Przedstawiamy projekt Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie szczegółowych zasad organizacji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego.

Prosimy o przekazywanie na adres poczty elektronicznej [e-mail] Państwa komentarzy i sugestii dotyczących projektu. Państwa opinie zostaną uwzględnione przy dalszych pracach nad Ustawą.

Projekt

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI )
z dnia ................... 2004 r.

w sprawie szczegółowych zasad organizacji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego.

Na podstawie art. 14 ust. 2 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2002 r. Nr 147, poz. 1229 oraz z 2003 r. Nr 52, poz. 452) zarządza się, co następuje:

Rozdział 1
Organizacja krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego na obszarze powiatu, województwa i kraju
§ 1. 1. Krajowy system ratowniczo-gaśniczy, zwany dalej „systemem ratowniczym”, jest zorganizowany na trzech poziomach:
1) powiatowym;
2) wojewódzkim;
3) krajowym.
2. Na poziomie powiatowym wykonuje się wszystkie podstawowe zadania systemu ratowniczego, związane z obszarem powiatu i obszarem chronionym podmiotów systemu ratowniczego lub podmiotów wspomagających system ratowniczy.
3. Poziomy wojewódzki i krajowy spełniają rolę wspomagającą i koordynacyjną w sytuacjach wymagających użycia sił i środków spoza obszaru danego powiatu lub województwa.

§ 2. 1. Na poziomie powiatowym system ratowniczy tworzą następujące podmioty systemu ratowniczego:
1) powiatowy zespół reagowania kryzysowego, o którym mowa w art. 14 ust. 4 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej, zwanej dalej „ustawą”;
2) komenda powiatowa (miejska) Państwowej Straży Pożarnej;
3) ochotnicze straże pożarne, zakładowe straże pożarne lub zakładowe służby ratownicze oraz inne jednostki ochrony przeciwpożarowej mające siedzibę na obszarze powiatu włączone do systemu ratowniczego;
4) włączone do systemu ratowniczego inne służby, inspekcje, straże i instytucje, o których mowa w art. 2 pkt 4 ustawy;
5) eksperci zajmujący się analizowaniem i prognozowaniem zagrożeń oraz specjaliści w sprawach ratownictwa oraz inne podmioty, włączeni do systemu ratowniczego w drodze umowy cywilnoprawnej.
2. Na poziomie wojewódzkim system ratowniczy tworzą następujące podmioty systemu ratowniczego:
1) wojewódzki zespół reagowania kryzysowego, o którym mowa w art. 14 ust. 4 ustawy;
2) komenda wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej;
3) wydzielone siły i środki z poziomów powiatowych stanowiące wojewódzki odwód operacyjny systemu ratowniczego, zwany dalej „wojewódzkim odwodem operacyjnym”;
4) krajowa baza sprzętu specjalistycznego Państwowej Straży Pożarnej;
5) podmioty, o których mowa w ust. 1 pkt 4 i 5, włączone do systemu ratowniczego na poziomie wojewódzkim.
3. Na poziomie krajowym system ratowniczy tworzą następujące podmioty systemu ratowniczego:
1) Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej;
2) wydzielone siły i środki z wojewódzkich odwodów operacyjnych stanowiące centralny odwód operacyjny systemu ratowniczego, zwany dalej „centralnym odwodem operacyjnym”;
3) szkoły Państwowej Straży Pożarnej;
4) krajowe bazy sprzętu specjalistycznego Państwowej Straży Pożarnej;
5) jednostki badawczo-rozwojowe ochrony przeciwpożarowej;
6) podmioty, o których mowa w ust. 1 pkt 4 i 5, włączone do systemu ratowniczego na poziomie krajowym.
4. Komendant powiatowy (miejski), wojewódzki i Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej prowadzą ewidencję podmiotów tworzących i wspomagających system ratowniczy odpowiednio na poziomie powiatowym, wojewódzkim i krajowym na zasadach określonych przez Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej.

§ 3. 1. System ratowniczy wspomagany jest przez podmioty przygotowane do prowadzenia działań ratowniczych, a także przez Policję i Straż Graniczną oraz inne służby, straże, inspekcje i instytucje w części dotyczącej zakresu ich zadań, o których mowa w odrębnych przepisach.
2. System ratowniczy wspomagany jest również na zasadach dobrowolności przez organizacje pozarządowe, humanitarne, jednostki organizacyjne, osoby fizyczne i prawne.
3. Wspomaganie systemu ratowniczego na obszarze powiatu, województwa lub kraju przez podmioty, o których mowa w ust. 1 i 2, wymaga uzgodnienia ze starostą, wojewodą lub Komendantem Głównym Państwowej Straży Pożarnej zasad realizowania zadań na poszczególnych poziomach funkcjonowania systemu ratowniczego, w szczególności w zakresie:
1) przygotowywania i aktualizowania analiz zagrożeń mających wpływ na powstanie nagłego lub długotrwałego zagrożenia dla życia, zdrowia lub środowiska;
2) aktualizowania gotowości operacyjnej określającej dyspozycyjność, stan wyposażenia, wyszkolenia i możliwości w realizowaniu zadań w poszczególnych dziedzinach ratownictwa;
3) opracowywania i aktualizowania procedur postępowania niezbędnych podczas powstania nagłego zagrożenia życia i zdrowia oraz środowiska i mienia;
4) współdziałania w czasie działań ratowniczych z podmiotami systemu ratowniczego w celu zachowania ciągłości i skuteczności procedur ratowniczych wobec poszkodowanych i zagrożonych ludzi oraz zwierząt, środowiska lub mienia;
5) organizacji systemów telekomunikacyjnych i teleinformatycznych dla potrzeb organizowania i prowadzenia działań ratowniczych;
6) zabezpieczenia logistycznego działań ratowniczych;
7) analizowania zdarzeń;
8) odtwarzania zasobów ratowniczych zniszczonych lub zużytych podczas działań ratowniczych, w szczególności podczas zagrożeń nadzwyczajnych, katastrof i klęsk żywiołowych;
9) szkoleń i treningów ratowniczych oraz ćwiczeń mających na celu opracowywanie, weryfikację lub doskonalenie procedur ratowniczych oraz podnoszenie poziomu wyszkolenia podmiotów tworzących system ratowniczy oraz podmiotów wspomagających system ratowniczy;
10) promocji zagadnień ratowniczych i wymiany doświadczeń w zakresie ratownictwa oraz w innych dziedzinach z zakresu ochrony ludności, w tym działań zapobiegających powstawaniu zagrożeń, udzielaniu pomocy humanitarnej i psychologicznej lub usuwaniu skutków zdarzeń.

§ 4. 1. System ratowniczy funkcjonuje w oparciu o powiatowe i wojewódzkie plany ratownicze, zwane dalej „planami ratowniczymi”, stanowiące zbiór procedur ratowniczych uruchamianych podczas nagłego i długotrwałego stanu zagrożenia życia, zdrowia, środowiska lub mienia oraz w czasie zagrożenia nadzwyczajnego i katastrofy.
2. W opracowaniu i aktualizowaniu planów ratowniczych uczestniczą wszystkie podmioty systemu ratowniczego oraz podmioty wspomagające system ratowniczy, które są obowiązane do niezwłocznego przekazywania odpowiednio komendantowi powiatowemu (miejskiemu) lub wojewódzkiemu Państwowej Straży Pożarnej, zwanych dalej „komendantem powiatowym (miejskim) i wojewódzkim” niezbędnych informacji i procedur ratowniczych w części dotyczącej realizacji zadań, w zależności od miejsca oraz rodzaju lub skali zagrożenia.
3. Komendant powiatowy (miejski) i wojewódzki współpracuje z podmiotami wspomagającymi system ratowniczy w zakresie opracowania planów ratowniczych oraz przygotowuje zbiorcze zestawienie procedur ratowniczych opracowanych i aktualizowanych przez podmioty, o których mowa w ust.2.
4. Komendant powiatowy (miejski) i wojewódzki koordynuje opracowanie i aktualizację powiatowego i wojewódzkiego planu ratowniczego.
5. Podstawowym kryterium służącym do opracowania i aktualizowania planów ratowniczych jest czas przybycia na miejsce zdarzenia właściwego dla rodzaju i miejsca zdarzenia podmiotu systemu ratowniczego lub podmiotu wspomagającego system ratowniczy, po uwzględnieniu dyspozycyjności, wyszkolenia i wyposażenia w sprzęt ratowniczy lub sprzęt służący do prognozowania zagrożeń, a także zabezpieczenia logistycznego działań ratowniczych i bezpieczeństwa ratowników.

§ 5. 1. Opracowanie i aktualizowanie planów ratowniczych poprzedza się:
1) analizą zagrożeń i scenariuszy zdarzeń mogących wystąpić na danym obszarze, przy uwzględnieniu gęstości zaludnienia, warunków topograficznych i klimatycznych, infrastruktury i jej stanu oraz zagrożeń z obszarów sąsiadujących, w tym terenów objętych prawem górniczym, lotniczym, morskim oraz z poligonów i terenów państw ościennych;
2) analizą zabezpieczenia operacyjnego podległego obszaru, która stanowi podstawę do oceny, doskonalenia i aktualizowania stanu przygotowania podmiotów systemu ratowniczego i podmiotów wspomagających system ratowniczy na poszczególnych poziomach jego funkcjonowania do organizowania i prowadzenia działań ratowniczych.
2. Analizy, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, poddaje się aktualizacji co najmniej raz w roku oraz każdorazowo w sytuacji wystąpienia zmian mających wpływ na gotowość operacyjną podmiotów systemu ratowniczego i podmiotów wspomagających system ratowniczy, w szczególności w zakresie czasu reagowania na nagłe zagrożenia oraz na organizację i prowadzenie działań ratowniczych.
3. Na potrzeby prowadzenia analizy zagrożeń, o której mowa w ust. 1 pkt 1, wykorzystuje się dane o zagrożeniach przekazywane starostom i wojewodom przez podmioty systemu ratowniczego i podmioty wspomagające system ratowniczy w zakresie rozpoznawania, prognozowania i analizowania zagrożeń dla ludności, zwierząt i środowiska oraz stosuje się zasady gromadzenia i przekazywania danych z ustaleń dokonanych w toku czynności kontrolno-rozpoznawczych przeprowadzonych przez Państwową Straż Pożarną, określone w załączniku nr 1 do rozporządzenia.
4. Analiza zabezpieczenia operacyjnego, o której mowa w ust.1 pkt 2, zawiera w szczególności dane o:
1) zadaniach oraz podstawowych i specjalistycznych czynnościach ratowniczych realizowanych przez podmioty systemu ratowniczego i podmioty wspomagające system ratowniczy na miejscu zdarzenia, w czasie transportu poszkodowanych oraz w warunkach szpitalnych, w zależności od rodzaju zagrożenia, całodobowej i rocznej lub sezonowej dyspozycyjności niezbędnej do pilnego reagowania na nagłe zdarzenia i zagrożenia oraz posiadanego wyszkolenia i wyposażenia ratowniczego, środków ochrony osobistej, łączności oraz zabezpieczenia logistycznego;
2) najbardziej prawdopodobnych czasach dysponowania i przybycia na miejsce zdarzenia, w przedziale do 8, 15 i 30 minut, pierwszych i kolejnych podmiotów systemu ratowniczego i podmiotów wspomagających system ratowniczy w celu wyznaczenia dla nich obszarów chronionych lub ich zmiany, ze względu na ich gotowość do natychmiastowego reagowania na nagłe zagrożenia, z uwzględnieniem rodzaju zagrożenia oraz sposobu przemieszczania sił i środków ratowniczych w warunkach dziennych i nocnych oraz przy utrudnionych warunkach komunikacyjnych w zależności od pory roku i pory dnia;
5. Analiza zabezpieczenia operacyjnego określająca czasy, o których mowa w ust. 4 pkt 2, uwzględnia również czasy dysponowania i przybycia na miejsce zdarzenia, w przedziale do 45, 60 i 90 minut specjalistycznych grup ratowniczych podmiotów systemu ratowniczego i podmiotów wspomagających system ratowniczy.
6. Analiza zabezpieczenia operacyjnego obszarów objętych prawem morskim, górniczym i lotniczym oraz obszarów podległych i nadzorowanych przez Ministra Obrony Narodowej, może uwzględniać również analizę innych czasów niż te, o których mowa w ust. 4 pkt 2 i w ust.5.
7. Analizę zabezpieczenia operacyjnego opracowują komendanci powiatowi (miejscy), w szczególności w zakresie realizowania podstawowych czynności ratowniczych przez podmioty systemu ratowniczego i podmioty wspomagające system ratowniczy, z uwzględnieniem czasów, o których mowa w ust. 4 pkt 2 oraz koordynacji działań ratowniczych w czasie zagrożeń nadzwyczajnych, katastrof i klęsk żywiołowych.
8. Analizę zabezpieczenia operacyjnego opracowują komendanci wojewódzcy, w szczególności w zakresie realizowania specjalistycznych czynności ratowniczych przez podmioty systemu ratowniczego i podmioty wspomagające system ratowniczy, z uwzględnieniem czasów, o których mowa w ust. 5 oraz koordynacji zadań wspomagających system ratowniczy na poziomie powiatowym i wojewódzkim w czasie zagrożeń nadzwyczajnych, katastrof i klęsk żywiołowych.
9. Analizy, o których mowa w ust. 1 - 8, służą doskonaleniu funkcjonowania sytemu ratowniczego oraz do:
1) ustalania oraz inwentaryzowania możliwości podmiotów systemu ratowniczego i podmiotów wspomagających system ratowniczy, w tym przewidzianych do medycznych działań ratowniczych w warunkach pozaszpitalnych i szpitalnych, w zakresie realizacji zadań, w zależności od rodzaju i skali zagrożenia oraz miejsca zdarzenia;
2) ustalenia ilości i rozmieszczania szpitalnych oddziałów ratunkowych oraz szpitali dysponujących izbami przyjęć lub oddziałami szpitalnymi wyspecjalizowanymi w zakresie medycyny ratunkowej i innych specjalności zabiegowych oraz wyznaczania ich obszarów chronionych z uwzględnieniem pozostających do dyspozycji środków transportu poszkodowanych;
3) określania potrzeb w zakresie doboru i standaryzacji sił i środków ratowniczych oraz planowania i rozmieszczania sprzętu podstawowego i specjalistycznego, niezbędnych do niezwłocznego reagowania na nagłe zagrożenia, w poszczególnych dziedzinach ratownictwa;
4) standaryzacji programów szkolenia podmiotów systemu ratowniczego i podmiotów wspomagających system ratowniczy;
5) oceny przygotowania podmiotów aspirujących do systemu ratowniczego w zakresie dysponowania, wyszkolenia i wyposażenia, w zależności od rodzaju i skali zagrożenia;
6) określania potrzeb włączania podmiotów do systemu ratowniczego, korekt sieci podmiotów tworzących system ratowniczy, w szczególności w zakresie rozmieszczenia i stacjonowania sił i środków oraz zmian organizacyjno-technicznych na poszczególnych poziomach systemu ratowniczego;
7) wyznaczania obszarów o najmniejszym (najsłabszym) zabezpieczeniu operacyjnym;
8) organizowania odwodów operacyjnych systemu ratowniczego oraz planowania potrzeb w zakresie wyposażenia w sprzęt, urządzenia i wyroby ratownicze, środki gaśnicze, sorbenty, neutralizatory, odtrutki oraz środki materiałowe, wyżywienie i zakwaterowanie, a także inne formy zabezpieczenia logistycznego i uruchamiania rezerw materiałowych;
9) integrowania systemów łączności między podmiotami realizującymi działania ratownicze, a także systemów monitorowania, alarmowania i ostrzegania ludności o zagrożeniach;
10) wyznaczania podmiotów systemu ratowniczego wiodących w zakresie ustalania procedur postępowania w czasie zagrożeń nadzwyczajnych, katastrof i klęsk żywiołowych oraz gdy rodzaj, wielkość i miejsce zdarzenia powodują, że zapotrzebowanie na działania ratownicze przekracza możliwości sił i środków ujętych w planach ratowniczych;
11) projektowania kosztów wdrażania nowych zadań przez podmioty systemu ratowniczego w zależności od rodzaju zagrożeń;
12) ustalania miejsc, obiektów i terenów o utrudnionych warunkach prowadzenia działań ratowniczych;
13) projektowania i realizowania programów ochrony ludności i środowiska na poszczególnych poziomach systemu ratowniczego;
14) przewidywania zasad funkcjonowania systemu ratowniczego w czasie zagrożeń nadzwyczajnych, katastrof, klęsk żywiołowych i po wprowadzeniu stanu nadzwyczajnego.

