15 i 15a - regulują utrwalanie przebiegu imprezy (monitoring)

Art. 16 i 17 - regulują uprawnienia i obowiązki służb porządkowych

Służby porządkowe: własne/policja/zlecone wyspecjalizowanym firmom

Art. 19 i 20 - regulują odpowiedzialność za szkody i koszty zabezpieczenia imprezy masowej (ponosi organizator)

Obowiązek ubezpieczenia się organizatora o odpowiedzialności cywilnej, delegacja ustawowa dla Ministra Finansów do uregulowania szczegółowo zakresu ubezpieczenia

Art. 20a-20p - regulują gromadzenie i przetwarzanie informacji o uczestnikach

Art. 21-22a - regulują odpowiedzialność karną za zachowania godzące w bezpieczeństwo imprez masowych

3. Transmisje medialne

a) Korzyści związane z medialnymi transmisjami sportowymi (zwłaszcza telewizyjnymi):

α) zwiększone możliwości śledzenia zawodów sportowych

β) popularyzacja sportu

γ) zwiększenie liczby adresatów reklam

δ) wpływy z tytułu reklam dla:

§1) stacji telewizyjnych

§2) klubów, związków i innych organizacji sportowych

b) Akty prawne regulujące zasady przeprowadzania transmisji tv z imprez sportowych:

α) ustawa o Radiofonii i Telewizji z 29 grudnia 1992

β) akty prawne UE

c) Najważniejsze problemy prawne związane z telewizyjnym relacjonowaniem imprez sportowych:

α) uprawnienie do przeprowadzenia transmisji telewizyjnej

β) prawo konkurencji w zakresie przeprowadzania transmisji tv

γ)możliwość przekazania krótkiej relacji z imprezy sportowej przez stację tv nie

δ) posiadająca uprawnień do przeprowadzenia z tej imprezy transmisji tv

ε) zasady przeprowadzania transmisji tv z imprez sportowych uznanych za wydarzenia społecznie ważne

ad α) Kontrowersyjność uprawnienia do przeprowadzenia transmisji tv - dominuje pogląd, że uprawnienie to przysługuje zasadniczo organizatorowi imprezy.

Uważa się, że w zawodach sportowych z udziałem drużyn współdysponentami praw do przeprowadzenia transmisji tv są współzawodniczące drużyny, a także federacja sportu zrzeszająca rywalizujące drużyny.

ad. β) Problemy prawa konkurencji w zakresie przeprowadzania transmisji tv zwłaszcza w przypadkach:

§1) tzw. zbiorczej sprzedaży prawo do transmisji

§2) sprzedaży praw do transmisji na wyłączność

§3) tzw. blokowania godzin transmisji

ad ε) Przeprowadzanie transmisji tv z imprez sportowych uznanych za wydarzenia społecznie ważne -> regulacje unijne -> nowelizacja ustawy o Radiofonii i TV:

art.20b Ustawy o Radiofonii i TV

2. Ze względu na duże zainteresowanie społeczne za ważne wydarzenia uważa się między innymi:

1) letnie i zimowe Igrzyska Olimpijskie;

2) półfinały i finały mistrzostw świata i Europy w piłce nożnej, a także wszelkie inne mecze w ramach tych imprez z udziałem reprezentacji Polski, w tym mecze eliminacyjne;

3) inne mecze z udziałem reprezentacji Polski w piłce nożnej w ramach oficjalnych rozgrywek oraz mecze z udziałem polskich klubów w ramach Ligi Mistrzów i Pucharu UEFA.

VI. ODPOWIEDZIALNOŚĆ W SPORCIE

1. Odpowiedzialność sportowa

a) Odpowiedzialność sportowa - nie jest to termin języka prawnego, nie jest też powszechnie używany w terminologii prawniczej

Odpowiedzialność sportowa:

α) odpowiedzialność za naruszanie reguł sportowych, tj. reguł współzawodnictwa obowiązujących w danej dyscyplinie sportowej

β) odpowiedzialność egzekwowana w postaci sankcji sportowych przewidzianych z tego tytułu, sankcji wywołujących skutki w zakresie dalszego przebiegu danego współzawodnictwa sportowego, dalszego udziału sprawcy w tym współzawodnictwie lub wyniku tego współzawodnictwa

b) Szczególne właściwości odpowiedzialności sportowej:

