Czynniki zagrożenia biologicznego - wprowadzenie

Biologiczne szkodliwości zawodowe stanowią bardzo ważny, chociaż wciąż niedoceniany problem medycyny pracy i zdrowia publicznego. Szacuje się, że w skali całego świata co najmniej kilkaset milionów ludzi narażonych jest w czasie pracy na działanie tych czynników. Problem ten występuje ze szczególną ostrością w krajach strefy tropikalnej i subtropikalnej, gdzie rolnicy i przedstawiciele zbliżonych zawodów narażeni są podczas wykonywania różnych prac na zarażenie licznymi pasożytami i wdychanie szkodliwych bioaerozoli . Również w wielu krajach strefy umiarkowanej notuje się znaczną liczbę przypadków chorób pochodzenia zawodowego wywołanych przez czynniki biologiczne.

Dotyczy to również Polski, gdzie czynniki te są przyczyną większości chorób uznanych za zawodowe w populacjach rolników i pracowników służby zdrowia

AKTY PRAWNE

W związku z rosnącym znaczeniem biologicznych szkodliwości zawodowych, Wspólnota (Unia) Europejska wydała odpowiednie zalecenia dla państw członkowskich.

Pierwszym i podstawowym dokumentem określającym kierunki prac legislacyjnych państw Wspólnoty w zakresie ochrony pracowników przed szkodliwymi czynnikami biologicznymi jest Dyrektywa 90/679/EWG z dnia 26 listopada 1990 r.

Dokument ten stanowi szczegółowe rozwinięcie Dyrektywy 89/391/EWG z dnia 12 czerwca 1989 r. (siódma Dyrektywa indywidualna w rozumieniu Artykułu 16(1) tej Dyrektywy) określającej kierunki działań legislacyjnych państw członkowskich WE (wówczas EWG) w kierunku poprawy bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w środowisku pracy.

Dyrektywa 90/679/EWG w sprawie ochrony pracowników przed szkodliwymi czynnikami biologicznymi składa się z:

• dokumentu podstawowego z dnia 26 listopada 1990 r. - zawiera preambułę, 21 artykułów i pięć załączników (I, II, IV, V, VI)

• czterech późniejszych dokumentów nowelizujących . Te krótkie dyrektywy wnoszą poprawki i uzupełnienia do listy czynników patogennych, stanowiącej załącznik III.

W roku 2000 połączono podstawową dyrektywę z roku 1990 oraz dyrektywy uzupełniające w jeden akt prawny, jakim jest Dyrektywa 2000/54/WE Parlamentu Europejskiego oraz Rady Europejskiej z dnia 18 września 2000 dotycząca ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na czynniki biologiczne w miejscu pracy

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2005 roku w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki (Dz. U. Nr 81, poz. 716).

CZYNNIKI BIOLOGICZNE

To takie mikro- i makroorganizmy oraz takie struktury i substancje wytwarzane przez te organizmy, które występując w środowisku pracy wywierają szkodliwy wpływ na organizm ludzki i mogą być przyczyną chorób pochodzenia zawodowego.

To drobnoustroje komórkowe oraz jednostki bezkomórkowe zdolne do replikacji lub przenoszenia materiału genetycznego (bakterie, grzyby, wirusy); drobnoustroje zmodyfikowane genetycznie; hodowle komórkowe; pasożyty wewnętrzne człowieka; priony, które mogą być przyczyną zakażenia, alergii (uczulenia) lub zatrucia.

Ta szeroka definicja obejmuje zatem nie tylko drobnoustroje wywołujące choroby zakaźne (utożsamiane do niedawna z tą grupą czynników), ale również organizmy wywołujące choroby i dolegliwości o podłożu alergicznym, toksycznym i nowotworowym, a także spełniające funkcje wektorów chorobotwórczych zarazków (pyłki roślin, kleszcze, krwiopijne owady, toksyny bakteryjne i mykotoksyny, alergeny białkowe w wydalinach roztoczy oraz alergeny uwalniające się w wyniku przemysłowego przetwarzania tkanek roślinnych i zwierzęcych)

KLASYFIKACJA i WYKAZ SZKODLIWYCH CZYNNIKÓW BIOLOGICZNYCH

Zagrożenia biologiczne w środowisku pracy klasyfikować można na podstawie zasad systematyki przyrodniczej - począwszy od najprostszych (wirusy, bakterie) do aż do organizmów najwyżej zorganizowanych (ssaki i wytwarzane przez nie alergeny).