§ 6. 1. Plany ratownicze są sporządzane w formie pisemnej i na elektronicznym nośniku informacji.
2. Plany ratownicze zawierają co najmniej następujące elementy:
1) zadania i zakresy czynności realizowane przez podmioty systemu ratowniczego i podmioty wspomagające system ratowniczy, wynikające z ich aktualnej gotowości do organizowania i prowadzenia działań ratowniczych;
2) zbiór procedur ratowniczych wynikających z zadań i zakresu czynności, o których mowa w ust. 2 pkt 1, w zależności od rodzaju i skali zagrożenia oraz miejsca zdarzenia;
3) wykaz sił i środków podmiotów systemu ratowniczego i podmiotów wspomagających system ratowniczy w zakresie ratowania życia, zdrowia, środowiska i mienia;
4) dokumentację graficzną sporządzoną w skali zapewniającej czytelne przedstawienie informacji niezbędnych do organizowania i prowadzenia działań ratowniczych;
5) arkusze uzgodnień i aktualizację planu ratowniczego.
3. Elementy składowe powiatowych planów ratowniczych w zakresie zbioru procedur ratowniczych oraz zestawienia informacji o wykazie sił i środków określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.
4. Elementy składowe wojewódzkich planów ratowniczych w zakresie zbioru procedur ratowniczych oraz zestawienia informacji o wykazie sił i środków określa na podstawie załącznika nr 2 do rozporządzenia komendant wojewódzki.
5. Plany ratownicze mogą zawierać również procedury oraz zestawienia informacji o wykazie sił i środków do realizacji innych zadań z zakresu ochrony ludności.
6. Plany ratownicze weryfikuje się w drodze analizowania działań ratowniczych oraz ćwiczeń aplikacyjnych i praktycznych z udziałem podmiotów systemu ratowniczego i podmiotów wspomagających system ratowniczy oraz poddaje się aktualizacji w przypadku każdej zmiany ich elementów składowych.
7. Podmioty systemu ratowniczego oraz podmioty wspomagające system ratowniczy na poszczególnych jego poziomach funkcjonowania są obowiązane do:
1) udziału w ćwiczeniach mających na celu sprawdzanie lub wdrażanie nowych sposobów postępowania oraz parametrów taktycznych lub techniczno - użytkowych sprzętu, urządzeń lub wyrobów ratowniczych;
2) doskonalenia współdziałania stanowiącego element koordynacji zadań podczas organizowania i prowadzenia działań ratowniczych, w szczególności podczas zagrożeń nadzwyczajnych, katastrof i klęsk żywiołowych;
3) aktualizacji planów ratowniczych co najmniej raz w roku.
8. Komendant powiatowy (miejski) i wojewódzki uzgadnia plan ratowniczy z podmiotami systemu ratowniczego i podmiotami wspomagającymi system ratowniczy w części dotyczącej zakresu ich zadań oraz sposobów postępowania w zależności od rodzaju i skali zagrożenia oraz miejsca zdarzenia.
9. Plany ratownicze zatwierdzają:
1) starosta i prezydent - dla obszaru powiatu ziemskiego i grodzkiego po uzgodnieniu z komendantem wojewódzkim;
2) wojewoda - dla obszaru województwa po uzgodnieniu z Komendantem Głównym Państwowej Straży Pożarnej.
10. Plany ratownicze powinny być spójne z planami ratowniczymi dotyczącymi organizowania i prowadzenia działań ratowniczych w transporcie morskim, lotniczym i w górnictwie oraz w obszarach podległych lub nadzorowanych przez Ministra Obrony Narodowej, o których mowa w odrębnych przepisach.

Rozdział 2
Walka z pożarami i innymi klęskami żywiołowymi. Ratownictwo techniczne, chemiczne, ekologiczne i medyczne
§ 7. 1. Organizacja walki z pożarami obejmuje zespół działań planistyczno-organizacyjnych oraz stosowanie taktyki, sprzętu i środków gaśniczych niezbędnych do zmniejszenia zagrożenia pożarowego lub wybuchowego oraz ugaszenia pożaru.
2. Organizacja walki z pożarami, o której mowa w ust. 1, obejmuje w szczególności:
1) ocenę rozmiarów zagrożenia wybuchowego lub powstałego pożaru i prognozowanie jego rozwoju;
2) ratowanie ludzi, zwierząt, środowiska i mienia przed skutkami pożaru lub wybuchu;
3) dostosowanie sprzętu oraz technik gaśniczych i innych środków ratowniczych do rodzaju, wielkości i miejsca pożaru lub wybuchu;
4) ograniczenie rozwoju, zlokalizowanie i ugaszenie pożaru;
5) inne niezbędne działania ratownicze.
3. Walka z pożarami w ramach systemu ratowniczego prowadzona jest:
1) siłami i środkami jednostek ochrony przeciwpożarowej włączonych do systemu ratowniczego na wszystkich poziomach jego funkcjonowania oraz innych jednostek ochrony przeciwpożarowej i podmiotów ujętych w planach ratowniczych;
2) siłami i środkami pozostałych podmiotów włączonych do systemu ratowniczego w zakresie ustalonym w decyzji o włączeniu do systemu ratowniczego lub umowie cywilnoprawnej o wspomaganiu systemu ratowniczego.

§ 8. 1. Organizacja walki z innymi klęskami żywiołowymi obejmuje zespół działań planistyczno-organizacyjnych i działań ratowniczych niezbędnych do ratowania życia i zdrowia oraz mienia lub środowiska, w szczególności:
1) ocenę rozmiarów powstałego zagrożenia i prognozowanie jego rozwoju;
2) dotarcie do osób zagrożonych lub poszkodowanych oraz ich ewakuacja i zabezpieczenie przed zagrożeniem, przy wykorzystaniu wszelkich dostępnych sił i środków;
3) ewakuację ludzi oraz ewakuację zwierząt lub mienia ze strefy zagrożenia.
2. Do walki z klęskami żywiołowymi są przeznaczone wszystkie podmioty systemu ratowniczego oraz pozostałe podmioty, ujęte w planach ratowniczych zdolne do natychmiastowego uruchomienia samolotów, śmigłowców, statków, łodzi i pojazdów oraz innych środków transportu, urządzeń i wyrobów służących ratowaniu życia i zdrowia w zakresie wynikającym z rodzaju zagrożenia i miejsca zdarzenia oraz możliwości sprzętowo-technicznych.

§ 9. 1. Organizacja ratownictwa technicznego obejmuje zespół działań planistyczno-organizacyjnych oraz stosowanie środków i urządzeń technicznych niezbędnych do poszukiwania lub dotarcia do poszkodowanych i zagrożonych ludzi oraz przedsięwzięć niezbędnych do zmniejszenia lub likwidacji skutków zagrożenia dla życia i zdrowia, środowiska, infrastruktury i innego mienia.
2. Organizacja ratownictwa technicznego, o której mowa w ust. 1, obejmuje w szczególności:
1) stosowanie technik bezprzyrządowych i przyrządowych do poszukiwania zagrożonych ludzi;
2) stosowanie technik pozwalających na dotarcie do poszkodowanych lub zagrożonych ludzi, w szczególności z uwzględnieniem rodzaju zagrożenia, wielkości i miejsca zdarzenia oraz posiadanego sprzętu;
3) wykonywanie przejść, dojść i dojazdów do poszkodowanych ludzi, wraz z usuwaniem przeszkód ograniczających do nich dostęp i utrudniających ich uwolnienie lub ewakuację;
4) stosowanie wodnych technik ratowniczych służących do ewakuacji zagrożonych lub poszkodowanych ludzi z obszarów wodnych i lodowych oraz powodziowych;
5) wykonywanie czynności technicznych służących uwolnieniu i ewakuacji ludzi z wysokości;
6) ostrzeganie i alarmowanie o zagrożeniu oraz informowanie o zasadach zachowania się w sytuacji powstałego zagrożenia;
7) ewakuację poszkodowanych i zagrożonych ludzi oraz zwierząt poza strefę zagrożenia;
8) oświetlenie i zabezpieczenie miejsca zdarzenia przed osobami postronnymi oraz wykonywanie innych czynności z zakresu zabezpieczenia logistycznego;
9) obwałowywanie, wypompowywanie i uszczelnianie miejsc wycieku wody i innych mediów stwarzających zagrożenie;
10) przewietrzanie lub wentylowanie stref zagrożenia;
11) włączanie lub wyłączanie instalacji i urządzeń, mających wpływ na wielkość strefy zagrożenia;
12) cięcie, rozpieranie, podnoszenie i przenoszenie konstrukcji, instalacji i urządzeń, a także części obiektów oraz przeszkód naturalnych i sztucznych w celu zlikwidowania lub ograniczenia zagrożenia dla ludzi, zwierząt, środowiska, infrastruktury i innego mienia.
3. Ratownictwo techniczne może stanowić element organizacji walki z pożarami i innymi klęskami żywiołowymi lub innymi miejscowymi zagrożeniami oraz organizacji ratownictwa chemicznego i ekologicznego.
4. Ratownictwo techniczne w ramach systemu ratowniczego prowadzą:
1) wszystkie podmioty systemu ratowniczego będące jednostkami ochrony przeciwpożarowej oraz inne podmioty, ujęte w planach ratowniczych w zakresie wynikającym z ich możliwości sprzętowo-technicznych, ze szczególnym uwzględnieniem środków ochrony osobistej;
2) specjalistyczne grupy poszukiwawczo-ratownicze Państwowej Straży Pożarnej i inne podmioty włączone do systemu ratowniczego stosujące przyrządowe techniki poszukiwawcze oraz wykorzystujące do działań ratowniczych psy ratownicze i sprzęt do poszukiwania i ewakuacji osób zasypanych lub unieruchomionych w wyniku katastrofy budowlanej lub awarii technicznej oraz zawału, osunięcia ziemi, błota, śniegu lub innych czynników spowodowanych przez siły przyrody;
3) specjalistyczne grupy ratownictwa wysokościowego Państwowej Straży Pożarnej i inne podmioty włączone do systemu ratowniczego stosujące techniki i sprzęt alpinistyczny oraz statki powietrzne niezbędne do dotarcia do zagrożonych lub poszkodowanych ludzi w jaskiniach lub górach, wyrobiskach pionowych, wieżach, mostach i masztach oraz w obiektach, instalacjach, szybach windowych, a także w budynkach wysokich, wysokościowych oraz w innych obiektach w których konieczna jest ewakuacja;
4) specjalistyczne grupy ratownictwa wodno-nurkowego Państwowej Straży Pożarnej i inne podmioty włączone do systemu ratowniczego stosujące techniki nurkowe oraz nawodny i podwodny sprzęt ratowniczy, niezbędny do dotarcia do poszkodowanych i zagrożonych ludzi znajdujących się w toni wodnej, na dnie lub pod lodem oraz ich ewakuacji z dna, toni wodnej lub spod lodu tonących lub poszkodowanych ludzi oraz ich ewakuacji, również z pojazdów i obiektów budowlanych, łodzi, statków i promów, a także wykorzystujące podwodne techniki poszukiwania oraz uszczelniania instalacji, urządzeń, obiektów hydrotechnicznych i wałów przeciwpowodziowych w celu ograniczenia skutków nagłych zagrożeń dla życia i zdrowia oraz środowiska i mienia;
5) specjalistyczne grupy ratownictwa technicznego Państwowej Straży Pożarnej i inne podmioty włączone do systemu ratowniczego stosujące techniki i sprzęt do złożonych (skomplikowanych) działań ratowniczych lub w czasie katastrof i klęsk żywiołowych, w szczególności, gdy sprzęt stosowany do realizacji zadań z zakresu ratownictwa technicznego, o którym mowa w ust. 2, będzie niewystarczający do wykonania zadań mających na celu ratowanie ludzi, zwierząt, środowiska i mienia;
6) wydzielone siły i środki pozostałych podmiotów systemu ratowniczego w zakresie ustalonym w decyzji o włączeniu do systemu ratowniczego lub umowie cywilnoprawnej o wspomaganiu systemu ratowniczego.