α) egzekwowana z reguły przez arbitra (sędziego) sportowego

β) egzekwowana natychmiast i bezpośrednio po naruszeniu reguły sportowej

γ) sankcją sportową dotknięty jest sprawca, swego rodzaju też odpowiedzialność zbiorowa (zespół)

δ) nie ma możliwości kwestionowania sankcji wymierzanej tytułem odpowiedzialności sportowej, odwołania się od ukarania i jego zmiany

2. Odpowiedzialność dyscyplinarna

Odpowiedzialność sportową czasem także nazywa się odpowiedzialnością dyscyplinarną.

a) Istota odpowiedzialności dyscyplinarnej:

α) odpowiedzialność dyscyplinarna jest egzekwowana za zachowania naruszające zasady dyscypliny obowiązujące w danej grupie, uznane za delikty dyscyplinarne

β) jest egzekwowana w postaci wymierzania sankcji dyscyplinarnych wywołujących skutki w zakresie dalszego funkcjonowania sprawcy deliktu w danej grupie

b) Charakter prawny odpowiedzialności dyscyplinarnej

- wątpliwości zdeterminowane ubóstwem piśmiennictwa poświęconego odpowiedzialności dyscyplinarnej.

Wykład nr 10 19.12.2008

Charakter prawny odpowiedzialności dyscyplinarnej:

Element stosunku

α) prywatno-prawnego β) publiczno-prawnego

___________________________________________________________________________

α) Istota odpowiedzialności dyscyplinarnej jako elementu stosunku prywatno prawnego:

- umowa drogą zawierania porozumienia - sankcje dyscyplinarne = sankcje za naruszenie zasad umowy

- umowa jest dobrowolna

§1) Argumenty uzasadniające traktowanie odpowiedzialności dyscyplinarnej jako elementu stosunku prywatno-prawnego.

§2) Konsekwencje traktowania odpowiedzialności dyscyplinarnej jako elementu stosunku prywatno-prawnego:

a*)popełnienie deliktu dyscyplinarnego = naruszenie umowy -> zastosowanie sankcji co do których strony się umówiły

b*)jeśli ktoś kwestionuje te sankcje, to mamy do czynienia ze sporem cywilno-prawnym

c*)spór cywilno-prawny rozstrzygany jest przez sąd cywilny (lub sądownictwo polubowne)

___________________________________________________________________________

β) Okoliczności skłaniające do traktowania odpowiedzialności dyscyplinarnej jako elementu stosunku publiczno-prawnego:

* Np. egzekwowanie odp. karnej jest elementem stosunku publiczno-prawnego - organy państwa stosownym aktem prawnym (źródłem prawa) decydują o odp. karnej

a*) państwo reguluje warunki odpowiedzialności dyscyplinarnej

b*) sądownictwo karne, administracyjne

c*) sankcje dyscyplinarne polegają na stosowaniu dolegliwości wobec ukaranego (dolegliwość przypominająca kary)

§1) Konsekwencje traktowania odp. dyscyplinarnej jako elementu stosunku publiczno-prawnego:

- sąd karny albo administracyjny - sądownictwo regulowane innymi aktami prawnymi niż sądownictwo cywilne

___________________________________________________________________________

Charakter prawny sportowej odpowiedzialności dyscyplinarnej jako element stosunku

prywatno-prawnego

względnie

publiczno-prawnego?

dr hab. Andrzej Wach - przyjaciel prof. Szwarca, cywilista na UW, traktuje odpowiedzialność dyscyplinarną w sporcie jako element stosunku prywatno-prawnego, pozostając w tej dziedzinie w sporze naukowym z prof. Szwarcem.

Argumenty dr Wacha:

1. w niektórych państwach, jak np. Niemcy, w praktyce odpowiedzialność dyscyplinarna jest przedmiotem (elementem) stosunku prywatno-prawnego (sądownictwo cywilne)

2. w Niemczech państwo nie miesza się do sportu (tylko 1 przepis w/s dopingu)

PODSTAWY ODPOWIEDZIALNOŚCI DYSCYPLINARNEJ:

1. podstawy prawne

2. regulacje nie będące normami prawnymi

PODSTAWY PRAWNE SPORTOWEJ ODP. DYSCYPLINARNEJ:

1. ustawa o sporcie kwalifikowanym

• art.39 - odpowiedzialność dyscyplinarna (karanie przewidziane przez państwo)

Art. 39. 1. Odpowiedzialność dyscyplinarna związana z naruszeniem, w czasie lub w związku z zawodami sportowymi, reguł technicznych i dyscyplinarnych określonych przez właściwe polskie związki sportowe jest realizowana w trybie i na zasadach ustalonych w ich regulaminach, z uwzględnieniem przepisów międzynarodowych organizacji sportowych.

2. Regulaminy, o których mowa w ust. 1, powinny określać w szczególności organy dyscyplinarne uprawnione do orzekania, ich kompetencje, tryb postępowania oraz rodzaje wymierzanych kar.

2. ustawa o kulturze fizycznej

Podstawy prawne sportowej odp. dyscyplinarnej w sporcie niekwalifikowanym (regulowanym przez ustawę o kulturze fizycznej) -> brak podstawy prawnej

Zróżnicowane pod względem charakteru prawnego rodzaje odp. dyscyplinarnej w sporcie:

1. sport kwalifikowany - publiczno-prawny

2. sport niekwalifikowany - prywatno-prawny

REFLEKSJE:

1. czy i za co w sporcie może być egzekwowana odpowiedzialność dyscyplinarna?

2. wiele wątpliwości dotyczących regulacji odp. dyscyplinarnej w sporcie:

• nie jest zrealizowane w tych regulacjach prawo do obrony, jawność postępowania, prawo do odwoływania się, określenie czynów uznanych za delikty dyscyplinarne (-> zasada określoności czynu w prawie karnym), określenie sankcji

• za ten sam delikt dyscyplinarny w różnych dyscyplinach są różne sankcje (usprawiedliwienie - wiek w jakim można uprawiać daną dyscyplinę sportu)

• za ten sam delikt sportowcy są karani dwukrotnie

np. za doping - rok dyskwalifikacji przez PKOl

- 2 lata dyskwalifikacji przez MKOl

Wykład nr 11 15.01.2009

VII. NIEKTÓRE NEGATYWNE ZJAWISKA TOWARZYSZĄCE WSPÓŁCZESNEMU SPORTOWI

1. Wypadki sportowe

2. Doping

3. Korupcja

4. Oszustwa sportowe

5. Naruszenia porządku towarzyszące imprezom sportowym - chuligaństwo stadionowe

KORUPCJA

1. Zjawisko korupcji w sporcie (od bardzo dawna, pojawiała się już w sporcie starożytnym, są na to dowody!). Współcześnie, w związku z profesjonalizacją i komercjalizacją sportu - zwiększenie korupcji.

2. Prawne instrumenty reagowania na zjawisko korupcji w sporcie (odp. karna w ostateczności, tzw. „ultima ratio”). Oprócz prawnych istnieją inne instrumenty, bardziej kłopotliwe, ale skuteczniejsze.

3. Odpowiedzialność karna za praktyki korupcyjne w sporcie wg stanu prawnego przed 1 lipca 2003 r. Do niedawna istniały wątpliwości czy odp. karna powinna być stosowana w przypadku korupcji w sporcie? Czy tworzyć dla sportu osobne regulacje prawne czy stosować normy prawne ogólnoobowiązujące?

4. Odpowiedzialność karna za praktyki korupcyjne w sporcie po 1 lipca 2003 na podstawie artykułu 296b Kodeksu Karnego. Nowelizacja kodeksu karnego.

5. Uwagi końcowe.

Ad.1 Zjawisko korupcji w sporcie:

Publikacja - nr 12 serii wydawniczej „sport i prawo”, opracowanie prof. Macieja Łuczaka - historia korupcji w sporcie.

1974 - pojawienie się korupcji sportowej w Niemczech, tzw. „Bundesliga skandal”; dziesiątki postępowań karnych przeciwko sportowcom i działaczom, m.in. słynnym piłkarzom.

