HISTORYCY POMAGAJĄ ZROZUMIEĆ PRZESZŁOŚĆ

ODTWARZANIE PRZESZŁOŚCI:

W dawnych czasach, gdy ludzie nie znali pisma, wszystkie wiadomości przekazywali sobie ustnie. Starsi opowiadali młodszym o dawnych wydarzeniach i postaciach. I po wielu latach opowieść już miała niewiele wspólnego z minioną rzeczywistością. Wynalezienie pisma umożliwiło ludziom zapisywanie tego, co było dla nich najważniejsze. Jednak dopiero wynalazek druku w XV w. spowodował, że książki stały się bardziej dostępne.

Przeszłość badają historycy. Ustalają fakty, przyczyny oraz skutki.

Przyczyny - to działania, które pomagają wyjaśnić dlaczego i jak doszło do danych wydarzeń z przeszłości.

Skutki - są to następstwa danego wydarzenia.

Ciąg przyczynowo - skutkowy:

→ →

Historycy opisują wyniki swoich badań zazwyczaj w artykułach naukowych i książkach.

Historiografia - jest to ogół prac historycznych, w których przeszłość jest zrekonstruowana na podstawie źródeł.

ŹRÓDŁA HISTORYCZNE ŚWIADECTWAMI PRZESZŁOŚCI:

Źródła historyczne - są to wszelkie ślady przeszłości. Na ich podstawie ustala się prawdziwość wydarzeń a także ich przyczyny i skutki.

Źródła historyczne dzielimy na:

• pisane

• materialne

Podział ten nie jest ścisły, ponieważ niektóre źródła możemyzaliczyć jednocześnie do jednej i drugiej grupy.

Krytyka źródeł - jest to sprawdzanie wiarygodności zawartych w nich informacji. Historycy analizują i i oceniają ich prawdziwość np. przez porównywanie danej informacji z przekazami kilku innych źródeł.

Selekcja wiadomości - wybór najważniejszych informacji.

PRACA HISTORYKA:

Historyk powinien dokonywać krytyki źródeł oraz selekcji materiału. W jego pracy pomocne są dodatkowe umiejętności, np. znajomość języków obcych. Musi posiadać również umiejętność rozpoznawania rodzajów dokumentów, czyli symboli na pieczęciach i herbach.

Nauki pomocnicze historii - należą do nich m.in.

• genealogia - zajmuję się związkami pokrewieństwa

• metrologia - dotyczy dawniej stosowanych miar i wag

• archiwistyka - jest związana z opracowywaniem, przechowywaniem i udostępnianiem dokumentów.

• Heraldyka - nauka o znakach herbowych (o pochodzeniu i znaczeniu symboli)

• Sfragistyka - zajmuję się pieczęciami (symbolika, znaczenie).

Współcześnie w badaniach historycznych często wykorzystuje się nowoczesną technikę.

CZAS W DZIEJACH:

CZAS A HISTORIA:

Historyk opisując przeszłość, musi zadbać o ułożenie wydarzeń w czasie.

Chronologia historyczna to nauka o mierzeniu i podziale czasu. Jej nazwa pochodzi od greckiego chronos - czas, logos - nauka, słowo.

Znajomość chronologii historycznej umożliwia badaczom ustalenie dat wielu wydarzeń. W przeszłości stosowano wiele różnych sposobów mierzenia i zapisywania czasu.

DROGA DO KALENDARZA GREGORIAŃSKIEGO:

Kalendarz - jest to system rachuby czasu opartego na obserwacji ruchów ciał niebieskich, przede wszystkim Słońca i Księżyca.

Dawne społeczeństwa wiązały swoje czynności, zwłaszcza pracę na roli, z cyklami przyrody. Egipcjanie zauważyli, że wylewy Nilu powtarzają się średnio co 365 dni i zbiegają się ze słonecznym wschodem gwiazdy Syriusz. Na tej podstawie opracowali swój pierwszy kalendarz. Nazwany później kalendarzem słonecznym. Dzielił się on na 12 miesięcy po 30 dni, do których dodawano 5 dni świątecznych. To Egipcjanom zawdzięczamy podział doby na 24 godziny. Kalendarz egipski przyjęli i udoskonalili Rzymianie. W 46r. p.n.e. Juliusz Cezar dostosował długość roku kalendarzowego do długości roku astronomicznego. Rok juliański okazał się jednak dłuższy od astronomicznego o 11 min. wskutek czego zaczęła narastać różnica między nimi. W XVI w. wynosiła ona 10 dni.

Wówczas komisja powołana przez papieża Grzegorza XIII w 1582r. dokonała reformy kalendarza. Przesunęła datę o 10 dni i po 4 X następował od razu 15 X. Wprowadziła lata przystępne podzielone przez cztery z wyjątkiem zakończonych dwoma zerami. I w ten sposób powstał obecnie używany kalendarz gregoriański.

Muzułmanie i Żydzi nie używają kalendarza gregoriańskiego, mają oni swój kalendarz księżycowy. Oparty jest on na czasie obiegu Księżyca wokół Ziemi. Kalendarz muzułmański składa się z 12 miesięcy po 29 lub 30 dni. Wskutek tego rok księżycowy jest krótszy niż słoneczny, gdyż liczy 354 lub 355 dni.

OD KTÓREGO MOMENTU LICZY SIĘ CZAS W HISTORII ????

Każda rachuba czasu musi posiadać punkt odniesienia, czyli punkt wyjściowy do oznaczania dat. W kręgu cywilizacji chrześcijańskiej są to narodziny Chrystusa. Od tego momentu liczy się rok 1 naszej ery, a wszystkie daty wydarzeń wcześniejszych określa się jako czasy przed naszą erą (p.n.e.) lub przed Chrystusem.

Starożytni Grecy liczyli lata według pierwszych odnotowań igrzysk olimpijskich w 776 r. p.n.e. Daty określali jako rok danej olimpiady, np. trzeci rok siódmej olimpiady.

Rzymianie za początek swojej rachuby przyjęli założenie Rzymu w 753 r. p.n.e.

Wyznawcy islamu liczą lata od ucieczki Mahometa z Mekki do Medyny w 622 r. Według naszego czasu Muzułmanie żyją obecnie w XV w.

Żydzi liczą czas od momentu biblijnego stworzenia świata, który przypada na 3761 r. p.n.e.

PERIODYZACJA DZIEJÓW:

Epoki - są to pewne etapy rozwoju dziejów ludzkości, które często ulegają zmianie pod różnymi względami, np. zasad gospodarki i życia społecznego, wierzeń religijnych, kultury.

Periodyzacja - jest to podział na epoki. Z greckiego period - okres, odcinek czasu.

Podział epok w literaturze historycznej:

• prehistoria

• starożytność

• średniowiecze

• nowożytność

• czasy najnowsze

Przejście z jednej epoki do drugiej następowało stopniowo i nie zawsze w jednakowym tempie. W różnym tempie zmieniały się też postawy ludzi. Jedni przyjmowali nowe poglądy inni nadal trwali przy starych. Zmieniała się również sztuka.

wydarzenie

skutki

Przyczyny

---