§ 10. 1. Organizacja ratownictwa chemicznego obejmuje zespół działań planistyczno-organizacyjnych oraz stosowanie środków, sprzętu i wszelkich przedsięwzięć niezbędnych do zmniejszenia lub likwidacji skutków bezpośrednich zagrożeń stwarzanych przez substancje niebezpieczne dla ludzi, zwierząt, środowiska i mienia.
2. Organizacja ratownictwa ekologicznego obejmuje zespół działań planistyczno-organizacyjnych oraz stosowanie technicznych zabezpieczeń niezbędnych do ratowania środowiska naturalnego i mienia oraz stosowania sorbentów i środków neutralizujących ograniczających lub zatrzymujących powstałe skażenie w wyniku wycieku, emisji lub pożaru substancji niebezpiecznych.
3. Organizacja ratownictwa chemicznego i ekologicznego, o której mowa w ust. 1 i 2, obejmuje w szczególności:
1) rozpoznawanie zagrożeń oraz prognozowanie ich rozwoju, w tym identyfikację substancji niebezpiecznej stwarzającej zagrożenie;
2) ewakuację poszkodowanych i zagrożonych ludzi oraz zwierząt poza strefę zagrożenia;
3) prognozowanie rozwoju skażenia środowiska i ocenę rozmiarów zagrożenia oraz zmian wielkości strefy zagrożenia dla ludności;
4) ostrzeganie i alarmowanie o zagrożeniu oraz informowanie o zasadach zachowania się w sytuacji powstałego zagrożenia;
5) wykorzystanie wiedzy i umiejętności ekspertów oraz sprzętu i urządzeń do analizowania i prognozowania zagrożenia oraz prowadzenia działań ratowniczych;
6) dostosowanie sprzętu oraz technik ratowniczych do miejsca zdarzenia i rodzaju substancji niebezpiecznej stwarzającej zagrożenie w celu ograniczenia skutków wycieku, parowania lub emisji substancji niebezpiecznej;
7) stawianie zapór na ciekach lub obszarach wodnych zagrożonych skutkami rozlania substancji niebezpiecznych;
8) związywanie substancji ropopochodnych sorbentami.
4. Ratownictwo chemiczne i ekologiczne w ramach systemu ratowniczego prowadzą:
1) jednostki ratowniczo - gaśnicze Państwowej Straży Pożarnej oraz zakładowe straże pożarne lub zakładowe służby ratownicze i inne podmioty, ujęte w planach ratowniczych, w zakresie wynikającym z ich możliwości wyszkolenia i sprzętowo-technicznych, ze szczególnym uwzględnieniem środków ochrony osobistej;
2) specjalistyczne grupy ratownictwa wodno-nurkowego Państwowej Straży Pożarnej, o których mowa w § 9 ust. 4 pkt 4, stosujące sprzęt, urządzenia i łodzie oraz nawodne i podwodne techniki ratownicze;
3) pozostałe podmioty włączone do systemu ratowniczego i inne podmioty, ujęte w planach ratowniczych, w zakresie wynikającym z ich możliwości sprzętowo-technicznych, ze szczególnym uwzględnieniem środków ochrony osobistej, realizujące działania ratownicze poza strefą zagrożenia, w zakresie ustalonym w decyzji o włączeniu do systemu ratowniczego lub umowie cywilnoprawnej o wspomaganiu systemu ratowniczego;
4) specjalistyczne grupy ratownictwa chemiczno - ekologicznego Państwowej Straży Pożarnej i inne podmioty włączone do systemu ratowniczego, które oprócz organizacji ratownictwa chemicznego i ekologicznego, o której mowa w ust. 3, mogą podejmować następujące działania ratownicze:
a) przepompowywanie i przemieszczanie substancji niebezpiecznej do nowych lub zastępczych zbiorników,
b) obwałowywanie lub uszczelnianie miejsc wycieku substancji niebezpiecznej,
c) prognozowanie rozwoju zagrożenia oraz ocenę ryzyka dla ludzi i środowiska oraz ratowników,
d) likwidację emisji lub wycieku substancji niebezpiecznej,
e) neutralizację substancji niebezpiecznej substancjami chemicznymi,
f) związywanie substancji niebezpiecznej sorbentami,
g) zbieranie substancji niebezpiecznej z zanieczyszczonej powierzchni wody lub gleby,
h) prowadzenie dekontaminacji w zakresie wynikającym z możliwości sprzętowo-technicznych.

§ 11. 1. Organizacja ratownictwa medycznego obejmuje zespół działań planistyczno-organizacyjnych oraz stosowanie technik z zakresu pomocy medycznej w warunkach pozaszpitalnych mających na celu ratowanie życia i zdrowia, podczas zdarzeń prowadzących do nagłej groźby utraty życia ludzkiego lub pogorszenia się stanu zdrowia.
2. Organizacja ratownictwa medycznego, o której mowa w ust. 1, obejmuje w szczególności:
1) bieżące analizowanie rodzaju i liczby zagrożeń prowadzących do nagłego pogarszania się stanu zdrowia lub groźby utraty życia ludzkiego;
2) ocenę groźby utraty życia ludzkiego lub pogorszenia się stanu zdrowia w wyniku zdarzenia i prognozowanie rozwoju zagrożenia;
3) dostosowanie sprzętu oraz technik niezbędnych do ratowania życia i zdrowia ludzi w zależności od rodzaju, wielkości i miejsca zdarzenia oraz liczby poszkodowanych i zagrożonych;
4) zapewnienie ciągłości procesu ratowania poszkodowanych i zagrożonych ludzi na miejscu zdarzenia oraz właściwych procedur przekazywania poszkodowanych kwalifikowanej pomocy medycznej, wynikających z planów ratowniczych;
5) zapewnienie prowadzenia działań z zakresu ratownictwa medycznego przez osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje, określone w odrębnych przepisach.
3. Działania z zakresu ratownictwa medycznego w warunkach pozaszpitalnych w stanach nagłego zagrożenia życia i zdrowia, w czasie walki z pożarami, klęskami żywiołowymi lub w czasie realizacji zadań z zakresu ratownictwa technicznego, chemicznego i ekologicznego prowadzone są przez uprawnionych strażaków i uprawnionych ratowników podmiotów systemu ratowniczego w sytuacjach:
1) braku kwalifikowanej pomocy medycznej, gdy personel jednostek ochrony zdrowia nie dotarł do miejsca zdarzenia;
2) braku możliwości wykorzystania personelu jednostek ochrony zdrowia na miejscu zdarzenia, gdy dostęp do poszkodowanych jest możliwy tylko dla ratowników przy wykorzystaniu sprzętu specjalistycznego;
3) gdy zdarzenie ma cechy nagłego zagrożenia, a ilość i rodzaj obrażeń przekraczają możliwości podmiotów zdolnych do realizacji zadań z zakresu ratownictwa medycznego obecnych na miejscu zdarzenia.
4. Działania w zakresie ratownictwa medycznego obejmują w szczególności:
1) pomoc lekarską realizowaną przez lekarzy w rozumieniu przepisów o zawodzie lekarza;
2) pierwszą pomoc medyczną realizowaną przez ratowników nie będących lekarzami.
5. Zadania z zakresu pierwszej pomocy medycznej realizują:
1) ratownicy podmiotów systemu ratowniczego posiadający kwalifikacje zawodowe uzyskane na
zasadach, w trybie i w zakresie określonych w przepisach o zawodach pielęgniarki i położnej
oraz ratownika medycznego;
2) przeszkoleni strażacy Państwowej Straży Pożarnej i inni przeszkoleni ratownicy podmiotów włączonych do systemu ratowniczego.
6. Pierwsza pomoc medyczna udzielana przez ratowników, o których mowa w ust. 5 pkt 2, stanowi podstawowe zadanie w czasie walki z pożarami i innymi klęskami żywiołowymi lub realizacji zadań z zakresu ratownictwa technicznego, chemicznego oraz ekologicznego i obejmuje:
1) podtrzymanie lub przywrócenie czynności oddechowej z podaniem tlenu oraz użyciem worka samorozprężalnego lub respiratora transportowego;
2) wykonanie zewnętrznego masażu serca z ewentualnym użyciem urządzeń wspomagających;
3) tamowanie krwotoków zewnętrznych i opatrywanie ran;
4) unieruchomienie złamań i podejrzeń złamań oraz zwichnięć;
5) zapewnienie komfortu termicznego;
6) prowadzenie wstępnego postępowania przeciwwstrząsowego;
7) ewakuację poszkodowanych osób ze strefy zagrożenia;
8) wsparcie psychiczne poszkodowanych lub zagrożonych ludzi w strefie oraz poza strefą zagrożenia.
7. Organizacja ratownictwa medycznego w ramach udzielania pierwszej pomocy medycznej, o której mowa w ust. 6 pkt 2, obejmować może również zastosowanie według wskazań defibrylatora automatycznego lub półautomatycznego.

§ 12. 1. Organizacja ratownictwa medycznego w ramach systemu ratowniczego obejmować może również działania planistyczno-organizacyjne i stosowanie technik z zakresu pomocy medycznej mających na celu ratowanie życia i zdrowia w czasie transportu poszkodowanych i we wczesnej fazie leczenia szpitalnego, podczas zdarzeń prowadzących do nagłej groźby utraty życia ludzkiego lub pogorszenia się stanu zdrowia.
2. Organizacja ratownictwa medycznego, o której mowa w ust. 1, obejmuje w szczególności zapewnienie ciągłości i spójności procesu ratowania poszkodowanych i zagrożonych ludzi na miejscu zdarzenia, w czasie transportu oraz w warunkach szpitalnych.
3. Ratownictwo medyczne, o którym mowa w ust. 1, może być realizowane przez podmioty systemu ratowniczego, jeżeli:
1) dysponują podstawowym zespołem ratownictwa medycznego, w którego skład wchodzą co najmniej dwie osoby uprawnione do udzielania pierwszej pomocy medycznej wyposażone w środek transportu i sprzęt medyczny, środki łączności i leki, działające na polecenie i w porozumieniu z lekarzem, lub
2) dysponują specjalistycznym zespołem ratownictwa medycznego, w którego skład wchodzą co najmniej jeden lekarz i dwie osoby uprawnione do udzielania pierwszej pomocy medycznej wyposażone w środek transportu i sprzęt medyczny, środki łączności i leki;
3) dysponują izbami przyjęć lub oddziałami szpitalnymi wyspecjalizowanymi w zakresie medycyny ratunkowej.

§ 13. 1. W działaniach z zakresu ratownictwa medycznego w warunkach pozaszpitalnych uczestniczy koordynator medycznych działań ratowniczych, w szczególności lekarz, który przybył pierwszy na miejsce zdarzenia.
2. Koordynator medycznych działań ratowniczych, oznakowany w sposób widoczny dla innych uczestników działań ratowniczych napisem „KOORDYNATOR MEDYCZNY”, wspomaga kierującego działaniem ratowniczym w zakresie ratownictwa medycznego, a w szczególności:
1) nadzoruje realizację procedur ratownictwa medycznego w zakresie pomocy lekarskiej i pierwszej pomocy medycznej prowadzonej na miejscu zdarzenia przez podmioty i ratowników systemu ratowniczego oraz inne podmioty ujęte w planach ratowniczych;
2) prowadzi i ewentualnie nadzoruje segregację poszkodowanych stanowiącej proces określania priorytetów terapeutyczno-transportowych;
3) realizuje inne procedury organizacyjno-medyczne wynikające z rodzaju zdarzenia i liczby poszkodowanych oraz wybór kolejności i czasu transportu poszkodowanych lub zagrożonych utratą życia i zdrowia ludzi;
4) przedstawia kierującemu działaniem ratowniczym opinie dotyczące zabezpieczenia uczestników działań ratowniczych pod względem medycznym;
5) decyduje o wykorzystaniu możliwości transportowych oraz sprzętowych podmiotów realizujących zadania z zakresu ratownictwa medycznego oraz innych podmiotów biorących udział w działaniu ratowniczym;
6) współdziała według potrzeb i możliwości z punktami informacyjnymi jednostek ochrony zdrowia w zakresie wymiany informacji co do liczby i stanu poszkodowanych, rozwoju i potrzeb działań z zakresu ratownictwa medycznego;
7) udziela informacji o osobach poszkodowanych i o miejscach ich ewentualnej hospitalizacji;
8) realizuje inne zadania organizacyjne wynikające z potrzeb działań ratowniczych lub poleceń kierującego działaniem ratowniczym.