Ad.2 Prawne instrumenty reagowania na zjawisko korupcji w sporcie:

1. odpowiedzialność sportowa za naruszenie reguł sportowych (zasady fair-play) -> unieważnienie wyników

2. odpowiedzialność dyscyplinarna -> dyskwalifikacje

3. cywilna odpowiedzialność odszkodowawcza

• np. aktywność reklamowa ->gdy sport dotknięty jest korupcją tracą ci, którzy wydają ogromne pieniądze na reklamy

• w wyniku korupcji sportowiec traci przychody z tytułu profesjonalnego uprawiania sportu, pojawiają się szkody -> cywilna odpowiedzialność odszkodowawcza (jednak nie jest łatwo ustalić związek przyczynowy i wysokość szkód)

1. odpowiedzialność pracownicza

• osoby uczestniczące we współzawodnictwie sportowym jako pracownicy, na podstawie umowy o pracę -> odpowiedzialność za delikty pracownicze (porządkowa, dyscyplinarna, materialna)

• arbitrzy nie są związani stosunkiem pracy (umowa zlecenie, umowa o dzieło) - kodeks pracy nie znajdzie tu zastosowania. Jednak od niedawna pojawiają się umowy o pracę zawierane przez PZPN z arbitrami.

1. odpowiedzialność zawodowa (np. w zawodzie lekarza, egzekwowana przez organy Izb Lekarskich) -> odp. zawodowa lekarzy w sporcie za delikt zawodowy

2. odpowiedzialność karna za doping, korupcję (k.k. z 6 czerwca 1997, obowiązujący od 1.09.1998)

• art.296b wprowadzony do kodeksu karnego ustawą z dnia 13 czerwca 2003 o zmianie ustawy - Kodeks Karny, obowiązujący od 1 lipca 2003

Ad.3 Odpowiedzialność karna za praktyki korupcyjne w sporcie wg stanu prawnego przed 1 lipca 2003:

- zasada „nullum crimen sine lege”- obowiązuje ustawa obowiązująca w czasie popełnienia przestępstwa.

Przestępstwa:

1. tzw. łapownictwa czynnego (dawanie łapówek) art. 229 k.k.

2. tzw. łapownictwa biernego (sprzedajności) art. 228 k.k.

3. tzw. płatnej protekcji art. 230 i 230a k.k.

4. przestępstwo oszustwa art. 286 k.k.

• ograniczenie możliwości zastosowania tych przepisów

[łapownictwo bierne] Art. 228. § 1. Kto, w związku z pełnieniem funkcji publicznej, przyjmuje korzyść majątkową lub osobistą albo jej obietnicę lub takiej korzyści żąda, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§ 2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§ 3. Jeżeli czyn określony w § 1 został popełniony w związku z naruszeniem przepisów prawa, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§ 4. Karze określonej w § 3 podlega także ten, kto, w związku z pełnieniem funkcji publicznej, uzależnia wykonanie czynności służbowej od otrzymania korzyści majątkowej.
§ 5. Kto, w związku z pełnieniem funkcji publicznej, przyjmuje korzyść majątkową znacznej wartości lub jej obietnicę, podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
§ 6. Karom określonym w § 1-5 podlega odpowiednio także ten, kto w związku z pełnieniem funkcji publicznej w państwie obcym lub organizacji międzynarodowej przyjmuje korzyść majątkową lub osobistą, albo jej obietnicę, lub takiej korzyści żąda, albo uzależnia wykonanie czynności służbowej od jej otrzymania.

[łapownictwo czynne] Art. 229. § 1. Kto udziela lub obiecuje udzielić korzyści majątkowej lub osobistej osobie pełniącej funkcję publiczną w związku z pełnieniem tej funkcji, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§ 2. W wypadku mniejszej wagi sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§ 3. Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 działa, aby skłonić osobę pełniącą funkcję publiczną do naruszenia przepisów prawa albo udziela korzyści takiej osobie za naruszenie przepisów prawa, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§ 4. Kto osobie pełniącej funkcję publiczną, w związku z pełnieniem tej funkcji, udziela lub obiecuje udzielić korzyści majątkowej znacznej wartości, podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do lat 12.
§ 5. Karom określonym w § 1-4 podlega odpowiednio także ten, kto udziela lub obiecuje udzielić korzyści majątkowej

Funkcjonariusz publiczny (art.115§13 k.k.) -> wyliczenie zupełne, kim jest funkcjonariusz publiczny. .