Załącznik do dyrektywy UE w sprawie zagrożeń biologicznych w środowisku pracy obejmuje ogółem 379 czynników, w większości zakaźnych.

Podzielono je na następujące grupy:

• wirusy (128)

• bakterie (151)

• grzyby (30)

• pasożyty (70)

Do czynników szkodliwych zaklasyfikować można ogółem 622 czynników lub grup czynników 6 prionów , 132 wirusy, 181 bakterii, 74 grzyby, 83 pasożyty, 77 czynników roślinnych i 69 czynników zwierzęcych, innych niż pasożyty.

KLASYFIKACJA i WYKAZ SZKODLIWYCH CZYNNIKÓW BIOLOGICZNYCH

Ze względu na stopień zagrożenia czynniki biologiczne dzielą się na cztery grupy. Kryteriami zaklasyfikowania czynników biologicznych do poszczególnych grup zagrożenia są:

• zdolność do wywoływania choroby u człowieka oraz ciężkość jej przebiegu

• możliwość rozprzestrzeniania się choroby w populacji

• możliwość zastosowania skutecznej profilaktyki

KLASYFIKACJA i WYKAZ SZKODLIWYCH CZYNNIKÓW BIOLOGICZNYCH

Grupa zagrożenia	Wystąpienie choroby	Możliwość rozprzestrzenienia w populacji	Profilaktyka i/lub leczenie
1	Mało prawdopodobne	Bez znaczenia	Nie jest wymagane
2	Możliwe	Bez znaczenia	Nie jest wymagane
3	Istotne zagrożenie pracowników ciężką chorobą	Wysoce prawdopodobne	Zazwyczaj możliwe
4	Istotne zagrożenie pracowników ciężką chorobą	Wysoce prawdopodobne	Zazwyczaj możliwe

Grupa zagrożenia 1

Czynniki biologiczne należące do tej grupy zazwyczaj nie wywołują chorób u ludzi. Niezbędnym warunkiem bezpieczeństwa w przypadku pracy z czynnikami należącymi do grupy zagrożenia 1 jest przestrzeganie ogólnych zasad higieny.

Do tej grupy zagrożenia zalicza się:

• osłabione szczepy bakterii stosowane do produkcji szczepionek oraz osłabione szczepionki żywe,

• szczepy bakterii przeznaczone do celów laboratoryjnych np.: Escherichia coli K12 oraz szczepy wykorzystywane w celach produkcyjnych,

• drożdże stosowane w celach produkcyjnych.

Grupa zagrożenia 2

Czynniki biologiczne, które mogą wywoływać choroby u ludzi, mogą być niebezpieczne dla pracowników, ale rozprzestrzenianie ich u ludzi w populacji ludzkiej jest mało prawdopodobne. Zazwyczaj istnieją w stosunku do nich skuteczne metody profilaktyki lub leczenia.

Do grupy tej należą np.:

• bakterie np.: laseczka tężca wywołuje tężec, gronkowiec złocisty wywołuje zakażenie układowe i skóry,

• grzyby np.: bielnik biały wywołuje grzybicę skóry i błon śluzowych, wirusy np.: wirus choroby Heinego-Medina wywołuje chorobę Heinego - Medina, HAV- wirus zapalenia wątroby typu A.

Grupa zagrożenia 3

Obejmuje czynniki, które mogą wywoływać u ludzi ciężkie choroby, są to niebezpieczne dla pracowników, a rozprzestrzenianie ich w populacji ludzkiej jest bardzo prawdopodobne. Zazwyczaj istnieją w stosunku do nich skuteczne metody profilaktyki lub leczenia.