§ 14. 1. Organizacja walki z pożarami i innymi klęskami żywiołowymi oraz ratownictwa medycznego, technicznego, chemicznego i ekologicznego obejmuje w pierwszej kolejności realizację założeń taktycznych z zakresu:
1) rozpoznawania i identyfikacji zagrożenia;
2) zabezpieczenia miejsca prowadzenia działań ratowniczych, w tym wyznaczenia i oznakowania strefy zagrożenia i ewentualnego wstrzymania ruchu w komunikacji;
3) załączenia lub wyłączenia instalacji, urządzeń i mediów mających wpływ na ostrzeganie zagrożonych i poszkodowanych ludzi oraz na bezpieczeństwo ratowników;
4) wykonania czynności mających wpływ na szybkość:
a) dotarcia do poszkodowanych i zagrożonych ludzi wraz z udzieleniem im pierwszej pomocy medycznej lub ewakuacji poza strefę zagrożenia,
b) przygotowania dróg ewakuacji poszkodowanych i zagrożonych ludzi oraz ratowników,
c) zapewnienia bezpieczeństwa poszkodowanym i zagrożonym ludziom oraz ratownikom,
d) likwidacji, ograniczenia lub zwiększenia strefy zagrożenia,
e) organizacji ewakuacji i ostrzegania o zagrożeniu,
f) wspomagania decyzji kierującego działaniem ratowniczym,
g) uruchomienia dodatkowych sił i środków podmiotów systemu ratowniczego lub podmiotów wspomagających system ratowniczy.
2. Organizacja walki z pożarami i innymi klęskami żywiołowymi oraz ratownictwa medycznego, technicznego, chemicznego i ekologicznego obejmuje również:
1) ujednolicenie zasad aktualizowania analiz zagrożeń oraz analiz zabezpieczenia operacyjnego;
2) ujednolicenie zasad gotowości operacyjnej oraz zasad powiadamiania i dysponowania podmiotów systemu ratowniczego oraz podmiotów wspomagających systemem ratowniczy;
3) ujednolicanie metodyki ostrzegania, alarmowania i informowania ludności o aktualnych i prognozowanych zagrożeniach oraz kierunkach i zasadach ewakuacji podczas prowadzenia działań ratowniczych;
4) ujednolicanie informatycznej bazy wspomagania dowodzenia i zarządzania zasobami sił i środków ratowniczych podmiotów systemu ratowniczego i podmiotów wspomagających system ratowniczy;
5) ujednolicanie zasad postępowania w zdarzeniach mnogich i masowych;
6) ujednolicanie zasad wyznaczania strefy zagrożenia podczas nagłych i nadzwyczajnych zagrożeń lub katastrof z udziałem chemicznych, wybuchowych, biologicznych lub radiologicznych substancji niebezpiecznych lub zdarzeń o charakterze terrorystycznym;
7) ujednolicanie zasad organizowania masowej ewakuacji i dekontaminacji poszkodowanych w przypadku zagrożeń nadzwyczajnych lub katastrof spowodowanych nagłym uwolnieniem substancji niebezpiecznej lub klęską żywiołową;
8) ujednolicanie metodyki planowania transportu poszkodowanych lub zagrożonych osób do izb przyjęć lub szpitalnych oddziałów wyspecjalizowanych w zakresie medycyny ratunkowej lub innych podmiotów realizujących zadania z zakresu ratownictwa medycznego w warunkach szpitalnych;
9) wspomaganie kierującego działaniem ratowniczym w podejmowaniu decyzji dotyczącej organizowania i prowadzenia działań ratowniczych;
10) wspomaganie koordynatora medycznych działań ratowniczych w podejmowaniu decyzji dotyczącej prowadzenia działań z zakresu ratownictwa medycznego w warunkach pozaszpitalnych;
11) wspomaganie procesów decyzyjnych osób odpowiedzialnych za medyczne działania ratownicze realizowane w warunkach szpitalnych;
12) wsparcie psychologiczne osób uczestniczących w działaniach ratowniczych;
13) wsparcie logistyczne działań ratowniczych;
14) prowadzenie działań w zakresie edukacji ratowniczej oraz badań naukowych na potrzeby ratownictwa;
15) realizowanie stałej współpracy podmiotów systemu ratowniczego w zakresie:
a) wymiany informacji dotyczących występujących zagrożeń na danym obszarze oraz zasad ich monitorowania,
b) unowocześniania łączności dla celów ratowniczych,
c) prowadzenia ćwiczeń w celu weryfikacji i aktualizowania sposobów postępowania poszczególnych podmiotów systemu ratowniczego podczas nagłych i długotrwałych zagrożeń lub w czasie prowadzonych działań ratowniczych,
d) analizowania dokumentacji z prowadzonych działań ratowniczych i zasad jej archiwizowania,
e) analizowania standardów sprzętowych i zasad postępowania podmiotów systemu ratowniczego w czasie działań ratowniczych w zależności od dziedziny ratownictwa i rodzaju zagrożenia oraz wielkości i miejsca zdarzenia,
f) zasad odtwarzania zasobów ratowniczych zniszczonych lub zużytych podczas działań ratowniczych,
g) ujednolicania programów szkolenia oraz form doskonalenia podmiotów systemu ratowniczego, a także zasad zachowania się w sytuacjach nagłych zagrożeń lub wspomagania działań ratowniczych przez nadawców programów radiowych i telewizyjnych, operatorów świadczących usługi telekomunikacyjne oraz wolontariuszy.

Rozdział 3
Organizacja stanowisk kierowania oraz dysponowanie sił i środków do działań ratowniczych
§ 15. 1. Podstawowym elementem systemu ratowniczego przyjmującym informacje o zdarzeniach są stanowiska kierowania komendantów powiatowych (miejskich), komendantów wojewódzkich i Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej, zwane dalej „stanowiskami kierowania”.
2. Stanowiska kierowania stanowią centrum powiadamiania ratunkowego oraz centrum dysponowania sił i środków podmiotów systemu ratowniczego lub wspomagających system ratowniczy, a także centrum umożliwiające bieżącą wymianę informacji niezbędnych do analizowania zagrożeń oraz organizowania i koordynacji działań ratowniczych.
3. Stanowiska kierowania na poszczególnych poziomach systemu ratowniczego zorganizowane są w sposób zapewniający ich ciągłe funkcjonowanie.
4. Stanowiskami kierowania na poszczególnych poziomach systemu ratowniczego są:
1) powiatowe (miejskie) stanowisko kierowania na poziomie powiatowym;
2) wojewódzkie stanowisko koordynacji ratownictwa na poziomie wojewódzkim;
3) Krajowe Centrum Koordynacji Ratownictwa i Ochrony Ludności na poziomie krajowym.
5. Stanowiska kierowania, o których mowa w ust. 4, realizują następujące zadania:
1) przyjmowanie, kwalifikacja i selekcja wywołań (zgłoszeń) alarmowych dotyczących stanów nagłego zagrożenia życia, zdrowia, środowiska lub mienia, wymagających podjęcia działań ratowniczych;
2) dysponowanie sił i środków według procedur ujętych w planach ratowniczych;
3) wspomaganie i koordynacja działań ratowniczych w zakresie dysponowania sił i środków na podstawie decyzji kierującego działaniem ratowniczym lub koordynatora medycznych działań ratowniczych;
4) informowanie przełożonych i organów administracji publicznej o rodzajach zagrożenia i prognozie ich rozwoju oraz wielkości i miejscu zdarzenia;
5) uruchamianie procedur zwiększania stanu osobowego;
6) wymiana niezbędnych informacji i danych z Policją, Strażą Graniczną, jednostkami ochrony zdrowia, organizacjami pozarządowymi i humanitarnymi oraz innymi służbami, inspekcjami, strażami i instytucjami;
7) uruchamianie awaryjnych planów ewakuacji obsad osobowych oraz sprzętu technicznego w miejsca zastępcze.
6. Stanowiska kierowania zorganizowane są w sposób zapewniający bieżące analizowanie, w szczególności:
1) gotowości podmiotów systemu ratowniczego i podmiotów wspomagających system ratowniczy do prowadzenia i wspomagania działań ratowniczych;
2) ilości ratowników oraz rodzaju środków transportu i sprzętu ratowniczego, a także miejsc ich stacjonowania;
3) aktualnych możliwości prowadzenia medycznych działań ratowniczych w szpitalnych oddziałach ratunkowych oraz szpitalach dysponujących izbami przyjęć lub oddziałami szpitalnymi wyspecjalizowanymi w zakresie medycyny ratunkowej i innych specjalności zabiegowych, z uwzględnieniem możliwości pozostających do dyspozycji środków transportu poszkodowanych;
4) informacji o zagrożeniach z systemów monitoringu własnego lub z podmiotów wspomagających system ratowniczy;
5) danych dotyczących powiadamiania i dysponowania podmiotów do prowadzenia działań ratowniczych;
6) rezerw materiałowych i sprzętowych;
7) przebiegu ćwiczeń i treningów.
7. Stanowiska kierowania są wyposażone co najmniej w:
1) salę dyspozytorską stanowiącą centrum operacyjne;
2) salę sztabową, mogącą stanowić miejsce pracy powiatowych lub wojewódzkich zespołów reagowania kryzysowego;
3) pomieszczenia zaplecza socjalnego i sanitarnego.
8. Sala dyspozytorska, o której mowa w ust. 7 pkt 1, stanowi miejsce pracy dyspozytorów Państwowej Straży Pożarnej oraz może stanowić również miejsce pracy dyspozytorów medycznych, a także dyspozytorów innych podmiotów systemu ratowniczego lub wspomagających system ratowniczy.
9. Warunki organizacyjne i techniczne stanowisk kierowania, o których mowa w ust. 7, powinny zapewnić możliwość stosowania, w szczególności:
1) urządzeń i sprzętu zapewniającego wzajemną wymianę informacji i współdziałanie między sąsiednimi powiatowymi (miejskimi) stanowiskami kierowania oraz między wojewódzkimi stanowiskami koordynacji ratownictwa;
2) automatycznych systemów zapewniających dysponowanie i alarmowanie sił i środków podmiotów systemu ratowniczego lub podmiotów wspomagających system ratowniczy;
3) sprzętu i aparatury do zbierania informacji od specjalistów różnych dziedzin ratownictwa i przetwarzanie ich na potrzeby działań ratowniczych, koniecznych do wspomagania decyzji kierującego działaniem ratowniczym lub koordynatora medycznych działań ratowniczych;
4) wymianę informacji między kierującym działaniem ratowniczym lub koordynatorem medycznych działań ratowniczych, a przewidzianymi w planach ratowniczych, szpitalnymi oddziałami ratunkowymi oraz ośrodkami wyspecjalizowanymi w leczeniu skutków urazów, zatruć i innych nagłych zagrożeń dla życia i zdrowia;
5) sprzętu zapewniającego wymianę informacji z wójtem (burmistrzem lub prezydentem miasta) oraz powiatowymi i wojewódzkimi zespołami reagowania kryzysowego, o których mowa w art. 14 ust. 4 ustawy;
6) map, komputerów i oprogramowania oraz innych narzędzi niezbędnych do analizowania i prognozowania zagrożeń, a także do tworzenia i aktualizowania baz danych taktycznych i operacyjnych stosowanych podczas organizowania i prowadzenia działań ratowniczych oraz wspomagania procesów decyzyjnych;
7) planów ratowniczych oraz innej dokumentacji wykorzystywanej podczas organizowania, prowadzenia i analizowania działań ratowniczych lub wdrażania procedur antykryzysowych;
8) sprzętu niezbędnego do rejestracji alarmowych rozmów telefonicznych i korespondencji radiowej oraz analizowania czasu wyjazdu, pobytu i powrotu zadysponowanych do działań sił i środków ratowniczych;
9) sprzętu i urządzeń pozwalających archiwizować dokumentację i dane dotyczące przebiegu działań ratowniczych;
10) systemów informatycznych, telekomunikacyjnych, radiowych, awaryjnego zasilania oraz kontroli danych do wewnętrznej sieci transmisji danych;
11) sprzętu i urządzeń do zbierania i analizowania informacji o zagrożeniach z systemów monitoringu własnego lub z podmiotów systemu ratowniczego lub podmiotów wspomagających system ratowniczy;
12) innych środków, urządzeń, systemów łączności i metod analizy danych, których wykorzystanie lub użycie może usprawnić działania ratownicze oraz realizację zadań poszczególnych stanowisk kierowania.
10. Powiatowe (miejskie) stanowiska kierowania i wojewódzkie stanowiska koordynacji ratownictwa stanowią bazę techniczną i informacyjną lub mogą stanowić zapasowe miejsce pracy dla właściwych terenowo powiatowych i wojewódzkich zespołów reagowania kryzysowego, o których mowa w art. 14 ust. 4 ustawy, funkcjonujące jako centra kryzysowe.
11. Krajowe Centrum Koordynacji Ratownictwa i Ochrony Ludności zapewnia obsługę techniczną i informacyjną sztabowi Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej oraz może stanowić zapasowe miejsce dla pracy Rządowego Zespołu Koordynacji Kryzysowej, o którym mowa w przepisach o stanie klęski żywiołowej ).

§ 16. Stanowiska kierowania na poszczególnych poziomach systemu ratowniczego współpracują z punktami alarmowymi i koordynującymi działania ratownicze na obszarach objętych prawem górniczym, lotniczym i morskim.