  1)   Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej,

  2)   poseł, senator, radny,

  3)   sędzia, ławnik, prokurator, notariusz, komornik, zawodowy kurator sądowy, osoba orzekająca w sprawach o wykroczenia lub w organach dyscyplinarnych działających na podstawie ustawy,

  4)   osoba będąca pracownikiem administracji rządowej, innego organu państwowego lub samorządu terytorialnego, chyba że pełni wyłącznie czynności usługowe, a także inna osoba w zakresie, w którym uprawniona jest do wydawania decyzji administracyjnych,

  5)   osoba będąca pracownikiem organu kontroli państwowej lub organu kontroli samorządu terytorialnego, chyba że pełni wyłącznie czynności usługowe,

  6)   osoba zajmująca kierownicze stanowisko w innej instytucji państwowej,

  7)   funkcjonariusz organu powołanego do ochrony bezpieczeństwa publicznego albo funkcjonariusz Służby Więziennej,

  8)   osoba pełniąca czynną służbę wojskową.

Art.115 §19 k.k. Osobą pełniącą funkcję publiczną

Osobą pełniącą funkcję publiczną jest funkcjonariusz publiczny, członek organu samorządowego, osoba zatrudniona w jednostce organizacyjnej dysponującej środkami publicznymi, chyba że wykonuje wyłącznie czynności usługowe, a także inna osoba, której uprawnienia i obowiązki w zakresie działalności publicznej są określone lub uznane przez ustawę lub wiążącą Rzeczpospolitą Polską umowę międzynarodową.

1. W sporcie jest mało osób, o których można powiedzieć że „pełnią funkcję publiczną”, a więc często nie można ukarać sprawców za praktyki korupcyjne w sporcie, nie można stosować art. 228 i 229 k.k.

2. Czyn popełniony „w związku z pełnieniem funkcji publicznej” - osoby pełniące funkcję publiczną przyjmując/dając łapówki w sporcie często nie działają „w związku z pełnieniem funkcji publicznej”.

[płatna protekcja] Art. 230. Kto, powołując się na swoje wpływy w instytucji państwowej lub samorządu terytorialnego, podejmuje się pośrednictwa w załatwieniu sprawy w zamian za korzyść majątkową lub jej obietnicę, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

[oszustwo] Art. 286. § 1. Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto żąda korzyści majątkowej w zamian za zwrot bezprawnie zabranej rzeczy.
§ 3. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§ 4. Jeżeli czyn określony w § 1-3 popełniono na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.

- kibic kupuje bilet chcąc obejrzeć „uczciwy” mecz

- kupuje się bilety zanim dojdzie do korupcji - nim kibic zostanie wprowadzony w błąd, nikt go nie doprowadza do niekorzystnego rozporządzenia mieniem „za pomocą wprowadzenia w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania”

Ad.4 Odpowiedzialność karna za praktyki korupcyjne w sporcie po 1 lipca 2003 na podstawie artykułu 296b Kodeksu Karnego:

„§1. Kto, organizując profesjonalne zawody sportowe lub w nich uczestnicząc, przyjmuje korzyść majątkową lub osobistą albo jej obietnicę w zamian za nieuczciwe zachowanie, mogące mieć wpływ na wynik tych zawodów, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.”

„§2. Tej samej karze podlega, kto w wypadkach określonych w § 1 udziela albo obiecuje udzielić korzyści majątkowej lub osobistej”

§3 - uprzywilejowany typ tego przestępstwa

„W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu określonego w § 1 lub 2 podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.”

„§4. Nie podlega karze sprawca przestępstwa określonego w § 2 albo w § 3 w związku z § 2, jeżeli korzyść majątkowa lub osobista albo ich obietnica zostały przyjęte, a sprawca zawiadomił o tym fakcie organ powołany do ścigania przestępstw i ujawnił wszystkie istotne okoliczności przestępstwa, zanim organ ten o nim się dowiedział.”

- sport profesjonalny, 2 grupy podmiotów -> organizatorzy / uczestnicy profesjonalnych zawodów sportowych

- czy każdy członek zarządu klubu / innego organu klubu jest organizatorem?