Do grupy tej należą np.:

• bakterie np.: prątek gruźlicy wywołuje gruźlicę,

• grzyby np.: drożdżowiec skórny wywołuje grzybicę

• wirusy np.: wirus żółtej gorączki wywołuje żółtą febrę

Grupa zagrożenia 3*

Obejmuje czynniki, które stanowią ograniczone zagrożenie dla pracowników, gdyż do zakażenia nimi nie dochodzi zazwyczaj drogą powietrzną. Do grupy tej należą np.:

• bakterie np.: pałeczka czerwonki wywołuje czerwonkę,

• wirusy np.: HIV - ludzki wirus upośledzenia odporności wywołuje AIDS - zespół nabytego upośledzenia odporności immunologicznej,

• pasożyty np.: tasiemiec bąblowcowy wywołuje bąblowicę wątroby, płuc, mózgu.

Grupa zagrożenia 4

Obejmuje czynniki, które wywołują u ludzi ciężkie choroby, są niebezpieczne dla pracowników, a rozprzestrzenienie czynników w populacji ludzkiej jest bardzo prawdopodobne. Zazwyczaj nie istnieją w stosunku do nich skuteczne metody profilaktyki lub leczenia.

Do grupy tej zakwalifikowano wyłącznie wirusy

• wirus Ebola wywołuje gorączkę Ebola,

• wirus Lassa wywołuje gorączkę Lassa,

• wirus ospy prawdziwej wywołuje ospę prawdziwą.

EPIDEMIOLOGIA

Biologiczne czynniki występują głównie w następujących środowiskach pracy:

1. Leczenie chorych i opieka nad nimi

2. Laboratoria mikrobiologiczne i analityczne

3. Hodowla i leczenie zwierząt

4. Przechowalnictwo i przetwórstwo surowców roślinnych i zwierzęcych

5. Leśnictwo i przemysł drzewny

6. Zbieranie i przetwórstwo odpadów

7. Przemysł biotechnologiczny

Największe zagrożenie występuje w grupie pracowników

• ochrony zdrowia - czynniki zakaźne, (głównie wirusy, bakterie), ale również alergeny zwierzęce (pracownicy zwierzętarni)

• przemysłu rolno-spożywczego i drzewnego - czynniki alergizujące i immunotoksyczne (także zakaźne np.: zarazki chorób odzwierzęcych)

Stosunkowo niedawno zwrócono uwagę na inne zagrożenia wynikające z możliwością kontaktu z materiałami, na których (najczęściej w wyniku długotrwałego przechowywania w środowisku wilgotnym) może występować obfity wzrost bakterii i grzybów

1. Konserwatorzy zabytków

2. Archeolodzy

3. Bibliotekarze

4. Pracownicy przemysłu maszynowego (mgła olejowa) i górnicy

DZIAŁANIE NA ORGANIZM LUDZKI

Szkodliwe czynniki biologiczne mogą wykazywać w stosunku do osób narażonych zawodowo działanie:

1. Zakaźne

2. Alergizujące

3. Toksyczne

4. Drażniące

5. Rakotwórcze

CHOROBY ZAWODOWE WYWOŁYWANE PRZEZ CZYNNIKI BIOLOGICZNE

Do najczęstszych chorób należą:

1. Choroby alergiczne i immunotoksyczne płuc:

• alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych

• astma oskrzelowa

• syndrom toksyczny wywołany pyłem organicznym (Organic Dust Toxic Syndrome, ODTS)

2. Choroby alergiczne i immunotoksyczne górnych dróg oddechowych:

• alergiczny nieżyt nosa

• pyłkowica

• podrażnienie błon śluzowych

3. Choroby skóry o podłożu alergicznym

4. Zapalenie spojówek o podłożu alergicznym lub toksycznym

5. Choroby zakaźne i inwazyjne

6. Nowotwory górnych dróg oddechowych

CHOROBY ZAWODOWE WYWOŁYWANE PRZEZ CZYNNIKI BIOLOGICZNE

Alergia - spowodowana jest nieprawidłową reakcją układu odpornościowego na pewne czynniki.