§ 17. 1. Podmioty systemu ratowniczego oraz podmioty wspomagające system ratowniczy na poziomie powiatu są obowiązane regularnie przekazywać szczegółowe dane do właściwego terenowo powiatowego (miejskiego) stanowiska kierowania o stanie oraz dyspozycyjności swych sił i środków oraz informować o ich zadysponowaniu do działań ratowniczych, w zakresie ustalonym przez właściwego komendanta powiatowego (miejskiego).
2. Powiatowe (miejskie) stanowiska kierowania mają obowiązek zbierania i przekazywania do właściwego terenowo wojewódzkiego stanowiska koordynacji ratownictwa zbioru informacji o stanie sił i środków ratowniczych na swym obszarze oraz informacji o ich zadysponowaniu do działań ratowniczych, w zakresie określonym przez właściwego komendanta wojewódzkiego.
3. Wojewódzkie stanowiska koordynacji ratownictwa przekazują do Krajowego Centrum Koordynacji Ratownictwa i Ochrony Ludności informacje w zakresie określonym przez Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej.

§ 18. 1. Dysponowanie sił i środków podmiotów realizujących działania ratownicze na obszarze powiatu, województwa lub kraju następuje poprzez stanowiska kierowania i należy do:
1) komendanta powiatowego (miejskiego) na poziomie powiatowym;
2) komendanta wojewódzkiego na poziomie wojewódzkim;
3) Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej na poziomie krajowym.
2. Komendanci Państwowej Straży Pożarnej, o których mowa w ust. 1, upoważniają dyżurnych i dyspozytorów stanowisk kierowania do uruchamiania systemu ratowniczego na jego poszczególnych poziomach.
3. Dysponowanie sił i środków podmiotów systemu ratowniczego i podmiotów wspomagających system ratowniczy dla obszaru powiatu, województwa i kraju odbywa się z uwzględnieniem miejsca zdarzenia i rodzaju zagrożenia oraz liczby poszkodowanych, a także następujących czynników:
1) możliwości podjęcia działań ratowniczych w najkrótszym czasie;
2) aktualnego potencjału sił i środków będących w dyspozycji odpowiednio na poziomie powiatu, województwa i kraju;
3) możliwości wykorzystania w działaniach ratowniczych sił i środków spoza systemu ratowniczego;
4) możliwości wykorzystania wojewódzkiego lub centralnego odwodu operacyjnego oraz innych sił i środków ujętych w planach ratowniczych, w szczególności podczas zagrożeń nadzwyczajnych, katastrof i klęsk żywiołowych;
5) możliwości techniczno-logistycznego wsparcia działań ratowniczych;
6) procedur zawartych w planach ratowniczych na poziomie powiatu i województwa oraz uzgodnień zawartych na poziomie krajowym w ramach umów międzynarodowych lub porozumień dwustronnych oraz z podmiotami włączanymi do systemu ratowniczego przez Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej;
7) lokalnych zagrożeń i warunków naturalnych na terenie działania podmiotów systemu ratowniczego, takich jak:
a) gęstość zaludnienia,
b) rodzaj, ilość i wielkość infrastruktury,
c) przeszkody naturalne: rzeki, jeziora, lasy, tereny bagienne, góry i sztuczne: linie kolejowe, tunele, kanały, autostrady i drogi szybkiego ruchu, instalacje transportujące media niebezpieczne, lotniska, porty,
d) obiekty i tereny użytkowane przez administrację wojskową.
4. Dysponowanie w obszar chroniony sił i środków zakładowych służb ratowniczych lub zakładowych straży pożarnych, należy do dyżurnych i dyspozytorów stanowisk kierowania oraz zakładowych punktów alarmowych.

§ 19. Dysponowanie sił i środków podmiotów systemu ratowniczego w obszary objęte prawem górniczym, lotniczym i morskim wynika z planów ratowniczych, o których mowa w tych przepisach.

§ 20. Dysponowanie sił i środków podmiotów systemu ratowniczego poza granice kraju określają odrębne umowy i porozumienia międzynarodowe.

Rozdział 4
Kierowanie działaniem ratowniczym
§ 21. 1. Kierujący działaniem ratowniczym, zwany dalej „kierującym”, oddziałuje na siły podmiotów systemu ratowniczego i podmiotów wspomagających system ratowniczy, zgodnie z planami ratowniczymi z zachowaniem procedur i wymagań wynikających z rodzaju i skali zagrożenia oraz miejsca zdarzenia.
2. Oddziaływanie kierującego na siły podmiotów systemu ratowniczego i podmiotów wspomagających system ratowniczy zorganizowane jest w kolejności ratowania życia i zdrowia oraz środowiska i mienia.
3. Kierowanie prowadzone jest jednoosobowo przez uprawnioną osobę oznakowaną, w sposób widoczny dla innych uczestników działań ratowniczych.
4. Kierowanie rozpoczyna się z chwilą przybycia na miejsce zdarzenia pierwszych sił ujętych w planach ratowniczych.
5. Kierujący oddziałuje na siły podmiotów systemu ratowniczego i podmiotów wspomagających system ratowniczy poprzez:
1) określanie rodzaju działań ratowniczych i ich koordynację;
2) wydawanie rozkazów lub poleceń oraz kontrolowanie ich wykonania;
3) ostrzeganie sił o rodzajach i zasięgu zagrożenia oraz ewentualnym stopniu ryzyka planowanego działania ratowniczego;
4) zmianę procedur ujętych w planach ratowniczych, w szczególności podczas zagrożeń nadzwyczajnych, katastrof i klęsk żywiołowych lub zmieniającej się dynamiki i wielkości zdarzenia.
6. Kierujący, organizując działanie ratownicze, musi uwzględnić rodzaj i wielkość zdarzenia, występujące zagrożenia oraz prognozę ich rozwoju, a w szczególności ustalić, czy w wyniku zdarzenia są osoby poszkodowane lub bezpośrednio zagrożone.
7. Kierowanie ustaje po wykonaniu wszelkich czynności mających wpływ na ograniczenie lub likwidację zagrożenia, w szczególności po spełnieniu następujących warunków:
1) zakończeniu ewakuacji ludzi, zwierząt i mienia ze strefy zagrożenia;
2) udzieleniu pierwszej pomocy medycznej poszkodowanym na miejscu zdarzenia oraz ich przekazaniu specjalistycznym zespołom ratownictwa medycznego lub podstawowym zespołom ratownictwa medycznego;
3) ugaszeniu pożaru;
4) zatrzymaniu emisji lub wypływu substancji niebezpiecznej oraz usunięciu spowodowanego przez nią bezpośredniego zagrożenia dla ludzi i środowiska;
5) zakończeniu działań ratowniczych na miejscu zdarzenia.
8. Lekarz lub inny kierownik zespołu medycznego kieruje realizacją zadań z zakresu ratownictwa medycznego w czasie transportowania z miejsca zdarzenia do szpitala osób będących w stanie nagłego zagrożenia życia lub zdrowia.
9. Kierowanie realizacją zadań z zakresu ratownictwa medycznego, o którym mowa w ust. 8, jest kontynuowane przez lekarza w warunkach szpitalnych.
10. Kierujący informuje uczestniczące podmioty związane z działaniem ratowniczym o ich zakończeniu.

§ 22. 1. Na potrzeby działania ratowniczego jednostki ochrony przeciwpożarowej włączone do systemu ratowniczego tworzą następującą strukturę:
1) rota - dwuosobowy zespół ratowników, wchodzący w skład tego samego zastępu lub specjalistycznej grupy ratowniczej, wykonujący podstawowe lub specjalistyczne zadania ratownicze i wyposażony w sprzęt ochrony osobistej;
2) zastęp - pododdział liczący od trzech do sześciu ratowników, w tym dowódca, wyposażony w pojazd przystosowany do realizacji podstawowego lub specjalistycznego zadania ratowniczego;
3) sekcja - pododdział w sile dwóch zastępów, liczący od siedmiu do dwunastu ratowników, w tym dowódca;
4) pluton - pododdział w sile trzech zastępów lub dwóch sekcji, liczący od trzynastu do dwudziestu pięciu ratowników, w tym dowódca;
5) kompania - pododdział w sile trzech plutonów lub czterech sekcji oraz dowódca;
6) batalion - oddział w sile od trzech do pięciu kompanii oraz dowódca;
7) brygada - związek pododdziałów i oddziałów przewidziany do prowadzenia wielkoobszarowych działań ratowniczych, w szczególności podczas zagrożeń nadzwyczajnych, katastrof i klęsk żywiołowych na terenie własnego województwa;
8) specjalistyczna grupa ratownicza - pododdział ratowników posiadających specjalistyczne przeszkolenie i uprawnienia, dostosowane do wykonania specjalistycznego zadania ratowniczego.
2. Pododdziały, nie będące specjalistycznymi grupami ratowniczymi, organizowane przez szkoły Państwowej Straży Pożarnej mogą być tworzone w innym składzie niż określone w ust. 1 pkt 4 i 5.
3. Podmioty systemu ratowniczego nie będące jednostkami ochrony przeciwpożarowej oraz podmioty wspomagające system ratowniczy mogą w działaniu ratowniczym zachować własną strukturę sił.
4. Podmioty systemu ratowniczego, bez względu na strukturę sił przewidzianych do działań ratowniczych, posiadają jednolite oznakowanie osób funkcyjnych, pojazdów, kontenerów, przyczep, sprzętu ratowniczego i ewakuacyjno-logistycznego, w sposób widoczny dla innych uczestników działań ratowniczych, w zakresie określonym przez Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej.
5. Podmioty systemu ratowniczego podczas długotrwałych lub specjalistycznych działań ratowniczych oraz w czasie zagrożeń nadzwyczajnych, katastrof i klęsk żywiołowych są wspomagane przez pododdziały logistyczne i inne podmioty ujęte w planach ratowniczych.

§ 23. 1. Wprowadza się trzy poziomy kierowania w czasie działania ratowniczego:
1) interwencyjny - realizowany w strefie zagrożenia lub bezpośrednich działań ratowniczych, w której istnieje zagrożenie dla zdrowia i życia oraz mienia i środowiska lub prawdopodobieństwo jego wystąpienia, w celu likwidacji lub ograniczaniu skutków zdarzenia oraz zapewnienia bezpieczeństwa ratownikom; kierowaniu interwencyjnemu podlegają siły nie przekraczające wielkością jednej kompanii;
2) taktyczny - realizowany na granicy strefy zagrożenia lub poza nią w celu wykonania przyjętych taktyk lub określonej strategii oraz nadzoru nad kierowaniem interwencyjnym; kierowaniu taktycznemu podlegają siły nie przekraczające wielkością jednego batalionu lub, w składzie których znajdują się specjalistyczne grupy ratownicze i siły z innych powiatów ujętych w powiatowym planie ratowniczym;
3) strategiczny - realizowany w celu określenia i przyjęcia niezbędnej strategii w likwidowaniu zagrożenia oraz nadzoru nad kierowaniem taktycznym; kierowaniu strategicznemu podlegają siły wojewódzkich odwodów operacyjnych przekraczające wielkością jeden batalion lub, w składzie których znajdują się siły z sąsiednich województw ujętych w wojewódzkim planie ratowniczym.
2. Kierujący, bez względu na poziom kierowania na obszarze swojego działania i w stosunku do sił realizujących zadania objęte jego decyzją, rozkazem lub planem ratowniczym, korzysta z uprawnień określonych w odrębnych przepisach.

§ 24. 1. Kierującego przy kierowaniu strategicznym wspomaga sztab, jako jego zespół planistyczno - koordynacyjny.
2. Strukturę i skład sztabu określa szef sztabu działający z polecenia kierującego w zakresie planowania i podziału zadań wśród członków sztabu.
3. Kierującego przy kierowaniu interwencyjnym i taktycznym może wspomagać sztab, o którym mowa w ust. 1.
4. Do zadań sztabu należy, w szczególności:
1) analizowanie rodzaju zagrożenia oraz prognozowanie scenariuszy jego rozwoju dla ludzi, zwierząt, środowiska lub minia;
2) naliczanie sił i środków niezbędnych do ograniczenia lub likwidacji zagrożenia;
3) wypracowywanie koncepcji prowadzenia działań ratowniczych;
4) organizowanie łączności dla potrzeb kierowania działaniami ratowniczymi;
5) organizowanie zabezpieczenia logistycznego działań ratowniczych;
6) organizowanie zabezpieczenia medycznego działań ratowniczych;
7) organizowanie zabezpieczenia sanitarnego, socjalnego i wsparcia psychologicznego;
8) analizowanie zużycia środków gaśniczych, neutralizatorów lub sorbentów oraz zniszczenia sprzętu ratowniczego;
9) archiwizowanie decyzji kierującego oraz wniosków z pracy sztabu;
10) archiwizowanie danych dotyczących udziału sił i środków w działaniach ratowniczych;
11) planowanie miejsc na przyjęcie dodatkowych sił i środków oraz wskazanie miejsc do zakwaterowania i odpoczynku ratowników;
12) współdziałanie ze środkami masowego przekazu oraz organami władzy publicznej;
13) współdziałanie z podmiotami wspomagającymi działania ratownicze;
14) planowanie czynności dla wolontariuszy oraz wszelkich innych zadań niezbędnych do wsparcia logistycznego działań ratowniczych oraz po ich zakończeniu.