- czy człowiek ścinający trawę jest organizatorem meczu? (spoza klubu)

- czy trenerzy / sztab szkoleniowy uczestniczą w profesjonalnych zawodach sportowych? Komentator sportowy? Widzowie na trybunach?

- nieuczciwe zachowanie mogące mieć wpływ na wynik zawodów? (skonstruowanie przepisów przy użyciu sformułowań ocennych ).

1. Jakie dobro prawne ulega naruszeniu?

- zasada fair play w sporcie, ale nie tylko korupcja nie jest fair play

2. Przepis 296b wśród przestępstw gospodarczych

Ad. 5 Uwagi końcowe

Wykład nr 12 29.01.2009

WYPADKI SPORTOWE

Wypadek sportowy - zdarzenie towarzyszące sportowi, przejawiające się tym, że uczestnik zawodów, treningu doznaje uszczerbku na zdrowiu (traci życie) albo uszkodzeniu / zniszczeniu ulega jego rzecz. Tego typu wypadki określa się bez względu na to jakie kategorie osób są sprawcami lub ofiarami.

Kategorie osób:

1. trenerzy, sportowcy, widzowie, inne osoby uczestniczące w zawodach

2. najczęściej ofiarami i sprawcami są sportowcy

3. najczęściej podczas zawodów (rzadziej treningów)

Gdy sprawcą i ofiarą jest sportowiec:

1. z karnistycznego punktu widzenia wypełnione są ustawowe znamiona takich przestępstw jak uszczerbek na zdrowiu, naruszenie nietykalności cielesnej, zniszczenie rzeczy cudzej (wypełnione znamiona przedmiotowe)

2. w prawie cywilnym - odpowiedzialność za szkody (odszkodowawcza)

3. odpowiedzialność sportowa

4. odpowiedzialność dyscyplinarna

5. rzadziej odpowiedzialność zawodowa

6. rzadko odpowiedzialność pracownicza

Odpowiedzialność karna z tytułu wypadków sportowych:

1. wypełnione ustawowe, przedmiotowe znamiona przestępstw

2. kodeksy karne większości państw nie regulują tych kwestii -> obowiązują ogólne przepisy k.k.

3. wyjątki -> państwa w których k.k. istnieją przepisy karne dotyczące odpowiedzialności za wypadki sportowe, np. k.k. Kuby, Ekwadoru, RPA -> są to przepisy regulujące granice odpowiedzialności karnej za wypadki sportowe.

Odp. karna za spowodowanie wypadku sportowego jest wyłączona gdy:

1. wypadek zdarzył się w ramach uprawiania sportu (trening/współzawodnictwo)

2. wypadek spowodowany został bez pogwałcenia reguł sportowych

Dalsze warunki wyłączenia odpowiedzialności karnej:

1. zastrzeżenie że wypadek popełniony został podczas uprawiania dopuszczalnej dyscypliny sportu

2. wypadek został spowodowany zachowaniem podjętym wyłącznie w celu sportowym

W polskim prawie karnym nie ma takich przepisów -> czy za każdy wypadek sportowy pociąga się do odp. karnej?:

1) skłonni jesteśmy tolerować takie wydarzenia

2) nie wszczyna się postępowań karnych przeciwko sportowcom

Dominuje w piśmiennictwie polskim i światowym opinia, że w pewnych przypadkach odp. powinna być wyłączona. Jak to uzasadnić? Wyłączenie odp. też musi mieć ustawowe oparcie:

1. Podstawa prawna wyłączenia odp.?

2. Granice wyłączenia odpowiedzialności?

(->odesłanie do literatury prof. Szwarca, koncepcja „zgody pokrzywdzonego”, „sport i prawo karne”, „wyłączenie odp. w sporcie”)

Istnieje kilkanaście teorii, którymi próbuje się wyłączyć odpowiedzialność za wypadki sportowe.

I. ZGODA POKRZYWDZONEGO

- okoliczność wyłączająca odpowiedzialność karną

- np. art. 223a niemieckiego kodeksu karnego -> „(…) jeśli zgoda nie narusza dobrych obyczajów(…)”

W państwach w których kodeksach karnych nie ma wyraźnej podstawy prawnej stawia się pytanie o granicę zasady „zgody pokrzywdzonego” i o jej istnienie.