Układ ten chroni człowieka przed procesami dezintegracji, wywołanymi różnymi czynnikami wewnętrznymi i zewnętrznymi. W tym przed agresją drobnoustrojów, stanowiąc system obrony organizmu przed infekcjami.

Układ immunologiczny może jednak reagować nie tylko na próby ataku ze strony niebezpiecznych drobnoustrojów, lecz również na każdą obcą substancję.

Każdą substancję, która pobudza odpowiedź układu odpornościowego, nazywamy antygenem, a tę odpowiedź - reakcją immunologiczną.

Nie każdy antygen jest w rzeczywistości zagrożeniem.

Zdarza się jednak, że system odpornościowy reaguje nawet na "niewinną" obcą substancję tak, jak gdyby był to czynnik infekcji. Wówczas antygen nazywamy alergenem, a reakcję organizmu - reakcją alergiczną

ALERGENY

Najbardziej pospolitymi alergenami są:

Alergeny wziewne:

• białka roztoczy kurzu domowego

• pyłki roślin - szczególnie wiatropylnych drzew, traw i chwastów

• sierści zwierząt domowych.

Alergeny pokarmowe:

• orzechy

• czekolada

• owoce cytrusowe

• mleko.

Alergeny zawodowe:

• lateks u pracowników medycznych

• mąka w piekarnictwie i wiele innych.

Alergeny kontaktowe:

• biżuteria

• zapięcie zegarka

• sprzączka paska

• metalowe guziki z zawartością chromu lub niklu.

Alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych

Alergeny wziewne:

• białka roztoczy kurzu domowego

• pyłki roślin - szczególnie wiatropylnych drzew, traw i chwastów

• sierści zwierząt domowych.

Alergeny pokarmowe:

• orzechy

• czekolada

• owoce cytrusowe

• mleko.

Alergeny zawodowe:

• lateks u pracowników medycznych

• mąka w piekarnictwie i wiele innych.

Alergeny kontaktowe:

• biżuteria

• zapięcie zegarka

• sprzączka paska

• metalowe guziki z zawartością chromu lub niklu.

ALERGENY

Alergeny najczęściej przedostają się od organizmu przez skórę, błony śluzowe z wdychanym powietrzem i docierają do błony śluzowej górnych dróg oddechowych lub też przenikają przez błonę śluzową przewodu pokarmowego, (w przypadku alergenów pokarmowych).

Pierwszy kontakt z alergenem zwykle nie powoduje odpowiedzi alergicznej, ale prowadzi do wytworzenia swoistych przeciwciał. Kolejne zetknięcie się z tym samym czynnikiem uczulającym zwykle wywołuje reakcję, czasem o gwałtownym i groźnym dla życia przebiegu.

Objawia się ona najczęściej pod postacią wysypki, rumienia, bąbli na skórze, gwałtownego wycieku z nosa, zatkania nosa, pieczenia i łzawienia spojówek, bólu brzucha, biegunki. Może też wystąpić pod znacznie groźniejszą postacią - ataku astmy z dusznością i kaszlem lub nawet wstrząsu. Objawy reakcji alergicznej pojawiają się w ciągu kilku minut po kontakcie z alergenem.

Choroby alergiczne i immunotoksyczne płuc

1.Alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych

Najczęściej wywołane przez alergeny drobnoustrojowe , występujące w pyłach organicznych.