§ 25. 1. Kierowanie interwencyjne, o którym mowa w § 23 ust. 1 pkt 1, polega w szczególności na:
1) ustaleniu rodzaju zagrożenia i wyznaczeniu miejsca kierowania;
2) przydzielaniu zadań dla rot, pododdziałów lub specjalistycznych grup ratowniczych;
3) ustaleniu sposobów i metod poszukiwania poszkodowanych i zagrożonych oraz niesienia im pomocy medycznej lub ewakuacji;
4) wyznaczeniu i wydzieleniu strefy bezpośrednich działań ratowniczych, w tym stref zagrożenia;
5) zorganizowaniu ewakuacji ludności poza strefę zagrożenia;
6) planowaniu rozmieszczenia sprzętu ratowniczego na terenie działań ratowniczych;
7) analizowaniu czasu pracy poszczególnych zespołów w strefie bezpośrednich działań ratowniczych, w szczególności czasu pracy w ubraniach ochronnych i sprzęcie izolującym drogi oddechowe ratowników;
8) nadzorowaniu skuteczności działania ratowniczego oraz zachowania bezpiecznych warunków jego prowadzenia;
9) organizowaniu łączności na potrzeby kierowania interwencyjnego i współdziałania podmiotów biorących udział w działaniu ratowniczym;
10) analizowaniu zużycia sprzętu i środków gaśniczych, neutralizujących lub sorbentów;
11) współdziałaniu z koordynatorem medycznych działań ratowniczych do czasu uruchomienia kierowania taktycznego;
12) wzywaniu niezbędnych sił i środków;
13) zorganizowaniu wsparcia logistycznego do czasu uruchomienia kierowania taktycznego;
14) wydzieleniu strefy zagrożenia oraz wykonywaniu innych czynności wynikających z rodzaju zagrożenia, a także wielkości i miejsca zdarzenia.
2. Kierowanie taktyczne, o którym mowa w § 23 ust. 1 pkt 2, polega w szczególności na:
1) ocenie zagrożenia poprzez ustalenie jego charakteru i prognozowanie rozwoju;
2) podziale terenu działania ratowniczego na odcinki interwencyjne i wyznaczeniu zadań dla osób kierujących nimi;
3) zorganizowaniu ewakuacji zagrożonej ludności poza strefę zagrożenia;
4) współdziałaniu z koordynatorem medycznych działań ratowniczych;
5) ocenie wielkości zapotrzebowania na siły i środki oraz ich zgłaszanie;
6) wprowadzeniu na teren działania ratowniczego innych służb i podmiotów wspomagających system ratowniczy;
7) wyznaczeniu miejsca kierowania i jego oznakowania;
8) tworzeniu sztabu, jeśli zachodzi taka konieczność;
9) tworzeniu odwodu taktycznego;
10) wydzieleniu strefy zagrożenia;
11) koordynowaniu zmian sił ratowniczych, w tym ich wprowadzania i wyprowadzania z rejonu działania ratowniczego;
12) zorganizowaniu wsparcia logistycznego;
13) nadzorowaniu skuteczności działania ratowniczego oraz zachowaniu bezpiecznych warunków jego prowadzenia;
14) analizowaniu i korygowaniu wydzielonej strefy bezpośrednich działań ratowniczych;
15) organizowaniu punktu przyjęcia sił i środków;
16) wyznaczenia rzecznika prasowego do współdziałania ze środkami masowego przekazu;
17) zorganizowaniu łączności kierowania oraz współdziałania podmiotów uczestniczących w działaniu ratowniczym;
18) współdziałaniu z organami administracji samorządowej oraz z organizacjami pozarządowymi;
19) minimalizowaniu wśród ratowników skutków stresu pourazowego powstałego podczas zdarzenia;
20) wykonywaniu innych czynności wynikających z rodzaju zagrożenia, a także wielkości i miejsca zdarzenia.
3. Kierowanie strategiczne, o którym mowa w § 23 ust. 1 pkt 3, polega w szczególności na:
1) ocenie zagrożenia poprzez ustalenie jego charakteru i prognozowanie rozwoju;
2) określeniu strategii działania ratowniczego;
3) podziale terenu działania ratowniczego na odcinki taktyczne oraz wyznaczeniu zadań dla osób prowadzących kierowanie taktyczne;
4) nadzorowaniu zadań prowadzonych przez podległe siły;
5) wyznaczeniu miejsca kierowania i jego oznakowania;
6) informowaniu ewakuowanej ludności o miejscach organizowanej pomocy humanitarnej;
7) wzywaniu sił centralnego lub wojewódzkiego odwodu operacyjnego oraz ich wprowadzaniu na wyznaczone odcinki taktyczne;
8) koordynowaniu łączności na potrzeby kierowania strategicznego oraz podmiotów uczestniczących w działaniu ratowniczym;
9) koordynowaniu działań zaplecza logistycznego, medycznego, technicznego oraz podmiotów wspomagających działanie ratownicze;
10) wyznaczenia zespołu prasowego do współpracy ze środkami masowego przekazu;
11) współdziałaniu z organami administracji rządowej i samorządowej;
12) współdziałaniu z organizacjami pozarządowymi i humanitarnymi.

§ 26. 1. Uprawnionymi do kierowania interwencyjnego w celu realizowania podstawowych zadań i czynności ratowniczych są w kolejności:
1) dowódca zastępu;
2) dowódca sekcji;
3) dowódca zmiany;
4) strażak wyznaczony przez komendanta, kierownika lub szefa jednostki ochrony przeciwpożarowej włączonej do systemu ratowniczego.
2. Uprawnionymi do kierowania interwencyjnego, w celu realizowania specjalistycznych zadań i czynności ratowniczych, są w kolejności dowódcy: zastępu, sekcji lub plutonu funkcjonujący w ramach specjalistycznych grup ratowniczych, którymi są w szczególności grupy:
1) poszukiwawczo - ratownicze;
2) ratownictwa wysokościowego;
3) ratownictwa wodno - nurkowego;
4) ratownictwa chemiczno - ekologicznego;
5) ratownictwa technicznego.
3. Kierowanie specjalistycznymi grupami ratowniczymi wymaga w szczególności uwzględnienia zasad bezpieczeństwa ratowników i obsługi sprzętu do realizowania specjalistycznych czynności ratowniczych oraz wymagań dla prowadzenia prac podwodnych, wysokościowych, techniczno- budowlanych oraz z udziałem substancji niebezpiecznych, o których mowa w odrębnych przepisach.
4. W sytuacji, gdy na miejscu zdarzenia są prowadzone działania tylko z zakresu ratownictwa medycznego, a działania ratownicze w zakresie walki z pożarami i innymi klęskami żywiołowymi lub organizacji ratownictwa technicznego, chemicznego i ekologicznego są zakończone, uprawnionymi do kierowania są koordynatorzy medycznych działań ratowniczych lub lekarze specjalistycznych zespołów ratownictwa medycznego.

§ 27. 1. Kierowanie interwencyjne są obowiązani przejąć w kolejności:
1) kierownik podmiotu systemu ratowniczego, nie będącego jednostką ochrony przeciwpożarowej, lub podmiotu wspomagającego system ratowniczy właściwego ze względu na obszar chroniony;
2) dowódca jednostki ochrony przeciwpożarowej włączonej do systemu ratowniczego, właściwej ze względu na obszar chroniony;
3) strażak wyznaczony przez komendanta jednostki ochrony przeciwpożarowej włączonej do systemu ratowniczego, o której mowa w art. 15 pkt 1a-4a ustawy, właściwej ze względu na obszar chroniony;
4) strażak wyznaczony przez komendanta powiatowego (miejskiego).
2. Kierowanie interwencyjne może przejąć również:
1) dowódca lub naczelnik ochotniczej straży pożarnej lub kierownik innej społecznej organizacji ratowniczej, właściwej ze względu na obszar chroniony, jeżeli w działaniu ratowniczym biorą udział tylko społeczne organizacje ratownicze;
2) komendant gminny ochotniczych straży pożarnych, jeżeli taki komendant został zatrudniony przez gminę;
3) komendant, kierownik, szef bądź inny kierujący, jeżeli w działaniu ratowniczym biorą udział tylko siły i środki podmiotów ujętych w planach ratowniczych.

§ 28. 1. Obowiązanymi do przejęcia kierowania taktycznego są w kolejności:
1) dowódcy lub zastępcy dowódców jednostek ratowniczo-gaśniczych Państwowej Straży Pożarnej właściwi ze względu na obszar chroniony;
2) komendant, kierownik lub szef jednostki ochrony przeciwpożarowej włączonej do systemu ratowniczego, o której mowa w art. 15 pkt 1a-4a ustawy, dla zdarzenia mającego miejsce w obszarze chronionym przez te jednostki;
3) oficer wyznaczony przez komendanta powiatowego (miejskiego) do kierowania w jego imieniu;
4) komendant powiatowy (miejski) lub jego zastępca.
2. Kierowanie taktyczne realizowane jest ze stałego lub ruchomego stanowiska dowodzenia, usytuowanego w miejscu umożliwiającym ocenę rozwoju sytuacji oraz nadzorowanie i współdziałanie z kierowaniem interwencyjnym.

§ 29. 1. Obowiązanymi do przejęcia kierowania strategicznego są w kolejności:
1) oficer wyznaczony przez komendanta wojewódzkiego do kierowania w jego imieniu;
2) dowódca wojewódzkiej brygady odwodowej lub jego zastępca;
3) komendant wojewódzki lub jego zastępca;
4) oficer wyznaczony przez Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej do kierowania w jego imieniu;
5) dowódca centralnego odwodu operacyjnego;
6) Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej lub jego zastępca.
2. Kierowanie strategiczne realizowane jest ze stałego lub ruchomego stanowiska dowodzenia, w którym występuje możliwość funkcjonowania sztabu oraz współdziałania ze specjalistami określonych dziedzin ratownictwa, usytuowanego poza strefą kierowania taktycznego lub ze stanowisk kierowania Państwowej Straży Pożarnej.
3. Kierowanie strategiczne, z wykorzystaniem batalionów centralnego odwodu operacyjnego, prowadzone jest przez właściwego terytorialnie komendanta wojewódzkiego lub dowódcę wojewódzkiego odwodu operacyjnego.
4. Kierowanie interwencyjne może przejąć kierujący z poziomu taktycznego lub strategicznego.
5. Kierowanie taktyczne może przejąć kierujący z poziomu strategicznego.

§ 30. 1. Kierowanie taktyczne lub strategiczne nie powoduje ograniczenia obowiązków, jakie spoczywają na osobach prowadzących kierowanie interwencyjne.
2. Uruchamianie i przejmowanie kierowania strategicznego, taktycznego i interwencyjnego podlega zgłoszeniu do właściwego terenowo stanowiska kierowania oraz odnotowaniu w dokumentacji.
3. Kierowanie interwencyjne lub taktyczne dla zdarzeń o zasięgu ponadpowiatowym należy do uprawnionego strażaka Państwowej Straży Pożarnej właściwego dla miejsca powstania zdarzenia.
4. W zakładach przemysłowych, w których funkcjonują zakładowe służby ratownicze lub zakładowe straże pożarne, zasady uruchamiania i kolejność przejmowania kierowania interwencyjnego i taktycznego określają właściwe terytorialnie plany ratownicze.
5. Zasady uruchamiania i przejmowania kierowania interwencyjnego, w szczególności ze względu na realizację podstawowych lub specjalistycznych zadań i czynności ratowniczych, w zależności od rodzaju i skali zagrożenia oraz miejsca zdarzenia może określać powiatowy plan ratowniczy.

§ 31. 1. Kierowanie interwencyjne prowadzone z udziałem pododdziałów specjalistycznych grup ratowniczych, w części realizowanych przez nich zadań, organizowane jest przez ratowników posiadających stosowne przeszkolenie i uprawnienia specjalistyczne.
2. W przypadkach, gdy ilość i rodzaj obrażeń u poszkodowanych przekracza możliwości obecnych na miejscu zdarzenia podmiotów realizujących zadania w zakresie ratownictwa medycznego obecny na miejscu zdarzenia lekarz lub koordynator medycznych działań ratowniczych jest obowiązany do uznania zdarzenia za masowe i powiadomienia kierującego oraz powiatowego (miejskiego) stanowiska kierowania w celu wdrożenia przewidzianych w planie ratowniczym procedur ratowniczych.
3. Do uznania zdarzenia za masowe i powiadomienia powiatowego ( miejskiego ) stanowiska kierowania jest obowiązany kierujący w sytuacji, gdy na miejscu zdarzenia nie ma lekarza lub innego koordynatora medycznych działań ratowniczych mającego medyczne kwalifikacje zawodowe.

§ 32. 1. Po zakończeniu działania ratowniczego kierujący przekazuje teren, obiekt lub mienie objęte tym działaniem właścicielowi, zarządcy, użytkownikowi obiektu lub mienia albo - w przypadku braku możliwości ich ustalenia lub nieobecności na miejscu zdarzenia - przedstawicielowi Policji, straży gminnej (miejskiej) bądź organom samorządu terytorialnego.
2. Kierujący może odstąpić od przekazania terenu działań ratowniczych, o ile zaistniałe zdarzenie nie powoduje zagrożenia dla życia, zdrowia oraz szkodliwości dla środowiska i mienia.

§ 33. 1. Jeśli rodzaj i wielkość powstałego lub prognozowanego zdarzenia przekracza możliwości sił i środków systemu ratowniczego ujętych w powiatowym planie ratowniczym, kierujący poprzez dyspozytora powiatowego (miejskiego) stanowiska kierowania zgłasza do wojewódzkiego stanowiska koordynacji ratownictwa potrzebę uruchomienia sił i środków systemu ratowniczego na poziomie wojewódzkim.
2. Jeśli rodzaj i wielkość powstałego lub prognozowanego zdarzenia przekracza możliwości sił i środków systemu ratowniczego ujętych w wojewódzkim planie ratowniczym, kierujący poprzez dyżurnego wojewódzkiego stanowiska koordynacji ratownictwa zgłasza do Krajowego Centrum Koordynacji Ratownictwa i Ochrony Ludności potrzebę uruchomienia sił i środków systemu ratowniczego na poziomie krajowym.
3. W przypadku nadzwyczajnych zdarzeń wymagających zaangażowania znacznych sił i środków systemu ratowniczego komendant wojewódzki lub Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej może podjąć decyzję o uruchomieniu sił i środków systemu ratowniczego odpowiednio na poziomie wojewódzkim lub krajowym bez zachowania procedur, o których mowa w ust. 1 i 2.

§ 34. 1. Podmioty systemu ratowniczego biorące udział w działaniach ratowniczych w transporcie morskim i lotniczym, do których mają zastosowanie umowy międzynarodowe, podlegają kierowaniu na podstawie tych przepisów.
2. Podmioty systemu biorące udział w działaniach ratowniczych w górnictwie podlegają kierowaniu na podstawie przepisów prawa górniczego.

Rozdział 5
Prowadzenie dokumentacji zdarzeń oraz funkcjonowania krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego
§ 35. 1. Dokumentację zdarzenia sporządzają podmioty systemu ratowniczego biorące udział w działaniu ratowniczym.
2. Dokumentację zdarzenia podmioty systemu ratowniczego, o których mowa w ust. 1, przekazują niezwłocznie do właściwej miejscowo komendy powiatowej (miejskiej) Państwowej Straży Pożarnej.
3. Dokumentację zdarzenia, w części dotyczącej przyjęcia zgłoszenia, zadysponowania sił i środków, a także koordynacji działań ratowniczych, sporządzają dyspozytorzy stanowisk kierowania oraz dyspozytorzy podmiotów systemu ratowniczego lub podmiotów wspomagających system ratowniczy, do których zgłaszający zdarzenie przekazał informację o zdarzeniu.
4. Dokumentację zdarzenia w części dotyczącej prowadzenia działań ratowniczych opracowuje kierujący, z uwzględnieniem w szczególności:
1) dokumentacji, o której mowa w ust. 3;
2) wniosków z rozpoznania rodzaju, miejsca i wielkości zdarzenia oraz prognozy rozwoju zagrożenia;
3) zastosowanych podstawowych i specjalistycznych procedur ratowniczych wobec zagrożonego życia, zdrowia, środowiska lub mienia;
4) warunków sanitarnych i bezpieczeństwa działań ratowników;
5) wydanych rozkazów, poleceń lub decyzji co do ewakuacji poszkodowanych i zagrożonych ludzi oraz dóbr kultury i innego mienia, a także ostrzegania i alarmowania ludności o zagrożeniu;
6) oceny wykonanych zadań przez podległych dowódców na poszczególnych odcinkach prowadzenia działań ratowniczych oraz przez sztab lub ekspertów powołanych do wspomagania decyzji;
7) zapisów ze stenogramów rozmów radiowych i telefonicznych.
5. Do sporządzania dokumentacji, o której mowa w ust. 4, kierujący może wyznaczyć szefa sztabu oraz ratowników uczestniczących w prowadzeniu działań ratowniczych.
6. Zakończenie sporządzania dokumentacji przez osoby, o których mowa w ust. 5, wymaga pisemnej akceptacji kierującego.
7. Szczegółowe zasady sporządzania i obiegu dokumentacji z organizowania i prowadzenia działań ratowniczych określa załącznik nr 3 do rozporządzenia.
8. Komendant powiatowy (miejski) odpowiada za sporządzanie i archiwizację dokumentacji z organizowania i prowadzenia działań ratowniczych.
9. Dokumentacja z organizowania i prowadzenia działań ratowniczych o zasięgu ponadpowiatowym i ponadwojewódzkim jest archiwizowana przez właściwych terytorialnie komendantów wojewódzkich i Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej.
10. Decyzje o przygotowaniu analizy zdarzenia, w szczególności przebiegu działań ratowniczych, podejmują kierownicy podmiotów systemu ratowniczego oraz właściwi - według miejsca, rodzaju i wielkości zdarzenia - komendanci Państwowej Straży Pożarnej.
11. Analizę zdarzenia opracowuje zespół powołany decyzją kierowników lub komendantów, o których mowa w ust. 10, z udziałem kierującego i przedstawicieli podmiotów systemu ratowniczego biorących udział w działaniu ratowniczym.
12. Zasady sporządzania analizy zdarzenia, określa załącznik nr 4 do rozporządzenia.
13. Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej może powołać dodatkowy zespół specjalistów do oceny organizacji i prowadzenia działań ratowniczych oraz oceny analizy sporządzonej przez zespół, o którym mowa w ust. 11.

Rozdział 6
Organizacja odwodów operacyjnych
§ 36. 1. Dla likwidowania skutków zdarzeń przekraczających możliwości operacyjne powiatów lub województw, z sił i środków podmiotów systemu ratowniczego organizuje się odwody operacyjne systemu ratowniczego, zwane dalej „odwodami operacyjnymi”.
2. Uprawnionymi do organizowania odwodów operacyjnych są:
1) Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej w odniesieniu do centralnego odwodu operacyjnego tworzonego z sił i środków systemu ratowniczego na obszarze kraju;
2) komendanci wojewódzcy Państwowej Straży Pożarnej w odniesieniu do wojewódzkich odwodów operacyjnych tworzonych z sił i środków systemu ratowniczego na obszarze województwa;
3) komendanci szkół Państwowej Straży Pożarnej w odniesieniu do centralnego odwodu operacyjnego tworzonego z sił i środków tych szkół.
3. Siły i środki, o których mowa w ust. 2, mogą być formowane i dysponowane do działań ratowniczych w ramach wojewódzkich planów ratowniczych na cały obszar kraju oraz poza jego granice.
4. W województwach przygraniczych siły i środki wojewódzkich odwodów operacyjnych mogą być formowane i dysponowane poza granice kraju na podstawie odrębnych umów i porozumień dwustronnych.
5. Podmiotami uprawnionymi do użycia odwodów operacyjnych są osoby uprawnione do ich organizowania, określone w ust. 2 pkt 1 i 2.
6. Uprawnieni do organizowania odwodów operacyjnych odpowiadają za ich gotowość do działań ratowniczych i wyszkolenie.

§ 37. 1. Wojewódzkie odwody operacyjne systemu ratowniczego są organizowane jako wojewódzkie brygady odwodowe, zwane dalej „brygadami”.
2. Oddziały i pododdziały brygad organizują dowódcy brygad, w szczególności w celu:
1) zwalczania pożarów i innych klęsk żywiołowych oraz zagrożeń nadzwyczajnych;
2) ograniczania lub likwidacji zagrożeń powstałych w wyniku powodzi i innych katastrof spowodowanych długotrwałym lub nagłym działaniem sił natury;
3) ograniczania lub likwidacji zagrożeń powstałych w wyniku katastrof budowlanych oraz w infrastrukturze, a także w transporcie drogowym, kolejowym, lotniczym i wodnym;
4) ograniczania lub likwidacji zagrożeń powstałych w wyniku awarii i katastrof z udziałem substancji niebezpiecznych, zdarzeń o charakterze terrorystycznym oraz innych miejscowych zagrożeń wymagających specjalistycznych umiejętności lub wyposażenia.
3. Wyznaczone oddziały i pododdziały brygad stanowią centralny odwód operacyjny systemu ratowniczego.
4. Siły i środki, o których mowa w ust. 3, stanowią siły własne brygady do czasu ich zadysponowania przez Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej.
5. W skład brygady wchodzą:
1) sztab brygady;
2) batalion centralnego odwodu operacyjnego wraz ze sztabem batalionu;
3) kompanie gaśnicze, specjalne i powodziowe;
4) zastępy, sekcje lub plutony specjalistycznych grup ratowniczych;
5) pododdziały logistyczne.
6. Do składu brygad mogą być, w razie potrzeby, włączane siły centralnego odwodu operacyjnego innych województw oraz stany osobowe szkół Państwowej Straży Pożarnej.
7. Schemat organizacyjny brygady określa załącznik nr 5 do rozporządzenia.
8. W skład batalionu centralnego odwodu operacyjnego, o którym mowa w ust. 5 pkt 2, wchodzą:
1) sztab;
2) kompanie dostosowane do rodzaju zagrożenia i prognozy jego rozwoju oraz wielkości i obszaru planowanego objęciem działań ratowniczych;
3) kompanie logistyczne.
9. W składach brygad odwodów operacyjnych, wchodzą w szczególności kompanie:
1) gaśnicze - przeznaczone do prowadzenia gaśniczych działań ratowniczych, w szczególności podczas pożarów zakładów przemysłowych, magazynów paliw, rurociągów transportujących substancje niebezpieczne, lasów, portów, dóbr kultury oraz obiektów mieszkalnych i zbiorowego przebywania ludzi lub zwierząt, a także środków transportu w komunikacji drogowej, kolejowej, lotniczej i wodnej konfigurowanych w zależności od rodzaju i prognozy rozwoju zagrożenia lub wielkości i miejsca zdarzenia;
2) specjalne - przeznaczone do prowadzenia działań ratowniczych w czasie zagrożeń nadzwyczajnych, katastrof, klęsk żywiołowych lub innych miejscowych zagrożeń, w szczególności realizowania podstawowych zadań z zakresu ratownictwa medycznego, technicznego, chemicznego lub ekologicznego i konfigurowanych w zależności od rodzaju i prognozy rozwoju zagrożenia lub wielkości i miejsca zdarzenia;
3) powodziowe - przeznaczone do prowadzenia działań ratowniczych w czasie powodzi i katastrofalnych zatopień konfigurowanych w zależności od rodzaju i prognozy rozwoju zagrożenia lub wielkości i miejsca zdarzenia;
4) logistyczne - zapewniające wsparcie kwatermistrzowskie i materiałowo-techniczne sił ratowniczych;
10. Schematy organizacyjne kompanii określają załączniki nr 6-9 do rozporządzenia.
11. W składach brygad mogą wchodzić również specjalistyczne zespoły ratownictwa medycznego i interwencyjne zespoły psychologiczne lub inne specjalistyczne grupy ratownicze, o których mowa w § 26 ust. 2.
12. Wyposażenie i wyszkolenie specjalistycznych grup ratowniczych regulują odrębne przepisy; schemat organizacyjny specjalistycznej grupy ratowniczej określa załącznik nr 10 do rozporządzenia.

§ 38. 1. Oddziały i pododdziały odwodów operacyjnych istnieją od czasu ich utworzenia w rejonach koncentracji, w czasie organizowania i prowadzenia działań ratowniczych, do czasu ich rozwiązania po zakończeniu tych działań.
2. Odwody operacyjne są wyposażone i zaopatrzone w takim zakresie, aby zapewniały możliwość prowadzenia działań ratowniczych bez dodatkowego zaprowiantowania przez okres co najmniej:
1) 48 godzin dla sił centralnego odwodu operacyjnego;
2) 24 godzin dla sił wojewódzkich odwodów operacyjnych.
3. Na wyposażenie logistyczne odwodów operacyjnych składają się również:
1) materace, śpiwory i koce;
2) przybory do jedzenia oraz przybory toaletowe;
3) systemy zabezpieczenia w sanitariaty, ogrzewanie i oświetlenie;
4) zaprowiantowanie i środki finansowe.
4. Szczegółowe zasady wyposażenia logistycznego wojewódzkich odwodów operacyjnych oraz sił i środków szkół podmiotów włączonych do systemu ratowniczego ustalają uprawnieni do ich organizowania.
5. Komendanci wojewódzcy, przy współdziałaniu komendantów szkół Państwowej Straży Pożarnej oraz kierowników podmiotów systemu ratowniczego, co najmniej raz w roku przeprowadzają ćwiczenia aplikacyjne i praktyczne dla sił tworzących wojewódzki odwód operacyjny oraz analizują zasady jego wyposażenia logistycznego i sprzętowego.
6. Rejony koncentracji oddziałów i pododdziałów odwodów operacyjnych oraz czasy osiągania gotowości w miejscach ich koncentracji wyznaczają właściwi terytorialnie komendanci wojewódzcy i komendanci szkół Państwowej Straży Pożarnej.
7. Siły i środki wyznaczone do składu centralnego odwodu operacyjnego oraz czasy osiągania ich gotowości w miejscach koncentracji podlegają uzgodnieniu z Komendantem Głównym Państwowej Straży Pożarnej.
8. Siły i środki wyznaczone do składu centralnego odwodu operacyjnego nie mogą przekraczać jednej trzeciej sił Państwowej Straży Pożarnej województwa.
9. Siły i środki wyznaczone do składu wojewódzkich odwodów operacyjnych nie mogą przekraczać jednej trzeciej sił systemu ratowniczego na obszarze powiatu.
10. Siły i środki wyznaczone do składu centralnego odwodu operacyjnego nie mogą pokrywać się z siłami i środkami wyznaczonymi do składu wojewódzkich odwodów operacyjnych.
11. Zakres dokumentacji odwodów operacyjnych ustalają uprawnieni do ich organizowania poprzez określenie:
1) zasad uruchamiania odwodów;
2) niezbędnego zakresu danych o siłach i środkach oraz planach alarmowania;
3) wykazów rejonów koncentracji;
4) stosowanego oprogramowania komputerowego.

