Zimna wojna- problem niemiecki str. 199-205
1. Zimna wojna- konflikt, gdzie nie dochodzi do bezpośrednich walk zbrojnych. Stosuje się szpiegostwo, propagandę, wyścig zbrojeń, podbój kosmosu, naciski ekonomiczne między supermocarstwami USA i ZSRR.
zakończenie zimnej wojny: podpisanie Aktu Końcowego KBWE ( Konferencja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie) w Helsinkach - 1975; inna wersja: Jesień Ludów- 1989, zjednoczenie Niemiec, upadek ZSRR ( odpowiednio 1990/ 1991)
2. „Żelazna kurtyna”- symboliczne określenie autorstwa byłego premiera Wielkiej Brytanii Winstona Churchilla 5 marca 1946 r. w Fulton na podział Europy na demokratyczny Zachód i opanowaną przez ZSRR Europę Środkowo-Wschodnią
|
USA |
ZSRR |
Doktryny polityczne |
Doktryna Trumana- tzw. doktryna powstrzymywania komunizmu autorstwa prezydenta USA Harrego Trumana z roku 1947- poprzez pomoc militarną i gospodarczą krajom walczącym z wpływami komunizmu ( Grecja, Turcja) |
Komintern- Biuro Informacyjne Partii Komunistycznych i Robotniczych- organizacja założona przez Stalina w roku 1947podczas spotkania w Szklarskiej Porębie. Skupiała partie komunistyczne z całej Europy; pomoc w zdobywaniu wpływów komunistów. |
|
Maccartyzm- polityka określana tą nazwą od senatora Josepha McCarth`ego- okres bezwzględnego zwalczania i represji wobec partii i sympatyków lewicowych w USA po ujawnieniu afery szpiegowskiej małżeństwa Rosenbergów, którzy pomogli skonstruować ZSRR bombę atomową. Inwigilacja środowisk opiniotwórczych. Nazywana potocznie „polowanie na czarownice” |
|
Doktryny gospodarcze |
Plan Marshalla- program autorstwa amerykańskiego sekretarza stanu Georga Marshalla z roku 1947. Polegał na pomocy gospodarczej krajom europejskim, głównie Europy Zachodniej, potem krajów Azji ( Japonia, Korea Południowa) |
RWPG- Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej, utworzona przez ZSRR w roku 1949 jako odpowiedź na plan Marshalla. Skupiała kraje bloku sowieckiego. |
Pakty / organizacje wojskowe |
NATO- North Atlantic Treaty Organisation- Pakt Północnoatlantycki- organizacja wojskowa powstała 4 IV 1949 r. skupiająca kraje Europy Zachodniej, Kanady i USA. |
Układ Warszawski- odpowiedź ZSRR na NATO i przystąpienie do niego RFN. Pakt woskowy powstały w 14 V1955, skierowany przeciwko NATO, skupiający kraje bloku sowieckiego pod przewodnictwem ZSRR. Rozwiązany w 1991 r. |
2. Problem niemiecki:
podział Niemiec, Berlina i Austrii i Wiednia na cztery strefy okupacyjne
konflikty między byłymi sojusznikami w kwestii niemieckiej:
- łączenie stref alianckich w Bizonię ( USA i Wielka Brytania), następnie Trizonię ( Francja),
- reformy gospodarcze, wprowadzenie nowej marki niemieckiej w strefach alianckich,
budowa państwa satelickiego w strefie ZSRR: utworzenie Niemieckiej Socjalistycznej Partii Jedności- Wilhelm Pieck, ograniczanie swobód obywatelskich, kontrola życia publicznego ( * powstanie czerwcowe)
radziecka blokada Berlina przez ZSRR- pomoc dla Berlina Zachodniego od aliantów poprzez „most powietrzny” ( 1948-49) * około 200 tys. lotów - tzw. I kryzys berliński
powstanie dwóch państw niemieckich:
|
RFN- Republika Federalna Niemiec |
NRD- Niemiecka Republika Demokratyczna |
Data utworzenia |
7 IX 1949 |
7 X 1949 |
Stolica |
Bonn |
Berlin ( wschodni) |
Władze |
kanclerz Konrad Adenauer prezydent Teodor Heuss |
Otto Grotewohl - przewodniczący Rady Państwa Wilhelm Pieck- prezydent |
Główna partia |
CDU- Chrześcijańska Demokracja FDP- Wolna Partia Demokratyczna ( liberałowie) SPD- Socjaldemokratyczna Partia Niemiec CSU- Unia Chrześcijańsko- Społeczna ( Bawaria) |
SED- Niemiecka Socjalistyczna Partia Jedności |
Polityka zagraniczna |
1951- zakończenie okupacji ; 1955- członek NATO * Doktryna Hallsteina- doktryna, wg której RFN miało prawo do reprezentowania obu państw niemieckich za granicą, nigdy nie uznana przez NRD. Nieutrzymywanie stosunków dyplomatycznych z państwami utrzymującymi stosunki dyplomatyczne z NRD, z wyjątkiem ZSRR. RFN zrezygnowało z niej po podpisaniu umów z krajami bloku wschodniego w 1970/71 za Willego Brandta.
|
- satelita ZSRR ( tzw. kraj modelowy) - 1950- traktat z Polską- uznanie granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej |