REWOLUCJA ANGIELSKA Wpływ na sytuację w kraju miały przegrane wojny z Habsburgami. Mocno przeciwko władzy absolutnej występowali kalwini,. Sytuacja zmieniła się, kiedy zwolennicy kalwinizmu przeszli na pozycje radykalne. W połowie XVI wieku rozpoczęły się represje wobec hugenotów,. Walki zakończyły się w 1589 r. w chwilą, gdy na tronie Francji zasiadł Henryk IV. Ów władca wydał edykt nantejski (1598 r.), w którym przyznawał swobodę wyznania i kultu kalwinom. Ludwik XIII i Ludwik XVI. Wzmocnili pozycje władcy. Dzięki dwóm kardynałom - Armandowi Richelieu i Juliuszowi Mazariniemu, stworzono bardzo silne podstawy francuskiego państwa absolutnego. Richelieu zwalczał wszelkie próby zburzenia podstaw rządów absolutnych.. Ta politykę kontynuował kardynał Juliusz Mazarini. W latach 1648-1649 miała miejsce tzw. fronda, która była próba przejęcia władzy w państwie przez arystokrację. Rozkwit rządów absolutnych przyniosło panowanie Ludwika XIV. Niewyobrażalne sumy, jakie pochłaniało utrzymanie francuskiego dworu, rujnowało skarb państwa. Postanowiono więc pod koniec XVIII wieku odwołać się do Stanów Generalnych. Liczono, że podjęte przez nie postanowienia pozwolą uzdrowić gospodarkę państwa. 5 maja 1789 r. zebrały się Stany Generalne.. W lipcu 1789 r. wybuchła we Francji rewolucja, która obaliła rządy monarchiczne, wprowadzając w ich miejsce rządy republikańskie.
Skutki wojny trzydziestoletniej : śmierć poniosło wielu ludzi wzrosło znaczenie polityczne niemieckich książąt, wzrósł stopień ich niezależności i autonomii, , Francja stala sie pierwszym mocarstwem europejskim,swoją pozycję Szwecja koszty utrzymania armii spadly na okupywany teren , bez względu na sojusze
Przyczyny wojny trzydziestoletniej : *Narastające w Niemczech antagonizmy religijne i polityczne antyhabsburskie powstanie w Czechach (defenestracja praska 1618) Gustawa II Adolfa do opanowania ziem na południe od Morza Bałtyckiego i poddanie całego Bałtyku szwedzkiej kontroli,
Okresy wojny trzydziestoletniej : 1 )czesko-palatynacki (1618-1623) - 1620 wojska koalicji habsbursko-katolickiej zadały protestantom czeskim klęskę pod Białą Górą, 1621-1623 zajęły Palatynat, przekazując jego posiadłości przywódcy Ligi Katolickiej, księciu bawarskiemu Maksymilianowi I.. 2 )duński (1625-1629) - 1625 antycesarskie porozumienie Danii, Holandii i Anglii 1625 wojska Chrystiana IV duńskiego wkroczyły do Niemiec. W kwietniu 1625 wojska cesarskie pod dowództwem A.W.E. von Wallensteina pokonały w Dessau wojska najemne P. von Mansfelda, zajmując Holsztyn, Meklemburgię i Pomorze Zachodnie. 1626 - J.T. Tilly rozgromił armię duńską pod Lutter am Barenberge 1629 - pokój zawarty w Lubece Chrystian IV odzyskał utracone posiadłości 3 ) szwedzki (1630-1635) - zawarcie rozejmu polsko-szwedzkiego w Altmarku (1629) Wystąpienie przeciwko Habsburgom w Niemczech. 1630 armia Gustawa II Adolfa opanowała Pomorze Zachodnie. 1631 armia Gustawa II Adolfa pokonała wojska cesarskie pod Breitenfeld, a 1632 pod Rain nad rzeką Lech 4 ) francusko-szwedzki (1635-1648) - Francja przystąpiła. 1641-1643 Szwedzi spustoszyli Śląsk, Czechy i Morawy, 1642 pokonali ponownie armię cesarską pod Breitenfeld. 1643 1648 podpisanie kończącego wojnę trzydziestoletnią pokoju westfalskiego. 1645 Duńczycy utracili Bornholm
KONTREFORMACJA/REFORMACJA 1517r. - wystąpienie Marcina Lutra przeciwko sprzedaży odpustów._1520r. - Marcin Luter publicznie spalił egzemplarz papieskiego pisma (bulli)._1529r. - sejm w Spirze. _1524-1525r. - powstania chłopskie w Niemczech, żądania reformy religii._1534 - założenie Kościoła Anglikańskiego_1536 - wystąpienie Jana Kalwina_1546-1548r. i 1552-1555r. - wojny religijne._1542r. - powołanie trybunału inkwizycyjnego._1545-1563r. - obrady soboru trydenckiego._1540r. - zatwierdzenie przez papieża Zakonu Jezuitów._1541r. - powstała pierwsza gmina wyznaniowa kalwinizmu w Genewie._1555r. - pokój w Augsburgu._1534r. - wydanie aktu supremacji przez Henryka VIII i utworzenie Zakonu Jezuitów._1562r. - masakry we na wyznawcach protestantyzmu we Francji (Lyon i Sens)._1570r. - pokój między katolikami i hugenotami, swoboda kultu (oprócz Paryża)._23/24 sierpnia 1572r. - Noc św. Bartłomieja - masakra hugenotów._1598r. - edykt w Nantes _1566r. - wybuch powstania w Niderlandach_1581r. - utworzenie niepodległej Republiki Zjednoczonych Prowincji Niderlandów.
Wojny z TurcjąPrzyczyny wybuchu wojny:_- ekspansja Turcji na południowo-wschodnie ziemie Rzeczpospolitej,_- hetman kozacki Piotr Doroszenko uznał się lennikiem Turcji, chcąc przy pomocy Turcji ratować jedność Ukrainy.Przebieg wojny:_1672 rok - Turcja zajmuje Podole, Kijowszczyznę i Bracławszczyznę,_1672 rok - rozejm w Buczaczu (Turcja zatrzymuje zdobyte tereny, Rzeczpospolita zostaje zmuszona do płacenia haraczu),_1673 rok - zwycięstwo polskie pod Chocimiem (dowódca- Jan Sobieski),_1676 rok - rozejm w Żurawnie (Turcja zatrzymuje Podole i Bracławszczyznę),_1683 rok - Rzeczpospolita zawiera traktat sojuszniczy z Austrią,_1683 rok - odsiecz Wiednia. Skutki wojen:_1699 rok - pokój w Karłowicach (Rzeczpospolita odzyskuje Podole i Ukrainę).
Wojna polsko szwedzka_Bitwa pod Kircholmem w 1605 r._Rzeczpospolita (Karol Chodkiewicz) kontra Szwecja.._1621 r. ? Szwedzi ponownie nas atakują._Powód: Rzeczpospolita jest zajęta wojną z Turcją._Skutek: Szwedzi zdobywają bardzo ważny port, Rygę._Bitwa pod Oliwą w 1627 r._Szwecja konta Rzeczpospolita Wygrywa Rzeczpospolita._Rozejm w Starym Targu (Altmark) w 1629 r._Między Polską a Szwecją.Skutki:_- Szwedzi zatrzymali większość Inflant i porty Prus Królewskich _- Gdańsk i Puck musiały płacić podatek od ceł Szwedom._1632 r. umiera Zygmunt III Waza. Nowym królem zostaje jego syn Władysław IV.,_Rozejm w Sztumskiej Wsi w 1635 r._- Zrezygnowali z ceł gdańskich._- Utrzymali jednak swoje Inflanty._- Polska została z Kurlandią i Inflantami polskimi oraz portami pomorskimi._Umiera król Szwecji Gustaw Adolf, nowym władcą zostaje Karol X Gustaw_PRZYCZYNY II WOJNY_ PRZEBIEG II WOJNY (tzw. Potopu szwedzkiego)_1655 r. ? Wojska szwedzkie wkraczają na tereny Rzeczpospolitej z Pomorza Szczecińskiego oraz Inflant._Wielkopolskie pospolite ruszenie szybko skapitulowało bez walki pod Ujściem._Litwa i Wielkopolska zostały zajęte przez Szwedów. W tym czasie prowadziliśmy też wojnę z Rosją, która atakowała nas od wschodu._Augustyn Kordecki ? dzięki niemu nie opanowano Jasnej Góry. Obroniła się też twierdza w Gdańsku i Zamościu. _Polska została zalana przez wrogów niczym podczas biblijnego potopu. Rozpoczęła się wojna podjazdowo-partyzancka. Przywódcą armii przeciwko Szwedom i ogólnonarodowego powstania był Stefan Czarniecki._Porozumienie w Wilnie w 1656 r._Traktaty welawsko-bydgoskie z 1657 r._Pokój w Oliwie dnia 3 maja 1660 r.-Między Rzeczpospolitą a Szwecją._Skutki:_- Rzeczpospolita utrzymała stan posiadania nad Bałtykiem sprzed wojny._- Potwierdzono traktaty welawsko-bydgoskie._- Jan Kazimierz zrzekł się tronu szwedzkiego._- Szwecja zatrzymała większość Inflant._NAJWAŻNIEJSZE DATY_1587 r. Zygmunt III Waza zostaje królem Polski._1592 r. Umiera Jan Waza, król Szwecji, tron obejmuje Zygmunt III Waza, _1598 r. Karol Sudermański detronizuje Zygmunta III Wazę przy zgodzie szlachty i koronuje się na władcę Szwecji. Zygmunt III Waza nadal jest królem Polski._1600 r. - Inkorporacja (przyłączenie) Estonii do Polski. _1601 r. ? Szwecja zajmuje polskie Inflanty, aż po rzekę Dźwinę.1600 ? początek I wojny_1605 ? bitwa pod Kircholmem_1627 ? bitwa pod Oliwą_1629 ? rozejm w Trzcianie, rozejm w Starym Targu_1635 ? koniec I wojny, rozejm w Sztumskiej Wsi_1655 ? początek potopu szwedzkiego_1656 ? porozumienie w Wilnie_1657 ? traktaty welawsko-bydgoskie_1660 ? koniec potopu szwedzkiego, pokój w Oliwie_