Problematyka odp. za wypadki sportowe istniała już w starożytności. W Rzymie bezkarność wypadków sportowych uzasadniana była właśnie zgodą pokrzywdzonego (rzymskie prawo karne).

„volenti non fit iniuria” -> chcącemu nie dzieje się krzywda

W polskim prawie karnym przeważa stanowisko że zgoda pokrzywdzonego wyłącza odp., ale tylko za naruszenie dóbr którymi człowiek może sam swobodnie dysponować. Takim dobrem nie jest życie - zgoda pokrzywdzonego na pozbawienie życia jest bezskuteczna. Dowodem na to jest np. art. 150 k.k. -> zabójstwo eutanatyczne (nie wystarcza tu nawet żądanie).

Przestępstwa ścigane:

a) z urzędu (z oskarżenia publicznego) -> pokrzywdzony nie może decydować o nieściganiu takiej osoby

b) na wniosek pokrzywdzonego

c) z oskarżenia prywatnego

Tryb ścigania wskazuje, czy mamy do czynienia z dobrem prawnym którym człowiek może dysponować.

WNIOSKI:

Na gruncie polskiego prawa karnego nie ma odpowiedzialności karnej za wypadki sportowe:

1) gdy chodzi o naruszenie nietykalności cielesnej lub uderzenie , jeżeli takie uderzenie lub naruszenie nietykalności jest istotą sportu, które państwo pozwala uprawiać (np. boks) -> nie można karać za coś, co w myśl innych przepisów jest dozwolone (zasada jedności systemu prawnego).

2) wzajemne naruszenie nietykalności cielesnej, uderzenie (np. piłka nożna, piłka ręczna) -> skoro państwo pozwala te sporty uprawiać, nie wolno za nie karać (chociaż nie jest tak, bo można uprawiać piłkę bez uszczerbku na zdrowiu, więc nie należy tych uszczerbków powodować).

II. KONCEPCJA AKCEPTACJI RYZYKA.

Zgodę pokrzywdzonego należy odróżnić od akceptacji ryzyka (np. piłkarze ręczni, koszykarze nie zgadzają się z góry na uszczerbki na zdrowiu, liczą, że ich unikną).

Konstrukcja zasady dopuszczalnego ryzyka:

- okoliczność wyłączająca odpowiedzialność karną, ale muszą być spełnione warunki:

1. sprawca nie chce spowodować uszczerbku (czyni to nieumyślnie)

2. sprawca zachowuje się w sposób, który miał uchylić ryzyko -> przestrzeganie reguł sportowych, reguł bezpieczeństwa (np. w piłce nożnej zakaz podnoszenia wysoko nogi -> minimalizowanie ryzyka sportowego)

Reguły sportowe:

1. reguły bezpieczeństwa (minimalizujące ryzyko)

2. reguły porządkowe (regulują przebieg współzawodnictwa)

W podręcznikach ogólnych (3 warunki wyłączenia odpowiedzialności za wypadki sportowe):

1. przestrzeganie reguł

2. zachowanie podjęte w celu sportowym

3. w dyscyplinie która jest uznawana za dopuszczalną
   
   

DOPING

• Rodzaje dopingu

Ze względu na stosowane metody doping wydolnościowy można podzielić ogólnie na:

1. farmakologiczny, polegający na podawaniu biologicznie czynnych związków chemicznych, których użycie nie jest uzasadnione leczeniem zawodnika

2. fizjologiczny - polegający na wymianie płynów ustrojowych, zwłaszcza krwi, przeszczepach tkanek (mięśni i ścięgien), stosowanie szkodliwych dla zdrowia zabiegów takich jak zbijanie masy poprzez chirurgiczne usuwanie tkanki tłuszczowej

3. genetyczny - polegający na modyfikacji kodu genetycznego zawodnika, np. poprzez stosowanie wirusów; obecnie jest on praktycznie niemożliwy do wykrycia, ale prawdopodobnie rzadko stosowany ze względu na wysokie koszty i trudne do przewidzenia skutki.

Zjawisko szkodliwe, godzące w zasadę fair-play, szkodliwe też dla życia i zdrowia.

Walka z dopingiem:

5. odpowiedzialność dyscyplinarna

6. odpowiedzialność sportowa - unieważnienie wyników

7. odp. odszkodowawcza (gdy przez podanie śr. dopingujących powoduje się śmierć, uszczerbek na zdrowiu)

8. odp. karna

Nieliczne systemy prawno-karne zawierają przepisy kryminalizujące zachowania związane z dopingiem (od niedawna z resztą).

Państwa posiadające ustawy o zwalczaniu dopingu:

1. Francja - 1962 -> pierwsza ustawa antydopingowa, teraz we Francji obowiązuje już trzecia taka ustawa

2. Grecja

3. Hiszpania, Portugalia, Belgia, Holandia - ustawy o sporcie zawierające przepisy dotyczące dopingu

4. Włochy - przepisy o dopingu w kodeksie karnym

5. Niemcy - ustawa o środkach farmaceutycznych -> 1 przepis nt. dopingu

6. Polska - nie ma żadnych prawnokarnych przepisów dotyczących dopingu

Obecnie w kilkunastu państwach są projekty takich przepisów, np. w Polsce projekt ustawy o sporcie zawierający przepis prawno-karny dotyczący dopingu.

Sami sportowcy z reguły nie ponoszą odpowiedzialności karnej z tytułu stosowania dopingu (za posiadanie, handel, namawianie - tak).

Odp. karna grozi za podanie sportowcowi środka dopingującego -> przestępstwo formalne (bezskutkowe).

Odp. karna za doping w Polsce w oparciu o ogólnie obowiązujące przepisy prawa karnego (śmierć, uszczerbek na zdrowiu), nawet za narażenie na takie niebezpieczeństwo:

1. sportowiec aplikujący sobie doping - nie ponosi odp. karnej (nie ma przepisu o spowodowaniu zagrożenia własnego życia)

2. nakłanianie drugiej osoby do wzięcia dopingu lub udzielenie jej pomocy w stosowaniu dopingu -> mogłaby tu znaleźć zastosowanie odp. z tytułu podżegania i pomocnictwa w dokonaniu czyny zabronionego pod groźbą kary, ale stosowanie dopingu nie jest czynem zabronionym pod groźbą kary.

3. Podawanie środków dopingujących (kontrowersje)

• zastrzyk (iniekcja) nie budzi wątpliwości - odp. karna gdy sportowiec nie wie o tym środku

• zastrzyk gdy sportowiec wyraża na to zgodę -> podający mimo to ponosi odp. karną, gdyż naraża sportowca na niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia (nie można indywidualnie dysponować życiem / zdrowiem)

• gdy środek jest słaby, i nie naraża na utratę zdrowia lub życia -> wtedy zastosowanie znajdzie „zgoda pokrzywdzonego”

• gdy nie bezpośrednio ktoś podaje środek (np. podanie tabletek do ręki, płynu) -> problem linii demarkacyjnej między pomocnictwem a dokonaniem (dokonanie - karalne, pomocnictwo - niekaralne)

Pogląd dominujący (m.in. prof. Szwarca) - w zasadzie takie zachowanie jest pomocnictwem, ale w drodze wyjątku można to uznać za bezpośrednie zachowanie, np. gdy sportowiec nie wie co to za tabletki, co to za płyn, gdy podający manipuluje zachowaniem sportowca.

W Niemczech panowanie nad czynem 2go człowieka = dokonanie.

Odp. dyscyplinarna za doping:

- w regulacjach międzynarodowych odp. dyscyplinarna z tytułu stosowania środków dopingujących już po spełnieniu jednego warunku -> obecność w organizmie środka dopingującego -> odp. nie za zachowanie, lecz za stan organizmu!

- dla sportowca odp. dyscyplinarna może być dotkliwsza niż karna (np. dyskwalifikacja - utrata dochodów)

BONUS TRACK 22.01.2009

Wykład dr Adama Giersza - szefa biura politycznego Ministerstwa Sportu

„SYSTEM ZARZĄDZANIA SPORTEM W POLSCE”

Spory w sporcie

Sądy polubowne/arbitrażowe

---