Choroba ta obejmuje wiele jednostek:

płuco rolnika, płuco młócącego, choroba słodowników, płuco hodowcy ptaków

Wdychiwane alergeny powodują uczulają limfocytów T, aktywację makrofagów płucnych i wydzielanie mediatorów reakcji zapalnej inicjując szereg niekorzystnych procesów

zmiany zapalne w pęcherzykach płucnych

Zmiany ziarniakowate i zwłóknienia

Do objawów chorobowych w stadium ostrym należą:

• duszność

• kaszel

• płytki oddech

• gorączka ( występujące zwykle po upływie 4-8 godz. od kontaktu z chorobotwórczym alergenem)

W stadium przewlekłym występuje:

• narastająca duszność

• krwioplucie

• złe samopoczucie

• spadek masy ciała

W obrazie radiologicznym płuc obserwuje się rozsiane zmiany o charakterze drobnoguzkowym, a w popłuczynach oskrzelowo-pęcherzykowatych stwierdza się wyraźna limfocytozę z przewagą subpopulacji CD+8 limfocytów T

Częstość występowania tej choroby w narażonych grupach - 0,8 - 8,6%

2. Astma oskrzelowa pochodzenia zawodowego

Choroba ta najczęściej uwarunkowana jest występowaniem predyspozycji osobniczej przejawiającej się zwiększonym wytwarzaniem swoistych przeciwciał z klasy IgE.

Przeciwciała te reagują z wdychiwanym antygenem na powierzchni pęcherzyków płucnych z leukocytami (bazofilami), w wyniku czego dochodzi do uwalniania przez komórki płucne pewnych substancji (mediatorów: histamina, prostaglandyny) powodujących reakcje skurczowe oskrzeli z wydzielaniem śluzu (napad astmatyczny).

Przyczyna tej astmy są najczęściej wysokocząsteczkowe (20-50 kilodaltonów) alergeny glikoproteinowe lub proteinowe, pochodzące z roślin, grzybów pleśniowych, roztoczy, owadów i ssaków.

3. Syndrom toksyczny wywołany pyłem organicznym (gorączka inhalacyjna, toksyczne zapalenie płuc)

Choroba ta polega na stymulacji układu odpornościowego przez szczególnie aktywne substancje (endotoksyna bakteryjna), z którymi organizm - w przeciwieństwie do alergii - nie miał wcześniej kontaktu. ODTS przypomina pod względem objawów alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych. Cechą różnicującą jest brak zmian radiologicznych oraz fakt, że choroba ta występuje u ludzi młodych (poniżej 30-tego roku życia), uważa się, że jest wywołana dużym stężeniem endotoksyn lub grzybów pleśniowych (substancji przez nie wytwarzanych).

ODTS jest choroba częstą - szacuje się, że występuje u 10-15% rolników skandynawskich.

W Polsce ocenia się, że objawy odpowiadające tej choroby występują u ponad 50% pracowników chlewni i ponad 40% rolników młócących zboże.

Zbliżone do ODTS objawy mają również inne choroby, mające charakter typowo zawodowy (bawełnica - pył bawełny), jak też choroby mogące mieć charakter sporadycznie zawodowy.

Choroby te powstają w rezultacie kontaktu z wilgotnym powietrzem i/lub substancjami wytwarzanymi przez pleśnie w miejscu pracy (drukarnie urzędy) i obejmują takie jednostki chorobowe jak:

• Gorączka nawilżaczowa

• Syndrom chorego domu

Podstawowe wymogi prawne jakie winien spełnić pracodawca w celu ochrony pracowników

W celu ochrony pracowników przed zagrożeniami spowodowanymi przez szkodliwy czynnik biologiczny pracodawca jest obowiązany do stosowania, na warunkach określonych w rozporządzeniu, wszelkich dostępnych środków eliminujących narażenie lub ograniczających stopień tego narażenia, zwanych dalej "środkami zapobiegawczymi".

Jeżeli pracownik jest zatrudniony w warunkach narażenia na działanie szkodliwego czynnika biologicznego zakwalifikowanego do grupy 1 zagrożenia, pracodawca stosuje środki zapobiegawcze określone w przepisach z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy.

Jeżeli w środowisku pracy występują mikroorganizmy genetycznie zmodyfikowane, co do których istnieje podejrzenie, że mogą wykazywać właściwości chorobotwórcze, pracodawca, w zakresie swojej właściwości, zapewnia warunki określone w przepisach ustawy z dnia 22 czerwca 2001 r. o organizmach genetycznie zmodyfikowanych (Dz. U. Nr 76, poz. 811, z późn. zm.).