§ 39. 1. Dowódców i szefów sztabów odwodów operacyjnych wyznaczają uprawnieni do ich organizowania.
2. Wyznaczenie dowódców i szefów sztabów odwodów operacyjnych, o których mowa w ust. 1, poprzedzone jest analizą uprawnień do kierowania.
3. Ustala się następujące funkcje w odwodach operacyjnych:
1) dowódca centralnego odwodu operacyjnego;
2) szef sztabu centralnego odwodu operacyjnego;
3) dowódca wojewódzkiej brygady odwodowej;
4) zastępca dowódcy wojewódzkiej brygady odwodowej
5) szef sztabu wojewódzkiej brygady odwodowej;
6) dowódca batalionu centralnego odwodu operacyjnego;
7) zastępca dowódcy lub szef sztabu batalionu centralnego odwodu operacyjnego;
8) dowódca kompanii;
9) zastępca dowódcy kompanii;
10) dowódca specjalistycznej grupy ratowniczej.
4. Powoływanie na funkcje dowódcze w brygadach oraz odwoływanie z tych funkcji należy do dowódców brygad.
5. Powołania na funkcje dowódców batalionów centralnego odwodu operacyjnego oraz odwoływanie z nich podlegają uzgodnieniu z Komendantem Głównym Państwowej Straży Pożarnej.
6. Powoływanie na funkcje dowódcze w pododdziałach szkolnych centralnego odwodu operacyjnego oraz odwoływanie z nich należy do komendantów szkół Państwowej Straży Pożarnej.
7. Zadania dowódców odwodów operacyjnych w czasie działań ratowniczych obejmują:
1) dowodzenie podległymi siłami i środkami;
2) typowanie sił i środków do składu oddziału lub pododdziału;
3) określanie zasad alarmowania, przemieszczania lub ewakuacji sił i środków;
4) organizowanie łączności i zabezpieczenia logistycznego;
5) zapewnianie bezpiecznych warunków działań ratowniczych na wyznaczonym obszarze;
6) nadzór nad dyspozycyjnością oraz właściwą organizacją sił i środków oddziału lub pododdziału w zależności od rodzaju zagrożenia i prognozy jego rozwoju;
7) realizowanie zadań wynikających z poziomów kierowania, o których mowa w § 23 i 25.
8. W skład brygad i batalionów centralnego odwodu operacyjnego wchodzą sztaby, do których należy wykonywanie zadań, o których mowa w § 24 ust. 4, zapewniających sprawne funkcjonowanie odwodów operacyjnych, w szczególności w zakresie organizowania i prowadzenia działań ratowniczych.

Rozdział 7
Przepisy przejściowe i końcowe
§ 40. 1. Powiatowe i wojewódzkie plany ratownicze sporządzone na podstawie dotychczasowych przepisów zachowują moc do dnia 30 czerwca 2005 r.
2. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia, z wyjątkiem § 6, który wchodzi w życie z dniem 1 lipca 2005 r.3)

Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji

1) Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji kieruje działem administracji rządowej - sprawy wewnętrzne, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 14 marca 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji (Dz. U. Nr 35, poz. 325 i Nr 58, poz. 533).

2) Ustawa z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej (Dz. U. Nr 62, poz. 558 i Nr 74, poz. 676).

3) Rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 grudnia 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad organizacji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego (Dz. U. Nr 111, poz. 1311).

Załączniki do rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji (pliki w formacie pdf):

• Załącznik nr 1

• Załącznik nr 2

• Załącznik nr 3
  
  

• Wzór KARTY UDZIELONEJ POMOCY MEDYCZNEJ

• Wzór KARTY SEGREGACYJNEJ

• Załącznik nr 4

• Załącznik nr 5

UZASADNIENIE

1. Istniejący stan rzeczy i cel wydania aktu.

Projekt rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie szczegółowych zasad organizacji krajowego systemu ratowniczego jest aktem wykonawczym do art. 14 ust. 2 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2002 r. Nr 147, poz. 1229 oraz z 2003 r. Nr 52, poz. 452).
Zagadnienia będące przedmiotem niniejszego projektu były dotychczas regulowane rozporządzeniami Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji: z dnia 15 stycznia 1999 r. w sprawie określenia szczegółowych wymagań w zakresie przeciwpożarowego zaopatrzenia wodnego, ratownictwa technicznego, chemicznego, ekologicznego lub medycznego oraz warunków, jakim powinny odpowiadać drogi pożarowe (Dz. U. Nr 7, poz. 64), wydanym na podstawie art. 13 ust. 2 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej oraz z dnia 29 grudnia 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad organizacji krajowego systemu ratowniczo- gaśniczego (Dz. U. Nr 111, poz. 1311). W związku z nowelizacją art. 13 ustawy o ochronie przeciwpożarowej, polegającą na zmianie merytorycznej treści upoważnień ustawowych, cytowane wyżej rozporządzenie w sprawie określenia szczegółowych wymagań w zakresie przeciwpożarowego zaopatrzenia wodnego, ratownictwa technicznego, chemicznego, ekologicznego lub medycznego oraz warunków, jakim powinny odpowiadać drogi pożarowe utraciło moc obowiązującą z dniem wejścia w życie przedmiotowej nowelizacji, tj. z dniem 12 kwietnia 2003 r. (nowelizacja art. 13 wynika z art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 27 lutego 2003 r. o zmianie ustawy o ochronie przeciwpożarowej, opublikowanej w Dz. U. Nr 52, poz. 452). Poza regulacją prawną znalazły się więc sprawy z zakresu ratownictwa medycznego, a w szczególności zakres pierwszej pomocy medycznej udzielanej przez ratowników przeszkolonych w zakresie ratownictwa medycznego.
W związku z powyższym, dla zachowania jednolitości i spójności uregulowań prawnych dotyczących zakresu uprawnień ratowników przy realizacji zadań z zakresu ratownictwa medycznego niezbędne jest rozszerzenie dotychczasowych zapisów rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad organizacji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego o tematykę dotychczas uregulowaną rozporządzeniem w sprawie określenia szczegółowych wymagań w zakresie przeciwpożarowego zaopatrzenia wodnego, ratownictwa technicznego, chemicznego, ekologicznego lub medycznego oraz warunków, jakim powinny odpowiadać drogi pożarowe.

2. Różnica między dotychczasowym, a proponowanym stanem prawnym.

W projektowanym rozporządzeniu:
a) w ramach organizacji systemu ratowniczego włączono do niego - na poziomie powiatowym, wojewódzkim i krajowym ekspertów zajmujących się analizowaniem i prognozowaniem zagrożeń oraz zobowiązano komendantów Państwowej Straży Pożarnej do prowadzenia ewidencji podmiotów systemu ratowniczego i podmiotów wspomagających system ratowniczy (§ 2),
b) w § 3 rozszerzono i doprecyzowano rolę podmiotów wspomagających system ratowniczy w celu zachowania ciągłości działań ratowniczych z podmiotami systemu ratowniczego; przyjęto, na podstawie pragmatyki ratowniczej, że system ratowniczy funkcjonuje w oparciu o powiatowe i wojewódzkie plany ratownicze, których opracowanie i aktualizowanie poprzedza się przygotowaniem analizy zagrożeń i analizy zabezpieczenia operacyjnego (§ 3 i § 4); celem tych zmian jest przygotowanie informacji o zadaniach oraz podstawowych i specjalistycznych czynnościach ratowniczych realizowanych przez podmioty systemu ratowniczego i podmioty wspomagające system ratowniczy oraz wyznaczenie dla nich obszarów chronionych,
c) w organizacji systemu ratowniczego dokonano znacznych zmian dotyczących zasad opracowywania i aktualizowania planów ratowniczych, stanowiących zbiór procedur ratowniczych uruchamianych podczas nagłego lub długotrwałego stanu zagrożenia życia, zdrowia, środowiska lub mienia oraz w czasie katastrofy,
d) wobec określenia nowych zasad sporządzania analiz i planów ratowniczych oraz konieczności wprowadzenia nowych zasad organizowania i prowadzenia działań ratowniczych oraz ich analizowania, a także rozszerzenia zakresu gromadzenia i przekazywania danych z ustaleń dokonanych w toku czynności kontrolno rozpoznawczych, niezbędnym było znowelizowanie załączników nr 1, 2, i 4 oraz doprecyzowanie w zakresie nowych pojęć załącznika nr 3 do rozporządzenia, a także opracowanie nowych wzorów do załącznika nr 1: wzoru nr 3 - wyniki kontroli działań zapobiegających poważnym awariom przemysłowym i nr 4 - zakłady zawierające substancje niebezpieczne, zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska - (Dz. U. Nr 62, poz. 627 i Nr 115, poz. 1229, z 2000 r., Nr 74, poz. 676, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271 i Nr 233, poz. 1957 oraz z 2003 r. Nr 46, poz. 392, Nr 80, poz. 717 i 721 i Nr 162, poz. 1568) oraz Nr 5 - charakterystyka zagrożenia powodziowego,
e) uporządkowaniu uległ także rozdział 2 w zakresie organizacji walki z pożarami, klęskami żywiołowymi oraz ratownictwa technicznego, chemicznego, ekologicznego i medycznego; celem zmian było rozgraniczenie zadań na podstawowe i specjalistyczne czynności ratownicze oraz wzmocnienie integracji poszczególnych dziedzin ratowniczych, w szczególności podczas organizowania i prowadzenia działań ratowniczych,
f) do zadań ratownictwa medycznego w ramach udzielania pierwszej pomocy medycznej włączono zastosowanie defibrylatora automatycznego lub półautomatycznego w celu podniesienia poziomu ratowania życia i zdrowia w stanach nagłego zagrożenia,
g) w rozdziale 3 dotyczącym organizacji stanowisk kierowania oraz dysponowania sił i środków do działań ratowniczych określono dla nich nowe zadania do realizacji oraz doprecyzowano ich rolę w systemie ratowniczym; celem tych zmian była poprawa organizacji działań ratowniczych od momentu przyjęcia zgłoszenia od obywateli o nagłym stanie zagrożenia, a następnie uruchomienie systemu ratowniczego poprzez dysponowanie sił i środków oraz koordynację działań ratowniczych; w ramach tych przedsięwzięć oraz w oparciu o dotychczasowe doświadczenia praktyczne, zmodyfikowana organizacja stanowisk kierowania potwierdzi aktualnie sprawdzoną pragmatykę ratowniczą, w myśl której stanowią one główne ogniowo systemu ratowniczego, jako centrum powiadamiania ratunkowego oraz dysponowania sił i środków podmiotów systemu ratowniczego i podmiotów wspomagających system ratowniczy, a także centrum umożliwiające bieżącą informację niezbędną do analizowania zagrożeń oraz organizowania i koordynacji działań ratowniczych,
h) w ramach rozdziału 4 dokonano zmian redakcyjnych oraz doprecyzowano rolę i zadania sztabu (§ 24 ust. 4) oraz zasady kierowania działaniem ratowniczym podczas realizowania podstawowych i specjalistycznych zadań i czynności ratowniczych; celem tych zmian było podniesienie jakości organizowania i prowadzenia działań ratowniczych, prowadzonych zwłaszcza przy udziale kilku podmiotów systemu ratowniczego i podmiotów wspomagających system na miejscu zdarzenia,
i) w rozdziale 5 uszczegółowiono zasady sporządzania, obiegu i archiwizacji dokumentacji niezbędnej do organizowania i prowadzenia działań ratowniczych, a także opracowano nowy wzór nr 7 - „Postanowienie o przekazaniu miejsca objętego działaniem ratowniczym”, z uwzględnieniem aktualnie obowiązującego rozporządzenia Ministra spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad kierowania i współdziałania jednostek ochrony przeciwpożarowej biorących udział w działaniu ratowniczym (Dz. U. Nr 82, poz. 895),
j) w ramach rozdziału 6 dokonano nieznacznych zmian wynikających z wniosków z prowadzonych wielkoobszarowych działań ratowniczych, a także z pragmatyki służby ratowniczej,
k) zasadniczym zmianom uległ załącznik nr 10 do rozporządzenia,
l) pojęcie „pomoc przedlekarska” zastąpiono pojęciem „pierwsza pomoc medyczna”, co doprecyzuje zakres udzielanej pomocy medycznej i odpowiedzialność ratowników podmiotów systemu ratowniczego,
m) zmianie uległy „Karty udzielonej pomocy medycznej” (wzór nr 14) i „Karty segregacyjne” (wzór nr 15), co podyktowane zostało praktycznymi doświadczeniami we wdrażaniu ratownictwa medycznego wśród ratowników podmiotów systemu ratowniczego i podmiotów wspomagających system ratowniczy podczas zdarzeń pojedynczych, mnogich i masowych,
n) zmiana nazwy „Krajowe Centrum Koordynacji Ratownictwa” na „Krajowe Centrum Koordynacji Ratownictwa i Ochrony Ludności” wynika ze zmiany statutu Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej dokonanej rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 2 czerwca 2000 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie nadania statutu Komendzie Głównej Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. Nr 46, poz. 534).

Ze względu na dużą liczbę różnych analiz oraz opracowań nowych procedur ratowniczych dla podmiotów systemu ratowniczego i podmiotów wspomagających system ratowniczy, uzasadniony jest proponowany termin wejścia w życie projektowanego rozporządzenia w zakresie planów ratowniczych, o którym mowa w § 40.

3. Przedmiot projektowanej regulacji nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.

Ocena skutków regulacji.

1) podmioty, na które oddziałuje projektowane rozporządzenie:
zakres podmiotowy dotyczy wyłącznie jednostek krajowego systemu ratowniczo - gaśniczego i stanowi logiczny związek pomiędzy zakresem działania Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej, a odpowiedzialnością jednostek krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego za organizowanie i prowadzenie działań ratowniczych;

2) konsultacje społeczne:
projekt został poddany opiniowaniu ze strony wszystkich jednostek organizacyjnych Państwowej Straży Pożarnej oraz przekazany do opinii Zarządu Głównego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej i Stowarzyszenia Pożarników Polskich;

3) wpływ projektowanej regulacji na sektor finansów publicznych:
wejście w życie rozporządzenia nie spowoduje skutków finansowych dla budżetu państwa;

4) wpływ projektowanej regulacji na rynek pracy, konkurencyjność wewnętrzną i zewnętrzną gospodarki oraz na sytuację i rozwój regionów:
projekt nie będzie miał wpływu na wymienione obszary.

---