4 Jeżeli w środowisku pracy występują mikroorganizmy o nieustalonej przynależności gatunkowej, co do których istnieje podejrzenie, że mogą wykazywać właściwości chorobotwórcze, pracodawca, w zakresie swojej właściwości, zapewnia środki zapobiegawcze, przewidziane dla szkodliwego czynnika biologicznego zakwalifikowanego do najwyższej grupy zagrożenia.

 Przed wyborem środka zapobiegawczego pracodawca dokonuje oceny ryzyka zawodowego, na jakie jest lub może być narażony pracownik, uwzględniając w szczególności:

  1)  klasyfikację i wykaz szkodliwych czynników biologicznych;

  2)  rodzaj, stopień oraz czas trwania narażenia na działanie szkodliwego czynnika biologicznego;

  3)  informację na temat:

a)    potencjalnego działania alergizującego lub toksycznego szkodliwego czynnika biologicznego,

b)    choroby, która może wystąpić w następstwie wykonywanej pracy,

c)    stwierdzonej choroby, która ma bezpośredni związek z wykonywaną pracą;

  4)  wskazówki organów właściwej inspekcji sanitarnej, Państwowej Inspekcji Pracy oraz jednostek służby medycyny pracy.

W zakładach opieki zdrowotnej i zakładach leczniczych dla zwierząt pracodawca uwzględnia ponadto:

  1)  informację na temat potencjalnego występowania szkodliwego czynnika biologicznego u pacjenta lub zwierzęcia oraz w materiale i próbkach od nich pobranych;

  2)  zagrożenie ze strony szkodliwego czynnika biologicznego, o którym wiadomo, że jest obecny lub którego obecność jest podejrzewana u pacjenta lub u zwierzęcia oraz w materiałach i próbkach od nich pobranych;

  3)  ryzyko wynikające z rodzaju pracy.

Ocena ryzyka, o której powinna być aktualizowana w szczególności w odniesieniu do zmian mających znaczenie dla zdrowia pracowników w miejscu pracy.

Stosowanie środków zapobiegawczych nie zwalnia pracodawcy od obowiązku:

  1)  unikania stosowania szkodliwego czynnika biologicznego, jeżeli rodzaj prowadzonej działalności na to pozwala, poprzez jego zastąpienie innym czynnikiem biologicznym, który zgodnie z warunkami używania nie jest niebezpieczny lub jest mniej niebezpieczny dla zdrowia pracownika;

  2)  prowadzenia rejestru prac narażających pracowników na działanie szkodliwego czynnika biologicznego zakwalifikowanego do grupy 3 lub 4 zagrożenia, w formie elektronicznej lub księgi rejestrowej, uwzględniającego w szczególności informacje dotyczące:

a)    liczby pracowników wykonujących te prace,

b)    wykazu czynności, podczas których pracownik jest lub może być narażony na działanie szkodliwych czynników biologicznych,

c)    imienia, nazwiska, stanowiska oraz telefonu kontaktowego pracodawcy lub osoby przez niego upoważnionej do nadzoru w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;

  3)  ograniczania liczby pracowników narażonych lub potencjalnie narażonych na działanie szkodliwego czynnika biologicznego;

  4)  projektowania procesu pracy w sposób pozwalający na uniknięcie lub zminimalizowanie uwalniania się szkodliwego czynnika biologicznego w miejscu pracy;

  5)  zapewniania pracownikom środków ochrony zbiorowej lub w przypadku gdy w inny sposób nie można uniknąć narażenia, środków ochrony indywidualnej, odpowiednich do rodzaju i poziomu narażenia;

  6)  zapewniania pracownikom środków hermetyczności w celu zapobiegania i redukcji przypadkowego przeniesienia lub uwolnienia szkodliwego czynnika biologicznego;

  7)  stosowania znaku ostrzegającego przed zagrożeniem biologicznym, który jest określony w załączniku nr 3 do rozporządzenia, oraz innych znaków ostrzegawczych;

  8)  sporządzenia planu postępowania na wypadek awarii z udziałem szkodliwego czynnika biologicznego zakwalifikowanego do grupy 3 lub 4 zagrożenia;

  9)  przeprowadzania badań na obecność szkodliwego czynnika biologicznego, tam gdzie jest to konieczne i technicznie wykonalne, z wyłączeniem pierwotnie zamkniętej przestrzeni;

  10) zapewniania warunków bezpiecznego zbierania, przechowywania oraz usuwania odpadów przez pracowników, z zastosowaniem bezpiecznych i oznakowanych pojemników;

  11) stosowania procedur bezpiecznego postępowania ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi;

  12) zapewniania pracownikom systematycznego szkolenia;

  13) poinformowania pracownika o badaniach lekarskich, z których pracownik może skorzystać po ustaniu narażenia;

  14) prowadzenia rejestru pracowników narażonych na działanie szkodliwych czynników biologicznych zakwalifikowanych do grupy 3 lub 4 zagrożenia, w formie elektronicznej lub księgi rejestrowej, uwzględniając w szczególności informacje dotyczące:

a)    rodzaju wykonywanej pracy,

b)    stopnia zagrożenia spowodowanego działaniem szkodliwego czynnika biologicznego,

c)    awarii i wypadków związanych z narażeniem na działanie szkodliwego czynnika biologicznego,

d)    wyniku przeprowadzonej oceny ryzyka z podaniem nazwy szkodliwego czynnika biologicznego i grupy zagrożenia,

e)    liczby pracowników narażonych na działanie szkodliwego czynnika biologicznego,

f)    imienia, nazwiska, stanowiska oraz numeru telefonu kontaktowego osoby odpowiedzialnej u pracodawcy za bezpieczeństwo i higienę pracy oraz ochronę zdrowia pracowników;

  15) informowania na wniosek pracownika lub jego przedstawiciela o:

a)    liczbie pracowników narażonych,

b)    osobie odpowiedzialnej za bezpieczeństwo i higienę pracy oraz ochronę zdrowia pracowników.

Informację dotyczącą użycia szkodliwego czynnika biologicznego w celach naukowo-badawczych lub przemysłowych pracodawca przekazuje właściwemu inspektorowi sanitarnemu:

  1)  co najmniej 30 dni przed dniem użycia po raz pierwszy szkodliwego czynnika biologicznego zakwalifikowanego do grupy 2-4 zagrożenia;

  2)  w każdym przypadku, gdy zachodzą istotne zmiany mające znaczenie dla bezpieczeństwa i zdrowia pracownika w miejscu pracy;

  3)  w ciągu 30 dni po zakończeniu działalności przez przedsiębiorstwo lub zakład;

  4)  niezwłocznie, w przypadku każdej awarii lub wypadku, które mogły spowodować uwolnienie się szkodliwego czynnika biologicznego zakwalifikowanego do grupy 2-4 zagrożenia.

2. Informacja, o której mowa w ust. 1, uwzględnia w szczególności:

  1)  nazwę i adres przedsiębiorstwa lub zakładu oraz rodzaj prowadzonej działalności;

  2)  komórkę organizacyjną lub stanowisko pracy, w którym występuje narażenie objęte zgłoszeniem;

  3)  imię, nazwisko, stanowisko służbowe oraz numer telefonu kontaktowego osoby odpowiedzialnej u pracodawcy za bezpieczeństwo i higienę pracy oraz ochronę zdrowia pracowników;

  4)  wynik przeprowadzonej oceny ryzyka zawodowego z podaniem nazwy szkodliwego czynnika biologicznego i grupy zagrożenia, rodzaju wykonywanej pracy i czasu narażenia;

  5)  przewidywane środki zapobiegawcze;

  6)  liczbę narażonych pracowników.

Laboratoria świadczące usługi diagnostyczne w odniesieniu do szkodliwych czynników biologicznych zakwalifikowanych do grupy 4 zagrożenia przekazują informację właściwemu inspektorowi sanitarnemu.

---